Giáo án Giáo dục quốc phòng 10 - Tiết 25, Bài 6: Cấp cứu ban đầu các tai nạn thông thường và băng bó vết thương (Tiết 1)

ranh ảnh liên quan tới bài giảng b.Học sinh : - sách vở,dụng cu học tập - đọc trước bài ở nhà 3.Tiến trình lên lớp : - ổn định tổ chức - kiểm tra bài cũ - vào nội dung bài mới 4.Nội dung giờ học : - Giới thiệu 1 số tai nạn thông thường : + Bong gân + Sai khớp + Ngất + Điện giật + Ngộ độc thức ăn Néi Dung Hoạt động của Giáo Viên & Học Sinh I.Cấp cứu ban đầu các tai nạn thông thường : 1. Bong g©n a) §¹i c­¬ng - HÇu hÕt c¸c khíp trong c¬ thÓ lµ khíp ®éng, c¸c khíp t¹o nªn do c¸c ®Çu x­¬ng ¸p s¸t vµo nhay - Bong g©n lµ sù tæn th­¬ng cña d©y ch»ng xung quanh khíp do chÊn th­¬ng g©y nªn. - Cïng dÝnh v¸o c¸c d©y vµ phñ trong khíp bao ho¹t dÞch chøa nhiÒu m¹ch m¸u vµ thÇn kinh. - C¸c khíp th­êng bÞ bong g©n lµ: Khíp cæ ch©n, ngãn ch©n c¸i, khíp gèi, khíp cæ tay b) TriÖu chøng - ®au nhøc n¬i tæn th­¬ng lµ triÖu trøng quan träng nhÊt vµ sím nhÊt. - S­ng nÒ to, cã thÓ cã vÕt bÇm tÝm d­íi da - ChiÒu dai chi b×nh th­êng - T¹i khíp bÞ tæn th­¬ng cã khi rÊt láng lÎo mµ b×nh th­êng kh«ng cã t×nh tr¹ng ®ã. c) CÊp cøu ban ®Çu vµ c¸ch ®Ò phßng * CÊp cøu ban ®Çu: - B¨ng Ðp nhÑ ®Ó chèng s­ng nÒ gi¶m t×nh tr¹ng ch¶y m¸u vµ gãp phÇn cè ®Þnh khíp - Ch­êm l¹nh b»ng tói ch­êm hoÆc bäc n­íc ®¸ ¸p vµo vïng khíp - BÊt ®éng chi bong g©n, cè ®Þnh t¹m thêi b»ng c¸c ph­¬ng tiÖn - Tr­êng hîp bong g©n nÆng chuyÓn ngay ®Õn c¬ së y tÕ * C¸ch ®Ò phßng - §i l¹i, ch¹y nh¶y, lao ®éng luyÖn tËp ®óng t­ thÕ. - CÇn kiÓm tra thao tr­êng, b·i tËp vµ c¸c ph­¬ng tiÖn tr­íc khi lao ®éng, luyÖn tËp qu©n sù 2. Sai khíp a) §¹i c­¬ng - Sai khíp lµ sù di lÖch c¸c ®Çu x­¬ng ë khíp mét phÇn hay hoµn toµn do chÊn th­¬ng m¹nh trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp g©y nªn. - C¸c khíp dÔ bÞ sai lµ: Khíp vai, khíp khuû, khíp h¸ng, khíp cµng lín khi sai lÖch khíp t×nh tr¹ng cµng nÆng b) TriÖu chøng - §au d÷ déi, liªn tôc nhÊt lµ ®ông vµo khíp hay lóc n¹n nh©n cö ®éng. - MÊt vËn ®éng hoµn toµn, kh«ng gÊp, duçi ®­îc - S­ng nÒ quanh khíp - TÝm bÇm quanh khíp c) CÊp cøu ban ®Çu vµ c¸ch ®Ò phßng * CÊp cøu ban ®Çu: - BÊt ®éng khíp bÞ sai, gi÷ nguyªn t­ thÕ sai lÖch - ChuyÓn ngay n¹n nh©n ®Õn c¸c c¬ së ytª ®Ó cøu ch÷a * C¸ch ®Ò phßng - Trong qu¸ tr×nh lao ®éng luyÖn tËp ph¶i chÊp hµnh nghiªm chØnh c¸c quy ®Þnh vÒ an toµn - CÇn kiÓm tra ®é an toµn cña thao tr­êng, b·i tËp vµ c¸c ph­¬ng tiÖn tr­íc khi lao ®éng, luyÖn tËp 3. NgÊt a) §¹i c­¬ng - NgÊt lµ t×nh tr¹ng chÕt t¹m thêin¹n nh©n mÊt tri gi¸c, c¶m gi¸c vµ vËn ®éng, ®ång thêi tim, phæi vµ hÖ bµi tiÕt ngõng ho¹t ®éng - CÇn ph©n biÖt víi h«n mª, mÆc dï ng­êi h«n mª còng mÊt tri gi¸c, c¶m gi¸c vµ vËn ®éng , song tim phæi, hÖ bµi tiÕt vÉn cßn ho¹t ®éng - Cã nhiÒu nguyªn nh©n g©y ngÊt: Do c¶m xóc qu¸ m¹nh, chÊn th­¬ng nÆng, mÊt m¸u nhiÒu, ng¹t, ng­êi cã bÖnh tim.. b) TriÖu chøng: - N¹n nh©n tù nhiªn thÊy bßn chån ,khã chÞu, mÆt t¸i, m¾t tèi dÇn, chãng mÆt, ï tai. - Toµn th©n to¸t må h«i, ch©n tay l¹nh, da xanh t¸i - Phæi cã thÓ ngõng thë hoÆc thë rÊt yÕu - Tim cã thÓ ngõng ®Ëp hoÆc ®Ëp rÊt yÕu , huyÕt ¸p h¹ - Th­êng n¹n nh©n bao giê còng ngõng thë tr­¬vs råi ngõng tim sau c) CÊp cøu ban ®Çu vµ c¸ch ®Ò phßng * CÊp cøu ban ®Çu: - §Æt n¹n nh©n n»m ngay t¹i n¬i tho¸ng khÝ, yªn tÜnh, tr¸nh tËp trung ®«ng ng­êi, cho ®Çu n¹n nh©n h¬i ngöa ra phÝa sau - Cëi cóc ¸o, quÇn níi d©y l­ng ®Ó m¸u dÔ l­u th«ng. - Xoa bãp lªn c¬ thÓ, t¸t vµo m¸, giËt tãc mai - NÕu n¹n nh©n ®· tØnh ch©n tay l¹nh cã thÓ cho u«ngs n­íc gõng t­¬i, n­íc tái hoµ víi r­îu vµ n­íc ®· ®un s«i. + Vç nhÑ vµo ng­êi n¹n nh©n nÕu kh«ng thÊy ph¶n øng g× lµ mÊt tri gi¸c, c¶m gi¸c vµ vËn ®éng + ¸p m¸ vµo mòi miÖng n¹n nh©n nªu thÊy lång ngùc, bông kh«ng phËp phång, tai mòi miÖng kh«ng cã h¬i Êm cã thÓ thë rÊt yÕu hoÆc ngõng thë. + B¾t m¹ch bÑn nÕu kh«ng thÊy ®Ëp cã thÓ tim ®· ngõng ®Ëp + NÕu x¸c ®Þnh n¹n nh©n ®· ngõng thë tim ngõng ®Ëp cÇn tiÕn hµnh ngay biÖn ph¸p thæi ng¹t vµ Ðp tim ngêi l«ng ngùc. Ph¶i lµm khÈn tr­¬ng liªn tôc khi nµo n¹n