Đề tài Một số biện pháp nâng cao hiệu quả hoạt động thư viện

bìa của sách dán ở một số vị trí mà học sinh trong trường thường chú ý để thu hút nhiều bạn đọc đến thư viện . - Tổ chức đọc sách cho học sinh các lớp, cán bộ thư viên thường áp dụng phương pháp như: + Các loại sách Kim đồng hay, đẹp , quý, thư viện cho giáo viện chủ nhiệm mượn về lớp, giáo dục học sinh có ý thức bảo quản sách, bao bọc cẩn thận trước khi đọc . + Băng hình thức cho mượn về lớp đọc tập thể trong giờ sinh hoạt hoặc phát về tổ cho học sinh đọc, công tác bạn đọc cũng được nhân rộng ra rất nhiều bởi vì thì giờ lên thư viện, phòng đọc của các em rất hạn chế. + Trong các giờ ra chơi hằng ngày cán bộ thư viện thường xuyên tổ chức cho học sinh mượn và đọc sách. Tổ chức cho học sinh đọc sách trong các giờ ra chơi hàng ngày là những truyện tranh mỏng phù hợp với lứa tuổi, phù hợp với giờ giấc của các em, nội dung ngắn gọn dễ tiếp thu, màu sắc tranh ảnh đẹp mắt phù hợp với tuổi thơ. Cán bộ thư viện cũng qua đó kết hợp hướng dẫn học sinh xem tranh ảnh trong sách và hướng dẫn bảo quản sách. + Ngoài ra để vận động học sinh đọc được nhiều sách, tập cho học sinh tìm kiếm tư liệu qua sách báo, làm quen với kho tàng kiến thức của nhân loại và từng bước tham gia gia tốt các phong trào thi đua của nhà trường, Tổ công tác thư viện đã thường xuyên phối hợp với các đoàn thể trong trường tổ chức thi kể chuyện vào các ngày lễ lớn trong năm như 20/11 , 22/12, 8/3, 26/3.... cũng từ đó phát động các phong trào thi đua đọc sách, kể chuyện theo sách đến đông đảo học sinh toàn trường. Qua đó các em cũng đã tích cực tìm tòi, nghiên cứu sách báo ở thư viện ngày một nhiều hơn. + Đọc to nghe chung: đây là hình thức đơn giản nhất dễ làm, thực hiện ở đâu cũng được. Đối tượng nghe chủ yếu là học sinh, nhằm tuyên truyền các tác phẩm văn học giúp các em tiếp thu tốt hơn. Nội dung là truyện cổ tích, truyện ngắn hay, có thể trích truyện dài để giới thiệuvà trước khi đọc người đọc phải lựa chọn tài liệu và đọc trước. + Kể truyện sách : kể truyện sách là thuật lại những điều đã ghi trong sách cho người khác nghe.Muốn làm được điều này thì người kể phải tiếp thu nhuần nhuyễn nội dung của sách và trước khi kể phải biết chọn nội dung, chọn đề tài cho phù hợp với trình độ, lứa tuổi của học sinh. + Điểm sách: Là một cuộc nói truyện ngắn gọn, giới thiệu một hay nhiều cuốn sách đã viết sẵn theo một dàn bài định trước. Giới thiệu sách một cách ngắn gọn, chủ đề được tập chung, gồm những phần sau đây: giới thiệu hình thức cuốn sách, tên tác giả, tên sách, nhà xuất bản, nội dung chủ yếu của cuốn sách, đối tượng của cuốn sách. Bằng phương pháp nàyppháp nayff có thể giới thiệu được nhiều sách và có nội dung tập trung. c. Xây dựng mạng lưới thư viện học sinh Mạng lưới thư viện học sinh đóng vai trò rất lớn trong hoạt động của thư viện trường học. Mạng lưới thư viện học sinh là những bạn đọc tích cực, có tinh thần trách nhiệm với công tác thư viện. Nhưng không coi các em là những người thực hiện các công việc của thư viện một cách bị động mà phải hướng dẫn, giúp đỡ các em thực hiện tốt công tác một cách tích cực và chủ động. Để có một đội ngũ học sinh - mạng lưới tốt hỗ trợ cho cán bộ thư viện trong các hoạt động của thư viện, cán bộ thư viện đã lựa chọn các em thích đọc sách, tích cực nhanh nhẹn, năng nổ dạn dĩ khi xuất hiện trước đám đông và các em có năng khiếu như: biết kể chuyện , có giọng đọc hay, có năng khiếu ca hát, múa, viết chữ đẹp, khéo tay...Số lượng học sinh mạng lưới này cán bộ thư viện theo điều kiện cụ thể của hoạt động để chọn. Phân công học sinh mạng lưới: cán bộ phân công học sinh theo khả năng của mình, hướng dẫn từng phần việc được giao cho các em để các em hiểu và thực hiện tốt công việc của mình Có thể chia học sinh thành các mạng lưới thư viện theo từng nhóm như sau: + Nhóm phục vụ bạn đọc: các em hướng dẫn các bạn chọn sách, cất sách, quan sát, giữ gìn trật tự...trong lúc các bạn đọc sách trong giờ ra chơi. Ngoài ra các em có thể giúp cán bộ thư viện cho các bạn mượn sách và nhận trả sách, nhắc nhở các bạn mượn sách quá hạn. + Nhóm tuyên truyền giới thiệu sách: các em cần đọc thêm nhiều sách để có thể giới thiệu sách, điểm sách, đọc to nghe chung... các em cũng là nòng cốt và là những cộng sự đắc lực của cán bộ thư viện trong các hoạt động của thư viện như kể chuyện sách, thi vui đọc sách, trưng bày sách... + Nhóm trang trí: gồm các em có năng khiếu hội hoạ, viết chữ đẹp ,khéo tay...Công việc của các em là trang trí thư viện, làm mục lục treo tường , mục lục tranh vẽ...giúp thư viện trình bày trong những cuộc trưng bày, triển lãm sách... Để có một đội ngũ học sinh mạng lưới thực hiện hết khả năng của mình, hỗ trợ tốt trong các hoạt động của thư viện là hướng dẫn , rèn luyện và giúp đỡ các em trong từng nhóm nắm được một số vấn đề về nghiệp vụ thư viện, nắm được phương pháp và kĩ năng đọc sách, cũng như những biện pháp tuyên truyền sách báo. Cán bộ thư viện thường quán xuyến được hết phần việc của mình , có kế hoạch, biết phân công học sinh mạng lưới vào những việc hướng dẫn các em một cách bền bỉ kiên trì, tham mưu tốt với ban giám hiệu để được sự hỗ trợ, động viên khen thưởng các em. d.Từng bước áp dụng công nghệ thông tin vào công tác thư viện Từ điều kiện thực tế trong hoạt động quản lý thư viện và hiệu quả của quá trình khai thác và sử dụng thư viện.Nhận thấy vai trò, tác dụng quan trọng của công nghệ thông tin cho nên trong năm học này tôi cùng tổ công tác thư viện đã đề xuất với Hiệu trưởng nhà trường trang bị cho thư viện nhà trường một bộ máy vi tính để thuận lợi hơn trong công tác quản lý thư viện. Đồng thời quyết định và chỉ đạo cho tổ công tác thư viện triển khai và đưa vào sử dụng phần mềm quản lý thư viện. - Nối mạng Internet phòng máy vi tính giúp cho học sinh cũng như giáo viên có thể vào mạng tìm kiếm, khai thác thông tin. Từ khi phòng máy đi vào hoạt động các cán bộ giáo viên nhà trường đã giành nhiều thời gian cho hoạt động tự học, tự nghiên cứu bằng cách tranh thủ thêm thời gian để đến phòng máy (kể cả những giờ trống) tìm kiếm, tham khảo tài liệu, bài giảng để phục vụ cho công tác giảng dạy. Đối với học sinh nhà trường, các em cũng đã tích cực tìm hiểu, học tập .đặc biệt là các em ngoài việc đọc truyện, đọc báo và các thông tin phù hợp với lứa tuổi của mình thì nhiều em đã biết khai thác và sử dụng phòng máy nối mạng để học tập và tham gia giải toán trên mạng. d.Thường xuyên bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán bộ, nhân viên thư viện Cán bộ nhân viên thư viện thường xuyên tự bồi dưỡng về nghiệp vụ , tham quan học hỏi kinh nghiệm của các thư viện bạn để hoàn thành tốt công tác của mình. Mặt khác yêu cầu cán bộ thư viện phải nắm được kế hoạch giảng dạy của nhà trường theo từng tuần, từng