Giáo án Giáo dục công dân Khối 11 - Tiết 13 - Bài 7: Thực hiện nền kinh tế nhiều thành phần và tăng cường vai trò quản lí kinh tế của nhà nước - Năm học 2009-2010

TiÕt 13. Ngµy so¹n: 24/10/2009 Bµi 7 thùc hiÖn nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn vµ t¨ng c­êng vai trß qu¶n lý cña nhµ n­íc I. Môc tiªu 1) KiÕn thøc: - NhËn thøc ®­îc kh¸i niÖm thµnh phÇn kinh tÕ, tÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan cña sù tån t¹i nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn ë ViÖt Nam. - N¾m ®­îc kh¸i niÖm cña tõng thµnh phÇn kinh tÕ ë n­íc ta. 2) Kü n¨ng: BiÕt c¸ch quan s¸t thùc tiÔn ®Ó thÊy ®­îc sù tån t¹i vµ ho¹t ®éng cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ. 3) Th¸i ®é, N©ng cao lßng tin cña m×nh vµo chÝnh s¸ch nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn cña §¶ng vµ Nhµ n­íc. II.PHÖÔNG PHAÙP : Thuyeát trình, vaán ñaùp, thaûo luaän nhoùm, taïo tình huoáng, tröïc quan, II. ph­¬ng tiÖn d¹y häc: - SGK, SGV, Båi d­ìng GDCD, v¨n kiÖn §H X cña §¶ng, kinh tÕ - chÝnh trÞ. III. tiÕn tr×nh lªn líp 1) Tæ chøc líp: 2) KiÓm tra bµi cò: T¹i sao nãi CNH,H§H nhiÖm vô träng t©m cña thêi kú qu¸ ®é ®i lªn chñ nghÜa x· héi. 3) Bµi míi: Nh­ c¸c em ®· biÕt hiÖn nay t×nh h×nh cung - cÇu hµng ho¸ nhiÒu, phong phó, nhu cÇu cña con ng­êi ngµy cµng cao h¬n so víi thêi kú tr­íc ®©y, nhÊt lµ tr­íc n¨m 1986. VËy nguyªn nh©n g× dÉn ®Õn sù thay ®æi ®ã ? Ph¶i ch¨ng do n­íc ta ®· chuyÓn ®æi m« h×nh kinh tÕ sang m« h×nh kinh tÕ thÞ tr­êng, lÊy nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn lµm c¬ së kinh tÕ. Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß KiÕn thøc c¬ b¶n Cã ph¶i ng­êi sö dông TLSX bao giê còng lµ ng­êi së h÷u nã kh«ng ? V× sao ? DKTL: Kh«ng. V× së h÷u vÒ TLSX ®­îc biÓu hiÖn d­íi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau. C¨n cø vµo ®ã ta cã thÓ hiÓu ®­îc thµnh phÇn kinh tÕ lµ g× ? Theo em t¹i sao sù tån t¹i nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn mang tÝnh tÊt yªu kh¸ch quan ? DKHSTL: Theo Lª-nin trong thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH bÊt kú n­íc nµo còng cã ®Æc ®iÓm nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn. NÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn cã nh÷ng lîi Ých g× ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ quèc d©n ? DKTL: - Cã rÊt nhiÒu lîi Ých nh­: §Çu t­ cho sù nghiÖp CNH-H§H ®Êt n­íc. - Gi¶m ®­îc nhiÒu tiªu cùc cho XH. N­íc ta cã mÊy thµnh phÇn kinh tÕ ? §ã lµ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ nµo ? §­îc s¾p xÕp theo tr×nh tù hay ngÉu nhiªn ? Kinh tÕ NN cã b¶n chÊt, h×nh thøc biÓu hiÖn vµ vai trß nh­ thÕ nµo ? LÊy VD thùc tiÔn minh ho¹ ? KÓ tªn c¸c doanh nghiÖp thuéc thµnh phÇn kinh tÕ TBTN t¹i Tuyªn Quang ? §¶ng vµ Nhµ n­íc ta ®· cã nh÷ng chÝnh s¸ch, chñ tr­¬ng, biÖn ph¸p g× ®Ó ph¸t huy mÆt tÝch cùc cña thµnh phÇn kinh tÕ TBTN vµ thµnh phÇn kinh tÕ vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi ? * Liªn hÖ: Tr¸ch nhiÖm cña mçi c«ng d©n lµ: VËn ®éng gia ®×nh, ng­êi th©n ®Çu t­ vµo SX chñ ®éng häc nghÒ, t×m kiÕm viÖc lµm ë c¸c ngµnh. 