nh©n tù thoÎ ®­îc vµ tim ®Ëp l¹i míi th«i. * C¸ch ®Ò phßng - Ph¶i ®¶m b¶o an toµn, kh«ng ®Ó x¶y ra tai n¹n trong qu¸ tr×nh lao ®éng luyÖn tËp. - Ph¶i duy tr× ®Òu ®Æn chÕ ®é lµm viÖc, nghØ ng¬i tr¸nh lµm viÖc c¨ng th¼ng qu¸ søc - Ph¶i rÌn luyÖn søc khoÎ th­êng xuyªn, nªn rÌn luyÖn tõ thÊp ®Õn cao ®Ó cã thÓ cã kh¶ n¨ng thÝch øng víi mäi ®iÒu kiÖn cña m«i tr­êng. 4. §iÖn giËt a) §¹i c­¬ng §iÖn giËt cã thÓ lµm tim ngõng ®Ëp, ngõng thë, g©y chÕt ng­êi nÕu kh«ng ®­îc cÊp cøu kÞp thêi. b) TriÖu chøng - Cã thÓ tim ngõng ®Ëp , ngõng thë vµ g©y tö vong nÕu kh«ng cÊp cøu kÞp thêi - G©y báng cã thÓ báng rÊt s©u - G·y x­¬ng, sai khíp vµ tæn th­¬ng c¸c phñ t¹ng do ng· c) CÊp cøu ban ®Çu vµ c¸ch ®Ò phßng * CÊp cøu ban ®Çu - Khi cßn nguån ®iÖn ph¶i nhanh chãng c¾t cÇu dao, bá cÇu ch× dïng sµo ®Èy d©y ®iÖn ra khái ng­êi bÞ n¹n - Khi ®· t¸ch khái nguån ®iÖn xem ngay tim n¹n nh©n cßn ®Ëp hay kh«ng vµ cßn thë kh«ng. NÕu kh«ng cßn th× ph¶i lµm h« hÊp nh©n t¹o vµ Ðp tim ngoµi lång ngùc ngay. - Khi n¹n nh©n ®· thë ®­îc, tim ®Ëp l¹i th× nhanh chãng chuyÓn ®Õn c¬ së y tÕ * C¸ch ®Ò phßng - ChÊp hµnh nghiªm c¸c quy ®Þnh vÒ sö dông ®iÖn - C¸c thiÕt bÞ sö dông ®iÖn ph¶i ®¶m b¶o an toµn - C¸c æ c¾m ph¶i ®Æt xa tÇm víi cña trÎ 5. Ngé ®éc thøc ¨n a) §¹i c­¬ng - ¡n ph¶i thùc phÈm ®· bÞ nhiÔm khuÈn nh­ «i thiu - ¡n ph¶i thùc phÈm cã chøa chÊt ®éc s½n: nÊm, s¾n - ¡n ph¶i thùc phÈm dÔ g©y dÞ øng tuú thuéc c¬ ®Þa tõng ng­êi: t«m cua, døa.. b) TriÖu chøng: - Héi chøng nhiÔm khuÈn, nhiÔm ®éc: Sèt 38 – 39 0 C rÐt run mª s¶ng, co giËt - Héi chøng viªm cÊp ®­êng tiªu hoa: ®au bông vïng quanh rèn, buån n«n, n«n nhiÒu lÇn trong ngµy, bÞ tiªu ch¶y nhiÒu lÇn - Héi chøng mÊt n­íc, ®iÖn gi¶i: kh¸t n­íc m«i kh«, m¾t tròng c) CÊp cøu ban ®Çu vµ c¸ch ®Ò phßng * CÊp cøu ban ®Çu - Chèng mÊt n­íc + Chñ yÕu lµ ph¶i cho truyÒn dÞch mÆn, ngät ®¼ng tr­¬ng 1- 2 lÝt + Cho uång nhiÒu n­íc g¹o rang víi vµi l¸t gõng + Ngé ®éc nÊm nªn cho uèng n­íc ®­êng cho thªm mét chót muèi + Ngé ®éc s¾n nªn cho uèng n­íc ®­êng, s÷a