Giáo án Giáo dục công Khối 11 - Năm học 2009-2010 - Huỳnh Thị Việt Hương

l¹i bµi, viÕt bµi thu ho¹ch §äc tr­íc phÇn 2. Ngµy so¹n : Ngµy gi¶ng: hµng ho¸ - tiÒn tÖ - thÞ tr­êng TiÕt : 4. ( tiÕp) Ngµy ký gi¸o ¸n I- Môc tiªu Häc xong bµi h/v - N¾m ®­îc nguån gèc vµ b¶n chÊt cña tiÒn tÖ. - C¸c chøc n¨ng cña tiÒn tÖ. - Quy luËt lu th«ng tiÒn tÖ. Gi¶i thÝch ®­îc c¸c hiÖn t­îng thùc tiÔn, vËn dông kiÕn thøc ®· häc vµo ®êi sèng cña b¶n th©n. - ThÊy ®­îc tÇm quan träng cña ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸ . - Coi träng viÖc s¶n xuÊt hµng ho¸, nh­ng kh«ng sïng b¸i hµng ho¸, tiÒn tÖ. II- ph­¬ng tiÖn d¹y häc: S¬ ®å, biÓu b¶ng, b¶ng phô, phiÕu häc tËp ... III- tiÕn tr×nh bµi gi¶ng: A – æn ®Þnh Tæ chøc sÜ sè v¾ng B - KiÓm tra bµi cò: C©u hái: 1) H·y tr×nh bµy KN hµng ho¸, vÏ s¬ ®å 3 ®iÒu kiÖn ®Ó SP trë thµnh hµng ho¸ ? Ph©n tÝch ? LÊy VD thùc tiÔn minh ho¹ ? 2) Ra 1 ®Ò tr¾c nghiÖm. C - Bµi míi: Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc viªn Néi dung cÇn ®¹t Sau khi ®· so¹n bµi ë nhµ c¸c em cho biÕt khi nµo th× tiÒn tÖ xuÊt hiÖn ? Gäi 1, 2 h/v tr¶ lêi. G: kÕt luËn: Sù ra ®êi cña tiÒn tÖ ®· tr¶i qua nh÷ng h×nh th¸i gi¸ trÞ nµo ? G: treo s¬ ®å h×nh th¸i gi¸ trÞ gi¶n ®¬n hay ngÉu nhiªn. Ph©n tÝch, lÊy VD minh ho¹. H/v nhËn xÐt vÒ h×nh th¸i nµy vµ lÊy VD kh¸c ngoµi VD gi¸o viªn ®· nªu. H×nh th¸i nµy xuÊt hiÖn khi XH c«ng x· nguyªn thuû tan r·, lóc nµy s¶n phÈm ®em trao ®æi cßn Ýt, mang tÝnh ngÉu nhiªn. ? - T¹i sao l¹i gäi h×nh th¸i gi¸ trÞ ®Çy ®ñ hay më réng ? Dù kiÕn h/v tr¶ lêi: Khi SX hµng ho¸ ph¸t triÓn h¬n, hµng ho¸ ®em trao ®æi nhiÒu h¬n .. G: Treo s¬ ®å ph©n tÝch, lÊy VD minh ho¹. Trong h×nh th¸i nµy gi¸ trÞ cña hµng ho¸ ®ãng vai trß g× ? Dù kiÕn h/ v tr¶ lêi: Gi¸ trÞ cña c¶i hµng ho¸ ®­îc biÓu hiÖn ë 1 lo¹i hµng ho¸ ®ãng vai trß vËt ngang gi¸ chung. G: §­a ra th«ng tin ph¶n håi, ph©n tÝch, lÊy VD. G: Ph©n tÝch cho h/v thÊy ®­îc khi ph¸t triÓn cã nhiÒu mÆt hµng lµm vËt ngang gi¸ chung, c¸c ®Þa ph­¬ng sÏ gÆp khã kh¨n trong