Giáo án Ngữ Văn Lớp 7 - Tiết 83: Bố cục và phương pháp luận trong bài văn nghị luận - Năm học 2012-2013 - Nguyễn Thị Tuyết

TUẦN:22-TIẾT PPCT:83 BỐ CỤC VÀ PHƯƠNG PHÁP LẬP LUẬN ND: 17/01/2013 TRONG BÀI VĂN NGHỊ LUẬN 1.MỤC TIÊU: 1.1.Kiến thức: - HS nắm được bố cục chung của một bài văn nghị luận. - HS nắm được phương pháp lập luận. - HS nắm được mối quan hệ giữa bố cục và lập luận. 1.2.Kĩ năng:Rèn kĩ năng cho hs: - HS viết bài văn nghị luận có bố cục rõ ràng. - HS sử dụng các phương pháp lập luận. 1.3.Thái độ: -GDKNS:Giúp hs phân tích, đưa ra ý kiến cá nhân về bố cục, phương pháp làm bài văn nghị luận.Và biết lựa chọn cách lập luận, lấy dẫn chứngkhi tạo lập và giao tiếp hiệu quả bằng văn nghị luận. 2. NỘI DUNG HỌC TẬP: Bố cục chung của một bài văn nghị luận. Phương pháp lập luận. 3.CHUẨN BỊ: 3.1.GV:Đoạn văn mẫu. 3.2.HS:Đọc-trả lời câu hỏi SGK. 4.TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP: 4.1 Ổn định tổ chức và kiểm diện 4.2Kiểm tra miệng: Câu 1: Đề văn nghị luận là gì?(Đề văn nghị luận bao giờ cũng nêu ra một vấn đề để bàn bạc và đòi hỏi người viết bày tỏ ý kiến của mình đối với vấn đề đó ) Tính chất của đề văn nghị luận?(Ca ngợi ,phân tích ,khuyên nhủ ,phản bác,đòi hỏi bài làm phải vận dụng các phương pháp phù hợp(10 đ) -Kiểm tra vở bài tập 2 hs. 4.3Tiến trình bài học: GV giới thiệu bài mới:Hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu kĩ hơn về văn nghị luận, là về bố cục và phương pháp lập luận HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG BÀI HỌC HOẠT ĐỘNG 1: Tìm hiểu mối quan hệ giữa bố cục và lập luận(10’) - Mục tiêu: HS hiểu được mối quan hệ giữa bố cục và lập luận. - GV cho HS đọc bài “Tinh thần yêu nước của nhân dân ta” - Xem sơ đồ dưới đây theo hàng ngang và hàng dọc nhận xét về bố cục và phương pháp lập luận.Tức phương pháp xây dựng luận điểm trong bài. ? Bài văn gồm mấy phần? ? Mỗi phần có mấy đoạn? Mỗi đọan có những luận điểm nào? ?Nhìn vào sơ đồ và cho biết hàng 1 được lập luận theo mô hình gì? ? Hàng 2 lập luận theo mối quan hệ gì? (Lịch sử có nhiều cuộc kháng chiến vĩ đại như Bà Trưng ,Bà Triệu .Chúng ta phải ghi nhớ) ? Hàng 3 lập luận quan hệ gì? (Đưa ra nhận định chung rồi dẫn chứng bằng các trường hợp cụ hể để cuối cùng kết lại là mọi người đều có lòng yêu nước) ? Hàng 4 lập lụân theo quan hệ gì? (Từ truyền thống mà suy ra bổn phận của chúng ta là phát huy lòng yêu nước .Đó là kết luận , là mục đích ,là nhiệm vụ trước mắt .Nếu chỉ khẳng định dân ta có lòng nồng nàn yêu nước mà không dẫn tới kết luận thì chẳng còn gì nghị luận) ?Bài văn nghị luận gồm mấy phần? Có thể lập luận theo những phương pháp nào? * GD KNS: ? Muốn có văn bản nghị luận hay, ta phải làm như thế nào? (HS thảo luận nhóm, đại diện trả lời, gv điều chỉnh.) - Cần phải lựa chọn phương pháp phù hợp, biết cách xây dựng bố cục, biết chọn lọc dẫn chứng tiếu biểu HOẠT ĐỘNG 2: Hướng dẫn HS phần Luyện tập (23’) - Mục tiêu: HS được củng cố kĩ hơn về mối quan hệ giữa bố cục và lập luận thông qua một số bt. ? Tư tưởng bài văn nêu lên vấn đề gì? ?Bố cục bài văn gồm mấy phần? I .MỐI QUAN HỆ GIỮA BỐ CỤC VÀ LẬP LUẬN Vd : Bài Tinh thần yêu nước của nhân dân ta * Bài văn gồm 3 phần: a.Mở bài: “Dân tộccướp nước”Tinh thần yêu nước là một truyền thống quí báu b.Thân bài: “Lịch sửyêu nước”Chứng minh tinh thần yêu nước trong lịch sử c.Kết bài: Phần còn lại :Phát huy tinh thần yêu nước *Lập luận: -Hàng 1:Lập luận theo mô hình nhân quả(Vì có lòng yêu nước mới nhấn chìm lũ bán nước và lũ cướp nước) -Hàng 2:Lập luận theo mối quan hệ nhân quả(Bà Trưng ,Bà Triệu .Do đó chúng ta phải ghi nhớ) -Hàng 3:Lập luận theo quan hệ tổng phân hợp -Hàng 4:Lập luận theo quan hệ suy luận tương đồng II.BỐ CỤC BÀI VĂN NGHỊ LUẬN 1.Mở bài:Nêu vấn đề 2.Thân bài:Trình bày nội dung chủ yếu (có thể có nhiều đoạn nhỏ) 3.Kết bài:Nêu kết luận, nhằm khẳng định tư tưởng thái độ quan điểm của bài văn * GHI NHỚ:SGK III.LUYỆN TẬP -Đọc bài văn “Học cơ bản mới có thể thành tài” a.Tư tưởng bài văn :Vấn đề bình thường trong đời sống có ý nghĩa xã hội -Những câu mang luận điểm: “Ở đời có nhiều người đi học nhưng ít ai biết học cho thành tài” b.Bố cục bài văn gồm 3 phần -Cách lập luận được sử dụng : + Phần 1:Lập luận tương phản + Phần 2:Không có luận điểm mà chỉ nêu ra câu chuyện về học tập + Phần 3:Lập luận theo kiểu day chuyền (Câu 1 có tính khái quát ,câu 2, câu 3 gắn bó với luận đề 4.4. Tổng kết: Câu 1: Bố cục bài văn nghị luận gồm mấy phần? -MB, TB, KB Câu 2: Có những phương pháp lập luận nào ta thường gặp? -Nhân quả, suy luận tương đồng, 4.5. Hướng dẫn học tập: -Đối với bài học ở tiết học này: + Học ghi nhớ +Nắm vững nội dung bài học. -Đối với bài học ở tiết học tiếp theo: Chuẩn bị bài “Luyện tập phương pháp lập luận trong bài văn nghị luận” +Trả lời câu hỏi sgk/33 (Chú ý câu hỏi 1 sẽ thảo luận) + Nghiên cứu trước bài tập phần luyện tập. 5. PHỤ LỤC: -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------