Giáo án Lịch sử Lớp 7 - Tiết 55: Phong trào Tây Sơn - Năm học 2014-2015

Ngày soạn :16/32014 Ngày dạy :17/3/2014 Tiết 55 PHONG TRÀO TÂY SƠN IV. TÂY SƠN ĐÁNH TAN QUÂN THANH I. Mục tiêu : 1. Kiến thức :- Tài thao lược quân sự của Quang Trung và danh tướng Ngô Thị Nhậm - Những sự kiện lớn trong chiến dịch phá quân Thanh, đặc biệt là đại thắng ở trận Ngọc Hồi- Đống Đa xuân kỷ đậu 1789 2. Tư tưởng : - Giáo dục lòng yêu nước tự hào về trang sử vẻ vang của dân tộc - Cảm phục thiên tài của Nguyễn Huệ 3. Kỹ năng : - Sử dụng lược đồ thuật lại đại phá quân Thanh - Đánh gia tầm vóc lịch sử của sự kiện mùa xuân kỷ dậu II. Chuẩn bị: 1. Giáo viên:- Lược đồ Tây Sơn chống các thế lực phong kiến 2. Học sinh:- Đồ dùng học tập III. Tiến trình bài dạy: 1. Ổn định: (1’) 2.Kiểm tra bài cũ: (5’) - Nêu vắn tắt tiến trình cuộc khởi nghĩa Tây Sơn từ 1773- 1788? 3. Bài mới: GV dẫn dắt Hoạt động dạy và học Nội dung kiến thức 1.Hoạt động 1: Tìm hiểu 1 * HS: Đọc mục 1 sgk ? Vì sao quân Thanh xâm lược nược ta? ? Ngoài nguyên nhân trên còn nguyên nhân nào? ? Chúng xâm lược nước ta khi nào? Sự chuẩn bị của chúng ra sao? ? Vì sao quân ta rút khỏi Thăng Long? Có ý kiến cho rằng quân Tây Sơn rút khỏi Thăng Long vì hèn nhát. Em có đồng ý với ý kiến đó không? ? Nhìn trên bản đồ vì sao nghĩa quân lập phòng tuyến Tam điệp- Biện Sơn ? Thái độ quân Thanh khi vào xâm lược nước ta như thế nào? ? Nhân dân Thăng Long có thái độ ntn với quân giặc? ? Thái độ của vua Lê Chiêu Thống trước hành động của quân giặc? * HS trả lời – GV liên hệ kể chuyện. *Hoạt động 2: Tìm hiểu 2. HS; Đọc mục 2 sgk ? Tại sao lúc lấy được chính quyền từ tay họ Trịnh Nguyễn Huệ lại không lên ngôi, mà bây giờ mới lên ngôi? ? Việc Nguyễn Huệ lên ngôi hoàng đế có ý nghĩa gì? HS: Tập hợp lòng dân, tạo sức mạnh ? Trên đường tiến quân ra Bắc , Quang Trung có những việc làm gì? ? Vì sao Quang Trung mở cuộc duyệt binh ở Nghệ An? GV: Chỉ địa danh Thanh Hoá nơi đọc lời thề của Quang Trung. HS: Quan sát trên lược đồ ? Nhận xét về lời tuyên thệ của Quang Trung? ? Vì sao QT lại cho quân lính ăn tết trước ? ? Quang Trung dự định đánh quân Thanh vào thời gian nào? ? Vì sao Quang Trung quyết định tiêu diệt quân Thanh ngay trong tết Kỷ Dậu? ? Vua Quang Trung chuẩn bị cho cuộc đai phá quân Thanh như thế nào? GV: Chỉ bản hình 59 (phóng to) chỉ 5 đạo quân của Quang Trung. Nhấn mạnh sự vui chơi của Tôn Sỹ Nghị ? Em hãy trình bày diễn biến cuộc tiến quân ? ? Đồn Ngọc Hồi có ý nghĩa ntn với quân Thanh ? *HS đọc chữ in nhỏ-GV nhấn mạnh cách tạo tấm lá chắn bằng gỗ quấn rơm tẩm nước ? Chiến thắng Ngọc Hồi có ý nghĩa như thế nào? GV: Trình bày diễn biến trên lược đồ . ? Cùng với đồn Ngọc Hồi ta còn tấn công đồn