viÖc trao ®æi => khi ®ã ng­êi ta thèng nhÊt lÊy vµng lµm VNCC -> h×nh th¸i tiÒn tÖ xuÊt hiÖn. Theo em t¹i sao vµng cã vai trß lµ tiÒn tÖ ? H/v tr×nh bµy ý kiÕn cña m×nh. G: kÕt luËn: Ban ®Çu ng­êi ta lÊy vµng, b¹c lµm vËt ngang gi¸ chung ®­îc cè ®Þnh ë vµng. V: Nªu VD VD: 1 chiÕc bót bi = 100®. Yªu cÇu h/v ph©n tÝch, ®Ó thÊy ®­îc tiÒn tÖ biÓu hiÖn gi¸ trÞ hµng ho¸ vµ ®­îc ®o l­êng nh­ thÕ nµo. G: ph©n tÝch c«ng thøc sau: H - T - H VD: Nép thuÕ, tr¶ nî, tr¶ tiÒn mua chÞu hµng ... GV ph¶i ph©n tÝch râ c«ng thøc P.Q M = --------- V Theo em hiÖn t­îng l¹m ph¸t tiÒn tÖ lµ l¹m ph¸t tiÒn giÊy hay tiÒn vµng ? Dù kiÕn h/v tr¶ lêi: §ã lµ l¹m ph¸t tiÒn giÊy - v× tiÒn giÊy kh«ng cã gi¸ trÞ thùc. VËy theo em tiÒn giÊy ra ®êi tõ khi nµo ? Nã ra ®êi nh­ thÕ nµo ? Gäi h/v tr¶ lêi. G: kÕt luËn, ph©n tÝch. 2 - TiÒn tÖ: a- Nguån gèc vµ b¶n chÊt cña tiÒn tÖ: TiÒn tÖ xuÊt hiÖn lµ kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh ph¸t triÓn l©u dµi cña s¶n xuÊt, trao ®æi hµng ho¸ vµ c¸c h×nh th¸i gi¸ trÞ. Cã 4 h×nh thµnh gi¸ trÞ xuÊt hiÖn sau ®©y: - H×nh th¸i gi¸ trÞ gi¶n ®¬n hay ngÉu nhiªn. Trao ®æi trùc tiÕp hµng lÊy hµng => VD 1 con gµ 10kg thãc H×nh th¸i t­¬ng ®èi H×nh th¸i ngang gi¸ - H×nh th¸i gi¸ trÞ ®Çy ®ñ hay më réng. HoÆc 10kg thãc 1 con gµ HoÆc 5kg chÌ trao ®æi HoÆc 2 c¸i r×u trùc tiÕp HoÆc 0,2g vµng hµng ho¸ - H×nh th¸i chung cña gi¸ trÞ. Trao ®æi gi¸n tiÕp th«ng qua mét hµng ho¸ lµm vËt ngang gi¸ chung. VD: 1 con gµ = 10 kg thãc = 5kg chÌ = 1m v¶i 2 c¸i r×u = 0,2g vµng = - H×nh th¸i tiÒn tÖ: VD: 1 con gµ = 10 kg thãc = 5kg chÌ = 0,2g vµng 2 c¸i r×u = 1m v¶i = V×: - Vµng còng lµ mét lo¹i hµng ho¸, gi¸ trÞ cña vµng ®­îc ®o b»ng l­îng L§XHCT. Vµng cßn lµ thø kim lo¹i quý hiÕm, cã gi¸ trÞ lín. - Vµng cã thuéc tÝnh tù nhiªn thÝch hîp víi vai trß lµm tiÒn tÖ. => Nh­ vËy tiÒn tÖ lµ hµng ho¸ ®Æc biÖt ®­îc t¸ch ra lµm vËt ngang gi¸ chung cho tÊt c¶ hµng ho¸, lµ sù biÓu hiÖn chung cña gi¸ trÞ, ®ång thêi tiÒn tÖ biÓu hiÖn mèi quan hÖ s¶n xuÊt hµng ho¸ => b¶n