Một số phương pháp dạy học tích cực với phân môn tập đọc lớp 4

thời khoá biểu của nhà trường. Hai lớp dạy cùng bài “ Tuổi ngựa”. Sau tiết học tôi kiểm tra học sinh của hai lớp. 4, Đo lường và thu thập dữ liệu Cả hai lớp học sinh đều học bài “ Bè xuôi sông La”. Lớp 4A2 là lớp đối chứng học sinh được dạy theo phương pháp mà giáo viên vẫn dạy như mọi khi. Lớp 4A1 là lớp thực nghiệm được dạy theo hướng tích cực, tất cả học sinh trong lớp đều được nhận xét sửa sai cho bạn, cho mình. Muốn làm được điều này tất cả học sinh trong lớp phải lắng nghe bạn đọc để tìm ra chỗ đúng, chỗ sai của bạn. IV. Phân tích dữ liệu và một số bàn luận 1. Phân tích Bảng 4. So sánh điểm trung bình bài kiểm tra sau tác động Đối chứng Thực nghiệm Điểm trung bình 6,1 7 Độ lệch chuẩn 1,24 1,37 Giá trị T – test 0,029 Chênh lệch giá trị TB chuẩn ( SMD) 0,66 - Kết quả kiểm tra trước tác động đã cho thấy 2 nhóm là tương đương nhau. Sau tác động kiểm chứng chênh lệch điểm trung bình bằng T – test cho kết quả P = 0,029 cho thấy sự chênh lệch giữa điểm trung bình của nhóm thực nghiệm và nhóm đối chứng là rất có ý nghĩa. Điểm chênh lệch này không phải là ngẫu nhiên mà là do tác động mà có. Mặt khác không có học sinh nào được điểm dưới trung bình điều đó cho thấy tất cả số học sinh trong nhóm đã chú ý tham gia học tập một cách tích cực đã mang lại kết quả cũng như chất lượng cao hơn cho phân môn tập đọc ở lớp 3. - Như vậy giả thuyết của đề tài : “Một số phương pháp dạy học tích cực với phân tập đọc lớp 4” đã góp phần nâng cao chất lượng của phân môn tập đọc lớp 4 đã được kiểm chứng. 2. Một số bàn luận. Kết quả của bài kiểm tra sau tác động cho kết quả như sau: - Điểm trung bình của lớp thực nghiệm = 7 - Điểm trung bình của lớp đối chứng = 6,1 Độ chênh lệch điểm số giữa hai nhóm là 0,9. Điều đó cho thấy điểm trung bình của nhóm đối chứng và thực nghiệm đã có sự chênh lệch lớn, lớp được tác động đã có điểm trung bình cao hơn lớp đối chứng. Chênh lệch giá trị trung bình chuẩn của hai nhóm là SD = 0,66. So với bảng tiêu chí của Cohen điều này có nghĩa là mức độ ảnh hưởng của tác động là rất lớn. Phép kiểm chứng T-test điểm trung bình bài kiểm tra của hai nhóm sau tác động là: P = 0,029. Kết quả này khẳng định sự chênh lệch điểm trung bình của hai nhóm không phải là ngẫu nhiên mà là do tác động. lớp 3C lớp 3B lớp 3B lớp 3B lớp 3C Hạn chế: Nghiên cứu này sử dụng phương pháp tích cực hoá trong học phân môn tập đọc giáo viên khi dạy phải chuẩn bị bài giảng khá công phu. V. Kết luận và kiến nghị. 1. Kết luận. Dạy tập đọc là việc của chương trình tiếng Việt ở Tiểu học. Nắm vững cách đọc các em có khả năng diễn đạt các vấn đề trong đời sống hàng ngày, tăng hiệu quả giao tiếp, giúp các em vững vàng tự tin trong cuộc sống . Muốn rèn cho học sinh đọc tốt trước hết người thầy phải có nghiệp vụ sư phạm tốt, đặc biệt đọc mẫu của thầy phải chuẩn, hay, có sức cuốn hút học sinh vì trong khâu rèn đọc thì việc đọc mẫu của thầy giáo có ảnh hưởng rất lớn đối với học sinh. Các em sẽ theo dõi lắng nghe thầy đọc và coi đó là chuẩn mực để bắt chước để so sánh đánh giá với giọng đọc của mình. Chính vì vậy thầy cô cũng phải có sự chuẩn bị chu đáo, mỗi từ ngữ cô đọc, nói đều phải chuẩn mực. Giáo viên phải nắm chắc đối tượng học sinh để có những biện pháp dạy học đạt kết quả cao nhất nhằm phát huy hết tính tích cực