1) Thùc hiÖn nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn. a) Kh¸i niÖm thµnh phÇn kinh tÕ, tÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan vµ lîi Ých cña nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn. - Kh¸i niÖm thµnh phÇn kinh tÕ: Lµ tæ chøc, quan hÖ kinh tÕ dùa trªn mét h×nh thøc së h÷u vÒ t­ liÖu SX nhÊt ®Þnh. - TÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan cña sù tån t¹i nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn. + ë n­íc ta lùc l­îng s¶n xuÊt cßn thÊp kÐm, ë nhiÒu tr×nh ®é kh¸c nhau nªn cã nhiÒu h×nh thøc së h÷u vÒ TLSX. + V× vËy ®Ó lùc l­îng SX phï hîp víi quan hÖ s¶n xuÊt tÊt yÕu tån t¹i nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn. - Lîi Ých cña nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn. NÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn cã rÊt nhiÒu lîi Ých: + Cho phÐp khai th¸c, ph¸t huy c¸c nguån vèn vµ kinh nghiÖm cña mäi thµnh ph©n kinh tÕ ®Çu t­ cho sù nghiÖp CNH-H§H ®Êt n­íc, x©y dùng vµ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng XHCN ë n­íc ta. + T¹o thªm nhiÒu viÖc lµm, nhê ®ã thóc ®Èy t¨ng tr­ëng kinh tÕ, gi¶m tû lÖ thÊt nghiÖp gãp phÇn gi¶m c¸c tiªu cùc trong XH. b) C¸c thµnh phÇn kinh tÕ ë n­íc ta: - Trong §¹i héi §¶ng X ®· x¸c ®Þnh: NÒn kinh tÕ n­íc ta gåm 5 thµnh phÇn, ®­îc s¾p xÕp theo tr×nh tù sau: - Kinh tÕ Nhµ n­íc: + B¶n chÊt: Dùa trªn h×nh thøc së h÷u Nhµ n­íc vÒ TLSX. + H×nh thøc biÓu hiÖn: C¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc , ng©n s¸ch, quü dù tr÷, Ng©n hµng NN, HÖ thèng b¶o hiÓm ... + Vai trß: Gi÷ vai trß chñ ®¹o , gi÷ vÞ trÝ then chèt, lµ lùc l­îng vËt chÊt quan träng, lµ c«ng cô ®Ó Nhµ n­íc ®Þnh h­íng vµ ®iÒu tiÕt vÜ m« nÒn kinh tÕ. - Kinh tÕ tËp thÓ: + B/c: Dùa trªn h×nh thøc së h÷u tËp thÓ vÒ TLSX. + H×nh thøc: Gåm nhiÒu h×nh thøc: Hîp t¸c ®a d¹ng, mµ HTX lµ nßng cèt. + Vai trß: Ngµy mét ph¸t triÓn vµ cïng víi kinh tÕ NN hîp thµnh nÒn t¶ng cña nÒn kinh tÕ quèc d©n XHCN. - Kinh tÕ t­ b¶n t­ nh©n: + B/c: Dùa trªn h×nh thøc së h÷u t­ nh©n TBCN vÒ TLSX vµ sö dông L§ lµm thuª. + H×nh thøc: C¸c doanh nghiÖp t­ nh©n TBCN ®ang SX-KD ë nh÷ng lÜnh vùc, ngµnh nghÒ mµ ph¸p luËt ViÖt Nam kh«ng cÊm. + Vai trß: Gi¶i quyÕt viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng, ®ãng gãp vµo t¨ng tr­ëng kinh tÕ cña ®Êt n­íc, nªn cÇn ®­îc khuyÕn khÝch vµ t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn. + Kinh tÕ c¸ thÓ, tiÓu thñ: + B/c: Dùa trªn h×nh thøc së h÷u nhá vÒ TLSX vµ L§ mµ b¶n th©n ng­êi L§. + H×nh thøc: Kinh tÕ hé gia ®×nh, tæ hîp SX gia ®×nh, SX thñ c«ng ë c¸c lµng nghÒ ... + Vai trß: Cã vÞ trÝ quan träng trong viÖc ph¸t huy nhanh vµ hiÖu qu¶ vÒ tiÒm n¨ng vÒ vèn, søc L§, tay nghÒ ... - Kinh tÕ t­ b¶n Nhµ n­íc: + B/c: Dùa trªn h×nh thøc së h÷u hçn hîp vÒ vèn gi÷a kinh tÕ Nhµ n­íc víi TBTN trong hoÆc ngoµi n­íc nh­ th«ng qua hîp t¸c, liªn doanh. + H×nh thøc: C¸c c¬ së kinh tÕ liªn doanh, liªn kÕt gi÷a NN ta víi t­ b¶n trong vµ ngoµi n­íc. + Vai trß : Nh»m thu hót vèn, c«ng nghÖ, th­¬ng hiÖu, h¬n n÷a cßn n©ng cao søc c¹nh tranh ... - Kinh tÕ cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi: + B/c: §©y lµ thµnh phÇn kinh tÕ dùa trªn h×nh thøc së h÷u vèn 100% vèn n­íc ngoµi . + H×nh thøc: XÝ nghiÖp, C«ng ty cã 100% vèn n­íc ngoµi SX-KD ë ViÖt Nam. + Vai trß : Thu hót vèn, tr×nh ®é c«ng nghÖ cao, kinh nghiÖm qu¶n lý SX-KD vµ gi¶i quyÕt thªm viÖc lµm cho ng­êi L§. * Tr¸ch nhiÖm cña c«ng d©n ®èi víi chÝnh s¸ch nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn. 4) Cñng cè. Tãm t¾t kiÕn thøc d­íi d¹ng biÓu ®å. 5) H­íng dÉn vÒ nhµ: - §äc vµ tr¶ lêi c©u hái, lµm bµi tËp SGK - So¹n tr­íc bµi trong phÇn 2.