chÊt cña tiÒn tÖ. b - C¸c chøc n¨ng cña tiÒn tÖ: - Th­íc ®o gi¸ trÞ: TiÒn tÖ dïng ®Ó ®o l­êng vµ biÓu hiÖn gi¸ trÞ cña hµng ho¸. Gi¸ trÞ cña hµng ho¸ ®­îc biÓu hiÖn b»ng 1 l­îng tiÒn nhÊt ®Þnh, ®­îc gäi lµ gi¸ c¶. - Ph­¬ng tiÖn l­u th«ng: Víi chøc n¨ng nµy tiÒn cã vai trß m«i giíi trong qu¸ tr×nh l­u th«ng hµng ho¸. - Ph­¬ng tiÖn cÊt tr÷: Tøc lµ tiÒn tÖ rót khái l­u th«ng ®­îc cÊt tr÷ ®Ó khi cÇn ®em ra mua hµng. Nh­ng lµm ®­îc chøc n¨ng nµy tiÒn ph¶i ®ñ gi¸ trÞ. - Ph­¬ng tiÖn thanh to¸n: TiÒn ®­îc dïng ®Ó chi tr¶ sau khi giao dÞch, mua b¸n. - TiÒn tÖ thÕ giíi: Khi tiÒn cã chøc n¨ng tiÒn tÖ thÕ giíi ®ã lµ khi trao ®æi hµng ho¸ v­ît ra khái biªn giíi quèc gia. c - Quy luËt lu th«ng tiÒn tÖ: - §­îc thÓ hiÖn b»ng c«ng thøc sau P.Q M = --------- V - HiÖn t­îng l¹m ph¸t tiÒn tÖ. TiÒn vµng lµ tiÒn cã ®Çy ®ñ gi¸ trÞ cho nªn nÕu sè l­îng nhiÒu h¬n møc cÇn thiÕt cho l­u th«ng hµng ho¸ sÏ rêi khái l­u th«ng ®i vµo cÊt gi÷. Ng­îc l¹i tiÒn giÊy chØ lµ ký hiÖu cña gi¸ trÞ, v× vËy khi tiÒn giÊy sè l­îng tiÒn giÊy ®­îc ®­a vµo l­u th«ng v­ît qu¸ møc cÇn thiÕt sÏ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng l¹m ph¸t . - Sù ra ®êi cña tiÒn giÊy: Sau khi tr¶i qua c¸c h×nh th¸i gi¸ trÞ vµ cuèi cïng tiÒn tÖ ra ®êi vµ ®­îc thèng nhÊt cè ®Þnh lµ tiÒn vµng . Th× khi ®­a vµo l­u th«ng thÊy tiÒn vµng bÞ hao mßn => gi¸ trÞ kh«ng b»ng gi¸ trÞ thùc => ra ®êi tiÒn ®óc => nh­ng trong l­u th«ng tiÒn ®óc còng hao mßn => ra ®êi tiÒn giÊy. D - Cñng cè. Gäi h/v ch÷a bµi tËp 7. E - H­íng dÉn vÒ nhµ: §äc l¹i bµi, tr¶ lêi c¸c c©u hái 1,2,3,4,5,6,7. §äc tr­íc bµi 2 phÇn 3 vµ so¹n bµi tr­íc khi ®Õn líp. Ngµy so¹n: Ngµy gi¶ng : hµng ho¸ - tiÒn tÖ - thÞ tr­êng TiÕt : 5 ( tiÕp ) Ngµy ký gi¸o ¸n: I- Môc tiªu - N¾m ®­îc kh¸i niÖm thÞ tr­êng, c¸c chøc n¨ng cña thÞ tr­êng. - ThÊy ®­îc vai trß cña SX hµng ho¸ vµ thÞ tr­êng ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi ë n­íc ta hiÖn nay. - VËn dông nh÷ng kiÕn thøc cña bµi häc vµo thùc tiÔn, gi¶i thÝch ®­îc mét sè vÊn ®Ò thùc