Giáo án Môn toán Lớp 9 - Tiết 30 - Chương IV: Phương trình bậc nhất hai ẩn

nghóa ? A . x > 0 B . x = 0 C . x < 0 D . Vôùi moïi x . Baøi 3 / 132 sgk Giaù trò cuûa bieåu thöùc baèng : A . B . C . 1 D . Hoaït ñoäng 3 : Luyeän taäp daïng baøi töï luaän 1 ) Baøi 5 / 132 sgk Chöùng minh raèng giaù trò cuûa bieåu thöùc sau khoâng phuï thuoäc vaøo bieán : GV : Haõy tìm ñieàu kieän cuûa x ñeå bieåu thöùc xaùc ñònh roài ruùt goïn bieåu thöùc . 2 ) Baøi 7 / 148 SBT a ) Ruùt goïn P b ) Tính P vôùi x = 7 – 4 c ) Tìm giaù trò lôùn nhaát cuûa P . GV yeâu caàu HS ruùt goïn , ñoïc keát quaû 3 ) Baøi taäp boå sung : Cho bieåu thöùc : a ) Ruùt goïn P b) Tìm caùc giaù trò cuûa x ñeå P < 0 GV yeâu caàu hs neâu ñk cuûa x vaø ruùt goïn nhanh bieåu thöùc P HS : Trong taäp R caùc soá thöïc , caùc soá khoâng aâm coù caên baäc hai . Moãi soá döôg coù hai caên baäc hai laø hai soá ñoái nhau . Soá 0 coù moät caên baäc hai laø 0 . soá aâm khoâng coù caên baäc hai . Moïi soá thöïc ñeàu coù moät caên baäc ba . Soá döông coù caên baäc ba laø soá döông , soá 0 coù caên baäc ba laø soá 0 , soá aâm coù caên baäc ba laø soá aâm . Chöõa baøi 1 /131sgk Choïn C : caùc meänh ñeà I vaø IV sai I . sai vì vaø voâ nghóa . IV . sai vì veá traùi bieåu thò caên baäc hai soá hoïc cuûa 100 khoâng baèng veá phaûi laø ± 10 HS2 : coù nghóa Û A ³ 0 Chöõa baøi taäp 4 / 132 sgk Choïn D Giaûi thích : ÑK : x ³ 0 Baøi 2 SBT /148 Choïn D : Giaûi thích : xaùc ñònh Û 5 – 2x ³ 0 Û -2x ³ - 5 Û x ≤ 2 ,5 HS nhaän xeùt baøi laøm cuûa baïn . HS Traû lôøi mieäng vaø giaûi thích . HS traû lôøi mieäng , giaûi thích 1 . Choïn D . Vì : 2 - = 2 – ( 2 - ) = 2 . Choïn B . 5 – 2 vì : = 3 . Choïn D : x ³ 1 Vì : coù nghóa 4 . choïn C . x < 0 Baøi 3 : choïn D HS laøm baøi vaøo vôû , 1 hs leân baûng laøm ÑK : x > 0 ; x ≠ 1 Keát luaän vôùi x > 0 ; x ≠1 thì giaù trò cuûa bieåu thöùc khoâng phuï thuoäc vaøo bieán . HS : Ñoïc keát quaû : ÑK : x ≠ 1 ; x 0 P = Caâu b , c HS thaûo luaän nhoùm . Ñaïi dieän nhoùm traû lôøi : b ) x = 7 - 4 = 4 – 2 . 2 + 3 = ( 2 - )2 P = -x = 2 - - ( 7 - 4 ) = 2 - - 7 + 4 = 3 - 5 c ) P = - x = - ( x - ) Coù vôùi moïi x thuoäc ÑKXÑ ( TMÑKXÑ ) HS neâu caùch laøm : ÑK : x > 0 ; x ≠ 1 Hs leân baûng chöõa caâu b b ) P < 0 ÑK : Vôùi x > 0 Do ñoù Keát hôïp vôùi ñieàu kieän : Vôùi 0 < x < 1 thì P < 0 Ho¹t ®éng: Höôùng daãn veà nhaø. Tieát sau oân taäp veà haøm soá baäc nhaát , haøm soá baäc hai vaø giaûi