Kế hoạch đổi mới phương pháp dạy học

thống đang bộc lộ những thiệt thòi cho các emhọcsinh ngồi bàn chót trong góc. Có em bảo “Cả năm cô giáokhôngbước đến chỗ này”, nghĩa là việc chăm sóc, hỗ trợ của giáo viên ở đây hầu nhưkhôngbao giờ xuất hiện. Vì vậy, bàn học sinh phải là bàn 1 hoặc 2 chỗ ngồi, tách rời ghế là phù hợp nhất.(giải pháp trước mắt là chuyển bàn 4 chỗ thành bàn 2 chỗ). Nếu xếp bàn ngồi theo nhóm (từ 4 đến 6 em một nhóm ), giáo viên có điều kiện đến chăm sóc từng em một. Giáo viên có thể tuỳ theo từng hoạt động dạyhọcmà sắp xếp bàn ghế phù hợp; ví dụ cần khoảng trống giữaLớp thì xếp theo chữ U... TrongLớphọcthông minh, tất cả cặphọcsinh đều được đặt vào giá ở cuối lớp, và khôngchỉ có một cái bảng theo truyền thống xưa nay. Việc khai thác 4 bức tường xem như 4 cái bảng theo nhiều hướng, nhiều chiều khác nhau sẽ thu ngắn khoảng cách giáo viên –họcsinh (khai tháckhông gian Lớphọc). Đó là nơi trình bày sản phẩm của nhóm: mô hình, bảng nhóm, ghép từ, đồ dùng tự mang tới để học CuốiLớp có bảng trưng bày sản phẩm tốt củahọcsinh cũng như kệ để những đồ dùng dạyhọccủa giáo viên sẽ sử dụng hay đã dạy xong. TrongLớphọccó treo một vài bảng kiến thức về toánhọchay Tiếng Việt hoặc Tự nhiên và xã hội. Hay nhất là treo lại những đồ dùng dạyhọccủa giáo viên vừa sử dụng xong vào một vị trí nào đó hợp lí đểhọcsinh có thể “ngó lại “ khi cần thiết. Điều nàykhôngnhững giúphọcsinh yếu có dịp thấy lại để hoàn thành bài tập mà còn giúphọcsinh khá, giỏi hiểu sâu hơn, bổ sung hoàn chỉnh hơn những kiến thức vừa học. Khi tiết học xong thì những đồ dùng này cũng được đưa vào vị trí cuối lớp hay về phòng thiết bị của trường. TrongLớphọcthông minh còn phải trang trí cờ Tổ quốc, ảnh Bác Hồ ở một vị trí trang trọng như truyền thống. Mục tiêu cao nhất củaLớphọcthông minh là tạo cơ hội tốt nhất cho tất cảhọcsinh học tập có chất lượng, là mái ấm, là nơi nuôi dưỡng, hình thành nhân cách sống cho con người Việt Nam hiện đại, là nơi hướnghọcsinh vào sự đa dạng, phong phú của tri thức nhân loại. Đây cũng là nơi phát huy tính tích cực, trí thông minh củahọcsinh trên con đường nhận thức vô tận với sự chăm chút, hỗ trợ, khoan dung, khích lệ, chia sẻ, động viên , của giáo viên đối với từnghọcsinh. Trên đây là những suy nghĩ và các công việc cụ thể xây dựngLớphọcthông minh ở tất cả các trườngtiểuhọccủa Vĩnh Long. Mô hình sẽ hoàn chỉnh hơn khi được trao đổi và chia sẻ với quý đồng nghiệp! Phụ huynh ở TPHCM xôn xao vì một trường tiểu học ở quận 3 có cách dạy và học khá mới lạ: 100% lớp học tổ chức theo kiểu học nhóm. Học nhóm ngay từ lớp 1 Cô giáo hướng dẫn các bé làm việc theo nhóm Trường tiểu học Lương Định Của, quận 3, TPHCM là một trường công lập. Tuy nhiên, cách tổ chức lớp học của ngôi trường này có thể nói là rất khác biệt so với những ngôi trường công lập khác.  Học sinh được tổ chức theo kiểu học nhóm ngay từ lớp 1. Bàn ghế sẽ được quay lại cho học sinh ngồi đối diện nhau. Thông thường, trong mỗi lớp học có từ 11 đến 12 cụm. Mỗi cụm gồm 2 bàn với 4 học sinh ngồi đối diện.  Vì diện tích phòng học không rộng nên những cụm bàn ghế chỉ được sắp xếp theo kiểu 3 hàng ngang hoặc dọc so với bảng đen. Giữa các cụm có chừa lối đi để cô giáo có thể dễ dàng tiếp cận với bất kỳ học sinh nào. Cứ 1 tuần thì học sinh sẽ đổi vị trí một lần. Điều này theo lí giải của cô Vũ Thị Mỹ Hạnh, hiệu trưởng trường tiểu học Lương Định Của là để học sinh năng động hơn.  