Đề tài Ứng dụng công nghệ thông tin trong việc dạy kiến thức mới đối với môn tin học 8 với bài “ lặp với số lần chưa biết trước”

ng tin, đưa công nghệ thông tin vào trường học. Cho học sinh được làm quen, tìm hiểu về nó, dần dần làm chủ nó. Trong chương trình tin học cấp THCS, các em sẽ được học chương trình soạn thảo văn bản, chương trình bảng tính, phần mềm trình chiếu, lập trình cơ bản Thế nhưng do công nghệ thông tin là thứ rất mới mẻ với nền giáo dục nước ta, điều kiện cơ sở vật chất còn hạn chế. Nên sự tiếp cận và hiểu biết về nó đối với học sinh của chúng ta còn nhiều hạn chế. Nhất là việc áp dụng nó vào việc giải toán lại càng khó hơn. Chính vì vậy tôi mạnh dạn nghiên cứu chuyên đề: Ứng dụng công nghệ thông tin trong việc dạy kiến thức mới đối với môn tin học 8 với bài “ Lặp với số lần chưa biết trước” II. Mục đích nghiên cứu: Qua thực tiễn của học sinh cùng với sự phát triển của công nghệ thông tin như hiện nay, tôi mạnh dạn nghiên cứu chuyên đề này với mục đích đưa tin học gần gũi hơn với cuộc sống. Cụ thể hơn là giúp học sinh phần nào học tốt hơn phần ngôn ngữ lập trình. III. Nhiệm vụ nghiên cứu: Trước hết cần khẳng định rằng Pascal là một ngôn ngữ lập trình tốt và đặc biệt, được tạo ra với mục đích dùng cho giảng dạy vì các lý do: Có cú pháp rõ ràng, dễ dạy dễ học; Pascal được viết theo lý thuyết chuẩn về lập trình cấu trúc nên một mặt nó minh hoạ cho lý thuyết về ngôn ngữ lập trình, mặt khác nhiều tài liệu khoa học máy tính cũng dùng Pascal để minh hoạ; Có thể sử dụng Pascal để viết các ứng dụng chuyên sâu, can thiệp vào phần cứng của máy tính và các thiết bị điện tử khác và cuối cùng là do trình biên dịch Pascal nhỏ gọn, có thể chạy tốt trên các máy tính cấu hình yếu, rất phù hợp với khả năng đầu tư cho học tập của học sinh, sinh viên. Tuy nhiên ngày nay công nghệ thông tin đó có nhiều thay đổi. Một trong những thay đổi cơ bản đó là môi trường hệ điều hành đó thay đổi từ DOS sang Windows nên khó cos thể sử dụng Pascal để viết các chương trình ứng dụng dưới Windows. Để lập trình được dưới Windows với giao diện đồ hoạ, người lập trình bắt buộc phải học thêm một ngôn ngữ khác chẳng hạn DELPHI, Visual Basic Dĩ nhiên nếu người lập trình nắm vững ngôn ngữ Pascal thì việc học thêm các ngôn ngữ này là dễ dàng. Để giúp học sinh dễ dàng hơn trong việc lập trình giải quyết các bài toán mang tính lặp, trong nội dung của bài sáng kiến này tôi đưa ra những tóm lược cơ bản nhất của câu lệnh lặp với số lần chưa biết trước và một số ví dụ mẫu vận dụng cấu trúc lặp để giải quyết có hiệu quả. IV. Đối tượng nghiên cứu: Học sinh lớp 8. V. Phương pháp nghiên cứu: - Phương pháp điều tra. - Phương pháp phân tích. - Phương pháp tổng hợp kinh nghiệm trong giảng dạy. - Phương pháp trò chuyện trao đổi. - Phương pháp đọc sách và tổng hợp tư liệu. B. PHẦN NỘI DUNG: - Muốn học tập đạt kết quả tốt, ngoài việc bản thân HS tích cực học tập, không thể thiếu vai trò hướng dẫn dìu dắt của người thầy. - Để giúp học sinh dễ dàng hơn trong việc lập trình giải quyết các bài toán mang tính lặp ở bộ môn Tin học vừa đúng với nguyên tắc dạy học ở trường THCS, vừa đúng theo tinh thần đổi mới phương pháp dạy học hiện nay, nhằm hình thành cho học sinh tính tích cực, độc lập, sáng tạo, nâng cao năng lực phát triển và giải quyết vấn đề, rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn, tác động