Giáo án Sinh học Lớp 8 - Tiết 34: Ôn tập

Tiết: 34 Ngày dạy: ÔN TẬP Mục tiêu: Kiến thức Hệ thống hóa kiến thức từ chương I - chương IV Chứng minh được tế bào là đơn vị cấu tạo và chức năng của sự sống Phân tích mối quan hệ về chức năng giữa các cơ quan: Bộ xương, hệ cơ, hệ tuần hoàn, hệ hô hấp, hệ tiêu hóa Giải thích được sự tham gia của các hệ cơ quan:tuần hoàn, hô hấp, tiêu hóa, bài tiết vào hoạt động trao đổi chất và chuyển hóa của cơ thể Kĩ năng Rèn kĩ năng: phân tích, tổng hợp, khái quát hóa Thái độ Có ý thức nghiêm túc trong học tập và biết giữ gìn sức khỏe Chuẩn bị Giáo viên: Đèn chiếu, bản phim trong đáp án bảng 35.1 – 35.6 SGK Bảng phụ bảng Học sinh: Dụng cụ học tập, tập ghi bài, SGK sinh 8 Kiến thức cũ cần ôn: kiến thức từ chương I – chương IV Phương pháp: hỏi đáp - tìm tòi, hoạt động nhóm nhỏ Tiến trình Ổn định: kiểm tra sỉ số học sinh Kiểm tra bài cũ:không có Giảng bài mới Hoạt động của thầy và trò Nội dung Hoạt động 1: Hệ thống hóa kiến thức (30 phút)ø Mục tiêu: Hệ thống hóa kiến thức cơ bản từ chương I - chương IV GV chia lớp thành 6 nhóm và yêu cầu mỗi nhóm hoàn thành bảng kiến thức của nhóm : cụ thể như sau: nhóm 1: bảng 35.1 – nhóm 6: bảng 35.6 Thời gian thảo luận nhóm 5 phút Các nhóm thực hiện theo yêu cầu của GV GV treo bảng phụ bảng 35 Các nhóm lần lượt báo kết quả của nhóm, nhóm khác nhận xét bổ sung, GV ghi bên cạnh ý kiến bổ sung GV sửa bài bằng cách chiếu đáp án lên bảng Các nhóm hoàn thiện kiến thức vào tập học Tiểu kết Hoạt động 2: trả lời câu hỏi Mục tiêu: HS vận dụng kiến thức đã học Câu 1: Hãy chứng minh tế bào là đơn vị cấu trúc và chức năng của sự sống? GV gợi ý Các cơ quan của cơ thể người được cấu tạo bằng gì? Kể một số tế bào ở các cơ quan mà em đã học? Tế bào tham gia vào hoạt động chức năng của các cơ quan như thế nào? Ví dụ? HS trả lời câu hỏi Câu 2:trình bày mối liên hệ về chức năng giữa các hệ cơ quan đã học? Hệ vận động Hệ tuần hoàn Hô hấp Tiêu hóa Bài tiết Xác định chiều mũi tên chỉ mối liên hệ giữa các cơ quan? Dựa vào sơ đồ giải thích mối liên hệ về chức năng giữa hệ tuần hoàn với các hệ cơ quan đã học? Hệ tuần hoàn, hệ tiêu hóa, hệ hô hấp tham gia vào hoạt động trao đổi chất và chuyển hóa như thế nào? Tiểu kết Hệ thống hóa kiến thức Bảng 35.1: Khái quát về cơ thể người Cấp độ Tổ chức Đặc điểm đặc trưng Cấu tạo Vai trò Tế bào Màng, chất tế bào với các bào quan ( ti thể, lưới nội chất, gôngi, nhân) Là đơn vị cấu tạo và chức năng của cơ thể Mô Tập hợp các tế bào chuyên hóa có cấu trúc giống nhau Tham gia cấu tạo nên các cơ quan Cơ quan Đước tạo nên bởi các mô khác nhau Tham gia cấu tạo và thực hiện một chức năng nhất định của hệ cơ quan Hệ cơ quan Gồm các cơ quan có mối liên hệ và chức năng Thực hiện một chức năng nhất định của cơ thể Bảng 35.2:Sự vận động cơ thể Hệ cơ quan Đặc điểm cấu tạo đặc trưng Chức năng Vai trò chung Bộ xương Nhiều xương liên kết với nhau qua các khớp Có tính chất cứng rắn vá đàn hồi Tạo khung cơ thể Bảo vệ Nơi bám của cơ Giúp cơ thể hoạt động để thích ứng với môi trường Hệ cơ Tế bào cơ dài Có khả năng co dãn Cơ co dãn giúp các cơ quan hoạt động Bảng 35.3: Tuần hoàn Cơ quan Đặc điểm cấu tạo đặc trưng Chức năng Vai trò chung Tim Có van nhĩ thất và van vào động