Giáo án Sinh học Khối 8 - Tiết 49: Đại não

Tiết: 49 Ngày dạy:14/3/2008 ĐẠI NÃO I. Mục tiêu 1. Kiến thức - Nêu được đặc điểm cấu tạo của đại não người, đặc biệt là vỏ đại não thể hiện sự tiến hoá so với động vật lớp thú - Xác định được các vùng chức năng của vỏ đại não người 2. Kĩ năng Biết cách quan sát, phân tích tranh, vẽ rút ra kiến thức 3. Thái độ Có ý thức bảo vệ bộ não II. Chuẩn bị: Giáo viên: Tranh: Bán cầu não, các vùng dẫn truyền chất trắng của vỏ đại não. Các vùng chức năng của vỏ não Học sinh:Kiến thức cũ cần ôn: Giới thiệu chung hệ thần kinh III. Phương pháp: Hỏi đáp - tìm tòi, hoạt động nhóm nhỏ, quan sát- tìm tòi IV. Tiến trình 1. Ổn định: Kiểm tra sỉ số học sinh 2. Kiểm tra bài cũ: Nêu cấu tạo và chức năng của trụ não? (10 điểm) Đáp án: + Cấu tạo của trụ não Chất trắng ở ngoài: Chất trắng là các đường liên lạc dọc, nối tuỷ sống với các phần trên của não và bao quanh chất xám Chất xám ở trong: Chất xám ở trụ não tập trung thành các nhân xám. Đó là các trung khu thần kinh, nơi xuất phát các dây thần kinh não Có 12 đôi dây thần kinh nnão gồm 3 loại: Dây cảm giác, dây vận động và dây pha + Chức năng của trụ não Chất xám điều khiển, điều hoà hoạt động của nội quan Chất trắng dẫn truyền: Cảm giác, vận động 3. Giảng bài mới: Kể tên các phần não đã học? Ngoài trụ não, tiểu não, não trung gian các em đã học còn một phần não rất quan trọng ảnh hưởng rát lớn đến hoạt động sống của con người đó là đại não. Vậy đại não có cấu tạo như thế nào? Chức năng của đại não là gì? Hoạt động của thầy và trò Nội dung Hoạt động 1: Tìm hiểu cấu tạo của đại não Mục tiêu:Nêu được cấu tạo ngoài và trong của đại não - GV treo tranh bán cầu não người hướng dẫn HS quan sát (chú ý vị trí các đỉnh, thuỳ, rãnh được giới hạn bằng các màu khác nhau) - Yêu cầu HS chia nhóm thảo luận thực hiện bài tập điền từ mục I /150 SGK - HS quan sát tranh, tự thu thập thông tin thực hiện bài tập điền từ - Đại diện 2 nhóm HS nêu đáp án, nhóm khác nhận xét , bổ sung - Yêu cầu nêu được đáp án đúng 1- khe, 2- rãnh, 3- trán, 4- đỉnh 5- thuỳ thái dương, 6- chất trắng - Yêu cầu HS đọc lại toàn bộ thông tin qua bài tập trắc nghiệm vừa thực hiện rút ra kiến thức về cấu tạo đại não Tiểu kết Hoạt động 2: Tìm hiểu sự phân vùng chức năng của đại não Mục tiêu: Xác định được các vùng chức năng của đại não - GV yêu cầu HS nghiên cứu thông tin SGK mục II trang 148 và quan sát tranh các vùng chức năng của vỏ não, chia nhóm thảo luận thực hiện bài tập mục II /149 SGK ( thời gian 3 phút) - HS quan sát tranh các vùng chức năng của vỏ não, chia nhóm thảo luận thực hiện bài tập mục II trang149 SGK - Đại diện 2 nhóm HS nêu đáp án, nhóm khác nhận xét , bổ sung - Yêu cầu nêu được đáp án đúng a -3, b - 4, c - 6, d -7, e -5, g -8, h 2, i -1 ? Vai trò của vỏ đại não trong hoạt động sống của cơ thể? ? Kể tên các vùng chức năng của vỏ đại não? - HS dựa vào bài tập vừa thực hiện trả lời câu hỏi - GV chốt lại kiến thức đúng và bổ sung Não người phát triển: Xuất hiện nhiều vùng tiếng nói, chữ viết cùng với sự hình thành phản xạ nói và viết. Do vậy con người có thể trao đổi thông tin bằng ngôn ngữ Do não có vai trò quan trọng đối với hoạt động sống của con người. Chúng ta cần có ý thức bảo vệ não: Hạn chế sử dụng chất kích thích, chất gây nghiện: Rượu, thuốc lá vì các chất này ức chế hoạt động của tế bào thần kinh làm suy nhược não, mất trí nhớ Tiểu kết I. Cấu tạo của đại não 1. . Hình dạng ngoài: - Rãnh liên bán cầu chia đại não làm hai nửa - Rãnh sâu chia bán cầu não làm 4 thuỳ : ( thuỳ trán, thuỳ đỉnh, thuỳ chẩm, thuỳ thái dương ) - Khe và rãnh tạo thành khúc cuộn não làm tăng diện tích bề mặt não 2. Cấu tạo trong - Chất xám ở ngoài làm thành vỏ não dày khoảng 2-3 mm gồm 6 lớp, chủ yếu là các tế bào hình tháp - Chất trắng ở trong là các đường thần kinh. Hầu hết các đường này bắt chéo ở hành tuỷ hoặc tuỷ sống II. Sự phân vùng chức năng của đại não - Vỏ đại não là trung tâm hoạt động của các phản xạ có điều kiện - Vỏ não có nhiều vùng, mỗi vùng có tên gọi và chức năng riêng + Vùng cảm giác: Thuỳ đỉnh + Vùng vận động: Thuỳ trán + Vùng khứu giác, thính giác, vị giác, hiểu tiếng nói: Thuỳ thái dương + Vùng thị giác, hiểu chữ viết: Thuỳ chẩm 4. Củng cố và luyện tập Đặc điểm cấu tạo, chức năng của đại não người? ( phần I ) Đặc điểm tiến hoá của đại não người so với động vật lớp thú? ( Khối lượng não người lớn) Vỏ não có nhiều khe và rãnh làm tăng bề mặt chứa noron, chất xám nhiều Ở người còn có các trung khu cảm giác, vận động ngôn ngữ như nói , viết, hiểu tiếng nói, chữ viết ) 5. Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà Học bài, trả lời câu hỏi1, 2 SGK /146 Đọc mục: Em có biết /146 SGK Ôn lại kiến thức: Cấu tạo tuỷ sống, trụ não, đại não, cung phản xạ V. Rút kinh nghiệm