Đề Thi chọn học sinh giỏi môn Ngữ Văn 7 - Đề số 8 - Phòng Giáo dục và đào tạo huyện Thủy Nguyên

UBND HUYỆN THỦY NGUYÊN PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO -------------------------- ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI MÔN THI : NGỮ VĂN 7 Thời gian: 120 phút ( Không kể thời gian giao đề) Câu 1 (3.0 điểm) Bài thơ “Tiếng gà trưa” của Xuân Quỳnh có đoạn: “Cháu chiến đấu hôm nay Vì lòng yêu Tổ quốc Vì xóm làng thân thuộc Bà ơi, cũng vì bà Vì tiếng gà cục tác Ổ trứng hồng tuổi thơ.” ( Ngữ Văn 7, tập 1, NXBGD) Viết đoạn văn ngắn trình bày cảm nhận của em về vẻ đẹp nghệ thuật và nội dung có trong đoạn thơ trên. Câu 2 ( 7.0 điểm) Tinh thần nhân đạo là một trong những chủ đề xuyên suốt trong văn học. Qua những áng văn chương đã học trong chương trình Ngữ Văn 7 hãy làm sáng tỏ nhân định trên. --------------------------------------HẾT----------------------------------- UBND HUYỆN THỦY NGUYÊN PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO -------------------------- HƯỚNG DẪN CHẤM THI CHỌN HSG MÔN: NGỮ VĂN 7 Câu Đáp án Điểm 1 - Hình thức : Một đoạn văn - Có câu chủ đề - Chỉ rõ được biện pháp tu từ điệp ngữ ( từ được nhắc đi nhắc lại “ vì” ) - Tác dụng của biện pháp tu từ để làm nổi bật nội dung của đoạn thơ : Làm tăng tính nhạc cho đoạn thơ đồng thời đã nhấn mạnh, làm nổi bật ý : Người lính trẻ đi chiến đấu mang theo tiếng gà trưa- mang theo những kỉ niệm thân thương của tuổi thơ và cả hình ảnh người bà hết lòng yêu thương cháu vào cuộc chiến đấu. Qua đó, tác giả đã gửi đến người đọc những ý nghĩa sâu sắc ; tình yêu tổ quốc được bắt nguồn từ tình cảm với gia đình, với người thân, yêu xóm làng.Đó chính là cội nguồn của tình yêu quê hương , yêu đất nước. Tình cảm ấy là sức mạnh của người lính. 0.25 0.25 0.5 2 2 - Xác định đúng kiểu bài nghị luận chứng minh, giải thích ( tác phẩm có nội dung về tinh thần nhân đạo đó là biết yêu thương, sẻ chia vì người khác, tác phẩm khơi gợi sự đồng cảm nơi người đọc lấy dẫn chứng chứng minh trong chương trình Ngữ Văn 7. - Viết bài có bố cục rõ ràng, có luận điểm,luận cứ, luận chứng phù hợp. - Trình bày sạch đẹp, câu chữ rõ ràng, hành văn giàu cảm xúc trôi chảy. A, Mở bài : Dẫn dắt vào vấn đề hợp lí. - Trích dẫn được nội dung cần chứng minh ở đề bài và nhận xét về tình đúng đắn của nhận xét trên.Tinh thần nhân đạo là một trong những chủ đề xuyên suốt trong văn học và điều đó thật đúng trong chương trình Ngữ Văn 7 đã thể hiện rất rõ vấn đề trên. B, Thân bài *Giải thích được thế nào là tinh thần nhân đạo trong văn học: Đó chính là tinh thần nhân ái, là sự xót thương, lòng đồng cảm, là thái độ chở che bênh vực cho những số phận con người bất hạnh, là tấm lòng “Thương người như thể thương thân” . - Luận điểm: Tinh thần nhân đạo được thể hiện trên bốn khía cạnh: Đó là sự xót thương đồng cảm , sẻ chia với số phận đau khổ, là sự lên án tố cáo những thế lực hắc ám chà đạp lên quyền sống của con người, là những ước mơ khát vọng về một xã hội công bằng bác ái, tôn trọng phẩm giá của con người, phản ánh số phận và hạnh phúc của con người. * Ca dao , dân ca đã nói lên tiếng nói đồng cảm, tiếng kêu than của người dân lao động, vất vả lam lũ nhưng lại có cuộc sống thật cơ cực, lầm than. Đó là thân phận nhỏ bé qua hình ảnh ẩn dụ trong ca dao nhan dân đã gửi gắm tiếng kêu than như thân phận cái kiến, cái bống, con cuốc, con tằm “ Thương thay thân phận con tằm. Dầu kêu ra máu có người nào nghe.” Hình ảnh người lao động hiện lên thật vất vả, khổ cực trong lao động nhưng họ lại bị bóc lột, bị chèn ép trong xã hội phong kiến xưa.