Bài giảng Tiết 1 :tập hợp q các số hữu tỉ

N , Q và Z . 1/Số hửu tỉ : Số hữu tỉ là số có thể viết dưới dạng vơi a ,b Z ; b 0 . Các phân số bằng nhau biểu diễn cùng một số hữu tỉ . Tập hợp số hữu tỉ được kí hiệu là Q Làm phần ? 1 .trang 5 Làm phần ?2 trang 5 Làm bài tập 1 và2 trang 7 Hoạt động 2 :Biểu diễn và so sánh số hửu tỉ : Hs biểu diễn tiếp trên trục số ( 1 hs lên bảng làm ) Gv giới thiệu cách biểu diễn như sgk trang 5 . - Yêu cầu hs tự biểu diễn trên trục số . ( Gợi ý : nên viết dưới dạng phân số có mẫu dương ) 2/Biểu diễn số hữu tỉ trên trục số : Làm phần ? 3 trang 5 . 0 1 -1 0 Làm bài 2 trang 7: Hs điền vào ô trống . VD1 :so sánh số hữu tỉ -0,6 và cho cả lớp tự làm . Sau đó gọi 1 hs lên bảng trình bày . VD2: So sánh 2 số hữu tỉ và 0 Để so sanh hai số hưũ tỉ x , y ta phải làm sao ? Làm bài 3 trang 7 Cho biết > 0số hữu tỉ dương Cho biết số hữu tỉ âm Vậy số 0 là số hữu tỉ âm hay dương 3 / So sánh các số hữu tỉ : Làm phần ?4 trang 5 VD1 : Qui đồng mẫu 2 phân số ta có , VD2 : Để so sánh hai số hữu tỉ x ,y ta làm như sau : Viết x ,y dưới dạng 2 phân số với cùng mẫu dương . x = , y = ; ( m > 0 ) So sánh tử là các số nguyên a ,b ; Số hữu tỉ lớn hơn 0 gọi là số hửu tỉ dương . Số hửu tỉ nhỏ hơn 0 gọi là số hửu tỉ âm . Số hửu tỉ 0 không là số hữu tỉ dương cũng không là số hữu tỉ âm. Làm ? 5 trang 7 * Hoạt động 4 : Cũng cố Số hữu tỉ là gì ? Nêu mối quan hệ giữa 3 tập hợp N ,Q , Z Thề nào là số hữu tỉ dương , âm ,số 0 . Làm bài tập 4 trang 7 : vì b > 0 Khi a , b cùng dấu dương .Ta có Khi a , b cùng dấu âm :không xét vì b > 0 Khi a,b khác dấu : Do b > 0 nên a < 0 .Ta có 4/Hướng dẫn học sinh học ở nhà : Bài tập về nhà : Bài 5 trang 7 sgk _lưu ý phần hướng dẫn của sgk . Xem trước bài : “ Cộng , Trừ số hửu tỉ “ trang 7 sgk . Tiết 2 : CỘNG TRỪ CÁC SỐ HỮU TỈ I/ Mục tiêu : Học sinh nắm vững các quy tắc cộng , trừ số hữu tỉ , biết quy tắc “ chuyển vế “ trong tập hợp số hữu tỉ . Có kỹ năng làm các phép cộng , trừ số hữu tỉ nhanh và đúng . II/ Phương tiên dạy học : Sgk , bảng phụ , phấn màu . III/ Hoạt động trên lớp : 1 / Ổn định lớp : 2 / Kiểm tra bài cũ : a / Muốn cộng hai phân số ta phải làm sao ? Tính : b / Muốn trừ hai phân số ta phải làm sao ? Tính : 3 /Bài mới : HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS CẢ LỚP NX-GV SỬA VÀ CHO ĐIỂM Hoạt động 1 : Giới thiệu phép cộng hai số hữu tỉ Cộng trừ hai số hữu tỉ cũng giống như cộng hai phân số ( mở rộng ) ở lớp 6 Hãy tính ; Yêu cầu 2 hs lên viết công thức : x + y = x – y = -y là gì của y ? 1 / Cộng trừ hai số hữu tỉ : cho hai số hữu tỉ x , y ; x = y = ( a , b ,m Z ,m > 0) x + y = ; x –y = x + (-y) = ; Làm phần ? 