phöông trình , heä phöông trình . Baøi taäp 4 , 5 , 6 / 148 SBT Bµi tËp 6 , 7 , 9 , 10 , 13 / 132 , 133 SGK Tieát 68 OÂN TAÄP CUOÁI NAÊM Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: I . Muïc tieâu : -HS ñuôïc oân taäp caùc kieán thöùc veà haøm soá baäc nhaát , haøm soá baäc hai . -HS ñöôïc reøn luyeän theâm kyõ naêng giaûi phöông trình , giaûi heä phöông trình , aùp duïng heä thöùc Vi eùt vaøo giaûi baøi taäp . II . Chuaån bò : GV : Baûng phuï HS : Oân taäp , baûng nhoùm . III . TiÕn tr×nh d¹y-häc. Ho¹t ®éng cña GV Ho¹t ®éng cña HS Hoaït ñoäng 1 : Kieåm tra baøi cuõ : Hoûi : Neâu t/c cuõa haøm soá baäc nhaát y = ax + b ( a ≠ 0 ) . Ñoà thò haøm soá baäc nhaát laø ñöôøng nhö theá naøo ? -Chöõa baøi taäp : 6 ( a ) / 132 sgk HS2 : Chöõa baøi 13 / 133 sgk GV nhaän xeùt cho ñieåm : Hoaït ñoäng 2 : Oân taäp kieán thöùc thoâng qua baøi taäp traéc nghieäm : Baøi 8 / 149 sbt Ñieåm naøo sau ñaây thuoäc ñoà thò haøm soá y = -3x + 4 A . ( 0 ; ) B . ( 0 ; - ) C . ( - 1 ; - 7 ) D . ( -1 ; 7 ) Baøi 12 / 149 SBT Ñieåm M ( -2,5 ; 0 ) thuoäc ñoà thò caûu haøm soá naøo sau ñaây ? A . y = x2 B . y = x2 C . y = 5x2 D . Khoâng thuoäc caû ba haøm soá treân . Baøi taäp boå sung : Choïn chöõ caùi ñöùng tröôùc caâu traû lôøi ñuùng . 1 . Phöông trình 3x – 2y = 5 coù nghieäm laø : A . ( 1 ; -1 ) B . ( 5 ; - 5 ) C . ( 1 ; 1 ) D . ( - 5 ; 5 ) 2 . Heä phöông trình : coù nghieäm laø : A . ( 4 ; -8 ) B . ( 3 ; -2 ) C . ( -2 ; 3 ) D . ( 2 ; -3 ) 3 . Cho phöông trình 2x2 + 3x + 1 = 0 . Taäp nghieäm cuûa phöông trình laø : A . ( -1 ; ) B . ( - ; 1 ) C . ( -1 ; - ) D . ( 1 ; ) 4 . Phöông trình 2x2 – 6x + 5 = 0 coù tích hai nghieäm baèng : A . B . - C . 3 D . Khoâng toàn taïi . Baøi 15 / 133 sgk GV ñöa ñeà baøi leân baûng phuï . GV yeâu caàu hs hoaït ñoäng nhoùm . GV theo doõi caùc nhoùm hoaït ñoäng . HS hoaït ñoäng nhoùm khoaûng 3 phuùt , GV goïi ñaïi dieän nhoùm trình baøy HS 1 : Traû lôøi : Chöõa baøi taäp : 6 ( a ) SGK Vì ñoà thò haøm soá y = ax + b ñi qua ñieåm A ( 1 ; 3 ) neân thay x = 1 ; y = 3 vaøo pt y = ax + b ta ñöôïc : a + b = 3 Ñi qua ñieåm B ( - 1 ; - 1 ) Neân thay x = - 1 ; y = -1 vaøo phöông trình y = ax + b ta ñöôïc -a + b = -1 Ta coù heä phöông trình : HS2 : Baøi 13 / 133 sgk Ñoà thò hs y = ax2 ñi qua ñieåm A ( - 2 ; 1 ) neân thay x = - 2 ; y = 1 vaøo phöông trình y = ax2 ta ñöôïc : a . ( -2 ) 2 = 1 a = Vaäy haøm soá ñoù laø : y = x2 Veõ ñoà thò : x -3 -2 -1 