Giáo án Giáo dục công dân Lớp 12 - Bài 7: Công dân với các quyền dân chủ - Phan Văn Khang

(3tiÕt) I/ Môc tiªu bµi häc 1/ VÒ kiÕn thøc -HiÓu ®­îc k/n ,nd , ý nghÜa vµ c¸ch thøc thùc hiÖn 1 sè quyÒn d©n chñ cña c«ng d©n(nh­ quyÒn bÇu cö,øng cö;quyÒn tham gia qu¶n lÝ nhµ n­íc vµ XH,quyÒn khiÕu n¹i,tè c¸o) -Nªu ®­îc tr¸ch nhiÖm cña Nhµ n­íc vµ c«ng d©n vÒ thùc hiÖn 1 sè quyÒn d©n chñ cña c«ng d©n 2/ VÒ kÜ n¨ng & th¸i ®é. -BiÕt c¸ch thùc hiÖn 1 sè quyÒn d©n chñ cña c«ng d©n -BiÕt ph©n biÖt nh÷ng hµnh vi thùc hiÖn ®óng vµ kh«ng ®óng quyÒn d©n chñ cña c«ng d©n -Tichs cùc thùc hiÖn quyÒn d©n chñ cña c«ng d©n -N©ng cao ý thøc t«n träng PL, ñng hé nh÷ng hµnh vi thùc hiÖn ®óng PL &phª ph¸n c¸c hµnh vi vi ph¹m PL. II/Träng t©m kiÕn thøc GV cÇn lµm râ néi dung sau: -kh¸i niÖm,néi dung,c¸ch thùc hiÖn quyÒn bÇu cö,øng cö;quyÒn tham gia qu¶n lÝ nhµ n­íc vµ XH,quyÒn khiÕu n¹i,tè c¸o -Nªu ®­îc tr¸ch nhiÖm cña Nhµ n­íc vµ c«ng d©n vÒ thùc hiÖn quyÒn d©n chñ cña c«ng d©n III/ ph­¬ng ph¸p vµ ph­¬ng tiÖn 1/ Ph­¬ng ph¸p : thuyÕt tr×nh , th¶o luËn, ®µm tho¹i 2/ Ph­¬ng tiÖn :SGK, s¬ ®å,m¸y chiÕu IV/tiÕn tr×nh gi¶ng d¹y TiÕt 1 1/ æn ®Þnh tæ chøc 2/ KiÓm tra bµi cò :(c©u hái ë SGK) *Ho¹t ®éng 1 GV giíi thiÖu bµi häc GV vµo bµi b»ng c¸ch ®Æt c©u hái: a.Em hiÓu thÕ nµo lµ nhµ n­íc cña d©n, do d©n,v× d©n. b. Em hiÓu thÕ nµo vÒ chñ tr­¬ng “ D©n biÕt d©n bµn d©n kiÓm tra” c. §­a ra h/¶ cö tri ®i bá phiÕu.Nh÷ng ng­êi ®ã ®ang thùc hiÖn quyÒn g× ? 3/Bµi häc míi . Ho¹t ®éng cña GV &HS Néi dung kiÕn thøc *GV dµnh 5’ cho hs t×m hiÓu hai h×nh thøc d©n chñ : - h×nh thøc d©n chñ trùc tiÕp lµ g× vµ cho vÝ dô ? - h×nh thøc d©n chñ gi¸n tiÕp lµ g× vµ cho vÝ dô ? *GV nªu c©u hái:C¸c em ®· tham gia cuéc bÇu cö nµo ch­a? V× sao cã,v× sao kh«ng? - QuyÒn bÇu cö vµ quyÒn øng cö lµ c¸c quyÒn d©n chñ c¬ b¶n cña c«ng d©n trong lÜnh vùc g×? - Th«ng qua ®ã nh©n d©n thùc thi h×nh thøc d©n chñ g×? -VËy thÕ nµo lµ quyÒn bÇu cö,øng cö ? *GV chia nhãm th¶o luËn : -Nhãm 1: HP qui ®Þnh nh÷ng ai cã quyÒn bÇu cö,øng cö ? nh÷ng