Giáo án Ngữ Văn Lớp 9 - Tiết 65: Đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự

TIẾT 65 ĐỐI THOẠI, ĐỘC THOẠI VÀ ĐỘC THOẠI NỘI TÂM TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ I-YÊU CẦU Giúp HS -Hiểu thế nào là đối thoại, thế nào là độc thoại nội tâm, đồng thời thấy được tác dụng của chúng trong văn bản tự sự. -Rèn luyện kỹ năng nhận diện và tập kết hợp các yếu tố này trong khi đọc cụng như viết văn tự sự. II-LÊN LỚP 1/Ổn định. 2/Bài cũ: -Gọi HS đọc đoạn văn tự sự có sử dụng yếu tố nghị luận đã chuẩn bị ở nhà. 3/Bài mới: -GV gọi HS đọc vd 1/ 176 và trả lời các câu hỏi H:Trong 3 câu đầu đoạn trích là lời của ai nói với ai?( Hai người phụ nữ tản cư nói chuyện với nhau) H:Dấu hiệu nào cho thấy đó là một cuộc trò chuyện, trao đổi qua lại?( Vì có 2 lượt lời qua lại. Nội dung nói hướng tới người tiếp chuyện – hình thức thể hiện là hai gạch đầu dòng) H:Câu” Hà nắng gớm, về nào” Là lời nói của ai nói với ai? Có phải là đoạn đối thoại không? Vì sao?( nói một mình bâng quơ, đánh trống lãng – không nói với ai cả, không là đoạn đối thoại) H:Trong đoạn trích có câu nào ở dạng này không?(Chúng bay, ăn miếng cơm hay miếng gì vào mồm ) H:Trong đoạn trích những câu nào thể hiện suy nghĩ của ông Hai?( Chúng nó cũng là trẻ con làng Việt gian đấy ư? ) H:Em có nhận xét gì về hình thức trình bày của các câu mà chúng ta vừa tìm hiểu. Từ những điều ta đã tìm hiểu từ những ví dụ trên theo em đâu là những câu đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm? H:Các hình thức diễn đạt trên có tác dụng như thế nào trong việc thể hiện không khí của câu chuyện và thái độ của những người tản cư trong buổi trưa ông Hai gặp họ?( Tạo nên không khí như cuộc sống thực, thể hiện thái độ căm giận của những người tản cư đối với làng Chợ Dầu, tạo tình huống để dẫn vào nội tâm nhân vật) I-TÌM HIỂU YẾU TỐ ĐỐI THOẠI, ĐỘC THOẠI VÀ ĐỘC THOẠI NỘI TÂM. -Ví dụ: -Sao bảo làng Chợ Dầu tinh thần lắm cơ mà? -Aáy thế mà bây giờ đổ đốn ra thế đấy! ->đối thoại. -Hà, nắng gớm, về nào -Chúng bay ăn miếng gì vào mồm mà đi làm cái giống Việt gian bán nước để nhục nhã thế này. ->Lời của một người nói với chính mình, với một người trong tưởng tượng -> độc thoại -Chúng nó cũng là trẻ con làng Việt gian đấy ư ? Chúng nó cũng bị người ta rẻ rúng hắt hủi đấy ư ? Khốn nạn, bằng ấy tuổi đầu ->Suy nghĩ của một người không thốt thành lời -> độc thoại nội tâm *Ghi nhớ :SGK/ 178 II-BÀI TẬP 1-Có 3 lượt lời trao( lời bà Hai) nhưng chỉ có hai lời đáp. -Lời nói đầu của bà Hai- ông Hai không đáp -Lời trao thứ hai – Ông Hai đáp lại “Gì” -Lời trao thứ ba – Ông Hai gắt lên “Biết rồi” ->Tái hiện lại cuộc đối thoại, tác giả đã làm nỗi bật được tâm trạng chán chường, buồn bã, đau khổ và thất vọng của ông Hai trong cái đêm nghe tin làng theo giặc. 4/Củng cố: Thế nào là đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm. Cho biết sự khác nhau trong hình thức trình bày của các loại trên?