mạch Co bóp theo chu kì 3 pha Bơm máu liên tục theo một chiều từ tâm nhĩ vào tâm thất và từ tâm thất vào động mạch Giúp máu tuần hoàn liên tục theo một chiều trong cơ thể, nước mô cũng được đổi mới, bạch huyết cũng được liên tục lưu thông Hệ mạch Gồm: động mạch, mao mạch, tĩnh mạch Dẫn máu từ tim đi khắp nơi cơ và từ khắp cơ thể về tim Bảng 35.4: Hô hấp Các giai đoạn Cơ chế Vai trò Riêng Chung Thở Hoạt động phối hợp của lồng ngực và các cơ hô hấp Giúp không khí trong phổi thường xuyên được đổi mới Cung cấp O2 cho các tế bào của cơ thể và thải khí CO2 ra khỏi cơ thể Trao đổi khí ở phổi Các khí (O2, CO2) khuếch tán từ nơi có nồng độ cao đến nơi có nồng độ thấp Tăng nồng độ O2 và giảm nồng độ CO2 trong máu Trao đổi khí ở tế bào Các khí (O2, CO2) khuếch tán từ nơi có nồng độ cao đến nơi có nồng độ thấp Cung cấp O2 cho tế bào và nhận CO2 do tế bào thải ra Bảng 35.5: Tiêu hóa Cơ quan thực hiện H.động loại chất K. miệng Thức quản Dạ dày Ruột non Ruột già Tiêu hóa Gluxit x x Lipit x Prôtêin x x Hấp thụ Đường x Axít béo glixêrin x Axít amin x Bảng 35.6: Trao đổi chất và chuyển hóa Các quá trình Đặc điểm Vai trò Trao đổi chất Ở cấp cơ thể Lấy các chất cần thiết cho cơ thể từ môi trường ngoài Thải các chất cặn bã, thừa ra môi trường ngoài Là cơ sở cho quá trình chuyển hóa Ở cấp tế bào Lấy các chất cần thiết cho tế bào từ môi trường trong Thải các sản phẩm phân hủy vào môi trường trong Chuyển hóa ở tế bào Đồng hóa Tổng hợp các chất đặc trưng của cơ thể Tích lũy năng lượng Là cơ sở cho mọi hoạt động sống của cơ thể Dị hóa Phân giải các chất của tế bào Giải phóng năng lượng cho các hoạt động sống của tế bào và cơ thể Câu hỏi ôn tập Câu 1: Tế bào là d0ơn vị cấu trúc của cơ thể vì mọi cơ quan của cơ thể đều cấu tạo từ tế bào Ví dụ : tế bào cơ, tế bào máu Tế bào là đơn vị chức năng vì các tế bào tham gia vào hoạt động chức năng của các cơ quan Ví dụ: hoạt động của tế bào cơ giúp cơ co giãn, tế bào tuyến tiết dịch Câu 2: Mối liên hệ về chức năng giữa các hệ cơ quan đã học Bộ xương tạo khung cho toàn bộ cơ thể là nơi bám của hệ cơ và là giá đỡ cho các hệ cơ quan khác Hệ cơ hoạt động giúp xương cử động Hệ hô hấp lấy ôxi từ môi trường cung cấp cho các hệ cơ quan và thải CO2 ra môi trường thông qua hệ tần hoàn Hệ tiêu hóa lấy thức ăn từ moôi trường ngoài và biến đổi chúng thành các chất dinh dưỡng để cung cấp cho tất cả các hệ cơ quan thông qua hệ tuần hoàn Hệ bài tiết giúp thải các chất cặn bã trong trao đổi chất của các hệ cơ quan ra môi trường ngoài thông qua hệ tuần hoàn Câu 3: Hệ tuần hoàn tham gia vận chuyển các chất O2, dinh dưỡng đến tế bào, mang các sản phẩm bài tiết từ tế bào thải ra ngoài Hệ hô hấp lấy O2 từ môi trường ngoìa cung cấp cho tế bào, lấy CO2 do các tế bào thải ra khỏi cơ thể Hệ tiêu hóa biến thức ăn thành chất dinh dưỡng cung cấp cho tế bào Củng cố và luyện tập GV dùng sơ đồ câu hỏi 2 tóm tắt mối liên hệ giữa các cơ quan Mỗi cơ quan thực hiên một chức năng riêng nhưng có mối quan hệ chặt chẽ nhau thực hiện chức năng sống của cơ thể, tham gia vào trao đổi chất Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà Học bài theo nội dung ôn tập Chuẩn bị kiểm tra học kì I Thi học kì I làm bài cẩn thận, nghiêm túc Rút kinh nghiệm