1 . Làm bài 6 trang 10. Hoạt động 2 : Quy tắc chuyển vế Yêu cầu hs nhắc lại quy tắc chuyển vế trong Z Với mọi x , y ,z Z x + y = z x = z –y ; 1 hs mỡ rộng quy tắc này trên Q 1 hs lên bảng làm vd ; Tìm x Q biết ; Cho hs nhận xét đánh giá các bài làm trên bảng Gv nhắc lại mấu chốt khi chuyển vế là “ Đổi dấu các số hạng” Hoạt động 3 : _Trong Z phép cộng có các tính chất cơ bản nào ? _ Gv yêu cầu hs mở rộng phép cộng trong Q cũng có tính chất đó . Yêu cầu 2 hs lên làm , mỗi em làm một cách . Cách làm nhanh gọn , chính xác . 2 /Quy tắc chuyển vế : Khi chuyển một số hạng từ vế này sang vế kia của một đẳng thức , ta phải đổi dấu số hạng đó Với mọi x , y ,z Q : x + y = z x= z –y ; Làm phần ? 2 . Làm bài tập 9 a, b trang 10 . _Trong Z phép cộng có các tính chất cơ bản nào ? _ Gv yêu cầu hs mở rộng phép cộng trong Q cũng có tính chất đó . Yêu cầu 2 hs lên làm , mỗi em làm một cách . Cách làm nhanh gọn , chính xác . Hoạt động 4 ; Bài 7 trang 10 ; Chia lớp thành 4 nhóm , 2 nhóm làm câu a , 2 nhóm làm câu b . Sau đó cử đại diện 2 nhóm làm nhanh lên giải ( xem nhóm nào làm được nhiều cách nhất ) Bai 10 trang 10 : Chia lớp thành 4 nhóm 2 nhóm làm cách 1 , 2 nhóm làm cách 2 . Gv nhấn mạnh lại phần chú ý . 4/ Hướng dẫn học bài ở nhà : _ Học bài . _ Làm các bài tập 8 trang 9 , bài 9 c , d trang 10 . _Xem trước bài “ Nhân , chia số hữu tỉ” Tiết 3 NHÂN CHIA SỐ HỮU TỈ II / Mục tiêu ; _ Học sinh nắm vững các quy tắc nhân , chia phân số . _Có kỷ năng nhân chia số hữu tỉ nhanh và đúng . II / Phương tiên dạy học ; Sgk , bảng phụ , phấn màu . III / Hoạt động trên lớp : 1 / Ổn định lớp 2 / Kiểm tra bài cũ ; a / Muốn cộng , trừ hai số hữu tỉ ta phải làm sao ? b / Sữa các bài tập sau : Bài 8 trang 10 : a / ; b / ; c / d / ; Bài 9 trang 10 : c / -x - d / ; x = ; - x = x = ; x = ; BÀI MỚI: HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS CẢ LỚP NX-GV SỬA VÀ CHO ĐIỂM Hoạt động 1 : Giới thiệu phép nhân hai số hữu tỉ Nhân hai số hữu tỉ cũng giống như nhân hai phân số . Hãy tính : Yêu cầu hs viết công thức : x. y = Nhân hai số hữu tỉ : Cho hai số hữu tỉ x , y x = ; y = ; x ; Làm bài tập 11 a, b, c trang 12 . Hoạt động 2 : Giới thiệu phép chia hai số hữu tỉ Chia hai số hữu tỉ cũng giống như chia hai phân số . Hãy tính : Yêu cầu hs viết công thức : x : y = 2 / Chia ø hai số hữu tỉ : Cho hai số hữu tỉ x , y x = ; y = ; x : ; Làm phần ? trang 11 . Làm bài tập 11 d trang 12 Hoạt động 3 : Chu ùý Bài 13 trang 12 Yêu cầu 2 hs lên làm , mỗi em làm một câu Kết quả : a / -7 ; b / 1 3/ Chú ý : Thương của phép chia số hữu tỉ x cho số hữu tỉ y ( y # 0 ) gọi là tỉ số của hai số x và y , kí hiệu là hay x : y vd : -5,12 : 10,25 ; Làm bài tập 13 trang 12 câu a và b Hoạt động 4 : Làm bài tập phần bài tập Làm bài 12 trang 12 SGK Ta có thể viết số hữu tỉ dưới dạng sau : Tích của 2 số hữu tỉ VD : = Thương của 2 số hữu tỉ Với mỗi câu hãy tìm thêm một VD Làm bài 13 trang 12 câu c , d ´ 4 = : ´ : -8 : = 16 = = = × -2 = Trò chơi bài 14 trang 12 SGK : Điền các số hữu tỉ thích hợp vào ô trống Luật chơi :Tổ chức hai đội mỗi đội 5 người , chuyền tay nhau ( một bút hoặc một