Sáng kiến kinh nghiệm: Một số kinh nghịêm dạy văn bản nhật dụng lớp 7, 9 - Năm học 2013-2014 - Nguyễn Văn Cẩm

c biểu diễn của ca Huế có gì đặc biệt (dàn nhạc, nhạc công)? - Dàn nhạc: gồm đàn tranh, đàn nguyệt, tì bà, nhị, đàn tam, đàn bầu, sáo và cặp sanh để gõ nhịp. - Nhạc công: Còn rất trẻ, nam mặc áo dài the, quần thụng đầu đội khăn xếp, nữ mặc áo dài, khăn đóng duyên dáng.. + Nhạc công dùng các ngón đàn trau chuốt như ngón nhấn, mổ, vỗ, vả, ngón bấm, day, chớp, búng, ngón phi, ngón rãi. + Tiếng đàn lúc khoan, lúc nhặt làm nên tiết tấu xao động tận đáy hồn người. * GV cho HS xem tranh ? Qua cách biểu diễn, em thấy nét đẹp nào của ca Huế được nhấn mạnh? ? Lời ca mà các ca thi cất lên được tác giả cảm nhận và ghi chép lại như thế nào? - Lời ca thong thả, trang trọng, trong sáng gợi lên tình người, tình đất nước, trai hiền, gái lịch. ? Em có nhận xét gì về ngôn ngữ tác giả sử dụng trong những đoạn văn ghi lại cách biểu diễn ca Huế trong bài? - Liệt kê một loạt dẫn chứng về sự phong phú đa dạng của nhạc cụ trong buổi biểu diễn, cách biểu diễn nhạc khúc của nhạc công, kết hợp bình luận. ? Qua đó thấy được vẻ đẹp nổi bật nào của con người xứ Huế và cách biểu diễn ca Huế? - Cách biểu diễn thanh lịch, sang trọng, duyên dáng, tính dân tộc cao. - Lời ca thong thả, trang trọng, trong sáng gợi lên tình người, tình đất nước, trai hiền, gái lịch. ? Tác giả nhận xét, bình luận những điều nghe thấy, chứng kiến: Nghe Ca Huế là một thú vui tao nhã, vì sao vậy? Đặc điểm nổi bật của ca Huế: Thanh cao, lịch sự, nhã nhặn, sang trọng, duyên dáng từ nội dung đến hình thức, từ người biểu diễn cho đến người thưởng thức, từ ca công đến nhạc công ? Tác giả muốn bạn đọc cùng cảm nhận được sự huyền diệu nào của ca Huế qua câu văn cuối cùng của văn bản: “Ca Huế mãi quyến rũ, làm giàu tâm hồn con người bởi sự tinh tế, thanh lịch, đậm tính dân tộc”? ? Qua ca Huế, em hiểu gì về tâm hồn con người nơi đây? @ Hoạt động 4: Tổng kết ? Nhận xét về nghệ thuật nổi bật ? ? Sau khi học văn bản này em hiểu thêm những vẻ đẹp nào của Huế? (Huế nổi tiếng về âm nhạc dân gian và cung đình. Qua âm nhạc con người Huế càng thêm thanh lịch, trữ tình. Người đến thăm Huế cũng thêm phần hiểu biết văn hoá, trở nên thanh lịch, tài tình hơn.) ? Tác giả đã viết: Ca Huế trên sông Hương với sự hiểu biết sâu sắc, cùng với tình cảm nồng hậu. và điều đó gợi tình cảm nào trong em? (Yêu quý và tự hào về vẻ đẹp của đất nước, dân tộc ta; mong được đến Huế và được thưởng thức ca Huế trên sông Hương.) * GV liên hệ Giáo dục môi trường GD HS nhận thức giá trị tinh thần của bản sắc văn hoá dân tộc từ đó biết giữ gìn và phát huy nét đẹp văn hoá đó. + HS đọc Ghi nhớ SGK / 104 Luyện