Giáo án Giáo dục công dân Lớp 12 - Tiết 7, Bài 3: Công dân bình đẳng trước pháp luật - Nưm học 2008-2009 - Nguyễn Văn Tập

t. Caû nhoùm nhaát trí vôùi B. Em haõy neâu thaùi ñoä vaø quan ñieåm cuûa mình tröôùc nhöõng yù kieán treân? Neáu nhoùm baïn ñoù hoïc cuøng lôùp vôùi em, em seõ laûm gì? HS phaùt bieåu, ñeà xuaát caùch giaûi quyeát. GV nhaän xeùt caùc yù kieán cuûa HS, giaûng giaûi: Moïi vi phaïm phaùp luaät ñeàu xaâm haïi ñeán quyeàn vaø lôïiích hôïp cuûa chuû theå khaùc, laøm roái loaïn traät töï phaùp luaät ôû moät möùc ñoä nhaát ñònh. Trong thöïc teá, coù moät soá ngöôøi do thieáu hieåu bieát veà phaùp luaät, khoâng toân troïng vaø thöïc hieän phaùp luaät hoaëc lôïi duïng chöùc quyeàn ñeå vi phaïm phaùp luaät gaây haäu quaû nghieâm troïng cho ngöôøi khaùc, cho xaõ hoäi. Nhöõng haønh vi ñoù caàn phaûi ñöôïc ñaáu tranh, ngaên chaën, xöû lí nghieâm. GV toå chöùc cho HS chia seû vôùi nhau nhöõng thoâng tin maø caùc em bieát ñöôïc veà vieäc xeùt xöû moät soá vuï aùn ôû nöôùc ta gaàn ñaây vaø hieän nay, döïa treân nguyeân taéc bình ñaúng veà traùch nhieäm phaùp lí. GV neâu moät vuï aùn ñieån hình: Vuï aùn Tröông Vaên Cam. Trong vuï aùn naøy, coù caùn boä trong cô quan baûo veä phaùp luaät, caùn boä cao caáp trong caùc cô quan ñaûng, nhaø nöôùc coù haønh vi baûo keâ, tieáp tay cho Naêm Cam vaø ñoàng boïn: Buøi Quoác Huy, Phaïm Syõ Chieán, Traàn Mai Haïnh,Boä chính trò, Ban bí thö ñaõ chæ ñaïo Ñaûng uyû coâng an, ban caùn söï Ñaûng caùc caáp, caùc ngaønh nhanh choùng xöû lí nghieâm tuùc, trieät ñeå nhöõng caùn boä, ñaûng vieân sai phaïm. GV giuùp HS hieåu: Traùch nhieäm phaùp lí laø do cô quan nhaø nöôùc coù thaåm quyeàn aùp duïng vôùi caùc chuû theå vi phaïm phaùp luaät. Baát kì coâng daân naøo vi phaïm phaùp luaät ñeàu bò xöû lí baèng caùc cheá taøi theo quy ñònh cuûa phaùp luaät. GV giaûng : Traùch nhieäm phaùp lyù (trong muïc naøy) laø nghóa vuï maø chuû theå vi phaïm phaùp luaät phaûi gaùnh chòu nhöõng bieän phaùp cöôõng cheá do Nhaø nöôùc aùp duïng. Nhaø nöôùc aùp duïng cheá ñoä traùch nhieäm phaùp lyù ñeå tröøng phaït nhöõng chuû theå (caù nhaân, toå chöùc) vi phaïm phaùp luaät. Traùch nhieäm phaùp lyù chæ do caùc cô quan nhaø nöôùc coù thaåm quyeàn (cô quan quaûn lyù nhaø nöôùc, Toaø aùn ) aùp duïng theo caùc trình töï, thuû tuïc do phaùp luaät quy ñònh ñoái vôùi caùc chuû theå coù haønh vi vi phaïm. Coâng daân bình ñaúng veà traùch nhieäm phaùp lyù ñöôïc hieåu laø : - Baát kyø ai vi phaïm phaùp luaät ñeàu phaûi chòu traùch nhieäm phaùp lyù, khoâng phaân bieät ñoù laø ngöôøi coù chöùc, coù quyeàn, coù ñòa vò xaõ hoäi hay laø moät coâng daân bình thöôøng, khoâng phaân bieät giôùi tính, toân giaùo - Vieäc xeùt xöû nhöõng ngöôøi coù haønh vi vi phaïm phaùp luaät döïa treân caùc quy ñònh cuûa phaùp luaät veà tính chaát, möùc ñoä cuûa haønh vi vi phaïm chöù khoâng caên cöù vaøo daân toäc, giôùi tính, tín ngöôõng, toân giaùo, thaønh phaàn, ñòa vò xaõ hoäi cuûa ngöôøi ñoù. Ñôn vò kieán thöùc 3: Traùch nhieäm cuûa Nhaø nöôùc trong vieäc baûo ñaûm quyeàn bình ñaúng cuûa coâng daân tröôùc phaùp luaät a Möùc ñoä kieán thöùc: HS hieåu: ­ Nhaø nöôùc coù traùch nhieäm taïo ra caùc ñieàu kieän caàn thieát baûo ñaûm cho coâng daân coù khaû naêng thöïc thöïc hieän quyeàn vaø nghóa vuï cuûa mình. ­ Nhaø nöôùc coù traùch nhieäm xaây döïng vaø hoaøn thieän heä thoáng phaùp luaät, xöû lí nghieâm minh moïi haønh vi vi phaïm phaùp luaät vaø baûo ñaûm coâng baèng, hôïp lí trong quaù trình truy cöùu traùch nhieäm phaùp lí. a Caùch thöïc hieän: GV ñaët vaán ñeà: Coâng daân thöïc hieän quyeàn bình ñaúng tröôùc phaùp luaät treân côû naøo? GV yeâu caàu HS traû lôøi caùc caâu hoûi sau treân phieáu hoïc taäp: ­ Theo em, ñeå coâng daân ñöôïc bình ñaúng veà quyeàn vaø nghóa vuï, Nhaø nöôùc coù nhaát thieát phaûi quy ñònh caùc quyeàn vaø nghóa vuï cuûa coâng daân trong Hieán phaùp vaø caùc luaät khoâng? Vì sao? ­ Baûn thaân em ñöôïc höôûng nhöõng quyeàn vaø thöïc hieän nghóa vuïï gì theo quy ñònh cuûa phaùp luaät? (Neâu ví duï cuï theå). ­ Vì sao Nhaø nöôùc khoâng ngöøng ñoåi môùi vaø hoaøn thieän heä thoáng phaùp luaät? GV yeâu caàu HS traû lôøi caâu hoûi trong muïc 3 SGK: Nhaø nöôùc quy ñònh ñieåm öu tieân cho caùc thí sinh thuoäc ngöôøi daân toäc thieåu soá, con thöông binh, con lieät só trong tuyeån sinh ñaïi hoïc, cao ñaúng. Theo em, ñieàu ñoù coù aûnh höôûng tôùi nguyeân taéc moïi coâng daân ñöôïc ñoái xöû bình ñaúng veà quyeàn vaø cô hoäi hoïc taäp khoâng? GV giaûng: Quy ñònh cuûa Nhaø nöôùc öu tieân theo nhoùm (nhoùm öu tieân 1, nhoùm öu tieân 2,..) caên cöù vaøo ñieàu kieän kinh teá – xaõ hoäi cuûa töøng khu vöïc, ñoàng thôøi quan taâm tôùi nhöõng gia ñình coù coâng vôùi caùch maïng nhö con thöông binh, con lieät só, con baø me Vieät Nam anh huøng; quan taâm tôùi anh huøng löïc löôïng vuõ trang, anh huøng lao ñoäng, coâng nhaân öu tuù tröïc tieáp saûn xuaát, ngheä nhaân,Trong ñoù, thí sinh thuoäc ngöôøi daân toäc thieåu soá thuoäc vuøng coù ñieàu kieän kinh teá – xaõ hoäi ñaëc bieät khoù khaên ñöôïc höôûng möùc öu tieân theo khu vöïc ( khu vöïc 