Tích hợp bảo vệ môi trường trong dạy học môn Giáo dục công dân lớp 7

yên nhân, chủ yếu là do tác động của con người. Phải gánh chịu nhiều hậu quả thiên tai gây ra, con người đã bắt đầu ý thức được về những ảnh hưởng có hại của mình đối với môi trường sống. Chính vì thế, con người quan tâm hơn công tác bảo vệ môi trường, đặc biệt là bảo vệ môi trường trong thời kì Coâng nghieäp hoùa-Hieän ñaïi hoùa. Xuất phát tử thực tế trên Bộ GD& ĐT đã đưa các nội dung bảo vệ môi trường vào hệ thống giáo dục nhằm tác động lên thái độ, hành vi của học sinh bằng chương trình tích hợp Giaùo duïc baûo veä moâi tröôøng trong các môn học ở cấp THCS cũng như các cấp học khác. Để thực hiện nội dung tích hợp giáo dục môi trường vào môn học, đặc biệt là môn GDCD có hiệu quả, giáo viên phải có trách nhiệm xây dựng bài giảng có chất lượng giúp học sinh nhận thức tốt vấn đề đặt ra, bài học có tác dụng giáo dục sâu sắc và có sức lan toả. Ở tuổi 12-15, các em trải qua giai đoạn phát triển tâm lý rất lớn. Chúng ta không chỉ giúp các em phát triển khả năng giải thích mà cả khả năng đưa ra và bảo vệ chính kiến của mình về một vấn đề. Trong bất cứ tình huống nào, nếu có đủ thông tin về vấn đề cần tìm hiểu thì chúng ta sẽ có quyết định đúng đắn, chính xác hơn. Qua những bài học có tích hợp nội dung giáo dục môi trường, học sinh nhận thức được vai trò của môi trường cũng như sự tác động tiêu cực của con người tới môi trường chắc chắn các em sẽ quyết định được hành vi của mình đối với môi trường. Đó cũng chính là lý do  tôi chọn đề tài này. THÖÏC TRAÏNG MOÂI TRÖÔØNG HIEÄN NAY. Thöïc traïng moâi tröôøng Theá giôùi. - Moâi tröôøng theá giôùi ñang bò huûy hoaïi nghieâm troïng. Söï taêng tröôûng veà daân soá cuøng vôùi nhöõng nhu caàu ngaøy caøng cao cuûa con ngöôøi ñaõ gaây söùc eùp tröïc tieáp ñeán taøi nguyeân thieân nhieân. - Trong khoaûng 100 naêm gaàn ñaây traùi ñaát maát ñi 6 trieäu Km2 röøng vaø trung bình moãi naêm maát khoaûng 2trieäu ha röøng. Trong ñoù khu vöïc Ñoâng Nam AÙ laø nôi coù toác ñoä phaù röøng cao nhaát. - Löôïng khí CO2 vaø caùc chaát thaûi coâng nghieäp khaùc taùc ñoäng laøm cho taàng oâzoân ngaøy caøng moûng ñi, coù nguy cô bò thuûng, aûnh höôûng raát lôùn tôùi khí haäu traùi ñaát laøm cho traùi ñaát ngaøy caøng noùng leân, luõ luït haïn haùn, thieân tai ngaøy caøng khaéc nhieät hôn. - Daân soá taêng nhanh laøm cho dieän tích ñaát ñai bình quan theo ñaàu ngöôøi bò thu heïp nhanh choùng cuøng vôùi vieäc söû duïng vaø canh taùc ñaát khoâng hôïp lí ñaõ khieán toác ñoä