Giáo án Sinh học Lớp 9 - Tiết 23, Bài 22: Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể - Năm học 2012-2013

Ngày soạn:10/11/2012 Ngày giảng:13/11/2012 BÀI22 - TIẾT 23 ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ I. Mục tiêu bài học 1. Kiến thức + Trình bày được khái niệm và một số dạng đột biến cấu trúc NST . + Giải thích và nắm được nguyên nhân và nêu được vai trò của đột biến cấu trúc NST . 2. Kỹ năng Rèn luyện kỹ năng quan sát , trao đổi theo nhóm và tự nghiên cứu với Sgk, lắng nghe tích cực, tự tin trình bày ‎ kiến . 3.Thái độ Giáo dục thái độ đúng trong việc sử dụng đúng thuốc BVTT,bảo vệ môi trường đất và nước. II. Đồ dung dạy học * GV : - Tranh H.22 : Một số dạng đột biến cấu trúc NST . III. Phương pháp -Trực quan, đàm thoại, học hợ tác. IV. Tổ chức giờ học 1. Khởi động * Ổn định tổ chức (1’) * Kiểm tra đầu giờ (15’) Đột biến gen là gì ? Nêu nguyên nhân của đột biến gen. Đáp án + Biểu điểm. - Khái niệm: (4đ) Đột biến gen là những biến đổi về số lượng , thành phần trình tự các cặp nuclêôtít , xảy ra tại một điểm nào đó trên phân tử ADN . -Nguyên nhân (6đ) + Đột biến gen xảy ra do ảnh hưởng phức tạp của môi trường trong và ngoài cơ thể tới phân tử ADN . Bên ngoài : ảnh hưởng của các tác nhân lí , hoá như tia phóng xạ , hoá chất. Bên trong : quá trình sinh lí , sinh hoá nội bào bị rối loạn . 2. Các hoạt động(29’) Hoạt động 1(14’) Tìm hiểu đột biến cấu trúc NST * Mục tiêu: HS trình bày được đột biến cấu trỳc NST là gỡ * Đồ dùng: Tranh H.22 : Một số dạng đột biến cấu trúc NST . HĐcủa GV và HS Nội Dung - GV treo tranh phóng to H.22 Sgk cho HS quan sát và yêu cầu các em trả lời các câu hỏi : ‚Các NST sau khi biến đổi khác với NST ban đầu như thế nào ? ‚Các hình 22 a,b,c minh hoạ những dạng nào của đột biến cấu trúc NST ? ‚Đột biến cấu trúc NST là gì ? - GV theo dõi , nhận xét , bổ sung và xác định đáp án đúng . *Kết luận . I . Đột biến cấu trúc NST là gì ? Đột biến cấu trúc NST là những biến đổi trong cấu trúc NST gồm các dạng : mất đoạn , lặp đoạn , đảo đoạn . Hoạt động 2(15’) Tìm hiểu nguyên nhân phát sinh và tính chất của đột biến cấu trúc NST * Mục tiêu: HS trình bày được nguyên nhân phát sinh và tính chất của đột biến cấu truc NST * Đồ dựng: Tranh H.22 : Một số dạng đột biến cấu trúc NST . HĐcủa GV và HS Nội Dung - GV yêu cầu HS đọc Sgk trả lời câu hỏi : ‚Nguyên nhân gây ra đột biến cấu trúc NST là gì ? ‚Vì sao các tác nhân lí hoá trong ngoại cảnh lại là nguyên nhân chủ yếu gây ra đột biến cấu trúc NST ? ‚Vì sao đột biến cấu trúc NST thường có hại cho sinh vật ? - GV lưu ý HS : Một số dạng đột biến có lợi : + Các đột biến mất đoạn nhỏ , đảo đoạn gây ra sự đa dạng trong loài . + Các đột biến cấu trúc NST có ý nghĩa tiến hoá nhất định : chúng tham gia vào cơ chế cách li giữa các loài . + Trong chọn giống , người ta có thể gây ra đột biến mất đoạn để loại bỏ các gen xấu , không mong muốn ra khỏi NST , chuyển những nhóm gen mong muốn từ NST của loài này sang NST của loài khác . *Kết luận II. Nguyên nhân phát sinh và tính chất của đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể : - Nguyên nhân chủ yếu gây ra đột biến cấu trúc NST là do các tác nhân vật lí và hoá học ( từ ngoài cảnh ) làm phá vở cấu trúc NST hoặc gây ra sự sắp xếp lại các đoạn của chúng . 3.Tổng kết, hướng dẫn về nhà (5’) *Tồng kết. GV cho HS đọc chậm phần tóm tắt cuối bài và yêu cầu các em phải nêu lên được các nội dung chính sau : - Đột biến cấu trúc NST là gì ? - Nguyên nhân gây đột biến cấu trúc NST ? Gợi ý trả lời một số câu hỏi và bài tập trong Sgk : Câu 1 : Đột biến cấu trúc NST là những biến đổi trong cấu trúc NST , gồm có các dạng mất đoạn , lặp đoạn , đảo đoạn . - Mất đoạn : một đoạn nào đó của NST bị mất đi so với dạng ban đầu làm độ dài của NST giảm đi . - Lặp đoạn : một đoạn hoặc nhiều đoạn của NST bị lặp đoạn so với dạng ban đầu , làm độ dài của NST tăng lên . - Đảo đoạn : các đoạn nào đó của NST chuyển đổi vị trí cho nhau và xoay ngược 1800 . Câu 3 : Đột biến cấu trúc NST gây hại cho người và sinh vật là vì : Làm đảo lộn cách sắp xếp hài hoà của NST , gây ra các rối loạn hoặc bệnh NST . * Hướng dẫn về nhà - Học bài và nhớ phần tóm tắt cuối bài . - Trả lời các câu hỏi 1, 2, 3 trang 66 Sgk . - Nghiên cứu bài mới : Đột biến số lượng nhiễm sắc thể . Yêu cầu : + Đọc bài mới và quan sát H.23.1 và 23.2 Sgk . + Trả lời các câu hỏi mục lệnh ‚ Sgk .