ai kh«ng cã quyÒn bÇu cö vµ øng cö ? - Nhãm 2: QuyÒn bÇu cö vµ quyÒn øng cö ®­îc thùc hiÖn theo nguyªn t¾c nµo? +phæ th«ng: bÇu cö lu«n mang t/c toµn d©n nÕu lµ QH th× c¶ n­íc ®i bÇu ,nÕu lµ H§ND th× c¶ ®Þa ph­¬ng ®i bÇu. +b×nh ®¼ng : mçi mét l¸ phiÕu cã gi¸ trÞ ngang nhau.Vµ tuú tõng vïng mµ cã 1 sè ®¹i biÓu nhÊt ®Þnh. + trùc tiÕp :tù tay m×nh ®i bÇu, nÕu qu¸ giµ hay bÖnh nÆng tµn tËt th× mang thïng phiÕu ®Õn tËn n¬i +bá phiÕu kÝn : ®iÓm viÕt phiÕu cã bøc ng¨n - Nhãm 3: Khi bÇu ra nh÷ng ®¹i biÓu ®ã th× nd thùc hiÖn quyÒn lùc Nhµ n­íc nh­ thÕ nµo ? - Nhãm 4: QuyÒn bÇu cö vµ quyÒn øng cö cã ý nghÜa nh­ thÕ nµo ? *GV kh¾c s©u kiÕn thøc : V× sao HP qui ®Þnh cã 1 sè TH kh«ng cã quyÒn bÇu cö vµ øng cö ? 1. QuyÒn bÇu cö vµ quyÒn øng cö vµo c¸c c¬ quan ®¹i biÓu cña nh©n d©n. a. Kh¸i niÖm *QuyÒn bÇu cö lµ kh¶ n¨ng cña cd thùc hiÖn quyÒn lùa chän ng­êi ®¹i diÖn cho m×nh vµo CQQL Nhµ n­íc ë T¦ vµ ®Þa ph­¬ng. * QuyÒn øng cö lµ kh¶ n¨ng cña cd thÓ hiÖn ý chÝ nguyÖn väng cña ®­îc bÇu lµm ®¹i biÓu vµo CQQL Nhµ n­íc ë T¦ vµ ®Þa ph­¬ng. b. Néi dung * Ng­êi cã quyÒn bÇu cö vµ quyÒn øng cö vµo c¸c c¬ quan ®¹i biÓu cña nh©n d©n - TH kh«ng ®­îc thùc hiÖn quyÒn bÇu cö : +BÞ t­íc quyÒn theo b¶n ¸n +Ng­êi ®ang ngåi tï +Ng­êi ®ang t¹m giam +Ng­êi mÊt n¨ng lùc hµnh vi d©n sù - TH kh«ng ®­îc thùc hiÖn quyÒn øng cö : +Bao gåm nh÷ng ng­êi kh«ng ®­îc thùc hiÖn quyÒn bÇu cö + Ng­êi ®ang bÞ khëi tè vÒ h×nh sù + Ng­êi ®ang chÊp hµnh b¶n ¸n + Ng­êi ®· chÊp hµnh xong b¶n ¸n nh­ng ch­a ®­îc xo¸ ¸n. + Ng­êi ®ang chÊp hµnh xö lÝ hµnh chÝnh hoÆc qu¶n chÕ hµnh chÝnh. *C¸ch thùc hiÖn quyÒn bÇu cö vµ quyÒn øng cö cña cd - QuyÒn bÇu cö thùc hiÖn theo c¸c nguyªn t¾c bÇu cö phæ th«ng,b×nh ®¼ng, trùc tiÕp vµ bá phiÕu kÝn - QuyÒn øng cö thùc hiÖn b»ng hai con ®­êng : tù øng cö vµ ®­îc giíi thiÖu øng cö. * C¸ch thøc nh©n d©n thùc hiÖn quyÒn lùc Nhµ n­íc th«ng qua ®¹i biÓu vµ CQ quyÒn lùc- ®¹i biÓuNN - Liªn hÖ chÆt chÏ víi cö tri - ChÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc nd - ChÞu tr¸ch