Đề tài Ứng dụng CNTT trong soạn giảng giáo án điện tử để nâng cao hiệu quả dạy học Địa lý lớp 12 THPT

giảng giáo án điện tử . Theo tôi để bài giảng điện tử đạt hiệu quả cao thì trong quá trình soạn, giảng giáo viên cần chú ý những điểm sau: - Giáo viên cần phải nắm rõ cách sử dụng các thiết bị dạy học nói chung và CNTT nói riêng - Chỉ được sử dụng CNTT như một phương tiện hỗ trợ việc giảng dạy địa lí, không dùng thay thế hoàn toàn bài giảng của giáo viên. - Bài giảng giáo án điện tử không được quá nhiều slide, các slide phải trình bày khoa học, ngắn gọn xúc tích theo thứ tự logic của bài ( nên sử dụng các liên kết, các đường linh giữa các slie để bài giảng xúc tích và khoa học hơn) - Phông chữ trong các slie phải chuẩn để đảm bảo tính trực quan, khoa học nên dùng: Cỡ chữ 14 ( các đề mục cỡ chữ 18 hoặc 20), chữ màu đen trên nền trắng hoặc chữ trắng nền màu tối. - Các hiệu ứng trong slide phải đơn giản tránh rối mắt, tránh sự phân tán tư tưởng tập trung vào bài học của học sinh - Hình ảnh, bản đồ, biểu đồ... phải tiêu biểu, trực quan, khoa học, chính xác đặc biệt khi sử dụng video phải tiêu biểu, phù hợp nhưng ngắn gọn ( mỗi đoạn video chỉ nên tối đa là 2’ )... - Giáo viên cần kết hợp giữa trình chiếu, viết bảng và lời giảng của giáo viên một cách linh hoạt, phù hợp để đạt hiệu quả cao. 3. Minh họa - soạn giảng giáo án điện tử Tiết 10 bài 9: Thiên nhiên nhiệt đới ẩm gió mùa- Địa lí lớp 12 THPT Phần mở bài( 2’) * Hoạt động 1 Cá nhân - Bước 1: GV chiếu slie giới thiệu về nội dung của bài: 1. Khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa a. Tính chất nhiệt đới b. Tính chất ẩm c. Tính chất gió mùa 2. Ảnh hưởng của thiên nhiên nhiệt đới ẩm gió mùa đến các thành phần tự nhiên khác a. Địa hình b. Sông ngòi c. Đất d. sinh vật 3. Ảnh hưởng của thiên nhiên nhiệt đới ẩm gió mùa đến hoạt động sản xuất và đời sống. - Bước 2: GV nhưng tiết học hôm nay cô trò chúng ta chỉ tìm hiểu mục 1. Khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa Phần giảng bài mới (38’) * Hoạt động 2: Thảo luận nhóm( 13’) - Bước 1: GV chia lớp làm 4 nhóm Dựa vào kiến thức SGK kết hợp với hình ảnh trên màn chiếu + Nhóm 1, 3: Tìm hiểu tính chất nhiệt đới chỉ ra: Biểu hiện và nguyên nhân + Nhóm 2, 4: Tìm hiểu tính chất ẩm chỉ ra: Biểu hiện và nguyên nhân - Bước 2: Sau 3’, 2 nhóm trình bày kết quả nhóm khác nhận xét bổ xung - Bước 3: GV chuẩn kiến thức viết lên bảng, kết hợp hướng dẫn học sinh khai thác atlat trang 9 1. Khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa a. Tính chất nhiệt đới - Biểu hiện: + Tổng bức xạ: Lớn + Cán cân bức xạ dương 75kcal/cm2/năm + Nhiệt độ trung bình năm > 200c + Số giờ nắng: 1400- 3000 giờ/ năm - Nguyên nhân: do VN nằm trong vùng nội chí trí tuyến, 1 năm có 2 lần mặt trời lên thiên đỉnh. b. Tính chất ẩm - Biểu hiện + Lượng mưa trung bình năm:cao 1500- 2000mm/năm + Độ ẩm không khí cao: TB 80%/ năm + Cân băng ẩm luôn dương - Nguyên nhân chính : vị trí nước ta giáp biển, các khối khí đi qua biển... c. Tính chất gió mùa * Hoạt động 3: Cá nhân + Thảo luận nhóm ( 25’) - Bước 1: GV yêu cầu hs quan sát hình ảnh và nhớ lại kiến thức lớp 10 trả lời các câu hỏi sau: - Khí áp là gì? - Khi nhiệt độ thay đổi thì khí áp thay đổi như thế nào? - Gió là gì? - Việt Nam nằm trong vùng chịu ảnh hưởng của loại gió nào? - So sánh khả năng nhận nhiệt và tỏa nhiệt của lục địa và đại dương * Bước 2: HS dựa vào kênh