Sau 5 năm thực hiện thí điểm ở một số khối lớp thì bắt đầu từ năm học mới này, 2009-2010, trường Lương Định Của sẽ tổ chức theo kiểu học nhóm 100% đối với tất cả các khối lớp. Việc thực hiện theo kiểu học nhóm, theo cô Hạnh là để đáp ứng chủ trương “lấy học sinh làm trung tâm” và “dạy học cá thể hóa”.  Vị hiệu trưởng này nói: “Trao đổi là nhu cầu tự nhiên của học sinh. Chúng tôi cho phép học sinh trao đổi với nhau trong lớp học”. Nói nôm na là có thể cho phép học sinh “mất trật tự” trong giờ học với sự kiểm soát của giáo viên về những nội dung mà học sinh trao đổi với nhau.  Vui nhưng mỏi cổ Lớp học rất vui và chủ động Sáng ngày 8/10, chúng tôi đến lớp 1/8 trong giờ học vần. Học sinh nhỏ tuổi nên khá mất tập trung. Tuy nhiên, không khí rất vui vẻ và thoải mái. Bài học hôm nay là đánh vần tiếng có vần “q” và “g”. Không có cảnh cô giáo viết chữ lên bảng và học sinh ê a đọc theo. Những em nhỏ được tham gia vào trò chơi sắp chữ trên một tấm bảng nhỏ được phát riêng cho từng cụm 2 bàn. Sau khi sắp chữ xong, các em sẽ tự đọc những chữ trong đó và treo thành quả của mình lên vách tường.  Đến phần luyện tập “Món quà quê”, cô giáo cho học sinh xung phong đứng lên trước lớp kể về món quà quê của mình. Những trò chơi như thế, theo lời cô Mỹ Hạnh chính là rèn sự mạnh dạn của các em.  Trong khi đó, ở lớp 2/8 cạnh đó, cô Diễm đang đọc bài chính tả cho học sinh chép. Ở lớp học này, không khí không còn ồn ào và lộn xộn như lớp 1 nữa. Có vẻ như học sinh đã quen với nề nếp. Việc tạo khoảng cách giữa các bàn học tỏ ra hữu dụng để cô giáo đi đến cạnh từng học sinh. Có khi cô nâng đầu một học sinh cúi quá thấp mặt khi viết. Có khi cô chỉnh lại vần “s”, “x” cho một học sinh khác. Quan sát cách tổ chức lớp theo kiểu học nhóm của trường Lương Định Của, có thể thấy học sinh sẽ trở nên nhanh nhẹn và chủ động hơn. Các em cũng sẽ được thầy cô quan tâm chu đáo hơn. Tuy nhiên, một điều không thể tránh khỏi là nhiều học sinh đã xoay trở khá khó khăn với tư thế học mới này.  chỉ có điều hơi mỏi cổ khi phải ngoái lên bảng Bé T.N, học sinh lớp 1 nói: “Ngồi học thế này vui nhưng con thấy mỏi cổ quá”. Bé T.N mới lớp 1 nhưng cũng biết đây là kiểu học mới. Ngồi ở một góc lớp nên khi cô giáo triển khai trò chơi là bé phải xoay người theo để nghe cô nói gì. Rồi khi kết thúc trò chơi, cô giáo viết lên bảng kết quả, học sinh cũng phải xoay người hoặc xoay mặt hướng về phía bảng.  Hiện cách tổ chức lớp theo kiểu học nhóm của trường Lương Định Của rất được các phụ huynh quan tâm. Đa phần các ông bố bà mẹ hào hứng với cách học mới nhưng cũng có phần lo lắng việc các em kêu mỏi cổ. Họ mong Sở GD-ĐT TPHCM sớm có đánh giá về ưu, nhược điểm của cách học mới này .  Dạy học đối phó với  thi cử Ông Lê Quán Tần - Vụ trưởng Vụ GD trung học (Bộ GD-ĐT) chỉ ra 6 nhược điểm lớn trong quá trình dạy học của GV. Một trong những nhược điểm đó là sự bảo thủ trong nhận thức và thói quen dạy học thụ động, nặng đối phó với  thi cử. Một bộ phận GV khác thì quen dạy "chay", ngại sử dụng thiết bị dạy học, một số khác thì lại lạm dụng trực quan, lạm dụng máy chiếu... Về việc sử dụng chương trình và sách giáo khoa, theo ông Tần, phần lớn GV chưa nghiên cứu nắm vững chuẩn kiến thức, kỹ năng của chương trình. Khi giảng bài, thường trình bày hết toàn bài trong SGK, kể cả những phần HS có thể tự học... Ông Tần