đến tình cảm, đem lại niềm tin và thích thú học tập cho HS. Hiện nay, không ít học sinh lười, học tập thụ động và có không ít phụ huynh thiếu sự quan tâm đến việc học của con em mình. Vì vậy, việc hệ thống các kiến thức về câu lệnh lặp để giải một số bài tập của giáo viên phải được chú ý đúng mức. - Trong quá trình giảng dạy, tôi nhận thấy Pascal là môn học khó đối với các em học sinh Khối 8, vì có một số thuật toán các em chưa được học ở bộ môn Toán, thêm vào đó là các em chỉ sử dụng các câu lệnh bằng Tiếng Anh để thể hiện khi lập trình. Do đó việc học tập của học sinh vẫn còn mang tính mơ hồ, như bị ép buộc, có nhiều học sinh rất sợ môn Tin học 8 vì tính chất khô khan, khó hiểu trong khi học. Từ thực tế đó tôi không ngừng học hỏi để tìm ra biện pháp khắc phục. Bằng kinh nghiệm khiêm tốn trong những năm qua, tôi đã đưa ra những tóm lược cơ bản nhất của các câu lệnh lặp và một số ví dụ mẫu vận dụng cấu trúc lặp để giải quyết có hiệu quả là nhằm giúp học sinh tiếp thu bài nhanh, nhớ kiến thức lâu hơn và cảm thấy thích thú trong học tập. C: TIẾT DẠY THỰC NGHIỆM: Tiết 49: Bài 8: LẶP VỚI SỐ LẦN CHƯA BIẾT TRƯỚC ( Tiết 1) I. Mục đích yêu cầu: - Biết được có nhiều hoạt động được lặp đi lặp lại với số lần chưa biết trước. - Biết được các hoạt động lặp với số lần chưa biết trước phụ thuộc vào một điều kiện có được thõa mãn hay không. - Biết ngôn ngữ lập trình dùng cấu trúc lặp với số lần chưa biết trước để chỉ dẫn máy tính thực hiện lặp đi lặp lại công việc đến khi một điều kiện nào đó được thõa mãn. - Biết hoạt động của câu lệnh lặp với số lần chưa biết trước Whiledo trong Pascal. II. Chuẩn bị: Giáo viên: Giáo án, sách giáo khoa, máy chiếu... Học sinh: Sách giáo khoa, vở, viết, học bài cũ. III. Hoạt động dạy học: 1. Ổn định lớp: Kiểm tra sĩ số: 8A: .................., 8B: .................., 8C: ...................... 2. Kiểm tra bài cũ: Câu hỏi: Hãy nêu cú pháp câu lệnh lặp ForDo. 3. Bài mới: (Giáo viên chiếu VD1, VD2 cho hs quan sát, dẫn dắt học sinh vào bài mới) Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung bài dạy Họat động 1: Tìm hiểu các hoạt động lặp với số lần chưa biết trước - Gv: Trong thực tế có nhiều hoạt động được thực hiện lặp đi lặp lại với số lần chưa biết trước. - Hs: Lắng nghe. - Gv: Chiếu lần lượt 3 ví dụ về hoạt động lặp với số lần chưa biết trước và giải thích từng ví dụ - Hs: Quan sát, lắng nghe. - Gv: Các em hãy cho thêm những ví dụ về hoạt động lặp với số lần chưa biết trước? - Hs: Suy nghĩ, liên hệ thực tế, cho một vài ví dụ. - Gv: Theo dõi, sửa sai nếu có. - Gv: Chiếu Vd1(sgk:phần lặp với số lần chưa biết trước). - Hs: Quan sát. - Gv: Long sẽ lặp lại hoạt động gọi điện mấy lần? - Hs: Trả lời: Chưa thể biết trước được. - Gv: Điều kiện để kết thúc hoạt động lặp đó là có người nhấc máy. Như vậy, các hoạt động lặp với số lần chưa biết trước phụ thuộc vào một điều kiện, phụ thuộc như thế nào thì các em sẽ tìm hiểu kỹ hơn trong VD2 sgk. - Gv: Chiếu VD2 sgk, cho học sinh đọc ví dụ. - Hs: Quan sát, đọc ví dụ. - Gv: Điều kiện ntn thì kết thúc hoạt động lặp? - Hs: Trả lời: Khi tổng Tn nhỏ nhất lớn hơn 1000 thì kết thúc hoạt động lặp. - Gv hỏi thêm Khi nào hoạt động lặp được tiếp tục? - Hs: Trả lời: Khi tổng Tn £ 1000 - Gv: Chiếu và phân tích bài toán cho hs hiểu. - Hs: Quan sát, lắng nghe. - Gv: Chiếu mô tả thuật toán của VD2 và giải thích. - Hs: Quan sát, lắng nghe. - Gv: Các hoạt động lặp với số lần chưa biết trước phụ thuộc vào cái gì và chỉ dừng lại khi nào? - Hs: Suy nghĩ, trả lời: Các hoạt động lặp với số lần chưa biết trước phụ thuộc vào một điều kiện cụ thể và chỉ dừng lại khi điều kiện đó sai. - Gv: Chốt lại và ghi bảng. - Hs: Lắng nghe, ghi bài. - Gv: Chiếu sơ đồ diễn tả thuật toán trong VD2 và giải thích. - Hs: Quan sát, lắng nghe. - Gv: Phối hợp cùng hs vẽ sơ đồ mô tả các hoạt động lặp với số lần chưa biết trước. - Gv: Dẫn dắt hs sang hoạt động 2. - Hs: Lắng nghe. 1. Các hoạt động lặp với số lần chưa biết trước: - Các hoạt động lặp với số lần chưa biết trước phụ thuộc vào một điều kiện cụ thể và chỉ dừng lại khi điều kiện đó sai. - Sơ đồ các hoạt động lặp với số lần chưa biết trước: Hoạt động 2: Tìm hiều một vài ví dụ và cú pháp về lệnh lặp với số lần chưa biết trước trong Pascal. - Gv: Chiếu VD1, VD2 cho hs xem và giải thích lần lượt từng ví dụ. - Hs: Quan sát, lắng nghe. - GV: Hãy nêu cú pháp câu lệnh lặp với số lần chưa biết trước? - Hs: Trả lời. - Gv: Nhận xét, chốt và ghi bảng. - Hs: Lắng nghe, chép bài. - Gv: Hãy giải thích, trong đó While, do được gọi là gì?; điều kiện là gì?; câu lệnh là gì? - Hs: Giải thích. - Gv: Nhận xét, chốt và ghi bảng, cho 1 ví dụ. - Hs: Lắng nghe, chép bài. - Gv: Chiếu VD dùng câu lệnh lặp While do để viết chương trình thể hiện thuật toán trong VD2. Sau đó giáo viên giải thích cụ thể từng dòng trong chương trình. - Hs: Quan sát, lắng nghe. - Gv: Các em hãy vận dụng những kiến thức đã được học để làm bài tập. 2. Ví dụ về lệnh lặp với số lần chưa biết trước: - Cú pháp câu lệnh lặp với số lần chưa biết trước có dạng: While do ; - Trong đó: + While, do là các từ khóa. + Điều kiện thường là phép so sánh. + Câu lệnh là câu lệnh đơn hoặc câu lệnh ghép. + Vd: While a<=b do a:=a+1; Hoạt động 3: Làm bài tập củng cố. - Gv: Chiếu bảng hướng dẫn và hướng dẫn hs cách chia nhóm làm bài tập và trả lời câu hỏi - Hs: Quan sát, lắng nghe. Chọn câu hỏi, thảo luận, trả lời câu hỏi theo hướng dẫn của giáo viên. Câu 1 Câu 2 Câu 3 Câu 4 3. Bài tập: - Câu 1, câu 2, câu 3, câu 4. - Cả lớp suy nghĩ rồi trả lời. - Làm vào phiếu học tập. - Cả lớp suy nghĩ rồi trả lời. - Hoạt động nhóm. 4. Ghi nhớ : - Các hoạt động lặp với số lần chưa biết trước phụ thuộc vào một điều kiện cụ thể và chỉ dừng lại khi điều kiện đó sai. - Trong Pascal câu lệnh lặp với số lần chưa biết trước có dạng: While do ; 5. Dặn dò: - Về nhà học bài, làm bài tập 2 trang 71 sách giáo khoa. - Tìm thêm một vài ví dụ về hoạt động lặp với số lần chưa biết trước. - Xem trước VD3,VD4, VD5, Lặp vô hạn lần – Lỗi lập trình cần tránh. D. PHẦN KẾT LUẬN: Với sự quan tâm của nhà trường, gia đình và xã hội đối với con em học sinh. Nhằm giúp các em trở thành tương lai của xã hội, tôi cũng thấy mình phải có trách nhiệm làm điều gì đó. Vì vậy tôi đã viết chuyên đề này. Trên đây tôi đã giải quyết xong nhiệm vụ chuyên đề: Ứng dụng công nghệ thông tin trong việc dạy kiến thức mới đối với môn tin học 8 với bài “ Lặp với số lần chưa biết trước” Với chuyên đề này tôi cảm thấy nó phù hợp với tâm lý lứa tuổi, trình độ nhận thức và kĩ năng vận dụng kiến thức của học sinh vào thực tế cuộc sống. Qua đó giúp học sinh hứng thú học tập, phát triển trí tuệ, nâng cao phẩm chất đạo đức lối sống. Phù Ninh, ngày 10 tháng 02 năm 2013 Người viết Hoàng Mạnh Hùng