Giáo án Lịch sử Lớp 8 - Tuần 33 - Tiết 49, Bài 30: Phong trào yêu nước chống Pháp đầu thế kỉ 20 đến năm 1918 - Năm học 2013-2014 - Phạm Văn Hà

Ngµy so¹n: 20/3/2014 Ngµy day: Tuần 33 - TiÕt 49: Bµi 30: Phong trµo yªu n­íc chèng Ph¸p ®Çu TK XX ®Õn n¨m 1918 I. Môc tiªu bài học: 1. KiÕn thøc: B­íc ®Çu hiÓu môc ®Ých, tÝnh chÊt h×nh thøc cña phong trµo yªu n­íc ViÖt Nam ®Çu thÕ kØ XX: yªu n­íc m¹ng mµu s¾c d©n chñ t­ s¶n, h×nh thøc b¹o ®éng vµ c¶i c¸ch. - Nguyªn nh©n, diÔn biÕn cña phong trµo §«ng Du, §«ng Kinh nghÜa thôc, cuéc vËn ®éng Duy T©n vµ phong trµo chèng thuÕ ở Trung K×. - NhËn thøc ®­îc nh÷ng h¹n chÕ cña c¸c phong trµo. 2. Kü n¨ng: So s¸nh c¸c sù kiÖn lÞch sö. 3. T­ t­ëng: Nªu g­¬ng tinh thÇn yªu n­íc cña c¸c chiÕn sÜ CM ®Çu TK XX. HiÓu râ b¶n chÊt tµn b¹o x¶o quyÖt cña CN§Q ph­¬ng §«ng vµ ph­¬ng T©y. II. ChuÈn bÞ của thầy và trò: 1. Thầy: Soạn giáo án. V¨n th¬ yªu n­íc ®Çu TK XX, ch©n dung c¸c nhµ yªu n­íc... 2. Trò: So¹n bµi. III. Tổ chức d¹y häc: 1. æn ®inh tæ lớp. 2. KiÓm tra bµi cò: 5 phút. ? Tr×nh bÇy vÒ c¸c giai cÊp, tÇng líp trong xã hội Việt Nam ®Çu TK XX vµ th¸i ®é chÝnh trÞ cña hä? 3. Bµi míi: Sau khi phong trào CÇn V­¬ng cuèi TK-XIX tan r·, phong trào tù vÔ vò trang kh¸ng Pháp còng t¹m l¾ng xuèng (trõ K/N Yªn ThÕ). Mét phong trào míi ®· ®­îc giÊy lªn ë n­íc ta... Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß Môc tiªu: Tr×nh bµy ®­îc h÷ng nÐt chÝnh vÒ phong trµo §«ng Du, §«ng Kinh nghÜa thôc, cuéc vËn ®éng Duy T©n vµ phong trµo chèng thuÕ ë Trung K×. Ho¹t ®éng 1: 11 phút. ? Gv yêu cầu Hs ®äc (SGK-143) vµ cho biÕt phong trào §«ng Du ra ®êi trong hoµn c¶nh nµo? Gv gi¶i thÝch thªm: ĐÇu TK XX trµo l­u chung cña nhiÒu n­íc Ch©u ¸ lµ muèn nhê cËy Nhật ®Ó giµnh ®éc lËp. ? Em hiÓu g× vÒ héi Duy T©n ? Quan s¸t h×nh 102 SGK t×m hiÓu vÒ sù nghiÖp và cuéc ®êi Phan Bội Châu (PBC)? Gv minh häa thªm: §Çu 1904 PBC ®Ó (ch¸u ®Ých t«n cña Hoµng Tõ C¶nh, dßng dâi trùc tiÕp cña Gia Long) vµ h¬n 20 ®ång chÝ cña «ng thµnh lËp Duy T©n... TËp hîp c¸c v¨n thÊn sÜ phu yªu n­íc ... Héi x¸c ®Þnh 3 nhiÖm vô tr­íc m¾t: - Ph¸t triÓn thÕ lùc vµ tµi chÝnh - Xóc tiÕn chuÈn bÞ b¹o ®éng - ChuÈn bÞ xuÊt d­¬ng cÇu viÖn Cuèi cïng héi quyÕt ®Þnh cÇu viÖn NhËt, tæ chøc phong trào §«ng Du... ? Phong trào §«ng Du thùc hiÖn tõ n¨m 1905 ®Õn th¸ng 9. 