so sánh: Đối với các nước, SGK chỉ là "bản đồ hành quân" của GV nhưng ở nước ta thì SGK lại là "pháp lệnh". Trong quá trình kiểm tra kiến thức cũng vậy, GV để cho HS đọc thuộc SGK để trả lời câu hỏi. Đây lại là điều chứng tỏ GV đã thất bại hoàn toàn khi so sánh với phương pháp dạy học mới. Vấn đề đặt ra là GV phải đặt câu hỏi mở để HS nói được chính kiến và khả năng tư duy của mình. Ông Nguyễn Vinh Hiển - Thứ trưởng Bộ GD-ĐT cũng khẳng định: việc kiểm tra, thi cử hiện nay vẫn còn nặng về tái hiện kiến thức, ít vận dụng nên không phát hiện được các đặc điểm tư duy của học sinh. Việc kiểm tra như vậy rõ ràng chưa hỗ trợ và thúc đẩy người GV buộc phải đổi mới phương pháp giảng dạy. Nhiều ý kiến cũng cho rằng, phương pháp dạy học tích cực còn thể hiện ở thái độ của GV với HS, của không khí lớp học. Nếu GV làm chủ được phương pháp và lớp học của mình thì tiếng ồn trong lớp là rất cần thiết.  Ông Lê Quán Tần nêu ví dụ: một giờ học ngoại ngữ phải được đánh giá thế này: HS nói đúng: rất tốt; HS nói sai: vẫn tốt; nhưng khi HS không nói gì thì nghĩa là không tốt. Tuy nhiên, ông Tần cho rằng: phần lớn GV hiện nay vẫn chỉ quan tâm đến việc HS nói đúng hay sai. Nếu HS sai thì vẫn nặng về trách móc, cho điểm kém mà không chú trọng đến việc khai thác lỗi để HS biết vì sao mình sai. Học sinh sẽ nhận xét giáo viên Khẳng định việc đổi mới phương pháp dạy học của GV cần có môi trường thuận lợi, đó là sự động viên khích lệ, tạo điều kiện và hỗ trợ của cán bộ quản lý GD và đồng nghiệp. Tuy nhiên, Phó thủ tướng - Bộ trưởng Nguyễn Thiện Nhân nhận định: vẫn còn hiện tượng chính hiệu trưởng là người đi sau, thậm chí là người cản trở GV trong quá trình đổi mới phương pháp dạy học. Thời gian tới đây, hiệu trưởng phải là người đi tiên phong, phải trả lời được câu hỏi: đổi mới như thế nào để đạt hiệu quả tốt  nhất? Phó thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân thẳng thắn phát biểu: nếu không tạo động lực và sự hỗ trợ cần thiết cho GV thì dù có phát động nhiều phong trào, nhiều cuộc vận động cũng không thể thay đổi được cách dạy học cũ. Đã đến lúc chúng ta không thể để GV "đơn độc" và "tự bơi" trong quá trình đổi mới. Phải cụ thể hóa khái niệm "dạy tốt" và xem lại việc công nhận GV dạy giỏi như hiện nay. Không thể đạt danh hiệu GV  "dạy giỏi" chỉ qua giờ lên lớp của một cuộc thi nào đó. GV giỏi trong cách nhìn nhận mới chắc chắn phải là tấm gương về đổi mới phương pháp dạy học. Tới đây, một trong những tiêu chí quan trọng nhất sẽ được áp dụng để đánh giá cách dạy của GV có tích cực hay không chính là dựa vào ý kiến nhận xét của HS. Việc lấy ý kiến này sẽ tiến hành theo nhiều hình thức khác nhau: hỏi trực tiếp hoặc phát phiếu thăm dò (mà người trả lời không nhất thiết phải nêu danh tính của mình). Bên cạnh đó, sẽ tiến tới chấm dứt hoàn toàn việc đọc - chép ở một số môn học. Người đứng đầu ngành GD-ĐT cũng khẳng định: khoảng tháng 4.2009, Bộ GD-ĐT sẽ có đánh giá toàn diện hơn về thực trạng dạy học ở bậc phổ thông hiện nay. Đồng thời, sẽ ban hành hướng dẫn về cách thức đổi mới phương pháp dạy học để các cơ sở        GD-ĐT căn cứ vào đó xây dựng những hướng dẫn chi tiết cho phù hợp với điều kiện thực tế của cơ sở mình. Và, ngay cuối năm học này, sẽ có hình thức khen thưởng đặc biệt hơn đối với GV nỗ lực đổi mới phương pháp chứ không chỉ là những danh hiệu chung chung như hiện nay. Nguồn đọc thêm: