Giáo án Ngữ Văn Khối 6 - Tuần 21 - Năm học 2013-2014 - Bùi Thị Thúy Hằng

Tuần : 21 Tiết :79, 80 ND: 8/1/2014 QUAN SAÙT, TÖÔÛNG TÖÔÏNG, SO SAÙNH VAØ NHAÄN XEÙT TRONG VAÊN MIEÂU TAÛ. 1.Muïc tieâu: a. Kieán thöùc: - Hoạt động 1: Tạo hứng thú học tập. - Hoaït ñoäng 2: + Học sinh bieát: vai trò, tác dụng của quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả. + Học sinh hieåu: mối quan hệ trực tiếp của quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả. - Hoaït ñoäng 3: + Học sinh hiểu: cách làm bài tập b. Kó naêng: - Học sinh thực hiện được: Quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét khi miêu tả. - Học sinh thực hiện thành thạo: Nhận diện và vận dụng được những thao tác cơ bản: quan sát, tưởng tượng, so sánh, nhận xét trong đọc và viết văn miêu tả. c. Thaùi ñoä: - Thói quen: saùng taïo, naêng ñoäng khi quan saùt, töôûng töôïng so saùnh. - Tính cách: nghiêm túc, cẩn thận khi làm bài văn miêu tả. 2.Nội dung học tập: -Tiết 1: Mối quan hệ, vai trò, tác dụng của quan sát, tưởng tượng, so sánh, nhận xét trong văn miêu tả. - Tiết 2: Luyeän taäp 3. Chuaån bò: GV: Baûng phuï ghi ví duï muïc I. HS: Tìm hieåu caùc yeáu toá: quan saùt, töôûng töôïng, so saùnh, nhaän xeùt trong vaên mieâu taû. 4. Tổ chức các hoạt động học tập: 4.1. OÅn ñònh toå chöùc và kieåm dieän : 1phuùt 6A1: 6A2: 6A3: 4.2. Kieåm tra miệng: (5 phút)  Theá naøo laø vaên mieâu taû? (7ñ) ˜ Laø loaïi vaên nhaèm giuùp ngöôøi ñoïc, ngöôøi nghe hình dung nhöõng ñaëc ñieåm, tính chaát noåi baät cuûa moät söï vaät, söï vieäc, con ngöôøi, phong caûnh laøm cho nhöõng caùi ñoù nhö hieän leân tröôùc maét ngöôøi ñoïc, ngöôøi nghe. ˜ GV treo baûng phuï giôùi thieäu baøi taäp traéc nghieäm:  Khi vieát moät ñoaïn vaên taû caûnh muøa ñoâng ñeán, em seõ khoâng löïa choïn chi tieát naøo sau ñaây? (2ñ) A. Ñeâm daøi, ngaøy ngaén. B. Baàu trôøi coù maøu xaùm. C. Caây coái trô troïi khaúng khiu. D. Naéng vaøng töôi, röïc rôõ.  Ñoái vôùi baøi học hoâm nay, em ñaõ chuaån bò ñöôïc nhöõng gì? l Tìm hieåu caùc yeáu toá: quan saùt, töôûng töôïng, so saùnh, nhaän xeùt trong vaên mieâu taû. ó Nhaän xeùt, chaám ñieåm. 4.3. Tiến trình bài mới: Hoaït ñoäng cuûa GV vaø HS Noäi dung baøi hoïc àHoaït ñoäng 1 : Vaøo baøi: 1 phuùt. Ñeå giuùp caùc em coù kieán thöùc ñeå laøm toát baøi vaên mieâu taû, tieát naøy, coâ seõ höôùng daãn caùc em tìm hieåu baøi “Quan saùt, töôûng töôïng, so saùnh vaø nhaän xeùt trong vaên mieâu taû”û. àHoaït ñoäng 2: Học sinh bieát: Quan saùt, töôûng töôïng so saùnh vaø nhaän xeùt trong vaên mieâu taû. ( 35 phút) ˜ Goïi HS ñoïc caùc ñoaïn vaên SGK/27.  