trong học tập, tổ chức điều khiển khéo léo gây bầu không khí sôi nổi kích thích hứng thú học tập và nâng cao ý thức tự giỏc của học sinh. Giáo viên cần phải tìm hiểu chắc nội dung cơ bản của chương trình sách giáo khoa, sách hướng dẫn, sách soạn bài để học sinh nắm vững nội dung bài, hướng dẫn rừ cách đọc từng đoạn văn, đoạn thơ cho học sinh hiểu. Thực tế cho thấy sách giáo khoa Tiếng việt, sách soạn bài và sách hướng dẫn phải thừa nhận là có nhiều ưu điểm nổi bật. Tìm hiểu phần hướng dẫn chung trong sách đa số giáo viên đó nắm được cơ bản của phương pháp giảng dạy mới song đi sâu vào từng bài cụ thể thì sự lúng túng và vấp váp lại không ít. Do vậy nắm vững sách, hiểu ý đồ của người biên soạn là quan trọng song chưa đủ cũng đòi hỏi đến vai trò chủ động sáng tạo và ứng xử linh hoạt đối với từng đối tượng học sinh khác nhau mới đem lại hiệu quả cao. Giáo viên giàu lòng yêu nghề mến trẻ, nhiệt tình gương mẫu trong phương pháp soạn giảng, phát hiện kịp thời đọc sai, đọc ngọng trong học sinh. Giáo viên phải kiên trì uốn nắn, sửa chữa cách phát âm sai cho học sinh thật tận tình chu đáo. Giảm bớt hoặc sửa lại câu hỏi cho sát với từng đối tượng học sinh, tránh giảng triền miên, nói nhiều, viết nhiều trong khi học sinh đọc còn yếu. Luôn động viên khuyến khích học sinh khi các em có tiến bộ. Rèn cho các em đọc trước đám đông, tổ chức thi kể chuyện, ngâm thơ, đọc diễn cảm trong lớp, trong trường vào những ngày sinh hoạt tập thể, kỷ niệm ngày lễ lớn. Yêu cầu mỗi học sinh phải có quyển sổ ghi chép để chép những câu thơ, câu văn, bài thơ, bài văn hay dưới sự hướng dẫn của giáo viên. Phối hợp nhịp nhàng về chương trình môn tập đọc với các môn học khác như: Tập làm văn, kể chuyện... Trên đây là việc làm cụ thể của tôi về vấn đề rèn đọc cho học sinh lớp 3 trường Tiểu học nơi tôi công tác. Với phương pháp rèn đọc này sẽ có tiền đề để tiếp tục dạy môn tập đọc ở lớp 4, 5 đạt kết quả tốt. Vì vậy nếu có thể cải tiến mở rộng cách hướng dẫn theo đề tài này có thể áp dụng tốt khi dạy môn tập đọc lớp 4, 5 đáp ứng những yêu cầu đòi hỏi cao hơn. Thông qua thực tế giảng dạy trên lớp hàng ngày tôi đi đến kết luận rằng: Muốn rèn luyện cho học sinh đọc tốt thì vai trò của người thầy giáo đặc biệt quan trọng bởi người thầy giáo luôn là tấm gương sáng, mẫu mực trong cách đọc diễn cảm để học sinh bắt chước. Trong mỗi giờ tập đọc, người thầy phải hướng dẫn cách đọc cho học sinh thật tỉ mỉ từng từ ngữ, từng câu văn, từng đoạn văn, phải kiên trỡ uốn nắn, sửa chữa kịp thời tuỳ theo từng đối tượng học sinh thật tận tình chu đáo. Vì vậy mỗi giáo viên phải thực sự yêu nghề mến trẻ, nhiệt tình gương mẫu trong phương pháp soạn giảng, luôn luôn trau dồi nghiệp vụ, học hỏi kinh nghiêm của các bạn đồng nghiệp để nâng cao chất lượng dạy và học ở các môn đặc biệt là môn tập đọc ở Tiểu học. 2. Kiến nghị. - Sự quan tâm, lãnh chỉ đạo của ngành và các cấp quản lý giáo dục cần sâu sát và kịp thời hơn nữa. - Thường xuyên tổ chức các hội thi, hội diễn và các hội thảo chuyên đề, các lớp tập huấn chuyên đề về môn tập đọc lớp 3; cung cấp đồ dùng dạy, học và các tài liệu tham khảo,...Tạo điều kiện cho giáo viên và học sinh tham gia để học tập trau dồi kiến thức. Cần quan tâm hơn nữa đối với giáo viên tiểu học, thường xuyên bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho giáo viên ở các phân môn, nhất