Giáo án Sinh học Lớp 7 - Tiết 34, Bài 34: Sự đa dạng và đặc điểm chung của cá

Ngày soạn : 26-12-2004 Tuần:17 Ngày giảng : 28-12-2004 Tiết: 34 Bài 34 SỰ ĐA DẠNG VÀ ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA CÁ I/MỤC TIÊU BÀI HỌC : 1.Kiến thức : -Tìm hiểu sự đa dạng của cá về số loài lối sống và môi trường sống -Trình bày được đặc điểm cơ bản phân biệt lớp cá sụn và lớp cá xương -Nêu được vai trò của cá trong đời sống con người .Trình bày được đặc điểm chung của cá 2.Kĩ năng : -Rèn kĩ năng quan sát so sánh để rút ra kết luận .Rèn kĩ năng hoạt động nhóm 3.Thái độ :Yêu thích thiên nhiên và bảo vệ động vật có ích II/PHƯƠNG PHÁP :Quan sát hoạt động nhóm III/CHUẨN BỊ : 1.Chuẩn bị của giáo viên :Tranh ảnh các loài cá sống trong các điều kiện sống khác nhau -Bảng phụ ghi nội dung bảng SGK trang 111 2.Chuẩn bị của học sinh :Nghiên cứu trước nội dung bài. Sưu tầm tranh ảnh các loài cá IV/TIẾN TRÌNH BÀI GIẢNG : 1.Mở bài :Trên thế giới có khoảng 25415 loài cá. Ở Việt nam đã phát hiện 2753 loài trong hai lớp chính :Lớp cá sụn và lớp cá xương 2.Phát triển bài : Hoạt động 1:Sự đa dạng về thành phần loài và đa dạng về môi trường sống . a.Mục tiêu : -Thấy được sự đa dạng của cá về số loài và môi trường sống -Thấy được do sự thích nghi với những điều kiện sống khác nhau nen cá có cấu tạo và hoạt động sống khác nhau b.Tiến hành : Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Đa dạng về thành phần loài -Gv yêu cầu HS Đọc thông tin SGK và hoàn thành bài tập sau : Dấu hiệu So sánh Lớp cá sụn Lớp cá xương Nơi sống Đặc điểm dể phân biệt Đại diện -HS thấy được do thích nghi với những điều kiện sống khác nhau nên cá có cấu tạo và hoạt động sống khác nhau . -GV chốt lại đáp án đúng -GV choHS tiếp tục thảo luận : +Đặc điểm cơ bản nhất để phân biệt lớp cá sụn và lớp cá xương Đa dạng về môi trường sống -GV yêu cầu HS quan sát hình 34(1-7) hoàn thành bảng trong SGK trang 111 -GV treo bảng phụ .Gọi HS lên chữa bài -GV chốt lại bằng bảng kiếnthức chuẩn -Gv cho HS thảo luận : +Điều kiện sống ảnh hưởng tới cấu tạo ngoài của cá như thế nào ? -Mỗi HS tự thu thập thông tin hoàn thành bài tập -Các thành viên trong nhóm thảo luận thống nhất đáp án . -Đại diện nhóm lên điền bảng , các nhóm khác nhận xét bổ sung -Căn cứ vào bảng HS neu đặc điểm cơ bản phân biệt hai lớp ca1 sụn và cá xương đó chính là bộ xương -HS quan sát hình đọc kĩ chú thích hoàn thành bảng -một vài HS điềnbảng , lớp nhận xét bổ sung -HS đối chiếu sửa sai sót nếu có TT Đặc điểm môi trường Loài điển hình Hình dáng thân Đặc điểm khúc đuôi Đặc điểm vây chẵn Bơi 1 Tầng mặt thường thiếu nơi ẩn náu Cá nhám Thon dài Khoẻ Bình thường Nhanh 2 Tầng giữa và tầng đáy Cá vền cá chép Tương đối ngắn Yếu Bình thường Bình thường 3 Trong những hang hốc Lươn Rất dài Rất yếu Không có Rất chậm 4 Trên mặt đáy biển Cá bơn cá đuối Dẹt mỏng Rất yếu To hoặc nhỏ Chậm Tiểu kết 1: -Số lượng loài lớn gồm: +Lớp cá sụn :Bộ xương bằng chất sụn . +Lớp cá xương :Bộ xương bằng chất xương -Môi trường sống :Điều kiện sống khác nhau đã ảnh hưởng đến cấu tạo và tập tính của cá Hoạt động 2:Đặc điểm chung của cá a.Mục tiêu :Trình bày được các đặc điểm chung của cá b.Tiến hành : Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh -GV cho HS thảo luận đặc điểm của cá về : +Môi trường sống +Cơ quan di chuyển +Hệ hô hấp +Hệ tuần hoàn +Đặc điểm sinh sản +Nhiệt độ cơ thể -GV gọi một số HS nhắc lại đặc điểm chung của cá -HS nhớ lại kiến thức bài trứơc thảo luận nhóm . -Đại diện nhóm trình bày đáp án nhóm khác bổ sung . -HS thông qua câu trả lời rút ra đặc điểm chung của cá Tiểu kết 2:Cá là động vật có xương sống thích nghi đời sống hoàn toàn ở nước : -Bơi bằng vây , hô hấp bằng mang -Tim hai ngăn , một vòng tuần hoàn ,máu đi nuôi cơ thể là máu đỏ tươi -Thụ tinh ngoài -Là động vật biến nhiệt . Hoạt động 3:Vai trò của cá a.Mục tiêu :Trình bày được vai trò của cá trong tự nhiên và đời sống b.Tiến hánh : Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh -GV cho HS thảo luận : +Cá có vai trò gì trong tự nhiên và trong đời sống con người? +Mỗi vai trò hãy lấy ví dụ để minh hoạ -Gv thông tin thêm về nột số loài cà gây độc cho người như :Cá nóc ,mật cá trắm +Để bảo vệ và phát triển nguồn lợi cá chúng ta cần phải làm gì ? -HS thu thập thông tin SGKvà hiểu biết của bản thân tìm câu trả lời . -Một vài HS trình bày lớp nhận xét bổ sung Tiểu kết 3: -Cung cấp thực phẩm -Nguyên liệu chế thuốc chữa bệnh -Cung cấp nguyên liệu cho các ngành công nghiệp -Diệt bọ gậy và sâu bọ hại lúa 3.Kết luận :HS đọc kết luận trong SGK 4.Kiểm tra đánh giá :Đánh dấu vào câu đúng a.Lớp cá đa dạng vì : -Có số lượng loài nhiều -Cấu tạo cơ thể thích nghi với điều kiện sống khác nhau -Cả hai ý trên đều đúng b.Dấu hiệu cơ bản để phân biệt cá sụn và cá xương -Căn cứ vào đặc điểm bộ xương -Căn cứ vào môi trường sống -Cả hai ý trên đều đúng c.Nêu vai trò của cá trong đời sống con người ? 5.Dặn dò: -Học bài theo câu hỏi và kết luận trong SGK -Đọc mục””Em có biết ‘’ -Chuẩn bị :Eách đồng ,Kẻ bảng trang 114SGK