sa maïc hoùa ngaøy caøng nhanh. Hieän nay dieän tích ñaát bò hoang maïc hoùa laø 680 trieäu ha/1naêm, coù khoaûng 25.000 trieäu taán ñaát maøu bò maát ñi. - Söï phaùt trieån kinh teá khoâng thích hôïp ôû moät soá nöôùc ñaõ gaây neân söùc eùp maïnh meõ leân heä thoáng sinh thaùi töï nhieân. Caùc nguoàn taøi nguyeân bò khai thaùc quaù maïnh ñaõ laøm giaûm ñi söï ña daïng sinh hoïc, gaây maát caân baèng sinh thaùi. 2. Thöïc traïng moâi tröôøng Vieät Nam. - Daân soá Vieät Nam taêng nhanh, tính ñeán thaùng 7 naêm 2011 laø 90.549.340 ngöôøi, söùc eùp taêng daân soá cuøng vôùi quaù trình ñoâ thò hoùa, coâng nghieäp hoùa- hieän ñaïi hoùa ñaõ taùc ñoäng maïnh meõ tôùi moâi tröôøng. - Nguy cô maát röøng vaø caùc nguoàn taøi nguyeân ñang daàn caïn kieät seõ taùc ñoäng raát lôùn tôùi cuoäc soáng cuûa ngöôøi daân neáu nhö chuùng ta khoâng bieát caùch baûo veä. - Phöông thöùc canh taùc laïc haäu ñaõ laøm cho ñaát ngaøy caøng bò thoaùi hoùa, chaát löôïng ñaát giaûm. Ñaëc bieät söï laïm duïng phaân boùn, thuoác tröø saâu trong saûn xuaát ñaõ laøm cho moâi tröôøng ñaát, nöôùc, khoâng khí bò oâ nhieãm nghieâm troïng, nhieàu beänh taät phaùt sinh. - Raùc thaûi sinh hoaït, raùc thaûi coâng nghieäp chöa ñöôïc thu gom, xöû lyù kòp thôøi laø nguyeân nhaân gaây neân tình traïng oâ nhieãm nguoàn nöôùc ôû caùc doøng soâng, khoùi buïi gia taêng laøm oâ nhieãm khoâng khí. 3. Thöïc traïng moâi tröôøng taïi ñòa phöông. - Tröôøng THCS Phan Boäi Chaâu ñoùng treân ñòa baøn xaõ Loäc Chaâu khaù xa vôùi trung taâm, kinh teá ñòa phöông cuõng coøn gaëp nhieàu khoù khaên vì theá maø vieäc giaùo duïc baûo veä moâi tröôøng cuõng chöa ñöôïc quan taâm ñuùng möùc. - Tình traïng chaát thaûi sinh hoaït chöa ñöôïc thu gom, xöû lyù kòp thôøi ñaõ gaây neân tình traïng raùc thaûi öù ñoïng, hoâi thoái, nguy cô dòch beänh phaùt sinh laø khoâng theå traùnh khoûi. - Caùc hoä saûn xuaát noâng nghieäp laïm duïng phaân boùn, thuoác tröø saâu, thuoác tröø coû, thuoác taêng tröôûng caây troàng ñaõ aûnh höôûng lôùn tôùi cuoäc soáng. Caùc hoä chaên nuoâi chöa ñaàu tö vaøo coâng ngheä söû lyù chaát thaûi trong chaên nuoâi, thaäm chí nhieàu hoä coøn xaû thaúng ra moâi tröôøng laøm cho moâi tröôøng khu daân cö bò oâ nhieãm nghieâm troïng. Ñaây laø vaán ñeà nan giaûi maø muoán giaûi quyeát tình traïng oâ nhieãm naøy caàn phaûi coù söï chung tay chung söùc cuûa caùc ban ngaønh, caùc caù nhaân vaø nhaân daân treân ñòa baøn xaõ Loäc chaâu. C. MUÏC ÑÍCH VAØ PHÖÔNG PHAÙP GIAÙO DUÏC MOÂI TRÖÔØNG TRONG NHAØ TRÖÔØNG PHOÅ THOÂNG. I. Muïc ñích. - Cung caáp naêng löïc bieát nhaän xeùt, bieát söû lyù thoâng tin. - Giaùo duïc, reøn luyeän caùc kó naêng nhaän bieát vaán ñeà vaø bieát giaûi quyeát vaán ñeà. - Thuùc ñaåy söï thay ñoåi trong haønh vi, bieát quyeát ñònh, bieát tham gia. Giaùo duïc baûo veä moâi tröôøng trong nhaø tröôøng phoå thoâng laø nhaèm ñaït ñeán muïc ñích cuoái cuøng laø: Moãi hoïc sinh ñöôïc trang bò moät yù thöùc traùch nhieäm ñoái vôùi söï phaùt trieån beàn vöõng cuûa traùi ñaát, moät khaû naêng bieát ñaùnh giaù veû ñeïp cuûa thieân nhieân vaø moät giaù trò nhaân caùch khaéc saâu bôûi moät neàn taûng ñaïo lí veà moâi tröôøng. II. Phöông phaùp. 1. Giaùo duïc veà moâi tröôøng. - Hình thaønh ôû hoïc sinh nhöõng kieán thöùc nhöõng kó naêng cô baûn, höõu ích khi caùc em tieáp xuùc vôùi caùc vaán ñeà veà moâi tröôøng. - Chuù troïng ñeán thoâng tin söï kieän, nhöõng hoaït ñoäng thöïc teá nhaèm thu hoaïch tri thöùc vaø reøn luyeän kó naêng. - Cung caáp caùc kieán thöùc veà quaù trình töï nhieân, xaõ hoäi coù lieân quan tôùi moâi tröôøng. 2. Giaùo duïc vì moâi tröôøng. - Hình thaønh khaû naêng suy nghó, nghe, noùi, ñoïc, vieát coù phaùn xeùt. Nhaân toá naøy hoã trôï cho vieäc hình thaønh haønh vi toát, thaùi ñoä ñuùng ñoái vôùi moâi tröôøng. - Hình thaønh thaùi ñoä quan taâm ñeán moâi tröôøng, khuyeán khích söû duïng hôïp lí caùc giaù trò moâi tröôøng hoâm nay vaø mai sau. - Hình thaønh khaû naêng ñaùnh giaù, ra quyeát ñònh tröôùc nhöõng vaán ñeà moâi tröôøng, khaû naêng löïa choïn giaûi phaùp coù tính beàn vöõng. 3. Giaùo duïc trong moâi tröôøng. - Ñeà cao cô hoäi giuùp hoïc sinh ñöôïc tröïc tieáp giaùo duïc trong moâi tröôøng - Ñeà cao quyeàn coâng daân cuûa hoïc sinh ñoái vôùi nhöõng quan taâm chung veà vaán ñeà moâi tröôøng. Quaù trình tham gia tröïc tieáp caùc hoaït ñoäng moâi tröôøng seõ thuùc ñaåy, cuûng coá, phaùt trieån caùc tri thöùc, kó naêng ñaõ coù, thay ñoåi haønh vi, thaùi ñoä. - Vôùi vieäc hoïc: kích thích höùng thuù, oùc saùng taïo. - Vôùi vieäc daïy: khai thaùc tö lieäu veà moâi tröôøng laøm coâng cuï sö phaïm. D. TÍCH HÔÏP GIAÙO DUÏC BAÛO VEÄ MOÂI TRÖÔØNG TRONG MOÂN GIAÙO DUÏC COÂNG DAÂN LÔÙP 7. I. MUÏC TIEÂU: 1. Veà kieán thöùc: - Hieåu ñöôïc nhöõng chuaån möïc ñaïo ñöùc vaø moät soá quy ñònh cuûa phaùp luaät lieân quan ñeán quyeàn vaø nghóa vuï cuûa coâng daân veà baûo veä moâi tröôøng. - Hieåu caùc yeáu toá cuûa moâi tröôøng vaø vai troø cuûa moâi tröôøng. - Bieát caùc bieän phaùp ñeå baûo veä moâi tröôøng. 