Sáng kiến kinh nghiệm:Một số phương pháp phát triển khả năng thường thức mĩ thuật cho học sinh tiểu học - Huỳnh Nghĩa Bình

gười thực hiện: Huỳnh Nghĩa Bình Chức vụ: Giáo viên Sinh hoạt chuyên môn: Tổ khối 2 - 3 San Thàng, tháng 4 năm 2013 A. PHẦN MỞ ĐẦU I. Lý do chọn đề tài Mục tiêu và nhiệm vụ ngày nay cái đẹp đã trở thành một trong những nhu cầu thiết yếu của cuộc sống con người, tất cả phục vụ cho con người đều cần đẹp về cả hình thể màu sắc và khi cuộc sống ngày càng cao thì cái đẹp lại càng trở nên quan trọng, có thể nói nó đóng góp một phần đáng kể vào phát triển nền kinh tế quốc dân. Với mục tiêu là giúp học sinh phát triển toàn diện về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ và các kỹ năng cơ bản, phát triển năng lực cá nhân, tính năng động và sáng tạo, hình thành nhân cách con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa, xây dựng tư cách và trách nhiệm công dân, giáo dục thẩm mỹ có mục tiêu là phát triển năng lực, thẩm mỹ cho mỗi thành viên trong xã hội, góp phần quan trọng vào việc hình thành con người mới, sự phát triển năng lực thẩm mỹ sẽ giúp con người biết nhận thức và đánh giá, biết vận động và sáng tạo theo quy định cái đẹp, giáo dục thẩm mỹ ở trường phổ thông được thực hiện chủ yếu trong các giờ chính khoá trong nhà trường II . Phạm vi và đối tượng nghiên cứu - Phạm vi nghiên cứu: Học sinh trường Tiểu học Duy Phong - Đối tượng nghiên cứu: Học sinh khối lớp 2 Trường Tiểu học Duy Phong III . Mục đích nghiên cứu - Tôi  đã  chọn  đề  tài  này  với  mong  muốn  giúp  các em  càng  ngày càng  tự  tin  hơn,  đạt  hiệu  quả  phù  hợp  mục  tiêu  giáo  dục  của  môn mĩ thuật.  Giúp  trẻ  có  sân  chơi  lí  thú ,  bổ  ích ,  phần  nào  có  cái  nhìn  tổng thể  đối  với  sự  vật,  hình  ảnh   quen  thuộc  xung  quanh.  Qua đây giúp các em học các môn khác tốt hơn. IV . Điểm mới trong kết quả nghiên cứu Nghiên cứu tìm ra được những biện pháp tối ưu nhất trong công tác dạy học phân môn thường thức mĩ thuật trong nhà trường phổ thông . B. PHẦN NỘI DUNG I. Cơ sở lý luận Giáo dục mỹ thuật phổ thông không nhằm đào tạo các em trở thành hoạ sỹ hay những người chuyên làm nghề mỹ thuật mà giáo dục thẩm mỹ cho học sinh là chủ yếu, tạo điều kiện cho học sinh tiếp xúc, làm quen, thưởng thức cái đẹp, tập tạo ra cái đẹp, vận dụng cái đẹp vào sinh hoạt học tập hàng ngày và những công việc mai sau, môn mỹ thuật nâng cao năng lực, quan sát, khả năng tư duy hình tượng sáng tạo bồi dưỡng, phương pháp làm việc khoa học, nhằm hình thành ở học sinh phẩm chất con người lao động mới, đáp ứng đòi hỏi của xã hội phát triển ngày càng cao. Xuất phát từ những mục tiêu trên môn mỹ thuật ở trường phổ thông có nhiệm vụ sau: - Giáo dục thẩm mỹ cho học sinh thông qua ngôn ngữ tạo hình: vẻ đẹp của bố cục, hình tượng, đường nét, màu sắc... II.Thực trạng của vấn đề * Thuận lợi: Được sự chỉ đạo sát sao của ban giám hiệu nhà trường và đại đa số phụ huynh quan tâm đến việc học tập của con em, học sinh có tương đối đầy đủ sách vở, đồ dùng học tập. Phương tiện, thiết bị dạy học cơ bản đảm bảo cho hoạt động của thầy và trò. Học sinh ham thích học vẽ, so với một số nơi khác thì môn Mĩ thuật ở đơn vị tôi công tác sớm được quan tâm. Bởi vậy, tranh vẽ của các em học sinh khá đẹp, hình vẽ dí dỏm, ngộ nghĩnh, hồn nhiên, màu sắc tươi sáng, phong phú và hấp dẫn, gần gũi với cuộc sống. Đó chính là kết quả của những giá trị thẩm mĩ mà