1908, tÊt c¶ Hs ë NhËt bÞ trôc xuÊt, V× sao? Hoạt động 2: 11 phút. Yªu cÇu HS ®äc thÇm phÇn 2 ? §«ng Kinh ghÜa Thôc thµnh lËp trong hoµn c¶nh nµo? Gv bæ sung thªm... ë Nhật thêi Minh TrÞ Duy T©n më Kh¸ng øng NghÜa thôc, Việt Nam theo g­¬ng Nhật më Đông Kinh Nghĩa Thục. H: Ch­¬ng tr×nh Đông Kinh Nghĩa Thục gåm nh÷ng vÊn ®Ò g×? H: Qui m« ho¹t ®éng cña Đông kinh nghĩa thục ntn ? - Lóc dÇu ho¹t ®éng ë Hµ Néi sau lan r«ng ra c¸c tØnh B¾c K×, l«i cuèn hµng ngµn ng­êi tham ra. ? Đông kinh nghĩa thục cã t¸c dông ntn víi phong trào yªu n­íc chèng Ph¸p cña nh©n d©n ta ? (ChØ tån t¹i trong 9 th¸ng, nh­ng cã t¸c dung to lín ®èi víi cách mạng Việt Nam) Gv: Trong phiªn häp héi ®ång qu©n sù Đông Dương, bän thực dân Pháp ®· nhËn ®Þnh “kh«ng cßn lµ mét c©u chuyÖn hoang ®­êng khi kh¼ng ®inh r»ng: Đông kinh nghĩa thục lµ mét c¸i lß phiÕn lo¹n ë B¾c K×” - 12.1907 chóng thu håi giÊy phÐp buéc nhµ tr­êng ®ãng cöa. Gv cung cÊp th«ng tin: SGK Hoạt động 3: 11 phút. Hs quan s¸t H4. Em hiÓu g× vÒ Phan Chu Trinh ( PCT) ? - ¤ng cã t­ t­ëng d©n chñ sím nhÊt trong c¸c nhµ nho yªu n­íc ®Çu TK XX (dân chủ tư sản) lµ nhµ nho yªu n­íc ch©n chÝnh HS: ®äc SGK, t×m hiÓu phong trào nµy ? Theo em phong trào Duy T©n vµ chèng thuÕ ë Trung K× cã mèi liªn hÖ víi nhau kh«ng? Cô thÓ ? - Cã mèi quan hÖ chÆt chÏ víi nhau: Duy T©n lµ më tr­êng dËy häc theo lèi míi, kinh doanh theo lèi míi ®· lan to¶ trong quÇn chóng, ®· kÕt hîp chÆt chÏ víi cuéc ®Êu tranh cña n«ng d©n, ®· lµm bïng næ phong trào chèng thuÕ. Gv chèt: Phong trào thÓ hiÖn râ tinh thÇn vµ n¨ng lùc cách mạng cña n«ng d©n trong sù nghiÖp cách mạng giải phóng dân tộc, nh­ng còng thÓ hiÖn râ thiÕu mét giai cÊp l·nh ®¹o cã ®Çy ®ñ n¨ng lùc. I. Phong trµo yªu n­íc tr­íc chiÕn tranh thÕ giíi thø nhÊt: 1. Phong trµo §«ng Du (1905-1909) a) Hoµn c¶nh: - NhËt B¶n lµ n­íc duy nhÊt ë Ch©u ¸ nhê ®i theo con ®­êng t­ b¶n chủ nghÜa, tho¸t khái ¸ch thèng trÞ cña ¢u- MÜ, l¹i cïng mµu da, cïng nÒn v¨n ho¸ H¸n học víi ViÖt Nam, cã thÓ nhê cËy. - Phôc NhËt, sî NhËt, muèn n­¬ng nhê NhËt lµ t©m lÝ cña c¸c n­íc Ch©u ¸ trong ®ã cã ViÖt Nam cuèi thÕ kØ XI X- ®Çu XX. - Là cải cách đất nước. b) DiÔn biÕn: - Héi Duy T©n thành lập 1904, do PBC ®øng ®Çu, chñ tr­¬ng b¹o ®éng vò trang ®¸nh Ph¸p kh«i phôc ®éc lËp. - N¨m 1905 đến 1908, héi ph¸t ®éng phong trµo §«ng Du, kho¶ng 200 häc sinh ViÖt Nam häc tËp nh»m t¹o nh©n tµi ®Ó x©y dùng lực l­îng chèng Ph¸p. - Th¸ng 9-1908 Ph¸p c©u kÕt víi NhËt B¶n trôc xuÊt ng­êi ViÖt Nam khëi ®Êt NhËt. - Th¸ng 3-1909, phong trµo §«ng Du tan r·, Héi Duy T©n ngõng ho¹t ®éng * ý nghÜa: C¸ch m¹ng ViÖt Nam b­íc ®Çu h­íng ra thÕ giíi, g¾n vÊn ®Ò d©n téc víi vÊn ®Ò thêi ®¹i. - Vì Pháp đã câu kết với Nhật 2. §«ng Kinh NghÜa Thôc (1907) - Th¸ng 3-1907, L­¬ng v¨n Can, NguyÔn QuyÒn lËp tr­êng häc lÊy tªn lµ §«ng Kinh nghÜa Thôc, tr­êng d¹y c¸c m«n khoa häc th­êng thøc; tæ chøc c¸c buæi diÔn thuyÕt, b×nh v¨n, xuÊt b¶n s¸ch b¸o tuyªn truyÒn tinh thÇn yªu n­íc... - Ph¹m vi ho¹t ®éng kh¸ réng: Hµ Néi, Hµ §«ng, S¬n T©y.... - Th¸ng 11- 1907, thùc d©n Ph¸p ra lÖnh ®èng cöa tr­êng. - Th«ng qua c¸c ho¹t ®éng, §«ng Kinh nghÜa thôc gãp phÇn thøc tØnh lßng yªu n­íc, truyÒn b¸ t­ t­ëng d©n chñ, d©n quyÒn vµ mét nÒn v¨n ho¸ míi ë n­íc ta. 3. Cuéc vËn ®éng Duy T©n vµ phong trµo chèng thuÕ ë Trung K×: a) Cuéc vËn ®éng Duy T©n: - L·nh ®¹o: PCT, Huúnh Thóc Kh¸ng - H×nh thøc: + Më tr­êng d¹y häc theo lèi míi + VËn dông lèi sèng v¨n minh + §¶ kÝch hñ tôc phong kiến + vËn ®éng më mang c«ng th­¬ng nghiÖp b) Phong trµo chèng thuÕ ë trung k×: - Phong trào bïng næ 1908 b¾t ®Çu ë Qu¶ng Nam, sau lan ra kh¾p vïng Trung K× → BÞ thực dân Pháp ®µn ¸p 4. Cñng cè: 5 phút. ? Nªu nh÷ng ®Æc ®iÓm gièng nhau vµ kh¸c nhau gi÷a phong trào yªu n­íc ®Çu TK XX vµ cuèi TK XIX ? * Gièng nhau: VÒ môc ®Ých gi¶i phãng d©n téc * Kh¸c nhau: Môc tiªu: - Phong trào CÇn V­¬ng thiÕt lËp l¹i chế độ phong kiến. - Phong trào tù vÖ vò trang kh¸ng Ph¸p cña quÇn chóng - Phong trào ®Êu tranh TK-XX: Sau khi cách mạng thµnh c«ng c¸c sÜ phu tiÕn bé muèn ®­a n­íc nhµ tiÕn lªn chế độ TBCN. H×nh thøc: - Phong trào cuèi TK XIX: Khởi nghĩa vò trang - Phong trào đÇu TK XX: H×nh thøc rÊt phong phó (vò trang b¹o ®éng, c¶i c¸ch Duy T©n, më tr­êng dËy häc theo lèi míi, Đ«ng Du, dÊu tranh cña binh lÝnh) 5. H­íng dÉn häc bµi về nhà: 2 phút. - N¾m v÷ng näi dung bµi. Vận dụng vào làm bài tập. - So¹n tiÕp phÇn II. Soạn theo nội dung câu hỏi ở sgk. IV. Rút kinh nghiệm: ... .. .. .. .. ____________________________________________________