Moãi ñoaïn vaên treân giuùp em hình dung ñöôïc nhöõng ñaëc ñieåm noåi baät gì cuûa söï vaät vaø phong caûnh ñöôïc mieâu taû? ˜ HS thaûo luaän nhoùm 5’, trình baøy. ˜ GV nhaän xeùt, choát yù. Nhöõng ñaëc ñieåm noåi baät ñoù theå hieän ôû nhöõng töø ngöõ vaø hình aûnh naøo? ˜ Ñoaïn 1: gaày goø, leâu ngheâu, beø beø, naëng neà, ngaån ngaån ngô ngô - Ñoaïn 2: Giaêng chi chít nhö maïng nheän, trôøi xanh, nöôùc xanh, röøng xanh, rì raøo, baát taän, meânh moâng, aàm aàm nhö thaùc. - Ñoaïn 3: Chim ríu rít, caây gaïo, thaùp ñeøn khoång loà, ngaøn hoa löûa, buùp noõân, ngaøn ngoïn neán trong xanh Ñeå vieát ñöôïc caùc ñoaïn vaên treân, ngöôøi vieát caàn coù naêng löïc gì? ˜ Quan saùt, töôûng töôïng, nhaän xeùt, so saùnh, Haõy tìm nhöõng caâu vaên coù söï lieân töôûng vaø so saùnh trong moãi ñoaïn, söï töôûng töôïng vaø so saùnh aáy coù gì ñoäc ñaùo? ˜Nhö gaõ nghieän thuoác phieän, nhö ngöôøi côûi traàn maëc aùo gileâ - Nhö maïng nheän, nhö thaùc, nhö ngöôøi bôi eách, nhö tröôøng thaønh voâ taän - Nhö thaùp ñeøn, nhö ngoïn löûa, nhö neán xanh à Caùc hình aûnh so saùnh töôûng töôïng, lieân töôûng ñaëc saéc vì noù theå hieän ñuùng, roõ hôn, cuï theå hôn veà ñoái töôïng vaø gaây baát ngôø, lí thuù cho ngöôøi ñoïc. ˜ GV phân tích giúp HS thấy được sự độc đáo: ˜So sánh: Nhö gaõ nghieän thuoác phieän -> gợi cho người đọc hình ảnh một chú dế đi đứng xiêu vẹo, lờ đờ, ngật ngưỡng trông rất bệ rạc. ˜ So sánh: nhö ngöôøi côûi traàn maët aùo gileâ-> gợi cho người đọc đôi cánh vừa ngắn, vùa xấu của chú dế ( GV có thể giải thíchcho HS hiểu áo ghi lê và cách mặc áo.. -> từ đó nhận thấy sự chính xác trong cách so sánh) ˜ GV treo baûng phuï, ghi VD3 SGK.  Em haõy so saùnh vôùi ñoaïn nguyeân vaên ôû treân (muïc 1 ñoaïn 2) ñeå chæ ra ñoaïn naøy ñaõ boû ñi nhöõng chöõ gì? ˜ AÀm aàm, nhö thaùc, nhoâ leân huïp xuoáng nhö ngöôøi bôi eách, nhö hai daõy tröôøng thaønh voâ taän.  Nhöõng chöõ ñaõ boû ñoù dùng để làm gì? Đaõ aûnh höôûng ñeán ñoaïn vaên mieâu taû naøy nhö theá naøo? ˜ Ñoù laø nhöõng ñoäng töø, tính töø, dùng so saùnh, lieân töôûng, töôûng töôïng . Boû ñi laøm cho ñoaïn vaên trôû neân chung chung vaø khoâ khan, không gợi được trí tưởng tượng cho người đọc.  Quan saùt, töôûng töôïng, so saùnh vaø nhaän xeùt coù taùc duïng gì trong vieäc laøm vaên mieâu taû?  