tập Bài tập SGK/104 + HS đọc và nêu yêu cầu + HS thảo luận nhóm I.Tìm hiểu chung: 1.Tác giả: Hà Ánh Minh – Báo Người Hà Nội 2.Tác phẩm: + Ca Huế là một trong những di sản văn hoá đáng tự hào của người dân xứ Huế. + Văn bản nhật dụng: thể Bút kí. - Bút kí: thể loại văn học ghi chép lại con người và sự việc mà nhà văn đã tìm hiểu, nghiên cứu cùng với những cảm nghĩ của mình nhằm thể hiện một tư tưởng nào đó. + Bố cục : 2 phần II. Đọc - hiểu văn bản: 1. Cách thưởng thức ca Huế: - Khung cảnh và sân khấu đặc biệt một buổi ca Huế: Trên thuyền rồng, giữa dòng sông Hương trong một đêm trăng thơ mộng, huyền ảo, không gian yên tĩnh, xao động tận đáy hồn người. 2. Đặc sắc của ca Huế: a. Đặc điểm của ca Huế - Ca Huế phong phú về làn điệu, sâu sắc thấm thía về nội dung tình cảm, mang những nét đặc trưng của miền đất và tâm hồn Huế. à Huế là cái nôi của dân ca. b.Nguồn gốc làn điệu ca Huế Ca Huế có nguồn gốc từ nhạc dân gian, nhạc cung đình. à Ca Huế là hình thức sinh hoạt văn hoá truyền thống, một sản phẩm văn hoá phi vật thể rất đáng trân trọng cần được bảo tồn và phát triển. 3. Con người xứ Huế: - Con ngưởi xứ Huế thanh lịch, tao nhã, kín đáo, giàu tình cảm. - Những người nghệ sĩ Huế biểu diễn trên thuyền: tài ba, điêu luyện. III. Tổng kết: 1. Nghệ thuật - Viết theo thể bút kí. - Sử dụng phép liệt kê kết hợp bình luận. - Ngôn ngữ giàu hình ảnh, biểu cảm, đậm chất thơ. 2. Ý nghĩa văn bản. Lòng yêu mến, niềm tự hào của tác giả đối với di sản văn hoá độc đáo của Huế cũng là một di sản văn hoá của dân tộc. IV.Luyện tập Hướng dẫn hs làm bài 4. HĐ5Củng cố : Hỏi: Dòng nào nói đúng nhất nội dung mà văn bản Ca Huế trên sông Hương muốn đề cập ? A.Vẻ đẹp của cảnh quan Huế trong đêm trăng thơ mộng B. Nguồn gốc của ca Huế C. Sự phong phú đa dạng của các làn điệu ca Huế D. Cả 3 nội dung trên 5. Hướng dẫn tự học : - Học phần ghi nhớ . - Soạn bài : Liệt kê đàn tì bà đàn tranh đàn nhị đàn bầu Sáo đàn thập lục cặp sanh đàn nguyệt NHẠC CỤ CA HUẾ TÀI LIỆU THAM KHẢO STT Tên tác giả Tên tài liệu Nhà xuất bản Năm xuất bản 1 Nhiều tác giả SGK Ngữ văn THCS NXB Giáo dục 2005 2 Nhiều tác giả Một số vấn đề về giáo dục học sinh ở trường PTCS Viện KHGD Việt Nam 1990 3 Phan Trọng Luận Phương pháp dạy học văn NXB Giáo dục 1998 4 Trần Đình Chung Dạy học văn bản Ngữ văn THCS theo đặc trưng phương thức biểu đạt NXB Giáo dục 2006 5 Một số tài liệu của đồng nghiệp tại nhiều trang web giáo dục tại địa chỉ Violet.vn Phú An ngày 15 tháng 05 năm 2014 Người viết Nguyễn Văn Cảm Ý kiến nhận xét của HĐKH trường ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ Ý kiến nhận xét của HĐKH cấp trên ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................