Giáo án Lịch sử Lớp 7 - Tiết 63, Bài 28: Sự phát triển của văn hoá dân tộc (Cuối thế kỉ XVIII - nửa đầu thế kỉ XIX) - Năm học 2013-2014 - Đỗ Thị Hoa

Tuần 32 Ngày Soạn: 13/ 04 /2014 Tiết 63 Ngày Dạy: 17/ 04/2014 BÀI 28 : SỰ PHÁT TRIỂN CỦA VĂN HOÁ DÂN TỘC ( CUỐI THẾ KỈ XVIII – NỬA ĐẦU THẾ KỈ XIX ) I/Văn học , nghệ thuật I/MỤC TIÊU 1/ Kiến thức - Sự phát triển cao hơn của nền văn học dân tộc với nhiều thể loại phong phú , nhiều tác giả nổi tiếng . - Văn nghệ dân gian phát triển , các thánh tựu về hội hoạ dân gian , kiến trúc . - Sự chuyển biến về khoa học , kỷ thuật : sử học , địa lý , y học , cơ khí đạt những thành tựu đáng kể . đến các thành tựu v 2/Thái độ - Trân trọng , ngưỡng mộ , tự hào đối với những thành tựu văn hoá , khoa học mà ông cha đã sáng tạo . - Góp phần hình thành ý thức , thái độ bảo vệ và phát huy các di sản văn hoá 3/Kỷ năng - Rèn luyện kỷ năng miêu tả thành tựu văn hoá có trong bài học . - Quan sát , phân tích , trình bày suy nghĩ riêng về các tác phẩm nghệ thuật có trong bài . II/ CHUẨN BỊ 1/ Giáo viên : Tranh ảnh các tài liệu liên quan ăn hoá được nêu trong bài học . /2/ Học sinh:SGK, dụng cụ học tập III/ TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1/Kiểm tra bài cũ - Em hãy trình bày những nét chính ve đời sống nhân dân ta dưới thời Nguyễn ? - Thuật lại các cuộc đấu tranh tiêu biểu của nhân dân chống lại triều đình nhà Nguyễn ? nguyên nhân thất bại , ý nghĩa lịch sử . 2/Giới thiệu bài mới : Mặc dù các cuộc khởi nghĩa liên tục bùng nổ nhưng những chính sách phản động của nhà Nguyễn , nền văn học , nghệ thuật phát triển mạnh mẽ hơn bao giờ hết . 3/ Bài mới Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt Hoạt động 1: Tìm hiểu nền văn học nước ta cuối thế kỉ XVIII- nửa đầu thế kỉ XIX. ? Văn học dân gian bao gồm những thể loại nào ? ( tục ngữ , ca dao , hò vè, truyện Nôm dài , truyện khôi hài , truyện tiểu Lâm ) ? Em hãy nêu một vài tác phẩm mà em biết ? ( truyện Trạng Quỳnh , vè chàng Lía ) HS: đọc SGK Trải qua nhiều thế kỷ người phụ nữ . ? Em hãy nêu nhữn tác giả tác phẩm tiêu biểu của văn học nước ta trong thời kỳ này ? ? Trong các tác phẩm đó , ai là người tiêu biểu nhất ? GV giới thiệu: - Nguyễn Du Là nhà thơ kiệt xuất trong thời kì này. - Tác phẩm truyện Kiều của Nguyễn Du nhấn mạnh nội dung của truyện kiều ; Nguyễn du là một trong những người được đánh giá là danh nhân văn hóa thế giới . ? Trong số nhiều tác giả , tác phẩm văn học , bạn nào phát hiện ra điểm gì mới ? ? Hiện tượng này nói lên điều gì ? ( Cuộc đấu tranh của phụ nữ cho những quyền sống cơ bản ) ? Em hãy trích một vài câu thơ hay một đoạn thơ của một trong các tác giả nói trên ? “ Ví đây đổi phận làm trai được . Sự nghiệp anh hùng há bấy nhiêu “ ? Văn học thời kỳ này phản ánh nội dung gì ? HS thảo luận : Tại sao văn học bác học thời kỳ này lại phát triển rực rỡ , đạt tới đỉnh cao như vậy ? GV nhấn mạnh: Đây là giai đoạn khủng hoảng trầm trọng của chế độ phong kiến , là giai đoạn bão táp cách mạng , sôi động trong lịch sử . Văn học phản ánh hiện thực , hiện thực xã hội thời kỳ này là cơ sở để văn học phát triển mạnh. Hoạt đông 2: Tìm hiểu về nghệ thuật nước ta cuối thế kỉ XVIII- nửa đầu thế kỉ XIX. ? Văn nghệ dân gian gồm những thể loại nào ? ? Quê em có những điệu dân ca nào ? HS: Tuỳ vào từng địa phương học sinh trả lời. Học sinh: quan sát dòng tranh Đông Hồvà xem một số bức tranh đánh vật , chăn trâu thổi sáo , Bà Triệu ? Em có nhận xét gì về đề tài tranh dân gian ? GV lấy ví dụ: Nội dung của bức tranh “chăn trâu thổi sáo “ đó là một bức tranh thể hiện sự mong ước của các chú bé chăn trâu , thổi sáo và thả diều ngoài đồng nội , một thú vui nói lên sự yêu đời va lạc quan và ước vọng thanh bình. ? Những thành tựu nổi bật về kiến trúc thời kỳ này ? ( Có nhiều công trình nổi tiếng như chùa Tây Phương , chùa làng Đình Bảng , Khuêvăn các ) GV giới thiệu: ảnh chùa Tây Phương ( Nay ở xã Thạch Xá , huyện Thạch Thất , tỉnh Hà Tây ) chùa do nhân dân thôn Nguyên Xá làm vào khoảng năm 1794. HS: Nghe và quan sát. ? Em có nhận xét gì về nghệ thuật kiến trúc ở chùa Tây Phương ? ( Kiểu kiến trúc đặc sắc , mái uốn cong kiểu cung đình tạo sự tôn vinh cao quý ) Giáo viên : Chùa Tây Phương có 18 pho tượng La Hán với những phong cách khác nhau .Tượng Tuyết Sơn nét mặt đăm chiêu , suy tưởng , từng vệt xương ngực nổi hằn , bàn tay , bàn chân gầy gò trơ ra từng đốt xương . Toàn thân tượng nói lên đây là một con người khổ hạnh , đang tập trung tâm trí cho việc tu luyện . Học sinh: xem hình ảnh chụp 9 đỉnh đồng lớn ở Huế . ? Em có nhận xét gì về nghệ thuật đúc đồng thời kỳ này ? ( rất tài hoa ) ? Em hãy kể tên một số công trình kiến trúc , điêu khắc tiêu biểu mà em biết ? ( Chùa Hương , chùa Thiên Mụ , Tượng thành Trấn Võ) 1/ Văn học * Văn học dân gian : tục ngữ ca dao , truyện Nôm dài . * Văn học bác học : - Truyện Nôm : truyện kiều của Nguyễn Du . - Là sự xuất hiện của hàng loạt nhà thơ nữ nổi tiếng như Hồ Xuân Hương , Trần Thị Điểm => Văn học phản ánh cuộc sống xã hội , nguyện vọng của nhân dân . 2/ Nghệ thuật : * Nghệ thuật dân gian : - Sân khấu : Chèo tuồng , quan họ , lý dặm ở miền xuôi ; hát lươn , hát xoan ở miền núi . * Tranh dân gian Dòng tranh Đông Hồ => Mang đậm tính dân tộc , phản ánh mọi mặt sinh hoạt và nguyện vọng của nhân dân * Kiến trúc - Có nhiều công trình nổi tiếng như: Chùa Tây Phương ( Hà Tây ) , Ngọ Môn ( Huế ) . => Kiến trúc đặc sắc , nghệ thuật tạc tượng , đúc đồng rất tài hoa 4/ Củng cố : - Nhận xét về văn học , nghệ thuật trong thời kì này ? - Cảm nhận về những thành tựu tiêu biểu của văn học , nghệ thuật cuoôí thế kỷ XVIII nửa đầu thế kỷ XIX ? * Bài tập : Em hãy kể một số tác giả , tác phẩm văn học Nôm nổi tiếng ? 5/Hướng dẫn học tập ở nhà: Học bài và chuẩn bị phần II : Tìm hiểu những thành tựu về giáo dục , khoa học , kỉ thuật ? IV. RÚT KINH NGHIỆM: ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................