Vậy muốn tả được hay, sống động ta cần phải làm gì? ˜HS traû lôøi, GV nhaän xeùt, choát yù . ˜Goïi HS ñoïc ghi nhôù SGK – 28. ˜ GD HS yù thöùc quan saùt töôûng töôïng vaø söû duïng caùc bieän phaùp tu töø khi mieâu taû. Tiết 2: àHoaït ñoäng 3: Học sinh hiểu :Höôùng daãn luyeän taäp. ( 45 phút) ˜Goïi HS ñoïc ñoaïn vaên cuûa Ngoâ Quaân Mieän, 1 HS ñoïc yeâu caàu cuûa baøi taäp. Haõy löïa choïn töø ngöõ cho saün thích hôïp ñeå ñieàn vaøo choã troáng trong ñoaïn vaên. ˜Goïi HS leân baûng laøm baøi, caùc HS khaùc laøm baøi trong vôû baøi taäp. ˜Nhaän xeùt baøi laøm cuûa HS treân baûng. Ñoaïn vaên treân mieâu taû caûnh gì?  Taùc giaû ñaõ quan saùt vaø löïa choïn nhöõng hình aûnh ñaëc saéc vaø tieâu bieåu naøo ñeå taû? ˜Cho HS laøm baøi vaøo vôû baøi taäp. ˜GD HS veà kó naêng quan saùt, löïa choïn vaø loøng yeâu caûnh vaät queâ höông. ˜Goïi HS ñoïc baøi taäp 2 vaø ñoaïn vaên cuûa Toâ Hoaøi. ˜Cho HS thaûo luaän trong 3’. Tìm nhöõng hình aûnh chi tieát taû Deá Meøn ñeïp, khoûe nhö moät thanh nieân cöôøng traùnh nhöng kieâu caêng, hôïm hónh? ˜Nhaän xeùt baøi laøm cuûa caùc nhoùm. ˜Cho HS laøm baøi vaøo vôû baøi taäp.  Muoán mieâu taû nhaân vaät ñöôïc hay vaø chính xaùc em phaûi laøm gì? ˜ Phaûi löïa choïn nhöõng hình aûnh tieâu bieåâu, quan troïng; quan saùt kó nhöõng ñaëc ñieåm veà hình daùng, hoaït ñoäng, tính caùch, cuûa nhaän vaät ñeå taû. ˜GD tö töôûng cho HS. ˜Goïi HS ñoïc yeâu caàu cuûa baøi taäp 3. Em haõy quan saùt vaø ghi laïi nhöõng ñaëc ñieåm ngoâi nhaø hoaëc phoøng cuûa em ôû. Trong nhöõng ñaëc ñieåm ñoù ñieåm naøo laø noåi baät nhaát? ˜Cho HS laøm baøi vaøo vôû baøi taäp. ˜Goïi HS ñoïc yeâu caàu cuûa baøi taäp 4. ˜Caâu hoûi thaûo luaän thôøi gian 3’. Neáu taû laïi quan caûnh buoåi saùng treân queâ höông em thì em seõ quan saùt vaø so saùnh caùc hình aûnh vaø söï vaät sau ñaây vôùi nhöõng gì? ˜Moãi nhoùm laøm moät caâu. ˜Nhaän xeùt baøi laøm cuûa caùc nhoùm.Cho HS laøm baøi vaøo vôû baøi taäp. I.Quan saùt, töôûng töôïng so saùnh vaø nhaän xeùt trong vaên mieâu taû: - Ñoaïn 1: Taû chaøng Deá Choaét gaày oám ñaùng thöông. - Ñoaïn 2: Taû caûnh ñeïp thô moäng vaø huøng vó cuûa soâng nöôùc Caø Mau. - Ñoaïn 3: Mieâu taû hình aûnh ñaày söùc soáng cuûa caây gaïo muøa xuaân. àQuan saùt, töôûng töôïng, so saùnh vaø nhaän xeùt saâu saéc, doài daøo, tinh teá. - Quan saùt giuùp choïn ñöôïc nhöõng chi tieát noåi baät cuûa ñoái töôïng mieâu taû. - Töôûng töôïng, so saùnh giuùp ngöôøi ñoïc hình dung ñöôïc ñoái töôïng mieâu taû moät caùch cuï theå, sinh ñoäng, haáp daãn. - Nhaän xeùt