hình, kênh chữ SGK thảo luận theo nội dung phiếu học tập - Nhóm 1: gió mùa mùa đông - Nhóm 2: Gió mùa mùa hạ * Phiếu học tập Gió mùa Thời gian Hướng Nguồn gốc Phạm vi Tính chất Hệ quả Gió mùa mùa đông Gió mùa mùa hạ Trong thời gian hs thảo luận GV kẻ phiếu học tập lên bảng * Bước 3: Đại diện 2 nhóm lên bảng trình bày kết quả. Hs dưới lớp nhận xét bổ xung. GV chuẩn kiến thức ( chỉ hình trên máy chiếu cho hs thấy rõ) - GV chiếu bảng chuẩn kiến thức để HS so sánh với bài của mình Gió mùa Nguồn gốc Thời gian Phạm vi Hướng gió Tính chất Hệ quả *Gió mùa mùa đông - Áp cao xibia - T 11- T 4 - Miền Bắc - Đông Bắc - Đầu mùa lạnh khô -Cuối mùa lạnh ẩm - Mùa đông ở khu vực Miền Bắc *Gió mùa mùa hạ - Nửa đầu mùa áp cao Bắc AĐD - Nửa cuối mùa áp cao chí tuyến NBC - T 5- T 10 - Cả nước - Tây Nam riêng BB có hướng Đông Nam - Nóng ẩm - Đầu mùa: Mưa nhiều ở NB& TN, khô nóng ở Trung Bộ & Nam TB - Cuối mùa: Mưa cho cả nước - HS trả lời - Gv chuẩn kiến thức( Viết lên bảng ) * Sự phân chia mùa ở các khu vực trên lãnh thổ Việt Nam - Miền Bắc: + Mùa Đông: Lạnh- ít mưa + Mùa hạ: Nóng- mua nhiều - Miền Nam: Chia làm 2 mùa : mưa- khô - Tây Nguyên và Duyên Hải Nam Trung bộ: Có sự đối lập về mùa mưa và mùa khô * Tóm lại: Khí hậu là tài nguyên quan trọng ảnh hưởng đến các thành phần tự nhiên khác, kinh tế và hoạt động sản xuất của nước ta. Phần củng cố ( 5’) - Gv sử dụng các hình ảnh để hệ thống kiến thức trọng tâm của bài - Gv chiếu lên màn hình các câu hỏi yêu cầu HS trả lời 1.Câu nào dưới đây không đúng với gió mùa mùa đông? Thổi theo hướng Tây Nam Chỉ hoạt động ở Miền Bắc nước ta Đầu mùa lạnh khô, cuối mùa lạnh ẩm Thời gian hoạt động từ t11- t4 2. Câu nào sau đây không đúng với gió mùa mùa hạ? a. Đầu mùa thổi từ áp cao BAĐD, Cuối mùa thổi từ áp cao chí tuyến NBC b. Thổi theo hướng TN riêng BB có hướng ĐN c. Gây ra khô nóng ở Nam bộ và Tây Nguyên d. Phạm vi hoạt động trên cả nước 3. Gió mùa mùa đông thổi vào nước ta theo từng đợt đúng hay sai? 4. Câu hát Trường Sơn Đông, Trường Sơn Tây bên nắng đốt bên mưa quay đang nói đến hiện tượng nào?đúng vào thời điểm nào trong năm?ở đâu? 5. Nước ta cùng vĩ độ với các nước Bắc Phi, nhưng tại sao khí hậu nước ta không khô, nóng và bị hoang mạc hóa như Bắc Phi? 4. Kết quả thực hiện Qua 1 năm thực nghiệm việc ứng dụng CNTT vào soạn giảng giáo án điện tử chương trình địa lí lớp 12 tại 2 lớp 12A1 và 12A2 trường THPT số 2 Bát Xát đã đạt được kết quả khả quan như sau: - Năm 2010- 2011 ( chưa UDCNTT ) số lượng học sinh từ trung bình trở lên chỉ đạt 78% trong đó chỉ có 25% điểm khá giỏi. - Năm 2011- 2012 ( UDCNTT ) số lượng học sinh từ trung bình trở lên đạt 88,5% trong đó có 34,3 % điểm khá giỏi. - Trong các tiết học học sinh hứng thú với bài giảng hơn, tích cực hơn, hiểu bài hơn, ứng dụng bài giảng vào thực tế tốt hơn. PHẦN III: KẾT LUẬN Ứng dụng CNTT trong dạy học địa lý thực sự đem lại hiệu quả cao trong quá trình dạy học. Các phương tiện hiện đại giúp cho giáo viên có thể vận dụng linh hoạt các phương pháp dạy học, khắc phục được một số khó khăn về đồ dùng dạy học: giáo viên có thể sử dụng được các tranh ảnh tư liệu, phim video, các hình vẽ trong sách giáo khoa, tự vẽ được các bản đồ, biểu đồ thích hợp cho từng bài dạy từ đó nâng cao được hiệu quả dạy học. Qua thực tế thực hiện, tôi nhận thấy việc sử dụng giáo án điện tử, sử dụng các phương tiện hiện đại (máy chiếu Overhead, máy chiếu đa năng…) trong