tiÔn. - T«n träng quy luËt cña thÞ tr­êng vµ cã kh¶ n¨ng thÝch øng víi c¬ chÕ thÞ tr­êng. II- ph­¬ng tiÖn d¹y häc: S¬ ®å, biÓu b¶ng, b¶ng phô, phiÕu häc tËp ... SGK GD CD líp 11, SHD d¹y häc gi¸o dôc c«ng d©n líp 11 GDTX cÊp THPT, gi¸o ¸n III- tiÕn tr×nh bµi gi¶ng: A – æn ®ÞnhTæ chøc líp: sÜ sè v¾ng B - KiÓm tra bµi cò: T¹i sao nãi gi¸ trÞ cña hµng ho¸ kh«ng do thêi gian lao ®éng c¸ biÖt quyÕt ®Þnh, mµ do thêi gian lao ®éng XH cÇn thiÕt q ®Þnh. C - Bµi míi: Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc viªn Néi dung cÇn ®¹t Theo em hiÓu thÞ tr­êng lµ g× ? DKTL: Lµ n¬i diÔn ra trao ®æi, mua b¸n c¸c lo¹i hµng ho¸. Em h·y lÊy VD cô thÓ minh ho¹ ? VD: Chî, b¸ch ho¸ ... G: kÕt luËn vµ ph©n tÝch vÒ "chñ thÓ kinh tÕ" cña thÞ tr­êng. "C¸c chñ thÓ kinh tÕ" bao gåm ng­êi b¸n, ng­êi mua", c¸ nh©n, doanh nghiÖp, c¬ quan, Nhµ n­íc .... tham gia vµo trao ®æi, mua b¸n trªn thÞ tr­êng. LÊy VD vÒ thÞ tr­êng ë d¹ng gi¶n ®¬n vµ thÞ tr­êng hiÖn ®¹i. C¸c nh©n tè c¬ b¶n cña thÞ tr­êng lµ g× ? Yªu cÇu h/v ph©n tÝch, lÊy VD thùc tiÔn vÒ chøc n¨ng nµy G: lµm râ: NÕu hµng ho¸ nµo ®­îc thÞ tr­êng tiªu thô m¹nh, cã nghÜa hµng ho¸ ®ã phï hîp víi nhu cÇu thÞ tr­êng vµ ®ång thêi gi¸ trÞ cña nã ®­îc thùc hiÖn . §Ó h/v tù kh¶o s¸t thÞ tr­êng, lÊy VD thùc tiÔn. G: h­íng dÉn h/v thu thËp c¸c th«ng tin vÒ c¬ cÊu; "chñng lo¹i" ... - C¬ cÊu hµng ho¸: ThÓ hiÖn sù ®a d¹ng, phong phó, nhiÒu mÆt hµng phôc vô cho c¬ cÊu tiªu dïng. - Chñng lo¹i: Nãi ®Õn sù phong phó cña mét lo¹i hµng ho¸ nµo ®ã. VD: Qu¹t (qu¹t c©y, qu¹t t­êng, th«ng giã, ®¸ ...) Yªu cÇu h/v lÊy VD minh ho¹ vÒ sù t¸c ®éng cña gi¸ c¶ ®èi víi s¶n xuÊt vµ l­u th«ng hµng ho¸. Theo em hiÓu vµ vËn dông ®îc c¸c chøc n¨ng cña thÞ tr­êng sÏ gióp g× cho ng­êi s¶n xuÊt vµ tiªu dung ? DKTL: - §èi víi ngêi SX: Ph¶i lµm thÕ nµo ®Ó cã l·i nhÊt. - §èi víi ng­êi tiªu dïng: Lµm thÕ nµo ®Ó mua ®­îc hµng rÎ, tèt, phï hîp víi nhu cÇu. VËn dông c¸c chøc n¨ng thÞ tr­êng cña Nhµ n­íc ®­îc thÓ hiÖn qua nh÷ng chÝnh s¸ch kinh tÕ, x· héi nµo ? B¸o c¸o chÝnh trÞ cña BCH TW §¶ng kho¸ VIII tr×nh §H§BTQ lÇn thø IX cña §¶ng (T7-2000) . 