giuùp ngöôøi ñoïc hieåu ñöôïc tình caûm cuûa ngöôøi vieát. - Muoán mieâu taû ñöôïc, tröôùc heát phaûi bieát quan saùt, roài töø ñoù nhaän xeùt, lieân töôûng, töôûng töôïng, so saùnh ñeå laøm noåi baät nhöõng ñaëc ñieåm tieâu bieåu cuûa söï vaät. II. Luyeän taäp: Baøi 1: Ñieàn töø. a. 1. göông baàu duïc 2. cong cong 3. laáp loù 4. coå kính 5. xanh um b. Caûnh Hoà Göôm. - Mặt hồ long lanh, cầu Thê Húc, đền Ngọc Sơn, gốc đa già rễ lá xum xuê, Tháp Rùa xây trên gò đất giữa hồ. Baøi 2: - Nhöõng hình aûnh tieâu bieåu ñaëc saéc. + Ngöôøiø: Rung rinh, boùng môõ. + Ñaàu to, noåi töøng taûng. + Raêng ñen nhaùnh, khoan thai, vuoát raâu vaø laáy laøm haõnh dieän laém. + Raâu daøi, raát huøng duõng. Baøi taäp 3: - Quan saùt vaø ghi cheùp laïi nhöõng ñaëc ñieåm ngoâi nhaø ñang ôû:Höôùng, neàn, maùi, cöûa, töôøng, caùch trang trí, cuûa nhaø hoaêïc caên phoøng Baøi 4: - Taû quang caûnh buoåi saùng treân queâ höông, coù lieân töôûng, so saùnh. Maët trôøi: maâm löûa, maâm vaøng, Baàu trôøi: loàng baøn khoâng loà, nöûa quaû caàu xanh, Haøng caây: haøng quaân, tröôøng thaønh, Nuùi (ñoài): baùt uùp, cua keành, Nhöõng ngoâi nhaø: vieân gaïch, bao dieâm, 4.4.Tổng kết: : ( 5 phút)  Khi laøm vaên mieâu taû, ngöôøi ta khoâng caàn phaûi coù nhöõng kó naêng gì? ˜ Quan saùt, nhìn nhaän, ñaùnh giaù, lieân töôûng, töôûng töôïng.  Lôøi vaên cuï theå hôn, lí thuù hôn, gaây baát ngôø cho ngöôøi ñoïc  Em có nhận xét gì về đoạn văn em vừa tham khảo ở đoạn 1 và 2? ˜ Sử dụng từ ngữ chọn lọc, gợi tả, tiêu biểu, hình ảnh so sánh rất độc đáo. l Em rút được kinh nghiệm gì cho mình để có thể viết được bài văn miêu tả hay và sống động? ˜ Phải biết quan sát kĩ, liên tưởng, tưởng tượng, so sánh và nhận xét. 4.5.Höôùng daãn học tập: 5 phuùt à Ñoái vôùi baøi hoïc tieát naøy: - Hoïc thuoäc phaàn baøi ghi. - Nhôù ñöôïc muïc ñích cuûa quan saùt, töôûng töôïng, so saùnh vaø nhaän xeùt trong vaên mieâu taû. - Nhaän bieát ñöôïc ñieåm nhìn mieâu taû, caùc chi tieát töôûng töôïng, so saùnh trong moät ñoaïn vaên mieâu taû cuï theå. - Laøm baøi taäp 5 trong phaàn luyeän taäp. à Ñoái vôùi baøi hoïc tieát sau: - Đọc và trả lời các câu hỏi trong bài “ Bức tranh của em gái tôi”. Tìm hieåu yù nghóa cuûa vaên baûn. - Phân công mỗi tổ chuẩn bị một bài tập, tiết sau luyện nói. 5.Phụ lục: - Sách giáo viên văn 6.( Nhà xuất bản Giáo dục) - Thiết kế bài giảng Ngữ văn 6 ( Nhà xuất bản Hà Nội) - Học và thực hành theo chuẩn kiến thức kỹ năng Ngữ văn 6 ( Nhà xuất bản GD Việt Nam)