Đó là nỗi thương cảm, xót xa cho số phận của những người dân lao động quanh năm bán mặt cho đất, bán lưng cho trời, mà họ lại chẳng được hưởng bất kì chút thành quả nào. - Tiếng nói thương cảm cho số phận của người phụ nữ trong xã hội cũ còn chịu nhiều bất công, oan trái. Họ có số phận lênh đênh chìm nổi, không có quyền quyết định số phận cuộc đời của mình.Họ thật nhỏ bé, đáng thương trong xã hội phong kiến còn nhiều định kiến. “ Thân em .Gió dập sóng dồi biết tấp vào đâu” đó là nỗi thương cảm cho số phận của người phụ nữ của nhân dân . Hình ảnh trái bần vừa chua, chát giống như cuộc đời người phụ nữ xưa vậy họ luôn chịu tủi nhục trước xã hội, trước cuộc đời. Số phân của họ thật đáng thương luôn lênh đênh chìm nổi vô định, không biết hướng nào , không biết lưu lạc, tấp vào đâu bởi số phận của họ, cuộc đời họ không do họ quyết định mà do định kiến xã hội quyết định.Tác giả dân gian đã cảm thương cho số phận cuộc đời người phụ nữ để nói lên cuộc đời thân phân họ mà khi người đọc đọc lên đều thấy xót thương cho họ *Thơ Nôm Trung đại Việt Nam cũng phản ánh rất rõ qua bài thơ “ Bánh trôi nước” Hình ảnh thân phận người phụ nữ phải chìm nổi, rắn, nát . Tùy thuộc vào những định kiến xã hội, vào lễ giáo phong kiến đã tước đi quyền tự do hạnh phúc, buộc họ phải sống lệ thuộc vào người khác . Đó chính là nỗi thương cảm cho số phận người phụ nữ của bà chúa thơ Nôm Hồ Xuân Hương - Tiếng nói đau thương khi chiến tranh phi nghĩa xảy ra làm tan nát hạnh phúc lứa đôi vợ phải xa chồng , nỗi buồn, sự chia li không đáng có, sự đồng cảm của bà Đòan Thị Điểm - Tiếng kêu thương cho số phận người dân lao động qua tác phẩm “ Sống chết mặc bay” Phạm Duy Tốn đã nói lên nỗi đau khổ , tình cảnh đáng thương biết bao của những người dân đang trong tình cảnh đê vỡ bằng những lời biểu cảm trực tiếp của tác giả . Đằng sau lời biểu cảm là tiếng nấc nghẹn ngào cùng với dòng nước mắt xót thương của nhà văn đối với số phận bi thảm của người dân thấp cổ bé họng * Ca ngợi, tự hào về vẻ đẹp người lao động , tấm lòng nhân ái bao dung của nhà thơ Hồ Xuân Hương bà đã yêu thương trân trọng vẻ đẹp người phụ nữ, sự đồng cảm sẻ chia với số phận và cuộc đời phụ nữ là tiếng nói ngợi ca tuyệt vời nhất. Hay còn là ước mơ nhân ái cho những kẻ sĩ trên thế gian này có được ngôi nhà rộng để trải qua khó khăn thật giản dị và cao đẹp biết chừng nào: “ ước được nhà rộng muôn ngàn gian..nắng mưa chẳng nũng, vững vàng như thạch bàn.” * Lời lên án , tố cáo những thế lực hắc ám , sự bất công của xã hội phong kiến, thực dân xưa đối với cuộc sống của người dân lao động. - Tiếng kêu , lên án , tố cáo xã hội bất công bằng “ Cho ao kia cạn cho gầy cò con” , đó là bản án cho giai cấp thống trị tàn ác, vơ vét, bóc lột dân lành - Tiếng nói tố cáo, phản kháng trong thơ của Hồ Xuân Hương và Bà Đoàn Thị Điểm về sự bất công với người phụ nữ. - Bài ca nhà tranh bị gió thu phá lên án, tốc cáo xã hội loạn lạc, chiến tranh đã gay lên sự thất học , hỗn láo của lũ trẻ đáng ra phải biết lễ nghĩa học hành.( - Sống chết mặc bay đã tố caó kẻ cầm quyền vô nhân tính , bỏ mặc sự sống chết của dân lành C, Kết bài - Đánh giá khái quát vấn đề - Bộc lộ suy nghĩ cảm nhận của người viết về vấn đề trên. 0.5 0.5 5.5 0.5 0.5 0.5 0.5 0.5 0.5 0.5 0.5 0.5 0.5 0.5 0.5 --------------------------HẾT------------------------------