mËt ong - Chèng nhiÔm khuÈn: - Chèng truþ tim m¹ch vµ trî søc: chñ yÕu dïng long n·o. vitamin B1 - Cho nhÞn ¨n hoÆc ¨n láng 1- 2 b÷a/ ngµy ®Ó ruét ®­îc nghØ ng¬i. * C¸ch ®Ò phßng - Ph¶i ®¶m b¶o tèt vÖ sinh m«i tr­êng - ChÊp hµnh ®Çy ®ñ quy ®Þnh cña Bé ytÕ vÒ vÖ sinh an toµn thùc phÈm - Víi c¸ nh©n chñ yÕu gi÷ vÖ sinh ¨n uèng + Kh«ng ¨n rau sèng, qu¶ xanh vµ uèng n­íc l· + Kh«ng ¨n sèng, ¨n t¸i ¨n c¸c thøc ¨n ®· «i thiu + Kh«ng ¨n nÊm t­êi, c¸c lo¹i nÊm cã h¹i vµ l¹ + Nªn ng©m s¾n t­¬i vµo n­íc l· kho¶ng 12 giê tr­íc khi luéc - Giáo viên : + ổn định tổ chức lớp học + kiểm tra bài cũ + vào nội dung bài mới - Học sinh : ổn định tổ chức để bước vào giờ học * Phần hoạt động chung : - GV : + Em hiểu như thế nào là Bong Gân ( Bong Gân là gi ) ? + khi bị Bong Gân người bệnh có những triệu chứng gì ? + để đề phòng,hạn chế Bong Gân ta cần làm gi ? - HS : + Bong g©n lµ sù tæn th­¬ng cña d©y ch»ng xung quanh khíp do chÊn th­¬ng g©y nªn + Triệu chứng : ®au nhøc n¬i tæn th­¬ng lµ triÖu trøng quan träng nhÊt vµ sím nhÊt. S­ng nÒ to, cã thÓ cã vÕt bÇm tÝm d­íi da + đề phòng : §i l¹i, ch¹y nh¶y, lao ®éng luyÖn tËp ®óng t­ thÕ. CÇn kiÓm tra thao tr­êng, b·i tËp vµ c¸c ph­¬ng tiÖn tr­íc khi lao ®éng, luyÖn tËp qu©n sù - Sai khớp là gi ? “Sai khíp lµ sù di lÖch c¸c ®Çu x­¬ng ë khíp mét phÇn hay hoµn toµn do chÊn th­¬ng m¹nh trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp g©y nªn. “ - Triệu chứng của sai khớp ? +§au d÷ déi, liªn tôc nhÊt lµ ®ông vµo khíp hay lóc n¹n nh©n cö ®éng. - MÊt vËn ®éng hoµn toµn, kh«ng gÊp, duçi ®­îc +S­ng nÒ quanh khíp +TÝm bÇm quanh khíp - Cách đề phòng sai khớp ? + Trong qu¸ tr×nh lao ®éng luyÖn tËp ph¶i chÊp hµnh nghiªm chØnh c¸c quy ®Þnh vÒ an toµn + CÇn kiÓm tra ®é an toµn cña thao tr­êng, b·i tËp vµ c¸c ph­¬ng tiÖn tr­íc khi lao ®éng, luyÖn tËp - Ngất là gì ? “ NgÊt lµ t×nh tr¹ng chÕt t¹m thêin¹n nh©n mÊt tri gi¸c, c¶m gi¸c vµ vËn ®éng, ®ång thêi tim, phæi vµ hÖ bµi tiÕt ngõng ho¹t ®éng “ - Triệu chứng của ngất ? +N¹n nh©n tù nhiªn