2. Veà kó naêng: - Bieát phaân tích, ñaùnh giaù, caùch öùng xöû ñoái vôùi moâi tröôøng cuûa nhöõng ngöôøi xung quanh. - Coù kó naêng caàn thieát ñeå baûo veä moâi tröôøng xung quanh vaø phoøng traùnh nhöõng taùc ñoäng saáu cuûa moâi tröôøng. - Tích cöïc tham gia caùc hoaït ñoäng baûo veä moâi tröôøng. 3. Veà thaùi ñoä: - Traân troïng caùc giaù trò cuûa moâi tröôøng, coù yù thöùc soáng thaân thieän, hoøa hôïp vôùi moâi tröôøng vaø thieân nhieân. -Toân troïng vaø uûng hoä caùc quy ñònh cuûa phaùp luaät veà baûo veä moâi tröôøng. - Uûng hoä nhöõng vieäc laøm baûo veä moâi tröôøng, ñoàng thôøi pheâ phaùn, leân aùn nhöõng vieäc laøm gaây taùc ñoäng saáu tôùi moâi tröôøng. II. ÑÒA CHÆ TÍCH HÔÏP GIAÙO DUÏC BAÛO VEÄ MOÂI TRÖÔØNG QUA MOÂN GIAÙO DUÏC COÂNG DAÂN LÔÙP 7. 1. Baøi 9. Xaây döïng gia ñình vaên hoùa. - Hoïc sinh goùp phaàn xaây döïng gia ñình vaên hoùa baèng caùch giöõ gìn nhaø ôû goïn gaøng ngaên naép. - Tham gia caùc hoaït ñoäng doïn deïp veä sinh ñöôøng laøng, khu phoá, troàng caây xanh 2. Baøi 14. Baûo veä moâi tröôøng vaø taøi nguyeân thieân nhieân. - Moâi tröôøng laø gì? Taøi nguyeân thieân nhieân laø gì? - Taàm quan troïng ñaëc bieät cuûa moâi tröôøng vaø taøi nguyeân thieân nhieân ñoái vôùi ñôøi soáng cuûa con ngöôøi. - Tình hình moâi tröôøng vaø taøi nguyeân thieân nhieân hieän nay vaø nguyeân nhaân daãn tôùi tình traïng treân. - Moät soá quy ñònh cuûa phaùp luaät nöôùc ta veà baûo veä moâi tröôøng vaø caùc nguoàn taøi nguyeân thieân nhieân. - Traùch nhieäm cuûa coâng daân noùi chung vaø cuûa hoïc sinh noùi rieâng trong vieäc baûo veä moâi tröôøng vaø taøi nguyeân thieân nhieân. 3. Baøi 15. Baûo veä di saûn vaên hoùa. - Di saûn vaên hoùa vaät theå laø moät boä phaän cuûa moâi tröôøng, baûo veä di tích lòch söû-vaên hoa, danh lam thaéng caûnh laø baûo veä moâi tröôøng. - Quy ñònh cuûa phaùp luaät nöôùc ta veà baûo veä di saûn vaên hoùa. 4. Chöông trình ngoaïi khoùa. - Chuû ñeà: Baûo veä moâi tröôøng. + Söu taàm tranh aûnh veà moâi tröôøng oâ nhieãm + Coù bieän phaùp baûo veä moâi tröôøng soáng khu daân cö + Tham gia phong traøo: Teát troàng caây - Chuû ñeà: Hoïc sinh vôùi vieäc toân troïng kæ luaät: + Giöõ gìn veä sinh, quang caûnh tröôøng, lôùp hoïc. - Chuû ñeà: Chuùng em thöïc haønh tieát kieäm: + Giaùo duïc yù thöùc tieát kieäm trong vieäc söû duïng caùc nguoàn taøi nguyeân thieân nhieân. + Haïn cheá söû duïng caùc ñoà duøng laøm baèng chaát lieäu khoù phaân huûy. + Phaân loaïi raùc thaûi sinh hoaït vaø taùi söû duïng. III. PHÖÔNG PHAÙP TÍCH HÔÏP GIAÙO DUÏC BAÛO VEÄ MOÂI TRÖÔØNG.