3 - ThÞ tr­êng: a- ThÞ tr­êng lµ g× ? ThÞ tr­êng lµ lÜnh vùc trao ®æi, mua b¸n mµ ë ®ã c¸c chñ thÓ kinh tÕ t¸c ®éng qua l¹i lÉn nhau ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ c¶ vµ sè l­îng hµng ho¸, dÞch vô. - ThÞ tr­êng xuÊt hiÖn vµ ph¸t triÓn cïng víi sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña SX vµ l­u th«ng hµng ho¸. B¾t ®Çu ë d¹ng gi¶n ®¬n víi kh«ng gian, thêi gian nhÊt ®Þnh, nh­ chî, cöa hµng ... nh­ng SX hµng ho¸ ph¸t triÓn th× thÞ tr­êng còng ®­îc më réng, ph¸t triÓn, hiÖn ®¹i h¬n viÖc trao ®æi hµng ho¸ diÔn ra linh ho¹t h¬n th«ng qua trung gian, qu¶ng c¸o, tiÕp thÞ ... - Song dï ë d¹ng thÞ tr­êng nµo (gi¶n ®¬n hay hiÖn ®¹i) còng lu«n cã sù t¸c ®éng cña c¸c yÕu tè cÊu thµnh thÞ tr­êng ®ã lµ hµng ho¸, tiÒn tÖ, ng­êi mua, ng­êi b¸n, tõ ®ã h×nh thµnh c¸c quan hÖ: Hµng ho¸ - tiÒn tÖ - mua, b¸n, cung cÇu, gi¸ c¶ b - C¸c chøc n¨ng c¬ b¶n cña thÞ tr­êng: - Chøc n¨ng thùc hiÖn (hay thõa nhËn) gi¸ trÞ sö dông vµ gi¸ trÞ. - Chøc n¨ng th«ng tin: Cung cÊp tho c¸c chñ thÓ tham gi¸ thÞ tr­êng vÒ quy m« cung - cÇu; gi¸ c¶, chÊt l­îng; chñng lo¹i, c¬ cÊu, ®k mua b¸n cña hµng ho¸, dÞch vô ... - Chøc n¨ng ®iÒu tiÕt, kÝch thÝch hoÆc h¹n chÕ s¶n xuÊt vµ tiªu dïng: + Sù biÕn ®éng cña cung - cÇu, gi¸ c¶ trªn thÞ tr­êng ®Òu cã sù t¸c ®éng ®Õn viÖc ®iÒu tiÕt SX vµ l­u th«ng hµng ho¸ trong x· héi. + Khi gi¸ c¶ 1 hµng ho¸ t¨ng lªn -> kÝch thÝch XH SX nhiÒu hµng ho¸ ®ã. Nh­ng l¹i lµm cho nhu cÇu tiªu dïng hµng ho¸ ®ã tù h¹n chÕ. + Ng­îc l¹i: Khi gi¸ c¶ gi¶m kÝch thÝch tiªu dïng -> h¹n chÕ SX. * Nh­ vËy: HiÓu vµ vËn dông ®­îc c¸c chøc n¨ng cña thÞ tr­êng sÏ gióp cho ng­êi SX vµ ng­êi tiªu dïng giµnh ®­îc lîi Ých kinh tÕ lín. D - Cñng cè. Yªu cÇu h/v ®i kh¶o s¸t thÞ tr­êng, viÕt bµi thu ho¹ch vÒ chøc n¨ng, vai trß cña thÞ tr­êng. E – H­íng dÉn vÒ nhµ: §äc l¹i bµi, tr¶ lêi c¸c c©u hái SGK, viÕt bµi thu ho¹ch §äc tr­íc so¹n bµi tr­íc (bµi 3) khi ®Õn líp.