Giáo án Hóa học 9 - Tiết 57: Chất béo

Ngày soạn:29/03/2011 Ngày giảng:31/03/2011 Tiết 57: Chất béo. I:Mục tiờu. 1:Kiến thức: - Định nghĩa được chất bộo. - Trỡnh bày được trạng thỏi tự nhiờn, tớnh chất lớ học , hoỏ học và ứng dụng của chất bộo. - Viết được cụng thức phõn tử của glỉeol, cụng thức tổng quỏt của chất bộo. 2:Kỹ năng: -Viết được PTHH của phản ứng thuỷ phõn chất bộo (ở dạng tổng quỏt). 3:Thái độ: Hứng thú học tập II:Đồ dùng : - Tranh vẽ một số loai thức ăn , trong đú cú loại chứa nhiều chất bộo (Lạc, đậu , thịt, bơ…) - Dầu ăn, ben zen, nước.ống nghiệm. III:Phương pháp : Vấn đỏp ,trực quan IV.Tổ chức giờ học : A/Khởi động .(4’) 1:ổn định tổ chức:(1’) 2. Kiểm tra bài cũ:(3’) Viết PTHH của Phản ứng giữa rượu etylic và axitaxetic 3: Vào bài . GV giới thiệu bài. Như sgk B/Cỏc hoạt động dạy học . Hoạt động 1(5’) Chất bộo ở đõu? *Mục tiờu :Trỡnh bày được trạng thỏi tự nhiờn của chất bộo. *Đồ dựng :- Tranh vẽ một số loai thức ăn , trong đú cú loại chứa nhiều chất bộo (Lạc, đậu , thịt, bơ…) *Cỏch tiến hành : HĐ của GV và HS Nội dung GV đặt cõu hỏi : ? trong thực tế chất bộo cú ở đõu? HS dựa vào kiến thức thực tế trả lời cõu hỏi I/Chất béo có ở đâu? . KL: Chất bộo cú ở trong mỡ động vật ( mụ mỡ) và dầu thực vật (quả và hạt ) Hoạt động 2(8’) Tớnh chất vật lý của chất bộo. *Mục tiờu :Trỡnh bày được tớnh chất lớ học của chất bộo. *Đồ dựng : Dầu ăn, ben zen, nước.ống nghiệm. *Cỏch tiến hành : HĐ của GV và HS Nội dung GV yờu cầu cỏc nhúm HS làm thớ nghiệm: - Cho một vài giọt dấu ăn lần lượt vào 2 ống nghiệm đựng nước và ben zen, lắc nhẹ và quan sỏt. HS làm thớ nghiệm theo nhúm , quan sỏt và rỳt ra nhận xột về hiện tượng quan sỏt được. II/Chất béo có những tính chất vật lý quan trọnh nào? à Đại diện cỏc nhúm nhận xột hiện tượng. KL: Chất bộo khụng tan trong nước. Nhẹ hơn nước (nổi trờn mặt nước). Chất bộo tan trong benzen , dầu hoả, xăng… Hoạt động 3(10’) Thành phẩn và cấu tạo của chất bộo. *Mục tiờu :Trỡnh bày Thành phẩn và cấu tạo của chất bộo *Cỏch tiến hành : HĐ của GV và HS Nội dung * Gv giới thiệu :Đun chất bộo ở nhiệt độ và ỏp suất cao người ta thu được glixerol và cỏc axớt bộo . Chất bộo + H2O glixerol + cỏc axit bộo C3H5(OH)3 + R- COOH H.hợp este + H2O Rượu + cỏc axit ( Liờn hệ tớnh chất của rượu và axit axetic để giải thớchthành phần của chất bộo) - GV giới thiệu cụng thức chung của glixerol và a xit bộo . ? Em nhận xột về thành phần cấu tạo của chất bộo ? Gv sử dụng sơ đồ phản ứng tạo thành chất bộo từ glixerol và cỏc axit bộo. III/Chất béo có thành phần và cấu tạo như thế nào? KL: - Chất bộo là hỗn hợp nhiều este của glixerol với cỏc a xit bộo và cú cụng thức chung là(R-COO)3C3H5. Hoạt động 4(8’) Tớnh chất hoỏ học quan trọng của chất bộo. *Mục tiờu :HS trỡnh bày được Tớnh chất hoỏ học quan trọng của chất bộo *Đồ dựng :- Dầu ăn, ben zen, nước.ống nghiệm. *Cỏch tiến hành : HĐ của GV và HS Nội dung GV giới thiệu : Đun núng cỏc chất bộo với nước (cú axit làm xỳc tỏc ) tạo thành glixerol và cỏc axit bộo. Gv giới thiệu phản ứng của chất bộo với cỏc dung dịch kiềm (Gv hướng dẫn HS viết PTHH). Gv giới thiệu phản ứng thuỷ phõn trong mụi trường kiềm cũn gọi là phản ứng xà phũng hoỏ. GV yờu cầu HS làm bài tập sau tại lớp. Hoàn thành cỏc PTPƯ sau: 1: (CH3COO)3C3H5 + NaOH đ ? + ? 1: (C17H35COO)3C3H5 + H2O đ ? + ? 1: (C17H33COO)3C3H5 + ? đ ? +C17H33COONa 1: CH3COOC2H5 + ?đ ? + CH3COOK IV/Tính chất hoá học của chất béo. Phản ứng thuỷ phõn cỏc chất bộo. PTHH: (RCOO)3C3H5 + 3H2O 3RCOOH + C3H5(OH)3. RCOO)3C3H5 +3NaOH C3H5(OH)3 + 3RCOONa Cỏc muốicủa cỏc a xit bộo được sử dụng để sản xuất xà phũng.Phản ứng trờn được gọi là phản ứng xà phũng hoỏ. Hoạt động 5(5’) ứng dụng của chất béo *Mục tiờu HS Trỡnh bày được ứng dụng của chất bộo *Đồ dựng :Tranh sgk về ứng dụng của chất bộo *Cỏch tiến hành : HĐ của GV HĐ của HS GV yờu cầu HS dựa vào hiểu biết của mỡnh và căn cứ vào tớnh chất hoỏ học của chất bộo để nờu những ứng dụng của chất bộo. V/Chất béo có ứng dụng gì - Chất bộo được ứng dụng làm thức ăn để cung cấp năng lượng cho cơ thể . Chất bộo cũn được sử dụng để sản xuất xà phũng. C/Tổng kết và hướng dẫn học bài .(5’) 1.Tổng kết Gv yờu cầu Hs làm bài tập 1 và 2,3 tại lớp. 2.Hướng dẫn học bài :(1’) HS học bài và làm cỏc bài tập cũn lại trong SGK. HS ụn tập lại toàn bộ kiến thức từ bài dầu mỏ và khớ thiờn nhiờn để luyện tập.