là môn tập đọc. - Có đầy đủ đồ dùng dạy học cho giáo viên. - Hàng năm tổ chức phong trào thi kể chuyện, ngâm thơ, đọc diễn cảm cho giáo viên, cho học sinh trong khối, trong trường và toàn quận. Người viết Nguyễn Thanh Tuấn VI.TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Sách giáo khoaTiếng Việt 4 tập 1 + 2 2. Tiếng Việt nâng cao 4 3. Bồi dưỡng văn và Tiếng Việt 4. Phương pháp rèn đọc tập 1+ 2 5. Sách giáo viên tập 1 + 2 6. Sách hướng dẫn tập 1+ 2 VII. PHỤ LỤC CỦA ĐỀ TÀI 1. Kế hoạch kiểm tra trước tác động: Kiểm tra hai lớp 4A1 và 4A2 bài tập đọc: Tuổi ngựa (Trang149 SGK4 – Tập 1) 2. Kế hoạch kiểm tra sau tác động: Kiểm tra 2 lớp 4A1 và 4A2 bài tập đọc: Bè xuôi sông La Trang 27 SGK4 – Tập 2) 3. Giáo án dạy thực nghiệm. Bài dạy: Bè xuôi sông La. Các bước tiến hành: I. Mục đích yêu cầu: - Đọc trôi chảy, lưu loát bài thơ. Biết đọc diễn cảm bài thơ với giọng nhẹ nhàng, trìu mến phù hợp với nội dung miêu tả cảnh đẹp thanh bình, êm ả của dòng sông La, với tâm trạng của người đi bè say mê ngắm cảnh và mơ ước về tương lai. - Hiểu nội dung bài: Ca ngợi vẻ đẹp của dòng sông La; nói lên tài năng, sức mạnh của con người Việt Nam trong công cuộc xây dựng quê hương, đất nước, bất chấp bom đạn của kẻ thù. - HTL bài thơ. II. Chuẩn bị: Thầy: Tranh minh họa bài đọc. Trò: Xem trước bài. III. Các hoạt động dạy - học: 1. Ổn định tổ chức:(1') 2. Kiểm tra:(3') Hs đọc bài: "Anh hùng lao động Trần Đại Nghĩa" và nêu nội dung bài? 3. Bài mới:(32') a, Giới thiệu bài: b, Tìm hiểu bài: - Hs đọc toàn bài. - Hs đọc nối tiếp 3 khổ thơ. - Gv nêu hoàn cảnh ra đời của bài thơ. - Hs luyện đọc theo cặp. - Gv đọc mẫu. *Yêu cầu hs đọc khổ thơ 1, trả lời: ? Bè xuôi sông La chở những loại gỗ quí nào? - Hs đọc khổ thơ 2: ? Sông La đẹp như thế nào? ? Chiếc bè gỗ được ví với cái gì? Cách nói ấy có gì vui? - Hs đọc khổ thơ còn lại: ? Vì sao đi trên bè, tác giả lại nghĩ đến mùi vôi xây, mùi lán cưa và những mái ngói hồng? ? Hình ảnh "Trong đạn bom đổ nát, bừng tươi nụ ngói hồng" nói lên điều gì? ? Nội dung chính của bài thơ? - Gọi 3 hs đọc tiếp nối bài thơ. - Hs nhận xét cách đọc. - Hs đọc đoạn văn trên bảng phụ và luyện đọc diễn cảm. - Hs nhẩm HTL bài thơ. - Hs đọc thuộc lòng đoạn thơ, bài thơ. - Nhận xét, cho điểm. I. Luyện đọc: 3 khổ thơ. - sông La, lát chun, lát hoa, táu mật, muồng đen. II. Tìm hiểu bài: - Bè chở: dẻ cau, táu mật, muồng đen, lát chun, lát hoa, ... - Nước sông La trong veo như ánh mắt, hai bên bờ hàng tre xanh mướt ... Những đợt sóng được nắng chiếu long lanh như vẩy cá ... - Chiếc bè gỗ được ví với đàn trâu đằm mình thong thả trôi theo dòng sông. Cách so sánh như thể làm cho cảnh bè gỗ trôi trên sông hiện lên rất cụ thể, ... - Tác giả mơ tưởng đến ngày mai: những chiếc bè gỗ được chở về xuôi sẽ góp phần vào công cuộc xây dựng lại quê hương đang bị chiến tranh tàn phá. - Tài trí, sức mạnh của nhân dân ta trong công cuộc dựng xây đất nước, bất chấp bom đạn kẻ thù. *Đại ý: Ca ngợi vẻ đẹp của dòng sông La và tài năng, sức mạnh của con người Việt Nam trong công cuộc xây dựng đất nước, bất chấp bom đạn kẻ thù. III. Luyện đọc diễn cảm: - Luyện đọc diễn cảm khổ thơ thứ 2. - 2-3 hs thi đọc diễn cảm. - 3-4 hs thi đọc thuộc lòng IV. Củng cố, dặn dò: - Nêu nội dung của bài? - Về học thuộc lòng bài thơ. Chuẩn bị bài sau. 4. Kết quả học tập của học sinh trước và sau tác động