các em thể hiện qua tranh * Khó khăn: Bên cạnh những điều kiện thuận lợi trong việc dạy học Mĩ thuật như đã nêu trên, hiện vẫn còn tồn tại không ít hạn chế gây khó khăn cho việc dạy học Mĩ thuật, đó là một số cha mẹ học sinh đời sống kinh tế còn rất khó khăn đã ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng học tập của học sinh. Điều khó khăn hơn đối với lứa tuổi này, đó là sự cảm nhận mọi vật xung quanh cuộc sống các em nói chung và cảm nhận về màu sắc nói riêng đã theo công thức, rập khuôn máy móc vốn tồn tại từ bậc học mầm non như: Lá cây nhất thiết chỉ có một màu xanh, thân cây thì màu nâu, hoa thì phải đỏ hoặc vàng. Màu sắc thường rực rỡ, không giữ được độ tươi sáng, ngộ nghĩnh mà dẫn đến sự lòe loẹt, sự khô khan của màu sắc. Sự cảm nhận này là một điều tối kỵ với môn học nghệ thuật , môn học đòi hỏi có sự tìm tòi, suy nghĩ, sáng tạo cao của mỗi một học sinh. III. Các biện pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề: - Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng dạy và học Phân môn thường thức mĩ thuật ở Trường Tiểu học. Căn cứ vào mục tiêu giáo dục đã đề ra cho bậc tiểu học, xác định rõ vai trò và mục tiêu giáo dục của bộ môn cũng thông qua thực tế giảng dạy áp dụng phương pháp mới giúp học sinh thực hiện tôi tự rút ra một số kinh nghiệm sau : - Phân môn thường thức mĩ thuật dành thời gian chủ yếu để học sinh mô tả hình ảnh, màu sắc., do vậy giáo viên cần thiết kế bài dạy như một kế hoạch tổ chức các hoạt động, để học sinh chủ động, tích cực tham gia và phát huy hết khả năng và năng lực của mình ở mỗi học sinh. - Trong mỗi tiết học, giáo viên cần lựa chọn và phối hợp các phương pháp dạy học để luôn luôn tạo được không khí học tập vui vẻ, nhẹ nhàng, hấp dẫn, lôi cuốn học sinh, tránh giờ học tẻ nhạt, khô cứng. - Đối với một số bài tiêu biểu, giáo viên có thể tổ chức cho học sinh hoạt động theo tổ, theo nhóm để các thành viên trong nhóm có dịp thể hiện năng lực cá nhân trước bạn bè, thầy cô giáo. - Có thể đưa các trò chơi hỗ trợ cho nội dung bài học khi thấy cần thiết, phù hợp. - Tạo mọi điều kiện để tất cả học sinh chủ động, tích cực tham gia và tham gia có hiệu quả các hoạt động, quan tâm nhiều hơn đến các học sinh nhút nhát, chưa tích cực hoạt động. - Tuỳ theo nội dung của từng bài, giáo viên điều chỉnh thời gian thực hành của học sinh cho phù hợp, không thực hiện máy móc cho tất cả các bài. - Trong quá trình thực hiện các tiết dạy, giáo viên cần lưu ý học sinh hiểu biết cái đẹp, cảm nhận cái đẹp làm trọng tâm, không nên đi sâu rèn luyện kĩ năng đánh giá phê bình. - Không áp đặt đòi hỏi quá cao đối với học sinh. Nên lấy động viên, khích lệ là chính, cố gắng tìm những ưu điểm dù nhỏ nhất ở từng học sinh để kịp thời động viên, khen ngợi. - Muốn giảng dạy tốt môn học trước hết giáo viên phải hiểu được mục đích, yêu cầu của môn học, từ đó tìm ra cho mình một định hướng giảng dạy đúng đắn. - Phải hiểu được đặc điểm tâm lý của trẻ, hiểu biết được mức độ cảm nhận của học sinh về thế giới xung quanh thông qua các bài học. - Luôn tôn trọng gần gũi học sinh. - Phải có tính kiên trì trong công tác giảng dạy, khéo léo động viên kịp thời đối với các em. - Việc quan trọng yêu cầu của mỗi tiết học là giáo viên phải chuẩn bị đầy đủ đồ dùng trực quan, trực quan phải đẹp, hấp dẫn để học sinh quan sát. - Sử dụng linh hoạt các phương pháp dạy học. - Thường xuyên trao đổi để tìm ra phương pháp dạy học thích hợp. - Ứng dụng thông tin phần mềm công nghệ thông tin vào dạy học như qua đĩa, băng hình, ... có như vậy chất lượng học tập mới đạt kết quả cao. IV. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm - Học sinh say sưa , hứng thú cho nên tiết học trở nên thoải mái  , nhẹ nhàng .         - Học sinh tự tin hơn khi nhận xét hình ảnh màu sắc, hình khối trong tác phẩm.   - Óc quan sát , so sánh ở trẻ được bồi dưỡng rèn luyện thường xuyên            Tôi hi vọng với  cách làm như vậy học sinh sẽ và ngày càng tự tin hơn khi vẽ bài tranh đề tài cũng như các bài vẽ trang trí, vẽ theo mẫu khác  .   C. PHẦN KẾT LUẬN I. Những bài học kinh nghiệm Qua nghiên cứu đề tài “ Một số phương pháp phát triển khả năng thường thức mĩ thuật cho học sinh tiểu học” tôi rút ra những bài học kinh nghiệm sau: Để học sinh đạt được hiệu quả cao của một tiết thường thức mĩ thuật đối với học sinh tiểu học đòi hỏi người thầy phải linh hoạt sử dụng các phương pháp dạy bộ môn cũng như các phương pháp dạy học truyền thống. Để được như thế thì giáo viên và học sinh phải có sự chuẩn bị, bên cạnh đó cũng phải tranh bị cơ sở vật chất cho môn học; đổi mới phương pháp trong từng phần của kiến thức, bài giảng đã đem lại cái mới cho phần môn thường thức mĩ thuật. Tổ chức tiết dạy nhẹ nhàng, sinh động là rất quan trọng và giúp cho tiết học có hứng thú khi học bộ môn. Những trò chơi giáo viên phải có sự thay đổi hợp lý và áp dụng cho nhiều bài khác nhau II. Ý nghĩa của sáng kiến kinh nghiệm Tôi thực hiện  đề tài “ Một số phương pháp phát triển khả năng thường thức mĩ thuật cho học sinh tiểu học” không ngoài việc thực hiện mục tiêu của Giáo dục tiểu học ( nhằm giúp học sinh có kiến thức cơ bản về 9 môn học ; giáo dục óc thẩm mĩ , rèn luyện kĩ năng học tập cho học sinh ) .     Qua nhiều tiết Mĩ thuật ;trẻ hoạt bát , tự tin , cởi mở với giáo viên với bạn bè . Do đó việc giáo dục toàn diện trẻ sẽ tốt hơn, thuận lợi hơn .  III. Khả năng ứng dụng, triển khai - Qua thời gian nghiên cứu, đề tài đã được triển khai và ứng dụng giảng dạy ở khối lớp 2 của trường Tiểu học Duy Phong bước đầu đạt kết quả khá khả quan. Chúng tôi mong muốn qua đây đề tài có thể triển khai ứng dụng tại các khối lớp khác trong nhà trường. IV. Những kiến nghị, đề xuất - Đối với giáo viên: Thường xuyên tự học, tự bồi dưỡng năng lực chuyên môn, năng lực sư phạm; bồi dưỡng kiến thức kinh nghiệm thực tế. Trên đây là một số kinh nghiệm trong quá trình nghiên cứu và thực hiện đề tài. Do thời gian nghiên cứu có hạn nên bản thân tôi rất mong nhận được sự góp ý của đồng nghiệp để đề tài được hoàn thiện hơn trong những năm học tới. Tôi xin chân thành cảm ơn! *Tài liệu tham khảo: - Tài liệu Chuẩn KTKN các môn Tiểu học. - Sách giáo khoa- Sách giáo viên Mĩ thuật lớp 2- Tác giả: Nguyễn Hữu Hạnh ( Chủ biên) - Phương pháp dạy học Mĩ thuật – NXBGD 2001 - Điều chỉnh Môn Mĩ Thuật- NXBGD MỤC LỤC NỘI DUNG TRANG A. Phần mở đầu I. Bối cảnh của đề tài 1 II. Lí do chọn đề tài 1 III. Phạm vi và đối tượng nghiên cứu 1 IV. Mục đích nghiên cứu 1 V. Điểm mới trong kết quả nghiên cứu 1 B. Phần nội dung I. Cơ sở lí luận 2 II. Thực trạng của vấn đề 2 III. Các biện pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề 3 IV. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm 4 C.Phần Kết luận I. Những bài học kinh nghiệm 4 II. Ý nghĩa của đề tài 5 III. Khả năng ứng dụng, triển khai 5 IV. Những kiến nghị, đề xuất 5