1) cao nhaát. Chính saùch cuûa nhaø nöôùc ñoái vôùi thí sinh thuoäc ngöôøi daân toäc thieåu soá khoâng chæ taïo cô hoäi hoïc taäp cho con em daân toäc thieåu soá maø coøn nhaèm muïc ñích ñaøo taïo ñoäi nguõ cho mieàn nuùi, ñeå mieàn nuùi tieán kòp mieàn xuoâi. Nhö vaäy, chính saùch öu tieân treân khoâng nhöõng khoâng aûnh höôûng tôùi nguyeân taéc moïi coâng daân ñöôïc ñoái xöû bình ñaúng veà quyeàn vaø cô hoäi hoïc taäp maø coøn ñaûm baûo cho coâng daân höôûng quyeàn vaø cô hoäi ñoù. GV nhaán maïnh: Ñeå ñaûm baûo cho coâng daân bình ñaúng tröôùc phaùp luaät, Nhaø nöôùc quy ñònh quyeàn vaø nghóa vuï coâng daân trong Hieán phaùp vaø luaät. Khoâng moät toå chöùc, caù nhaân naøo ñöôïc ñaët ra quyeàn vaø nghóa vuï coâng daân traùi vôùi Hieán phaùp vaø luaät. GV giaûng: Theo Ñieàu 51 Hieán phaùp 1992: “Quyeàn vaø nghóa vuï cuûa coâng daân do Hieán phaùp vaø luaät quy ñònh”. Quy ñònh nhö vaäy nhaèm baûo ñaûm quyeàn bình ñaúng tröôùc phaùp luaät cuûa coâng daân, khoâng cho pheùp baát kyø moät toå chöùc, caù nhaân naøo ñöôïc ñaët ra quyeàn vaø quy ñònh caùc nghóa vuï cho coâng daân. Beân caïnh vieäc ghi nhaän caùc quyeàn, nghóa vuï cuûa coâng daân treân caùc lónh vöïc cuûa ñôøi soáng xaõ hoäi trong Hieán phaùp vaø nhieàu vaên baûn luaät, Nhaø nöôùc taïo ñieàu kieän caàn thieát ñeå coâng daân coù khaû naêng thöïc hieän quyeàn vaø nghóa vuï cuûa mình. ï Ñeå baûo ñaûm thöïc hieän bình ñaúng veà quyeàn, nghóa vuï coâng daân, Nhaø nöôùc thöïc hieän caùc bieän phaùp nhö: + Toå chöùc, tuyeân truyeàn phoå bieán treân caùc phöông tieän thoâng tin ñaïi chuùng veà quyeàn, nghóa vuï cuûa coâng daân. + Ban haønh vaø coâng boá coâng khai caùc quy ñònh veà trình töï, thuû tuïc vaø caùch thöùc, thöïc hieän caùc quyeàn, nghóa vuï coâng daân. + Xöû lyù nghieâm minh caùc haønh vi vi phaïm quyeàn coâng daân. ï Ñeå thöïc hieän quyeàn bình ñaúng veà traùch nhieäm phaùp lyù cuûa coâng daân, phaùp luaät quy ñònh, hoaït ñoäng toá tuïng phaûi tieán haønh theo caùc nguyeân taéc: + Moïi coâng daân ñeàu bình ñaúng tröôùc phaùp luaät, khoâng phaân bieät nam, nöõ, daân toäc, tín ngöôõng, toân giaùo, thaønh phaàn, ñòa vò xaõ hoäi. + Baát cöù ngöôøi naøo phaïm toäi ñeàu bò xöû lyù theo phaùp luaät. + Baûo ñaûm quyeàn baøo chöõa cuûa bò can, bò caùo. + Baûo ñaûm quyeàn bình ñaúng tröôùc Toaø aùn. + Baûo ñaûm quyeàn khieáu naïi vaø toá caùo cuûa coâng daân ñoái vôùi hoaït ñoäng cuûa caùc cô quan tieán haønh toá tuïng. + Baûo ñaûm söï voâ tö cuûa nhöõng ngöôøi tieán haønh hoaëc tham gia toá tuïng. + Vieäc