nhiÖm gi¸m s¸t cña cö tri c. ý nghÜa cña quyÒn bÇu cö vµ quyÒn øng cö cña c«ng d©n. - ®Ó h×nh thµnh CQ quyÒn lùc NN - thÓ hiÖn ý chÝ nguyÖn väng cña nd - thÓ hiÖn b¶n chÊt d©n chñ tiÕn bé cña Nhµ n­íc - thÓ hiÖn quyÒn b×nh ®¼ng cña cd - thÓ hiÖn quyÒn cd , quyÒn con ng­êi 4. Cñng cè bµi häc * Tr¶ lêi 1 sè c©u hái ë SGK *Gäi 2 hs lªn b¶ng c©u 2,3 5. H­íng dÉn häc bµi -Tr¶ lêi c©u hái ë SGK -§äc tr­íc bµi míi TiÕt 2 1/ æn ®Þnh tæ chøc 2/ KiÓm tra bµi cò :(c©u hái ë SGK) *Ho¹t ®éng 1 GV giíi thiÖu bµi häc Ho¹t ®éng cña GV &HS Néi dung kiÕn thøc *GV ®Æt vÊn ®Ò : QuyÒn tham gia qu¶n lÝ nhµ n­íc vµ x· héi g¾n víi h×nh thøc d©n chñ trùc tiÕp ë n­íc ta. *GV cho hs ®äc bµi ®äc thªm “ Quy chÕ d©n chñ ë x· ®v vÊn ®Ò gi¶m nghÌo vµ ph¸t triÓn ” - c©u 1 quyÒn bÇu cö cña cd ®­îc thÓ hiÖn ntn ? - c©u 2 nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®­îc cña viÖc thùc hiÖn qui chÕ d©n chñ ? -VËy quyÒn tham gia qu¶n lÝ nhµ n­íc vµ x· héi lµ g× ? * GV cho hs th¶o luËn nhãm : - Nhãm 1 :Nh©n d©n thùc hiÖn quyÒn tham gia qu¶n lÝ ë ph¹m vi c¶ n­íc ntn ?cho vd ? - Nhãm 2 Nh©n d©n thùc hiÖn quyÒn tham gia qu¶n lÝ ë ph¹m vi ®Þa ph­¬ng ntn? - Nhãm 3 Nªu ý nghÜa cña quyÒn tham gia qu¶n lÝ nhµ n­íc vµ x· héi ? * GV cho hs lµm BT t×nh huèng : 1. Trong cuéc häp th«n ®Ò ra chñ tr­¬ng gãp tiÒn cho QuÜ khuyÕn häc + ¤ng a con ®i häc th× cã bè mÑ lo råi + ¤ng b Gãp th× gãp c¸n quyÕt th× chóng t«i xin theo + ¤ng c Th¾c m¾c ®ßi ®i kiÖn c¸n bé 2. C¶ líp ®ang bµn vÒ viÖc trång c©y xanh trong dÞp sau teetd + B¹n a Ngåi nãi chuyÖn riªng + B¹n b Tranh thñ lµm bµi tËp + B¹n c Ph¶n ®èi cho ®ã lµ viÖc kh«ng cÇn quan t©m *Trong qu¸ tr×nh ta thùc hiÖn c¸c quyÒn trªn nÕu thÊy cã nh÷ng sai sãt th× ta ph¶i lµm g× ? - VËy quyÒn khiÕu n¹i cña c«ng d©n lµ g× ? - Vµ quyÒn khiÕu n¹i cña c«ng d©n lµ g× ? 2. QuyÒn tham gia qu¶n lÝ nhµ n­íc vµ x· héi a. Kh¸i niÖm : QuyÒn tham gia qu¶n lÝ nhµ n­íc vµ x· héi lµ quyÒn cña cd tham gia th¶o luËn ,kiÕn nghÞ gãp ý kiÕn vµo c¸c c«ng viÖc chung cña ®Êt n­íc vµ x©y dùng bé m¸y nhµ n­íc trong ph¹m vi c¶ n­íc hay ®Þa ph­¬ng. b. Néi dung c¬ b¶n *ë ph¹m vi c¶ n­íc tham gia chñ yÕu b»ng c¸ch : -th¶o luËn gãp ý XD c¸c v¨n b¶n PL -th¶o luËn gãp ý khi nhµ n­íc tr­ng cÇu ý d©n * ë ph¹m vi ®Þa ph­¬ng chia thµnh bèn lo¹i : -nh÷ng viÖc ph¶i ®­îc th«ng b¸o c«ng khai ( chñ tr­¬ng ,chÝnh s¸ch, PL cña Nhµ n­íc) -nh÷ng viÖc ph¶i ®­îc d©n bµn quyÕt ®Þnh trùc tiÕp (viÖc XD c«ng tr×nh phóc lîi c«ng céng , XD h­¬ng ­íc). -nh÷ng viÖc ph¶i ®­îc d©n th¶o luËn tr­íc khi CQ x· quyÕt ®Þnh ( dù th¶o qui ho¹ch ,kÕ ho¹ch sö dông ®Êt) -nh÷ng viÖc ph¶i ®­îc d©n gi¸m s¸t,kiÓm tra( ho¹t ®éng cña chÝnh quyÒn, thu chi c¸c lo¹i quü, viÖc gq c¸c khiÕu n¹i) c. ý nghÜa -Lµ c¬ së nh»m ®éng viªn,ph¸t huy søc m¹nh cña toµn d©n - Lµ c¬ së cd cã thÓ tù m×nh tham gia vµo vµo mäi lÜnh vùc cña Nhµ n­íc vµ x· héi 3. QuyÒn khiÕu n¹i, tè c¸o cña c«ng d©n a. Kh¸i niÖm *QuyÒn khiÕu n¹i cña c«ng d©n : Lµ quyÒn cña c¸ nh©n, tæ chøc, CQNN ®Ò nghÞ c¸ nh©n, tæ chøc, CQNN cã thÈm quyÒn xem xÐt ,gq l¹i quyÕt ®Þnh hµnh chÝnh hoÆc hµnh vi tr¸i PL g©y thiÖt h¹i ®Õn lîi Ých hîp ph¸p cña m×nh.Môc ®Ých cña khiÕu n¹i lµ kh«i phôc l¹i quyÒn lîi hîp ph¸p cña cd *QuyÒn tè c¸o cña c«ng d©n: Lµ quyÒn cña cd b¸o cho c¸ nh©n, tæ chøc, CQNN cã thÈm quyÒn biÕt vÒ hµnh vi tr¸i PL cña bÊt cø c¸ nh©n, tæ chøc, CQNN g©y thiÖt h¹i ®Õn lîi Ých cña c¸ nh©n, tæ chøc, CQNN Môc ®Ých tè c¸o cña lµ ng¨n chÆn c¸c viÖc lµm tr¸i PL 4. Cñng cè bµi häc * Ph©n tÝch ­u ®iÓm vµ nh­îc ®iÓm cña d©n chñ trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp * Tr¶ lêi 1 sè c©u hái ë SGK *Gäi 2 hs lªn b¶ng 5. H­íng dÉn häc bµi Tr¶ lêi c©u hái ë SGK vµ §äc tr­íc bµi míi TiÕt 3 1/ æn ®Þnh tæ chøc 2/ KiÓm tra bµi cò :(c©u hái ë SGK) *Ho¹t ®éng 1 GV giíi thiÖu bµi häc Trong thùc tÕ khi lîi Ých cña b¶n th©n bÞ thiÖt h¹i th× ph¶i lµm g×? (khiÕu n¹i) Vµ khi biÕt râ m­êi m­¬i 1c¸n bé hoÆc CQNN nµo ®ã lµm sai PL th× ta ph¶i lµm g×? (b¸o cho CQNN cã thÈm quyÒn) Ho¹t ®éng cña GV &HS Néi dung kiÕn thøc * GV cho hs th¶o luËn nhãm - Nhãm 1 Néi dung cña quyÒn khiÕu n¹i cña c«ng d©n ? - Nhãm 2 Néi dung cña quyÒn tè c¸o cña c«ng d©n ? - Nhãm 3 ý nghÜa cña quyÒn khiÕu n¹i vµ quyÒn tè c¸o cña c«ng d©n ? * GV thuyÕt tr×nh vµ ®µm tho¹i -C©u 1 Nhµ n­íc b¶o ®¶m quyÒn d©n chñ cña c«ng d©n ntn ? -C©u 2 C«ng dan cã tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn quyÒn d©n chñ cña m×nh ntn ? 3. QuyÒn khiÕu n¹i, tè c¸o cña c«ng d©n b.Néi dung * QuyÒn khiÕu n¹i cña c«ng d©n -chñ thÓ khiÕu n¹i : c¸ nh©n, tæ chøc -ng­êi gq khiÕu n¹i lµ c¸ nh©n, tæ chøc, CQNN cã thÈm quyÒn -quy tr×nh gq khiÕu n¹i + B­íc 1 chñ thÓ khiÕu n¹i nép ®¬n + B­íc 2 ng­êi gq khiÕu n¹i ph¶i xem xÐt, gq theo luËt ®Þnh + B­íc 3 chñ thÓ khiÕu n¹i ®ång ý th× quyÕt ®Þnh trªn cã hiÖu lùc. NÕu kh«ng ®ång ý th× lùa chän theo 2 c¸ch tiÕp tôc khiÕu n¹i lªn trªn hoÆc kiÖn ra Toµ hµnh chÝnh +B­íc 4 c¸ nh©n, tæ chøc, CQNN gi¶i quyÕt lÇn khiÕu n¹i 2 ph¶i gq theo ®óng thêi h¹n *QuyÒn tè c¸o cña c«ng d©n - chñ thÓ tè c¸o : mäi c«ng d©n - ng­êi gq tè c¸o lµ c¸ nh©n, tæ chøc, CQNN cã thÈm quyÒn - quy tr×nh gq tè c¸o +B­íc 1 chñ thÓ tè c¸o göi ®¬n +B­íc 2 ng­êi gq tè c¸o tiÕn hµnh x¸c minh vµ ph¶i ra quyÕt ®Þnh ,bp xö lÝ hoÆc chuyÓn hå s¬ cho CQ diÒu tra, VKS. +B­íc 3 chñ thÓ tè c¸o kh«ng ®ång ý th× tiÕp tôc tè c¸o lªn tæ chøc, CQNN cÊp trªn +B­íc 4 c¸ nh©n, tæ chøc, CQNN gi¶i quyÕt tè c¸o lÇn 2 ph¶i gq theo ®óng thêi h¹n. c.ý nghÜa -Lµ quyÒn d©n chñ quan träng trong ®êi sèng cña cd -Lµ c¬ së ph¸p lÝ ®Ó cd kh«i phôc l¹i quyÒn lîi hîp ph¸p cña m×nh. - Lµ c¬ së ph¸p lÝ ®Ó cd ng¨n chÆn c¸c viÖc lµm tr¸i PL - B¶o ®¶m bé m¸y nhµ n­íc ngµy cµng ®­îc cñng cè vµ v÷ng m¹nh. 4. Tr¸ch nhiÖm cña Nhµ n­íc vµ c«ng d©n a. Tr¸ch nhiÖm cña Nhµ n­íc - ban hµnh HP, PL - thi hµnh HP, PL - xö lÝ kÞp thêi vµ nghiªm minh b. Tr¸ch nhiÖm cña c«ng d©n - thùc hiÖn ®óng luËt vÒ quyÒn d©n chñ -kh«ng ®­îc l¹m quyÒn d©n chñ , nÕu VP th× bÞ xö lÝ nghiªm minh 4. Cñng cè bµi häc * Tr¶ lêi 1 sè c©u hái ë SGK *Gäi 2 hs lªn b¶ng 5. H­íng dÉn häc bµi -Tr¶ lêi c©u hái ë SGK -§äc tr­íc bµi míi