nào? ? Tại sao quân Tây Sơn tấn công Ngọc Hồi- Khương Khượng vào cùng một thời điểm mùng 5 tết? HS: Hợp đồng tác chién làm cho địch không kịp tiếp viện. ? Kết quả đợt tiến quân ntn? GV: Chỉ bản đồ hướng rút chạy của Tôn Sĩ Nghị * GV y/c HS đọc 2 câu thơ trong SGK: * Hoạt động 3 : Tìm hiểu 3 HS: Đọc mục 3 sgk HS: Thảo kuận nhóm Về nguyên nhân thắng lợi về ý nghĩa lịch sử của phong trào Tây Sơn HS: Đại diện các nhóm trình bày ý kiến GV: Bổ sung và hoàn thiện đáp án trên bảng phụ GV: Sơ kết toàn bài. 1. Quân Thanh xâm lược nước ta : a. Hoàn cảnh : - Lê Chiêu Thống sang cầu cứu nhà Thanh. * Nhà thanh có âm mưu xl nước ta từ trươc , nhân cơ hội này chúng thực hiên âm mưu thôn tính nước ta. - Cuối năm1788 : Tôn Sĩ Nghị đem 29 vạn quân tiến vào nước ta . c. Chuẩn bị của nghĩa quân Tây Sơn : - Rút khỏi Thăng Long-> Lập phòng tuyến ở Tam Điệp- Biện Sơn. 2. Quang Trung đại phá quân Thanh (1789): a. Sự chuẩn bị của Nguyễn Huệ: - Tháng 11/ 1788 Nguyễn Huệ lên ngôi hoàng đế lấy niên hiệu là Quang Trung, rồi tiến quân ra Bắc. - Đến Nghệ An tuyển quân, mở cuộc duyệt binh lớn ở Vĩnh Doanh. - Đến Thanh Hóa tuyển quân và làm lễ tuyên thệ. - Tới Tam Điệp mở tiệc khao quân, cho quân lính ăn tết trước. => Quyết định tiêu diệt quân Thanh vào dịp tết Kỉ Dậu (1789) b. Diễn biến: - Từ Tam Điệp, QT chia quân làm 5 đạo tiến vào Thăng Long. - Đêm 30 tết vượt sông Gián Khẩu (sông Đáy) tiêu diệt địch ở đồn tiền tiêu. - Đêm mồng 3 tết vây và hạ đồn Hà Hồi(Thường Tín- HN). - Mờ sáng mồng 5 tết đánh đồn Ngọc Hồi. c. Kết quả: Trong 5 ngày đêm Quang Trung đánh 29 vạn quân . 3. Nguyên nhân thắng lợi ý nghĩa lịch sử của phong trào Tây Sơn : * Ý nghĩa : Lật đổ các tập đoàn phong kiến, lập lại thông nhất đất nước * Nguyên nhân thắng lợi: Được nhân dân ủng hộ, sự lãnh đạo của Quang Trung và bộ chỉ huy IV. Củng cố:(5’ - Trình bày chiến thắng Ngọc Hồi- Đống Đa trên lược đồ V. Dặn dò: - Học bài theo câu hỏi sgk Ngày soạn :16/32014 Ngày dạy :18/3/2014 Tiết 56: QUANG TRUNG XÂY DỰNG ĐẤT NƯỚC A . Mục tiêu : 1, Kiến thức * Giúp HS biết được : - Những khó khănmà Quang Trung phải vượt quatrong công cuộc xây dựng đất nước (về chính trị, kinh tế, văn hoá) góp phần tích cực ổn định trật tự xã hội, bảo vệ Tổ Quốc 2, Kỹ năng : - Rèn luyện kỹ năng phân tích, đánh giá. 3, Thái độ : - Biết ơn người anh hùng áo vải QT. B. Chuẩn bị : 1, Giáo viên: - Tài liệu tham khảo trích: các triều đại Việt Nam 2, Học sinh: - Dự kiến trả lời các câu hỏi trong SGK. C. Tiến trình bài dạy : ổn định tổ chức: (1p) 2. Kiểm tra bài cũ:(3p) ? Trình bày nguyên nhân thắng lợi, ý nghĩa lịch sử của phong trào Tây Sơn ? 