viên phấn ), mỗi người làm một phép tính trong bảng . Đội nào làm đúng và nhanh là thắng GV nhận xét , cho điểm khuyến khích đội thắng cuộc. Làm bài 12 trang 12 SGK a) b) Làm bài 13 trang 12 câu c , d c) d) Bài 14 trang 12 SGK Hai đội làm trên bảng phụ HS nhận xét bài làm của 2 đội 4 / Hướng dẫn HS học ở nhà Học theo SGK và vở ghi Bài tập về nhà : bài 15 ,16 trang 13 SGK , số 10 , 14 , 15 (trang 4 , 5 sách bài tập ) Xem trước bài " Giá trị tuyệt đối của một số hữu tỉ . Cộng , trừ , nhân chia số thập phân” Tiết 4 : GIÁ TRỊ TUYỆT ĐỐI CỦA MỘT SỐ HỮU TỈ. CỘNG TRỪ NHÂN CHIA SỐ THẬP PHÂN I / Mục tiêu : Học sinh hiểu khái niệm giá trị tuyệt đối của một số hữu tỉ , khái niệm số thập phân dương , số thập phân âm . Xác định được giá trị tuyệt đối của một số hữu tỉ , có kỷ năng cộng , trừ , nhân , chia các số thập phân dương và âm . Có ý thức vận dụng tính chất các phép toán về số hữu tỉ để tính toán hợp lý . II / Phương tiện dạy học : Sgk , bảng phụ , phấn màu . III / Hoạt động trên lớp : 1 / Ổn định lớp : 2 / Kiểm tra bài cũ : a / Muốn nhân , chia hai số hữu tỉ ta phải làm theo quy tắc nào ? b / Sữa các bài tập sau : Bài 15 trang 12 : 4 . ( -25 ) + 10 : ( -2 ) = -100 + ( -5 ) = -105 ; . ( -100 ) – 5,6 : 8 = -50 – 0,7 = -50 + ( 0,7 ) = -50,7 ; Bài 16 trang 12 ; a / = 0 b / = -5 Lưu ý hs nhận xét kỷ đề bài , áp dụng tính chất các phép tính đã học để tính nhanh và đúng . 3 / Bài mới : Hai hs tinh : 3 = ; 0 = ; -5 = ; 1 = = 1 Nếu a Z thì = HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS CẢ LỚP NX-GV SỬA VÀ CHO ĐIỂM Hoạt động 1 : Giới thiệu giá trị tuyệt đối của số hữu tỉ Giá trị tuyệt đối của một số hữu tỉ x cũng giống như giá trị tuyệt đối của số nguyên a Hs làm các bài tập sau : = = = Nếu x > 0 thì = ? Nếu x= 0 thì = ? Nếu x > 0 thì = ? Trên trục số là gì ? 1 / Giá trị tuyệt đối của một số hữu tỉ : Làm phần ?1 Giá trị tuyệt đối của một số hữu tỉ x ký hiệu là được xác định như sau : x nếu x 0 = -x nếu x > 0 Trên trục số là khoảng cách từ điểm biểu diễn của x tới gốc O Làm bài tập ?2 trang 14 Làm bài tập 17 trang15 Hoạt động 2 : Giới thiệu các phép toán cộng , trừ , nhân , chia số thập phân Đổi các số hữu tỉ sau ra số thập phân ; ; ; ; ; ; Trong các số thập phân đó , số nào là số thập phân dương ? âm ? Để cộng , trừ số thập phân dương , âm ta phải làm sao ? Gv treo bảng phụ bài 18 trang 15 Cho hs trả lời 2 / Cộng trừ , nhân , chia số thập phân Để cộng ,trừ , nhân, chia các số thập phân ta viết chúng dưới dạng phân số thập phân rồi thực hành phép tính Trong thực hành , ta thường cộng , trừ , nhân hai số thập phân theo các qui tắc tương tự như đối với số nguyên Khi chia số thập phân x cho số thập phân y ( y # 0 ) ta theo qui tắc : x : y = Làm phần ? 3 trang 14 . Làm bài tập 18 trang 15 . 4 / Hướng dẫn học bài ở nhà : _ Học bài _Làm các bài tập 20 , trang 15 _Chuẩn bị máy tính bỏ túi loại thường .