Giáo án Sinh học Lớp 9 - Chương trình cả năm - Năm học 2013-2014 - Nguyễn Thị Hiền

rứng lớn. Có vỏ đá vôi được ấp và nở ra con nhờ nhiệt độ của chim bố và mẹ là động vật hằng nhiệt độ. - Có lông mao, răng phân hoá ( Cửa, nanh, hàm ) tim 4 ngăn. Não phát triển đặc biệt là bán cầu não và tiểu não. Có hiện tượng thai sinh và nuôi con bằng sữa. Là động vật hằng nhiệt HĐ2 - GV cho HS điền các cụm từ tơng ứng với các nhóm động vật vào đúng vị trí của cây phát sinh. - GV gọi HS lên bảng điền - GV nhận xét cho đáp án - GV : Hãy sắp xếp các ngành động vật tương ứng với sự tiến hoá của chúng bảng 64.6 - GV gọi HS lên bảng điền - GV đưa ra đáp án đúng II. Tiến hoá của thực vật và động vật 1. Phát sinh và phát triển của thực vật * Đáp án : 1. Các cơ thể sống đầu tiên 2. Tảo nguyên thuỷ 3. Các thực vật ở cạn đầu tiên 4. Dương xỉ cổ 5. Tảo 6. Rêu 7. Dương xỉ 8. Hạt trần 9. Hạt kín 2, Sự tiến hoá của giới động vật * Đáp án : 1d, 2b, 3a, 4e, 5c, 6i, 7g, 8b 4. Củng cố: - GV nhấn mạnh những kiến thức cơ bản của bài. - GV đánh giá hoạt động của các nhóm 5. HDVN - Ôn nội dung bảng 65.1.5 Duyệt của tổ chuyên môn Tuần 35 Ngày soạn: 27/4/ 2012 Ngày giảng:9A: 9B: 9C: Tiết 69: Tổng kết chương trình toàn cấp. I, Mục tiêu. - HS hệ thống hóa kiến thức về sinh học cá thế và sinh học tế bào - Rèn kĩ năng tư duy- so sánh tổng hợp - khái quát hoá kiến thức - Giáo dục ý thức ôn tập tốt II.Chuẩn bị. 1.GV: - Bảng phụ - phiếu học tập bảng 65.1-5 2.HS: - Ôn tập và kẻ sẵn các bảng SGK III, Hoạt động dạy học. 1.Tổ chức: 9A: 9B: 9C: 2. Kiểm tra: - Thực hiện trong giờ 3. Bài mới a.Giới thiệu bài: Tiếp tục tìm hiểu bài tiếp theo b.Triển khai bài. Hoạt động của GV- HS Nội dung kiến thức HĐ3 - GVhướng dẫn học sinh hoàn thành nội dung vào các bảng 65.1- 65.5 SGK. - Học sinh thảo luận theo nhóm III, Sinh học cơ thể 1, Cây có hoa Bảng 65.1 Chức năng của các cơ quan ở cây có hoa Cơ quan Chức năng Rễ Thân Lá Hoa Quả Hạt - Hấp thụ nớc và muối khoáng - Vận chuyển nớc và muối khoáng từ rễ lên lá và chất hữu cơ từ lá đến các bộ phận khác của cây. - thu nhận ánh sáng để quang hợp tạo chất hữu cơ cho cây. Trao đổi khí với môi trường ngoài và thoát hơi nước. - Thực hiện thụ phấn, thụ tinh, kết hạt, tạo quả. - Bảo vệ hạt góp phần phát tán - Nảy mầm tạo cây con - Duy trì phát triển nòi giống 2.Cơ thể người Bảng 65.2 Chức năng của các cơ quan và hệ cơ quan ở cơ thể người Cơ quan và hệ cơ quan Chức năng Vận động Tuần hoàn Hô hấp Tiêu hóa Bài tiết Da Hệ thần kinh và giác quan Tuyến nội tiết Sinh sản - Nâng đỡ và bảo vệ cơ thể, giúp cơ thể cử động và di chuyển - Vận chuyển các chất dinh dưỡng ôxi vào tế bào và chuyển sản phẩm phân giải từ tế bào đến hệ bài tiết - Thực hiện lệnh trao đổi khí với môi trường ngoài, nhận O2 thải khí CO2. - Phân giải chất hữu cơ phức tạp chất đơn giản - Thải ra ngoài cơ thể chất không cần thiết hay độc hại cho cơ thể. - Cảm giác, bài tiết, điều hoà thân nhiệt và bảo vệ cơ thể - Điều khiển, điều hoà và phối hợp hoạt động của các cơ quan, bảo đảm cho cơ thể là một khối thống nhất toàn vẹn - Điều hoà các quá trình sinh lí của cơ thể đặc biệt là các quá trình trao đổi chất, chuyển hoá vật chất và năng lượng bằng con đường thể dịch - Sinh con duy trì nòi giống IV. Sinh học tế bào 1.Cấu trúc tế