3. Bài mới: (1p)GV dẫn dắt Hoạt động thầy và trò Nội dung kiến thức *Hoạt động 1: (18p) Tìm hiểu 1 * HS: Đọc mục 1 sgk ? Để phát triển nông nghiệp Quang Trung có biện pháp gì? ? Vì sao Quang Trung chú ý đến phát triển nông nghiệp? ? Em có nhận xét gì về chính sách phát triển nông nghiệp của Quang Trung ? ? Với những biện pháp trên nông nghiệp trong nước đạt được những kết qủa ntn ? ? Vua Quang Trung làm gì để phát triển thương nghiệp ? HS: Trả lời ? Tại sao mở cửa ải, thông chợ búa làm cho công thương nghiệp lại phát triển? HS: Lưu thông hàng hoá ? Ngoài tác dụng là thông thương chợ búa , việc mở cửa ải còn có tác dụng gi? - Thể hiện tinh thần đoàn kết quốc tế. ? Quang Trung thi hành những biện pháp gì để phát triển văn hoá giáo dục ? Chiếu lập học nói lên hoài bão gì của Quang Trung HS: Bồi dưỡng nhân lực, đào tạo nhân tài ? Viện sùng chính đảm nhận vai trò gì? ? Việc sử dụng chữ nôm có ý nghĩa như thế nào ? HS: ý thức dân tộc sâu sắc ? Những việc làm cuả Quang Trung thể hiện điều gì? * Hoạt động 2: (16p) Tìm hiểu2 ? Sau khi đánh tan quân Thanh tình hình đất nước ta như thê nào ? ? Quang Trung đã có chủ trương ntn? -Về quân sự ? -Về ngoại giao ? ? Chủ trương chính sách của Quang Trung đem lại kết quả gì ? - KH đang tiến hành thì QT mất à chưa đem lại kết quả gì .. ? Việc QT mất có ảnh hưởng ntn đối với triều Tây Sơn? (Đó là tổn thất ..) * Hướng dẫn hs quan sát h. 60 sgk. ? Em biết gì về bức hình trên *HSTL -> GV bổ sung : Tượng đài QT nằm trong công viên văn hóa Đống Đa (HN) ,là công trình kiến trúc lịch sử ghi nhớ công ơn người anh hùng dân tộc QT ? Để tượng đài QT mãi là một di tích lịch sử văn hóa , mọi người đến tham quan cần có thái độ như thế nào ? -Giữ gìn cảnh quan chung ,để khu di tích luôn sạch đẹp . *GV: Kể về vua Quang Trung cho hs hiểu rõ thêm GV: Sơ kết toàn bài 1. Phục hồi kinh tế và xây dựng văn hoá dân tộc: a: Về nông nghiệp: - Ban hành :“Chiếu khuyến nông”. - Bãi bỏ hoặc giảm nhiều thứ thuế. -> Nông nghiệp trong nước được phục hồi. b. Về thương nghiệp: - Mở của ải thông chợ búa. c. Về văn hóa , giáo dục: - Ban: “ Ban chiếu lập học”. - Đề cao chữ Nôm. - Lập viện Sùng chính. -> Quan tâm , coi trọng việc học. 2. Chính sách quốc phòng ngoại giao : * Âm mưu kẻ thù - Phía Bắc: Lê Duy Chỉ lén lút hoạt động - Phía Nam: Nguyễn Ánh cầu viện TB và chiếm lại Gia Định . * Chủ trương của Quang Trung - Quân sự: + Xây dựng một đội quân mạnh. + Thi hành chế độ quân dịch -Ngoại giao: +Đối với nhà Thanh mềm deo nhưng khéo léo. + Đối với Nguyễn Ánh: Mở cuộc tấn công tiêu diệt. 4. Củng cố: (5p) Làm vào phiếu học tập của mình - Tóm tắt sự nghiệp cuộc đời của vua Quang Trung? Từ đó nêu cảm nghĩa về ông 5. Dặn dò : (1p) - Học bài theo câu hỏi sgk - Chuẩn bị bài 27 - Tranh ảnh, tài liệu về nhà Nguyễn Huệ.