Giáo án Ngữ Văn Lớp 9 - Mùa xuân nho nhỏ

TIẾT: MÙA XUÂN NHO NHỎ Thanh Hải I-YÊU CẦU Giúp HS: -Cảm nhận được những cảm xúc của tác giả trước mùa xuân của thiên nhiên đất nước và khát vọng đẹp dẽ muốn làm Một mùa xuân nho nhỏ dâng hiến cho cuộc đời. Từ đó mở ra những suy nghĩ về ý nghĩa, giá trị của cuộc sống của mỗi cá nhân là sống có ích, có cống hiến cho cuộc đời chung. -Rèn luyện kĩ năng cảm thụ, phân tích hình ảnh thơ trong mạch vận động của tứ thơ. II-LÊN LỚP 1/Ổn định 2/Bài cũ: --Bài thơ Con cò tác giả đã mượn hình ảnh con cò để đề cập đến ai? Người ấy có những đặc điểm nào đáng quí? -Thái độ của Con như thế nào đối với hình ảnh quen thuộc người mẹ? 3/Bài mới *GV gọi HS đọc phần chú thích để tìm hiểu về tác giả và những từ khó trong văn bản *GV đọc một đoạn văn bản và gọi HS đọc tiếp. H:Tín hiệu mùa xuân trong bài thơ này là gì? Tín hiệu hiệu nào gây ấn tượng hơn cả?(bông hoa tím biếc trên dòng sông xanh, là tiếng chim chiền chiện hót vang trời, là những giọt mưa xuân long lanh rơi.Nhưng giọt long lanh rơi không còn là giọt mưa, mà đã là giọt âm thanh, thành giọt màu sắc và có thể là giọt thời gian ->giọt long lanh gây ấn tượng hơn cả .) H:Khi đất nước vào xuân Tất cả như hối hả, tất cả như xôn xao, tác giả nhắc đến những người nào? Vì sao họ được quan tâm như vậy?(những người cầm súng và những người ra đồng. Họ là hai lực lượng tiêu biểu nhất cho đất nước, làm hai nhiệm vụ quan trong nhất : sản xuất và chiến đấu – xây dựng vàbảo vệ tổ quốc) Mối quan hệ giữa mùa xuân với người cầm súng, người ra đồng được thể hiện như thế nào? Có nét gì độc đáo trong cách thể hiện?( Mùa xuân theo người cầm súng ra mặt trận, chỡ che cho họ. Với mùa xuân thì lộc mùa xuân trải dài nương mạ -> mùa xuân sinh thành, nảy nở, phát triển theo bước chân người ra đồng. -Nét độc đáo trong cách thể hiện là ở chỗ chỉ nói về lộc xuân. Những người tiêu biểu của đất nước mang lộc xuân, gieo xuân, góp vào với xuân của trời đất) H:Nhịp điệu mùa xuân của trời đất,của con người, của đất nước được thể hiện như thế nào?(khẩn trương náo nức, hối hả Đó là nhịp của thời đại đi lên phía trước) H:Trước mùa xuân của đất trời, nhà thơ có ước vọng gì?( góp phần của mình tạo nên mùa xuân cho đời) H:Em có nhận xét gì về cách dùng đại từ xưng hô của tác giả?( Ta: ước vọng riêng của tác giả, nhưng đây cũng là của nhiều người) H:Hãy chỉ ra cái hay của hai khổ thơ này?(sự liêng tưởng, từ mùa xuân của đất trời đến mùa xuân nho nhỏ ở mỗi người -> nó hay ở việc dùng đại từ vừa chỉ số ít vừa chỉ số nhiều) H:Cũng là một người Việt Nam như tác giả, em có ước nguyện gì, muốn làm gì cho cuộc đời này? ( ) I-TÁC GIẢ – TÁC PHẨM 1/Tác giả: -Thanh Hải ( 1930 – 1980) tên thật là Phạm Bá Ngoãn, quê ở tỉnh Thừa Thiên – Huế. -Ông hoạt động văn nghệ và tham gia cách mạng từ kháng chiến chống Pháp -Ông là một trong những cây bút có công xây dựng nền văn học cách mạng ở miền Nam từ những ngày đầu. 2/Tác phẩm: -Bài thơ Mùa xuân nho nhỏ được viết không bao lâu trước khi nhà thơ qua đời. II-ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN 1/Mùa xuân của thiên nhiên, của đất nước. a/Mùa xuân của thiên nhiên: dòng sông xanh bông hoa tím biếc con chim chiền chiện hót vang trời ->Liệt kê - hình ảnh gợi tả: Bức tranh thiên nhiên quyến rũ và tràn đầy sức sống. - Tôi đưa tay tôi hứng ->Liên tưởng : Tâm trạng ngây ngất, say mê của tác giả trước mùa xuân của thiên nhiên b/Mùa xuân của con người. Mùa xuân người cầm súng lộc giắc đầy Mùa xuân người ra đồng Lộc trải dài nương mạ ->Điệp ngữ: Ca ngợi vẻ đẹp của con người dũng cảm, hăng hái trong chiến đấu, xây dựng và bảo vệ tổ quốc. -tất cả như hối hả -tất cả như xôn xao ->Ca ngợi cuộc sống hối hả, năng động c/Mùa xuân của đất nước -Đất nước bốn ngàn năm cứ đi lên phía trước ->Tự hào về truyền thống và sự tiến lên của đất nước 2/Khát vọng của tác giả -Ta làm con chim hót một cành hoa một nốt trầm ->Điệp ngữ :nguyện hiến dâng, đóng góp cho đất nước. -Dù là tuổi hai mươi dù là khi tóc bạc ->Điệp ngữ :Khẳng định sự thuỷ chung cống hiến cho đất nước -Câu Nam Ai, Nam Bình Nhịp phách tiền đất Huế ->Hạnh phúc trên đất nước thanh bình *Ghi nhớ :SGK/58