bào. Bảng 65.3 Chức năng các bộ phận tế bào Các bộ phận Chức năng Thành tế bào Màng tế bào Chất tế bào Ti thể Lục lạp Ri bo xôm Không bào Nhân - Bảo vệ tế bào - Trao đổi chất giữa trong và ngoài tế bào - Thực hiện các hoạt động sống của tế bào - Thực hiện sự chuyển hoá năng lượng của tế bào - Tổng hợp các chất hữu cơ - Tổng hợp Protêin - Chứa dich tế bào - Chứa vật chất di truyền bằng điều khiển mọi hoạt động sống của tế bào 2.Hoạt động sống của tế bào. Bảng 65.4 Các hoạt động sống của tế bào Các quá trình Vai trò Trao đổi chất qua màng Quang hợp Hô hấp Tổng hợp Protêin - Đảm bảo sự tồn tại, sinh trưởng phát triển của tế bào - Tổng hợp chất hữu cơ, tích luỹ năng lượng - Phân giải chất hữu cơ và giải phóng năng lượng - Tạo Protêin cung cấp cho tế bào 3.Phân bào. Bảng 65.5. Những điểm khác nhau cơ bản giữa nguyên phân và giảm phân Các kì Nguyên phân Giảm phân I Giảm phân II Kì đầu - NTS co ngắn đóng xoắn và đính và thoi phân bào ở tâm động - NST kép co ngắn đóng xoắn. Cặp NST tương đồng tiếp hợp theo chiều dọc bắt chéo - NST co ngắn thấy rõ số lượng NST kép đơn bội Kì giữa - Các NST kép co ngắn cực đại và xếp -> 1 hàng ở mặt phẳng xích đạo của thoi phân bào Từng cặp NST kép xếp -> 2 hàng ở mặt phẳng xích đạo của thoi phân bào Các NST kép xếp thành 1 hàng ở mặt phẳng xích đạo của thoi phân bào Kì sau Từng NST kép tách nhau ở tâm động -> 2 NST đơn phân li về 2 cực của tế bào Cặp NST kép tơng đồng phân li độc lập về 2 cực của tế bào Từng NST kép tách nhau ở tâm động -> 2 NST đơn phân li về 2 cực của tế bào Kì cuối Các NST nằm trong nhân với số lượng 2n như ở tế bào mẹ Các NST kép nằm trong nhân với 1 số lượng n ( kép) = 1/2 tế bào mẹ N các NST đơn nằm trong nhân với số lượng = n ( NST đơn) 4.Củng cố. - GV yêu cầu học sinh nhắc lại các kiến thức cơ bản của bài - GV cho HS nhớ các nội dung trong bài 5, HDVN: - Chuẩn bị hoàn thành nội dung bảng 66.1.5 SGK 196-197 Ngày soạn: 27/4/2012 Ngày giảng:9A: 9B: 9C: Tiết 70 : Tổng kết chương trình toàn cấp. I. Mục tiêu - HS hệ thống hoá đợc kiến thức về sinh học cơ bản phần di truyền và biến dị SV và môi trường.HS biết vận dụng kiến thức vào thực tế - Kĩ năng hoạt động nhóm, tư duy, tổng hợp kiến thức - Giáo dục ý thức ôn tập tốt II. Chuẩn bị : 1. GV+ HS : - Các bảng phụ và phiếu học tập ghi nội dung các bảng 66.1-5SGK III.Hoạt động dạy học 1.Tổ chức: 9A: 9B: 9C: 2.Kiểm tra: - Thực hiện trong giờ 3.Bài mới a.Giới thiệu bài: Tiếp tục nghiên cứu bài 65 b.Triển khai bài. Hoạt động của GV - HS Nội dung kiến thức HĐ5 - GV cho học sinh thảo luận nhóm ghi ý kiến vào bảng - Gọi HS lên bảng điền, các nhóm khác bổ xung - GV nhận xét đưa đáp án đúng. V. Di truyền và biến dị 1, Cơ sở vật chất và cơ chế của hiện tượng di truyền. Bảng 66.1 Cơ chế của hiện tượng di truyền Cơ sở vật chất Cơ chế Hiện tượng Cấp phân tử AND AND -> ARN -> Protêin Tính đặc thù của Protêin Cấp tế bào NST Tế bào - Nhân đôi , phân li tổ hợp - Nguyên phân, giảm phân, thụ tinh - Bộ NST đặc trng của từng loài Con giống bố mẹ 2.Các quy luật di truyền. Bảng 66.2 Các quy luật di truyền Tên định luật Nội dung Giải thích ý nghĩa Phân li F2 : có tỉ lệ kiểu hình 3: 1 Phân li và tổ hợp của các cặp gen tương ứng Xác định tính trội thường là tốt Phân li độc lập F2 có tỉ lệ kiểu hình bằng tích tỉ lệ của các tính trạng hợp thành Phân li độc lập tổ hợp tự do của các gen tương ứng Tạo biến dị tổ hợp Di truyền giải thích ở các loài giao phối tỉ lệ đực cái là 1:1 Phân li tổ hợp của các NST giới tính Điều khiển tỉ lệ đực cái Di truyền liên kết Các tính trạng do nhóm gen liên kết qui định được di truyền cùng nhau Các gen liên kết cùng phân li với NST trong phân bào Tạo sự di truyền ổn định của các nhóm tính trạng có lợi 3, Biến dị Bảng 66.3 Các loại biến dị Biến dị Đột biến Thường biến Khái niệm Sự tổ hợp các gen của P tạo ra ở thế hệ lai những kiểu hình khác P Những biến đổi về cấu trúc,số lượng của ADN và NST khi biểu hiện thành kiểu hình là thể đột biến Những biến đổi ở kiểu hình của 1 kiểu gen phát sinh trong quá trình phát triển cá thể dưới ảnh hưởng của môi trường Nguyên phân Phân li tổ hợp và độc lập tự do của các cặp gen trong giảm phân và thụ tinh Tác động của các nhân tố ở môi trường trong và ngoài cơ thể của ADN và NST Anh hưởng của điều kiện môi trường trong biến đổi kiểu gen không do sự biến đổi Tính chất và vai trò Xuất hiện với tỉ lệ không nhỏ, di truyền được là nguyên liệu cho chọn giống và tiến hoá Mang tính cá biệt ngẫu nhiên có lợi di truyền được là nguyên liệu cho tiến hóa và chọn giống Mang tính đồng loạt, định hướng có lợi, không di truyền được nhưng đảm bảo cho sự thích nghi của cá thể 4, Đột biến Bảng 66.4 Các loại đột biến Các loại đột biến Khái niệm Các dạng đột biến Đột biến gen Những biến đổi trong cấu trúc của ADN nhưng thường tại một điểm nào đó Mất, thêm , chuyển, thay thế một cặp nucleotit Đột biến cấu trúc NST Những biến đổi trong cấu trúc của NST Mất - lặp - Đảo - Chuyển đoạn Đột biến số lượng NST Những biến đổi về số lượng trong bộ NST Dị bội thể và đa bội thể HĐ6 - GV cho HS tìm các cụm từ phù hợp điền vào ô trống - GV đưa ra đáp án VI, Sinh vật và môi trường 1, Mối quan hệ giữa các cấp độ tổ chức sống và môi trường - HS tìm các cụm từ điền vào ô trống thay 1 . 2. 3 - Đáp án : 1, Các cấp độ tổ chức sống 2, Cá thể 3, Quần thể 4, Quần xã 5, Con người 6, Hữu sinh 7 , Vô sinh 8, Các nhân tố sinh thái 9, Môi trường 2.Hệ sinh thái. Bảng 66.5 Đặc điểm quần thể, quần xã và hệ sinh thái Quần thể Quần xã Hệ sinh thái Khái niệm Bao gồm những cá thể cùng loài,cùng sống trong một khu vực nhất định ở một thời điểm nhất định giao phối tự do với nhau -> thế hệ mới Bao gồm những quần thể thuộc các loài khác nhau cùng sống trong một không gian xác định,có mối quan hệ sinh thái mật thiết với nhau Bao gồm quần xã và khu vực sống của nó, Trong đó các sinh vật luôn có sự tương tác lẫn nhau với các nhân tố vô sinh -> hệ thống hoàn chỉnh và tương đối ổn định Đặc điểm Có các đặc trưng về mật độ, tỉ lệ, giới tính, thành phần tuổi. Các cá thể có mối quan hệ sinh thái hỗ trợ hoặc cạnh tranh. Số lượng cá thể biến động theo chu kì Có tính cơ bản về số lượng và thành phần các loài luôn có sự khống chế tạo nên sự cân bằng SH về số lượng cá thể Có mối quan hệ nhưng quan trọng là về mặt dinh dưỡng, qua chuỗi và lưới thức ăn. Dòng năng lượng SH đợc vận dụng chuyển qua các bậc chất của chuỗi thức ăn -SV- SVTT- SV phân giải 4. Củng cố - GV nhắc lại các kiến thức đã học - GV cho HS hệ thống hoá các nội dung bảng 5, HDVN - Ôn toàn bộ chương trình sinh hoc 9