dạy học địa lý là rất cần thiết. Tuy nhiên, chúng ta không nên lạm dụng cần phải sử dụng linh hoạt, kết hợp sử dụng các phương tiện hiện đại với việc vận dụng linh hoạt các phương pháp dạy học truyền thống với các phương pháp dạy học hiện đại sao cho phù hợp với nội dung bài học và đối tượng học sinh. Trên đây là một số vấn đề về lý luận và thực tiễn của việc Ứng dụng CNTT trong soạn giảng giáo án điện tử để nâng cao hiệu quả dạy học Địa lý lớp 12 THPT mà tôi đã tìm hiểu, vận dụng và đạt được kết quả bước đầu đáng khả quan. Tuy nhiên, việc thực hiện chưa được nhiều năm, nhiều lớp, vì vậy chưa thể hoàn thiện được, tôi sẽ tiếp tục thực hiện trong những năm học tiếp theo và ở tất cả các khối lớp. Rất mong nhận được ý kiến đánh giá của các thành viên trong Hội đồng Khoa học của ngành giáo dục tỉnh nhà và sự quan tâm của các đồng nghiệp để tôi có thể thực hiện việc ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy bộ môn được tốt hơn. Xin chân thành cảm ơn! Bát Xát, tháng 4 năm 2012 Người viết SKKN Vương Thị Nguyên DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Lí luận dạy học địa lí- Nguyễn Dược- Chủ biên ( NXB ĐHQG Hà Nội - Năm 1998) 2. Kĩ thuật dạy học - Nguyễn Trọng Phúc- Chủ biên ( NXB Giáo dục ) 3. Phương pháp sử dụng các thiết bị dạy học địa lí- Đinh Trung Quỳnh ( ĐH Thái Nguyên ) 4. Mạng Internet MỤC LỤC PHẦN I: NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG Trang I. Lí do chọn sáng kiến..........................................................................................1 II. Mục đích nghiên cứu.........................................................................................1 III. Phạm vi đối tượng nghiên cứu.........................................................................1 1. Phạm vi..............................................................................................................1 2. Đối tượng nghiên cứu........................................................................................2 3. Giá trị sử dụng của đề tài...................................................................................2 IV. Phương pháp nghiên cứu.................................................................................2 V. Thời gian và kế hoạch nghiên cứu....................................................................2 PHẦN II: NỘI DUNG NGHIÊN CỨU I. Cơ sở của đề tài..................................................................................................3 1. Cơ sở lí luận.......................................................................................................3 2. Cơ sở thực tiễn...................................................................................................3 II. Ảnh hưởng của công nghệ thông tin tới dạy học địa lí.....................................3 III. Kết quả nghiên cứu thực tiễn...........................................................................4 1. Quy trình chung khi soạn giảng giáo án điện tử bằng phần mền powerpoint...4 2. Một số kinh nghiệm trong soạn giảng giáo án điện tử......................................5 3. Minh họa - soạn giảng giáo án điện tử .............................................................5 4. Kết quả học tập của học sinh ..........................................................................15 PHẦN III: KẾT LUẬN 16 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 17