0 1 2 3 y=x2 2,25 1 0 1 2,25 HS nhaän xeùt : HS neâu keát quaû : Choïn D Giaûi thích : Thay x = 1 vaøo phöông trình y = -3x + 4 y = -3 . (-1) + 4 = 7 Vaäy ñieåm ( - 1 ; 7 ) thuoäc ñoà thò haøm soá 1 . Choïn A 2 . Choïn D 3 . Choïn C 4 . Choïn D HS hoaït ñoäng theo nhoùm . HS coù theå giaûi theo 2 caùch Caùch 1 : Coù theå thay laàn löôït caùc giaù trò cuûa a vaøo hai pt . Tìm nghieäm cuûa caùc phöông trình roài keát luaän Goïi x2 + ax + 1 = 0 laø ( 1 ) x2 – x – a = 0 laø ( 2 ) +Vôùi a = 0 Þ ( 1 ) laø x2 + 1 = 0 voâ nghieäm Þ loaïi +Vôùi a = 1 Þ ( 1) laø x2 + x + 1 = 0 voâ nghieäm Þ loaïi +Vôùi a = 2 Þ ( 1 ) laø x2 + 2x + 1 = 0 Û (x + 1 ) 2 = 0 Û x = - 1 ( 2 ) laø x2 – x – 2 = 0 Coù a – b +c = 0 Þ x1 = -1 ; x2 = 2 Vaäy a = 2 thoaû maõn Choïn C Caùch 2 : Nghieäm chung neáu coù cuûa hai pt laø nghieäm cuûa heä : Tröø töøng veá cuûa hai pt ta ñöôïc ( a + 1 ) ( x + 1 ) = 0 Û Vôùi a = -1 thì ( 1 ) laø x2 – x – 1 = 0 voâ nghieäm Þ loaïi Vôùi x = -1 , thay vaøo ( 1 ) ñöôïc 1 – a +1 = 0 Þ a = 2 Vaäy a = 2 thoaû maõn . Choïn C Ñaïi dieän nhoùm trình baøy . HS caû lôùp nhaän xeùt Ho¹t ®éng 3: H­íng dÉn vÒ nhµ. TiÕp tôc lµm c¸c bµi tËp cßn l¹i vµ «n tËp phÇn lý thuyÕt cuèi n¨m. Tieát 69 OÂN TAÄP CUOÁI NAÊM Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: I . Muïc tieâu : ¤n taäp cho HS caùc baøi taäp giaûi baøi toaùn baèng caùch laäp pt ( goàm caû giaûi baøi toaùn baèng caùch laäp heä phöông trình ) Tieáp tuïc reøn luyeän cho hs kó naêng phaân tích loaïi baøi toaùn , phaân tích caùc ñaïi löôïng cuûa baøi toaùn , trình baøy baøi giaûi . Thaáy roõ tính thöïc teá cuûa toaùn hoïc II . Chuaån bò : GV : Baûng phuï HS : Oân taäp Baûng nhoùm III . TiÕn tr×nh d¹y-häc. Ho¹t ®éng cña GV Ho¹t ®éng cña HS Hoaït ñoäng 1 : Kieåm tra –chöõa baøi taäp HS1 : Chöõa baøi 12 / 133 sgk Hs2 : Chöõa baøi 17 / 134 GV yeâu caàu hs trình baøy ñeán khi laäp xong pt hoaëc heä pt Gvnhaän xeùt Sau ñoù goïi 2 hs tieáp tuïc giaûi 2 baøi treân GV nhaän xeùt cho ñieåm . Hoaït ñoäng 3 : Luyeän taäp GV yeâu caàu hs hoaït ñoäng nhoùm Nöûa lôùp laøm baøi 16 / 150 SBT Nöûa lôùp laøm baøi 18 / 150 SBT GV ñöa ñeà baøi leân baûng phuï . Ñaïi dieän nhoùm trình baøy GV vaø hs caû lôùp nhaän xeùt boå xung Baøi taäp boå sung : Daïng toaùn naêng suaát : Theo keá hoaïch , moät coâng nhaân phaûi hoaøn thaønh 60 saûn phaåm trong thôøi gian nhaát ñònh . Nhöng do caûi tieán kó thuaät neân moãi giôø ngöôøi