thÊy bßn chån ,khã chÞu, mÆt t¸i, m¾t tèi dÇn, chãng mÆt, ï tai. +Toµn th©n to¸t må h«i, ch©n tay l¹nh, da xanh t¸i + Phæi cã thÓ ngõng thë hoÆc thë rÊt yÕu + Tim cã thÓ ngõng ®Ëp hoÆc ®Ëp rÊt yÕu , huyÕt ¸p h¹ + Th­êng n¹n nh©n bao giê còng ngõng thë tr­¬c råi ngõng tim sau - Cách đề phòng ? +Ph¶i ®¶m b¶o an toµn, kh«ng ®Ó x¶y ra tai n¹n trong qu¸ tr×nh lao ®éng luyÖn tËp. +Ph¶i duy tr× ®Òu ®Æn chÕ ®é lµm viÖc, nghØ ng¬i tr¸nh lµm viÖc c¨ng th¼ng qu¸ søc +Ph¶i rÌn luyÖn søc khoÎ th­êng xuyªn, nªn rÌn luyÖn tõ thÊp ®Õn cao ®Ó cã thÓ cã kh¶ n¨ng thÝch øng víi mäi ®iÒu kiÖn cña m«i tr­êng. - tác hại của điện giật ? “§iÖn giËt cã thÓ lµm tim ngõng ®Ëp, ngõng thë, g©y chÕt ng­êi nÕu kh«ng ®­îc cÊp cøu kÞp thêi. “ - triệu chứng của điện giật ? +Cã thÓ tim ngõng ®Ëp , ngõng thë vµ g©y tö vong nÕu kh«ng cÊp cøu kÞp thêi +G©y báng cã thÓ báng rÊt s©u +G·y x­¬ng, sai khíp vµ tæn th­¬ng c¸c phñ t¹ng do ng· - cách đề phòng tránh bị điện giật ? +ChÊp hµnh nghiªm c¸c quy ®Þnh vÒ sö dông ®iÖn +C¸c thiÕt bÞ sö dông ®iÖn ph¶i ®¶m b¶o an toµn +C¸c æ c¾m ph¶i ®Æt xa tÇm víi cña trÎ - Ngộ độc thức ăn là gi ? nguyên nhân bị ngộ độc thức ăn ? +¡n ph¶i thùc phÈm ®· bÞ nhiÔm khuÈn nh­ «i thiu +¡n ph¶i thùc phÈm cã chøa chÊt ®éc s½n: nÊm, s¾n +¡n ph¶i thùc phÈm dÔ g©y dÞ øng tuú thuéc c¬ ®Þa tõng ng­êi: t«m cua, døa.. - Triệu chứng của ngộ độc thức ăn ? + Héi chøng nhiÔm khuÈn, nhiÔm ®éc: Sèt 38 – 39 0 C rÐt run mª s¶ng, co giËt + Héi chøng viªm cÊp ®­êng tiªu hoa: ®au bông vïng quanh rèn, buån n«n, n«n nhiÒu lÇn trong ngµy, bÞ tiªu ch¶y nhiÒu lÇn + Héi chøng mÊt n­íc, ®iÖn gi¶i: kh¸t n­íc m«i kh«, m¾t tròng - cách đề phòng ngộ độc thức ăn ? + Ph¶i ®¶m b¶o tèt vÖ sinh m«i tr­êng + ChÊp hµnh ®Çy ®ñ quy ®Þnh cña Bé ytÕ vÒ vÖ sinh an toµn thùc phÈm + Víi c¸ nh©n chñ yÕu gi÷ vÖ sinh ¨n uèng: Kh«ng ¨n rau sèng, qu¶ xanh vµ uèng n­íc l· Kh«ng ¨n sèng, ¨n t¸i ¨n c¸c thøc ¨n ®· «i thiu Kh«ng ¨n nÊm t­êi, c¸c lo¹i nÊm cã h¹i vµ l¹ Nªn ng©m s¾n t­¬i vµo n­íc l· kho¶ng 12 giê tr­íc khi luéc