xeùt xöû ñöôïc tieán haønh coâng khai. Khi xeùt xöû, thaåm phaùn vaø hoäi thaåm nhaân daân ñoäc laäp vaø chæ tuaân theo phaùp luaät. Toaø aùn xeùt xöû taäp theå vaø quyeát ñònh theo ña soá. + Kieåm saùt vieäc tuaân theo phaùp luaät trong toá tuïng. GV keát luaän: Nhaø nöôùc coù traùch nhieäm taïo ra caùc ñieàu kieän baûo ñaûm cho coâng daân thöïc hieän quyeàn bình ñaúng tröôùc phaùp luaät. Bình ñaúng tröôùc phaùp luaät coù nghóa laø moïi coâng daân, nam, nöõ thuoäc caùc daân toäc, toân giaùo, thaønh phaàn, ñòa vò xaõ hoäi khaùc nhau ñeàu khoâng bò phaân bieät ñoái xöû trong vieäc höôûng quyeàn, thöïc hieän nghóa vuï vaø chòu traùch nhieäm phaùp lí theo quy ñònh phaùp luaät . 1. Coâng daân bình ñaúng veà quyeàn vaø nghóa vuï Coâng daân bình ñaúng veà quyeàn vaø nghóa vuï coù nghóa laø bình ñaúng veà höôûng quyeàn vaø laøm nghóa vuï tröôùc Nhaø nöôùc vaø xaõ hoäi theo quy ñònh cuûa phaùp luaät . Quyeàn cuûa coâng daân khoâng taùch rôøi nghóa vuï cuûa coâng daân . ­ Moät laø : Moïi coâng daân ñeàu ñöôïc höôøng quyeàn vaø phaûi thöïc hieän nghóa vuï cuûa mình . Caùc quyeàn ñöôïc höôûng nhö quyeàn baàu cöû, öùng cöû, quyeàn sôû höõu, quyeàn thöøa keá, caùc quyeàn töï do cô baûn vaø caùc quyeàn daân söï, chính trò khaùcCaùc nghóa vuï phaûi thöïc hieän nhö nghóa vuï baûo veä Toå quoác, nghóa vuï ñoùng thueá, ­ Hai laø : Quyeàn vaø nghóa vuï cuûa coâng daân khoâng bò phaân bieät bôûi daân toäc, giôùi tính, toân giaùo, giaøu, ngheøo, thaønh phaàn, ñòa vò xaõ hoäi . 2. Coâng daân bình ñaúng veà traùch nhieäm phaùp lí Bình ñaúng veà traùch nhieäm phaùp lí laø baát kì coâng daân naøo vi phaïm phaùp luaät ñeàu phaûi chòu traùch nhieäm veà haønh vi vi phaïm cuûa mính vaø bò xöû lí theo quy ñònh cuûa phaùp luaät . ­ Coâng daân duø ôû ñòa vò naøo, laøm ngheà gì khi vi phaïm phaùp luaät ñeàu phaûi chòu traùch nhieäm phaùp lí ( traùch nhieäm haønh chính, daân söï, hình söï, kæ luaät). ­ Khi coâng daân vi phaïm phaùp luaät vôùi tính chaát vaø möùc ñoä nhö nhau ñeàu phaûi chòu traùch nhieäm phaùp lyù nhö nhau , khoâng phaân bieät ñoái xöû. 3. Traùch nhieäm cuûa Nhaø nöôùc trong vieäc baûo ñaûm quyeàn bình ñaúng cuûa coâng daân tröôùc phaùp luaät . Quyeàn vaø nghóa vuï cuûa coâng daân ñöôïc Nhaø nöôùc quy ñònh trong Hieán phaùp vaø luaät. Nhaø nöôùc vaø xaõ hoäi coù traùch nhieäm cuøng taïo ra caùc ñieàu kieän vaät chaát, tinh thaàn ñeå baûo ñaûm cho coâng daân coù khaû naêng thöïc hieän ñöôïc quyeàn vaø nghóa vuï phuø hôïp vôùi töøng giai ñoaïn phaùt trieån cuûa ñaát nöôùc. 3. Cuûng coá: