Đổi mới phương pháp dạy học theo nhóm nhỏ ở một số tiết sinh học 6

ị dạy học đóng vai trò minh hoạ cho nội dung kiến thức mới + Thiết bị dạy học đóng vai trò kiểm tra kiến thức đã học. -Phải kết hợp giữa các phương pháp dạy học truyền thống với phương pháp dạy học theo nhóm nhỏ một cách linh hoạt.Trong đó phương pháp dạy học theo nhóm nhỏ được thực hiện như sau: +Lớp được chia thành nhiều nhóm nhỏ (mỗi nhóm từ 3-5 HS ).Trong mỗi nhóm cử nhóm trưởng,thư kí,đại diện trình bày(GV yêu cầu vị trí mỗi người trong nhóm thường xuyên hoán vị ). +GV nêu vấn đề,xác định nhiệm vụ nhóm. +Tổ chức các nhóm,GV giao nhiệm vụ cho từng nhóm. +Hướng dẫn thực hiện. +HS làm việc theo nhóm ( thực hiện theo yêu cầu của GV ). 3.Vận dụng: Bài 9.Các loại rễ các miền của rễ Tìm hiểu các loại rễ. 1.Mục tiêu: HS phân biệt được rễ cọc và rễ chùm. 2.Chuẩn bị: +Thầy: Tranh ảnh H9.1; 9.2 sgk +Trò: Sưu tầm chuẩn bị rễ các loại cây (cây lúa,ngô,đậu,lạc,cỏ,rau) 3.Tiến trình dạy học: Hoạt động Thầy Hoạt động Trò -Kiểm tra sự chuẩn bị mẫu vật của học sinh -Chia nhóm (2 bàn/1 nhóm ).Cử nhóm trưởng,thư kí,đại diện trình bày. -Yêu cầu HS trong từng nhóm đặt các cây lại với nhau.Kiểm tra cẩn thận các rễ cây và phân chúng thành 2 nhóm. ?Viết đặc điểm dùng để phân loại rễ cây thành 2 nhóm? -Y/C HS đặt các cây lại với nhau một lần nữa đối chiếu với hình 9.1 sgk xếp loại rễ cây qs vào một trong hai nhóm A hoặc B. -Lấy 1 cây ở nhóm A,1 cây ở nhóm B .QS nhận xét rút ra đặc điểm của từng loại rễ. -Y/c HS thảo luận nhóm hoàn thành bài tập▼ sgk. GV nhận xét đưa ra đáp án đúng. ?Có mấy loại rễ chính? ?Phân biệt rễ cọc với rễ chùm? (hướng dẫn HS dựa vào vị trí mọc của các rễ,kích thước các rễ,) GV nhận xét đưa ra đáp án đúng. -Treo H 9.2 sgk y/c HS ghi tên cây có rễ cọc ,cây có rễ chùm. ?Đọc tên các cây trong nhóm có rễ cọc và các cây có rễ chùm? -Đặt mẫu vật lên bàn -Cử nhóm trưởng,thư kí,đại diện trình bày. -Thảo luận nhóm : Đặt các cây lại với nhau.Kiểm tra cẩn thận các rễ cây và phân chúng thành 2 nhóm. -Thảo luận nhóm: QS kĩ đặc điểm từng rễ cây tìm những điểm giống và khác nhau giữa các cây và phân chia chúng. -Thảo luận nhóm: Đặt các cây lại với nhau một lần nữa đối chiếu với hình 9.1 sgk xếp loại rễ cây qs vào một trong hai nhóm A hoặc B. +Đại diện nhóm 1 trình bày kết quả. +Nhóm khác so sánh, nhận xét,bổ sung. -Thảo luận nhóm. +Đại diện nhóm 2 trình bày kết quả. +Nhóm khác so sánh, nhận xét,bổ sung. -Thảo luận nhóm. +Đại diện nhóm 3 trình bày kết quả. +Nhóm khác so sánh, nhận xét,bổ sung -Thảo luận nhómtrả lời. *Có 2 loại rễ chính: Rễ cọc và rễ chùm. -Thảo luận nhóm. +Đại diện nhóm 4 trình bày kết quả. +Nhóm khác so sánh, nhận xét,bổ sung Rễ cọc Rễ chùm Rễ cái to khoẻ, đâm sâu xuống đất và nhiều rễ con mọc xiên.Từ các rễ con lại mọc ra nhiều rễ con bé hơn nữa. Gồm nhiều rễ con dài gần bằngnhau,thường mọc toả ra từ gốc thân thành một chùm. -Thảo luận nhóm . -Thảo luận nhóm . Bài 13: Cấu tạo ngoài của thân. Tìm hiểu các loại thân. 1.Mục tiêu: Phân biệt được các loại thân : thân đứng,thân leo,thân bò. 2.Chuẩn bị: +Thầy: Tranh ảnh H 13.3 sgk,bảng phụ. +Trò: sưu tầm các thân cây (Thân cây tầm tơi,rau má,cỏ,rau ngót,đậu,nhãn,xoan). 3.Tiến trình dạy học: Hoạt động Thầy Hoạt động Trò _Y/c HS tự đọc thông tin sgk ?Có mấy loại thân chính? ?Nêu đặc điểm để phân biệt chúng? -Treo hình 13.3 sgk y/c HS qs kĩ kết hợp với mẫu vật sắp xếp chúng vào từng loại thân cụ thể? -y/c HS thảo luận nhóm hoàn thành bảng sgk -GV nhận xét đưa ra đáp án đúng.(treo bảng phụ ). -Đọc thông tin sgk *Có 3 loại thân chính: thân đứng,thân leo,thân bò. -Thảo luận nhóm. *Thân đứng có 3 dạng: +Thân gỗ: cứng, cao, có cành. +Thân cột: cứng, cao, không cành. +Thân cỏ: mềm,yếu,thấp. *Thân leo: +Leo bằng thân quấn: +Leobằng tua cuốn. *Thân bò: mềm,yếu,bò lan sát đất. -QS kĩ hình ảnh kết hợp với thông tin thảo luận nhóm sắp xếp các cây vào từng loại thân cụ thể. +Đại diện nhóm 3 trình bày kết quả. +Nhóm khác so sánh, nhận xét,bổ sung - Thảo luận nhóm +Đại diện nhóm 5 trình bày kết quả. +Nhóm khác so sánh, nhận xét,bổ sung Bài: 14. Thân dài ra do đâu 1. Mục tiêu:-Trình bày được thân dài ra do có sự phân chia của mô phân sinh (ngọn và lóng ở một số loài ). 2. Chuẩn bị: +Thầy: chuẩn bị trước TN sgk,bảng phụ. +Trò: chuẩn bị trước TN sgk 3. Tiến trình dạy học: Hoạt động Thầy Hoạt động Trò -y/c các nhóm trình bày kết quả TN đã chuẩn bị trước ở nhà. ?So sánh chiều cao của 2 nhóm cây trong TN không ngắt ngọn và ngắt ngọn? ?Từ TN trên ,hãy cho biết thân dài ra do bộ phận nào? GV nhận xét đưa ra đáp đúng. ?Xem lại bài 8 giải thích vì sao thân dài ra được? -y/c HS đọc thông tin sgk ?Lấy ví dụ minh hoạ? ?Giải thích vì sao khi trồng đậu, bông, cà phê,trước khi cây ra hoa ,tạo quả, người ta thường ngắt ngọn? ?Giải thích vì sao đối với cây trồng lấy gỗ ,lấy sợi ,người ta thường tỉa cành xấu,cành bị sâu mà không bấm ngọn? - các nhóm lần lượt trình bày kết quả TN đã chuẩn bị trước ở nhà. Nhóm cây Chiều cao (cm) Ngắt ngọn 20 Không ngắt ngọn 25 -Các nhóm dựa vào kết quả TN trả lời. -Thảo luận nhóm. +Đại diện nhóm 4 trình bày kết quả. +Nhóm khác so sánh, nhận xét,bổ sung -Thân dài ra do phần ngọn (một số cây do phần lóng ở mỗi gióng) -Thảo luận nhóm.trả lời: *Thân đà ra là do sự phân chia tế bào ở mô phân sinh ngọn. -HS đọc thông tin sgk rút ra kiến thức: *Sự dài của thân các loại cây khác nhau thì không giống nhau. -Liên hệ thực tế lấy ví dụ. Thân những cây có thân leo thường dài ra rất nhanh,thân những cây lấy gỗ sống lâu năm thân đai ra chậm -Thảo luận nhóm. kiến thức -Thảo luận nhóm. kiến thức Bài: 32. Các loại quả 1.Mục tiêu: Nêu được các đặc điểm hình thái,cấu tạo của quả: quả khô,quả thịt. 2.Chuẩn bị: +Thầy: Tranh ảnh H 32.1 sgk +Trò: sưu tầm các loại quả (quả đậu,nhãn,xoan,cà chua,chanh,cải,đu đủ,thìa là,táo,bông). 3.Tiến trình dạy học: Hoạt động Thầy Hoạt động Trò -y/c HS đặt mẫu vật sưu tầm được theo nhóm kết hợp qs kĩ H32.1 sgk ?hãy xếp những loại quả có nhiều điểm giống nhau vào một nhóm? ?Em có thể phân chia các quả đó thành mấy nhóm? ?Hãy viết những đặc điểm mà em đã dùng để phân chia chúng? -y/c HS đọc thông tin sgk ?Có mấy nhóm quả chính?Nêu đặc điểm để phân biệt chúng? ?Mỗi loại cho 3 ví dụ? -y/c HS thảo luận nhóm theo mục ▼sgk? ?QS vỏ của các qủa khô chín,tìm xem chúng có đặc điểm khác nhau nào mà dựa vào đó người ta phân biệt thành 2 nhóm quả khô? Kết luận: ?Trong H32.1 có những quả nào được xếp vào mỗi nhóm của quả khô đó? ?Vì sao người ta thu hoạch đỗ xanh,đỗ đen trước khi quả chín khô? -Gọi HS đọc □ sgk -y/c HS thảo luận nhóm theo mục ▼sgk? ?Tìm điểm khác nhau chính giữa nhóm quả mọng và nhóm quả hạch? ?Các quả trong nhóm quả nào thuộc nhóm quả mọng quả nào thuộc nhóm quả hạch? Kết luận: ?Người ta có nhưngc cách gì để bảo quản và chế biến các loại quả thịt? ?Tìm thêm ví dụ về những quả mọng và quả thịt khác? -HS đặt mẫu vật sưu tầm được theo nhóm kết hợp qs kĩ H32.1 sgk xếp những loại quả có nhiều điểm giống nhau vào một nhóm. -Thảo luận nhóm. kiến thức -Thảo luận nhóm. kiến thức - đọc thông tin sgk -Dựa vào thông tin trả lời *Quả được chia thành 2 nhóm chính là: quả khô và quả thịt. +Quả khô: khi chín thì vỏ khô,cứng, mỏng. +Quả thịt: khi chín thì mềm,vỏ dày,chứa đầy thịt quả. a) Các quả khô. -Thảo luận nhóm -Quả khô: gồm quả khô không nẻ,quả khô nẻ. -Thảo luận nhóm +Đại diện nhóm 5 trả lời +Nhóm khác nhận xét bổ xung. -Thảo luận nhóm +Đại diện nhóm 1 trả lời +Nhóm khác nhận xét bổ xung. b) Các loại quả thịt. - Đọc □ sgk - Thảo luận nhóm theo mục ▼sgk. *Quả thịt gồm: quả mọng và quả hạch. -Thảo luận nhóm -Thảo luận nhóm C. Kết luận: -Qua một số tiết giảng dạy theo "phương pháp dạy học hoạt động nhóm nhỏ"tôi thấy HS chủ động trong việc tiếp thu kến thức dưới sự chỉ đạo,điều khiển của GV.Các em không còn nhút nhát,lười suy nghĩ như trước nữa mà phát huy được tính tự giác,tích cực suy nghĩ,óc sáng tạo và tinh thần hợp tác giữa các thành viên trong nhómdo đó tạo được hứng thú học tập ở học sinh. -Qua nghiên cứu tôi thấy kết quả đạt được như sau: +Có tới 80 % số HS có kĩ năng trình bày mô hình,mẫu vật ,thí nghiệm trước lớp. +Đa số HS có thể trình bày vấn đề trao đổi, thảo luận trong nhóm trước lớp.Các em không còn tự ti,nhút nhát như trước nữa,các em nắm bắt vấn đề nhanh hơn trước.GV chỉ cần gợi ý HS có thể chủ động tìm ra kến thứcChính vì vậy khả năng nhi nhớ kiến thức lâu hơn,HS biết vận dụng hiểu biết để giải thích một số hiện tượng trong thực tế và kết quả các bài kiểm tra cao hơn trước nhiều. -Có được kết quả trên là do sự vận dụng linh hoạt nhiều phương pháp dạy học kết hợp với nhiều loại phương tiện khác nhau để huy động được nhều giác quan của HS tham gia vào quá trình học tập nhằm lôi cuốn,tập trung sự chú ý và sự hứng thú học tập ở HS.Vì vậy lựa chọn phương pháp phù hợp đóng một vai trò rất quan trọng trong quá trình dạy và học. D. Đề nghị: Qua những kết quả đã đạt được trong việc vận dụng phương pháp đổi mới giáo dục ở một số tiết học đặc biệt là "phương pháp dạy học theo nhóm nhỏ" tôi rất mong các cấp lãnh đạo,các ban nghành quan tâm hơn nữa đến cơ sở vật chất ở các trường học cũng như tạo điều kiện để GV có điều kiện được nghiên cứu,được học tập cao hơn, để HS có điều kiện phát huy hết năng lực của mình nhằm nâng cao chất lượng dạy và học đáp ứng mục tiêu giáo dục ./. Cuối cùng tôi xin chân thành cám ơn! Tài liệu tham khảo: 1.Một số vấn đề đổi mới phương pháp dạy học môn Sinh học THCS (Nhà xuất bản giáo dục ). 2.Những vấn đề chung về đổi mới giáo dục THCS (Nhà xuất bản giáo dục). 3.Sách sinh học 6 (Nhà xuất bản giáo dục). 4.Sách giáo viên sinh học 6 (Nhà xuất bản giáo dục). 5.Tài liệu riêng của trường. Mục lục: A.Đặt vấn đề(Trang 1) I.Lời mở đầu 1.thuận lợi 2.khó khăn.... 3.Số liệu thống kê(Trang 2 ) B.Giải quyết vấn đề:.. I.Các giải pháp thực hiện. 1.Cơ sở thực tiễn. 2.Tìm hiểu nguyên nhân. II.Các biện pháp để tổ chức thực hiện... ( Trang 3 ) 1.Nội dung 2.Biện pháp cụ thể 3.Vận dụng... C.Kết luận. .. ( Trang 9 ) D.Đề nghị