coâng nhaân ñoù laøm theâm ñöôïc 2 saûn phaåm . Vì vaäy , chaúng nhöõng ñaõ hoaøn thaønh keá hoaïch sôùm hôn döï ñònh 30 phuùt maø coøn vöôït möùc 3 saûn phaåm . Hoûi theo keá hoaïch , moãi giôø ngöôøi ñoù phaûi laøm bao nhieâu saûn phaåm . GV ñöa baøi taäp leân baûng phuï . GV : haõy phaân tích caùcñaïi löôïng cuûa baøi toaùn baèng baûng . Hai hs leân baûng HS1 : Goïi vaän toác leân doác cuûa ngöôøi ñoù laø x ( km / h ) Vaän toác luùc xuoáng doác laø y ( km / h ) ÑK : 0 < x < y Khi ñi töø A ñeán B thôøi gian heát 40 phuùt = h neân ta coù phöông trình : Khi ñi töø B veà A heát 41 phuùt = h neân ta coù phöông trình : Ta coù heä phöông trình : HS2 : Baøi 17 / 134 sgk Goïi soá gheá baêng luùc ñaàu coù laø x ( gheá ) ÑK : x > 2 vaø x nguyeân döông Thì soá hs ngoài treân 1 gheá luùc ñaàu laø : (hs) Soá gheá sau khi bôùt laø : ( x – 2 ) gheá Thì soá gheá ngoài treân 1 gheá luùc sau laø : ( hs ) Ta coù phöông trình : - = 1 HS 3 : Giaûi heä phöông trình baøi 12 HS4 : Giaûi phöông trình baøi 17 HS laøm baøi , nhaän xeùt HS caùc nhoùm thaûo luaän laøm baøi . Baøi 16 ( toaùn noäi dung hình hoïc ) Goïi chieàu cao cuûa tam giaùc laø x ( dm ) Caïnh ñaùy cuûa tam giaùc laø y ( dm ) ÑK : x ; y > 0 ta coù phöông trình : x = y Neáu chieàu cao taêng theâm 3 dm vaø caïnh ñaùy giaûm ñi 2 dm thì dieän tích cuûa noù taêng theâm 12 dm2 ta coù pt : xy – 2x + 3y – 6 = xy + 24 -2x + 3y = 30 Ta coù heä phöông trình : ( TM ÑK ) Traû lôøi : Chieàu cao cuûa tam giaùc laø 15 dm Caïnh ñaùy cuûa tam giaùc laø 20 dm Baøi 18 / 150 SBT ( toaùn veà quan heä soá ) Goïi hai soá caàn tìm laø : x vaø y Ta coù heä phöông trình : Töø (1 ) Þ ( x + y )2 = 400 Hay x2 + y2 + 2xy = 400 Maø x2 + y2 = 208 Þ 2xy = 400 – 208 = 192 Þ xy = 96 Vaäy xy laø hai nghieäm cuûa pt : X2 – 20 X + 96 = 0 Giaûi pt ta ñöôïc X1 = 12 ; X2 = 8 Vaäy hai soá caàn tìm laø 12 vaø 8 HS cheùp baøi vaøo taäp Ñoïc ñeà baøi HS neâu noäi dung ñieàn baûng : Soá SP Thôøi gian Soá SP moãi giôø Keá hoaïch 60 sp (h) x ( sp ) Thöïc hieän 63 sp (h) x + 2 (sp) ÑK x > 0 Hs laäp phöông trình : - = Moït hs traû lôøi mieäng baøi giaûi . HS giaûi pt ñoïc keát quaû : x1 = 12 ( TM ) x2 = -20 ( loaïi ) Traû lôøi : Theo keá hoaïch moãi giôø ngöôøi ñoù laøm theâm 12 sp Höôùng daãn vÒ nhaø : Xem laïi caùc daïng toaùn ñaõ hoïc ñeå ghi nhôù caùch phaân tích Laøm theâm loaïi toaùn Laøm chung , laøn rieâng ( Baøi 13 phaàn höôùng daãn oân taäp )