tháng, từng học kì và cả năm học để từ đó có kế hoạch tổ chức các hoạt động của thư viện theo từng giai đoạn cho phù hợp với hoạt động chung của nhà trường .Thực hiện nghiêm chỉnh nội quy về chuyên môn nhiệp vụ do nhà trường đề ra như: hồ sơ chuyên môn, kế hoạch hoạt động thư viện hàng năm... Thái độ phục vụ giáo viên học sinh phải luôn vui vẻ hoà nhã, nhiệt tình, có phong cách phục vụ tốt, nhanh gọn , tích cực phát huy vai trò của cán bộ thư viện trong trường học, thực hiện nếp sống văn minh lành mạnh. 2. kết quả thực hiện Qua những biện pháp và việc cụ thể trên, tuy thời gian chưa nhiều. Song hiệu quả của công tác thư viện đã có những khởi sắc và chuyển biến tích cực so với thời gian trước đó. Từ chỗ hoạt động công tác thư viện của nhân viên với các công việc chỉ lặp lại một cách đơn giản, không có sự đổi mới sáng tạo.Số lượng đầu sách, tài liệu phục vụ ít, cơ sở vật chất, trang thiết bị còn thiếu dẫn đến hoạt động chưa hiệu quả, phần nào làm ảnh hưởng đến hoạt động giáo dục của nhà trường. Đến nay thư viện nhà trường đã được đầu tư cơ bản đáp ứng được nhu cầu của giáo viên và học sinh đến với thư viện nghiên cứu, học tập... Số lượng đầu sách trong thư viện đã tăng lên trên 3000 cuốn. Thư viện được trang bị máy vi tính và đưa phần mềm quản lý thư viện vào hoạt động, phòng học Tin học được nối mạng Internet để cán bộ giáo viên và học sinh nhà trường có thêm nguồn thông tin phục vụ tốt cho hoạt động dạy và học. Hoạt động thư viện dần ổn định. Giáo viên và học sinh đến thư viện để nghiên cứu và học tập ngày một nhiều hơn và trở nên thường xuyên. - Chất lượng học tập của học sinh cũng được nâng lên. Điều đó được thể hiện rõ ở các bài thi định kì đặc biệt là ở chất lượng của các bài thi môn Tiếng việt, ở khả năng đọc, sự hiểu biết về cuộc sống, về thế giới xung quanh mình của học sinh các khối lớp ngày một tốt hơn, phong phú hơn Phần III: kết luận 1. Bài học kinh nghiệm Với phạm vi, khuôn khổ hạn hẹp của bài viết này, những vấn đề mà tôi đưa ra mới chỉ là những nghiên cứu bước đầu. Nhưng tôi thấy rằng, để công tác thư viện hoạt động một cách chất lượng và thực sự hiệu quả thì: * Trước hết cần cú sự quan tõm của Ban giỏm hiệu và sự đồng tỡnh ủng hộ của cỏc tổ chức trong nhà trường xõy dựng kế hoạch đầu tư điều kiện cơ sở vật chất, tài liệu, sỏch bỏo. Tuyờn truyền cho sự cần thiết cập nhật thụng tin bổ sung kiến thức thực tế vào cụng việc giảng dạy và học tập hàng ngày của giáo viên và học sinh. * Thứ hai: Hoạt động thư viện phải được coi là một hoạt động thường xuyờn và mang tớnh tự giỏc. Nhõn viờn thư viện thật sự nắm được nghiệp vụ chuyờn mụn,tin học, say mờ đọc nghiờn cứu để tuyờn truyền giới thiệu và tham mưu cho Ban giỏm hiệu thực hiện kế hoạch đó đề ra. Tạo điều kiện thuận lợi cho giỏo viờn, học sinh được đọc. * Thứ ba: Phải gắn hoạt động thư viện với cỏc hoạt động sinh hoạt chuyờn đề ở tổ nhúm chuyờn mụn để nõng cao nghiệp vụ, phương phỏp giảng dạy và khả năng tự bồi dưỡng của mỗi thành viờn trong tổ. II. ý kiến đề xuất: Hiện tại hầu hết cán bộ thư viện của các trường tiểu học,THCS trong huyện đều làm công tác kiêm nhiệm, không được đào tạo về chuyên môn nghiệp vụ. Đề nghị PGD mở lớp tập huấn để nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ cho cán bộ thư viện, đồng thời triển khai việc ứng dụng công nghệ thông tin bằng phần mềm trong quản lý và hoạt động thư viên của các trường .