Bài giảng Sinh học Lớp 7 - Bài 45: Xem băng hình về đời sống và tập tính của chim - Nguyễn Thị Hiệp

TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ NGUYỄN VĂN CỪSinh học 7 GVHD: Nguyễn Thị HiệpSVTT: Trần Minh VươngNhiệt liệt chào mừng các thầy, cô giáo và các emBài 45: XEM BĂNG HÌNH VỀ ĐỜI SỐNGVÀ TẬP TÍNH CỦA CHIM KIỂM TRA BÀI CŨ?Chim được chia thành mấy nhóm?Hãy nêu đặc điểm chung của từng nhóm?- Có 3 nhóm đó là: nhóm chim chạy, chim bơi, chim bay.- Chim chạy: không biết bay, cánh ngắn, yếu. Chân cao to khỏe, có 2 - 3 ngón.- Chim bơi: không biết bay, thích nghi với đời sống bơi lội. Cánh dài khỏe, lông dày nhỏ không thấm nước,chân có 4 ngón, có màng bơi.- Chim bay: biết bay, một số bơi được. Cánh phát triển, chân có 4 ngón. NỘI DUNG VÀ CÁCH TIẾN HÀNH1.Một số câu hỏi gợi ý trước khi xem phimGhi lại những đặc điểm khi xem băng hìnhChú ý các động tác bay vỗ cánh hay bay lượn ?Kiếm ăn : thời gian nào, thức ăn gì ?Sinh sản : Phân biệt đực cái, giao phối, xây tổ, số lượng trứng, ấp trứng, nuôi conTập tính xã hội trong một bầy đàn được thể hiện ra sao ?Các tập tính đã xem là tập tính bẩm sinh hay tập tính học được ?2. Xem phimTập tính động vật là gì?ÑÔØI SOÁNG VAØ TAÄP TÍNH CAÙC LOAØI CHIMSÖÏ DI CHUYEÅN Lôùp chim vôùi hôn 9600 loaøi chia thaønh 3 nhoùm chính :- Nhoùm chim bay - Nhoùm chim bôi - Nhoùm chim chaïySÖÏ DI CHUYEÅN Chim bay ñaïi dieän laø chim boà caâu, coù ñoâi caùnh laø 2 chi tröôùc phaùt trieån vôùi cô khoûe, xöông nheï , lôùp loâng vuõ caáu taïo ñaëc bieät thích nghi cho vieäc bay. Chim ruoài voâ ñòch veà soá laàn voã caùnhCHIM BỒ CÂUCHIM RUỒISÖÏ DI CHUYEÅN Caùc loaøi chim nhaïn bieån Baéc khi bay di truù traùnh ñoâng chuùng laø nhöõng nhaø voâ ñòch bay cao (3000 m) vaø bay xa ( 40.000 km ), haøng naêm chuùng di chuyeån ñi veà nöûa voøng Traùi ñaát.SÖÏ DI CHUYEÅN Veà toác ñoä bay, phaûi keå ñeán chim caét, laø moät loaïi chim aên thòt, chuyeân saên nhöõng loaøi thuù gaëm nhaám nhoû. ÔÛ caùc nöôùc Trung aù vaø ôû Chaâu Aâu ngöôøi ta nuoâi chim caét ñeå ñi saênSÖÏ DI CHUYEÅN Nhoùm chim bay ñöôïc coù loaøi thích nghi vôùi moâi tröôøng sinh soáng ôû ñaàm nöôùc caïn , coù chaân cao , moû daøi. Nhöõng loaøi hoàng haïc, coác ñeá, coø , seáu . . .kieám aên ôû vuøng ñaàm nöôùcHỒNG HẠCCỐC ĐẾSẾUSÖÏ DI CHUYEÅN Khi bay caùc loaøi chim bay cuõng theå hieän khaùc nhau : Coù loaøi ñaäp caùnh lieân tuïc nhö boà caâu, seû , chích choeø, chim ruoài. . .CHIM SẺSÖÏ DI CHUYEÅN Khi bay caùc loaøi chim bay cuõng theå hieän khaùc nhau : Coù loaøi ñaäp caùnh lieân tuïc nhö boà caâu, seû , chích choeø, chim ruoài. . .SÖÏ DI CHUYEÅN Coù loaøi bay baèng caùch löôïn theo doøng khí noùng boác leân cao nhö dieàu haâu, ñaïi baøng . . .ĐẠI BÀNGDIỀU HÂU Coù loaøi bay ñöôïc nhöng thöôøng xuyeân bôi laën nhö vòt trôøi , le le, coác , thieân nga, . . . Loâng cuûa chuùng coù caáu taïo ñaëc bieät , khoâng thaám nöôùc.VỊT TRỜILE LESÖÏ DI CHUYEÅN Nhoùm chim chaïy coù 2 chaân phaùt trieån, hai chi tröôùc keùm phaùt trieån , ñaïi dieän laø con ñaø ñieåu, chaïy raát nhanh treân sa maïcTRỨNG ĐÀ ĐIỂUSÖÏ DI CHUYEÅN Chaân chim bay , chaïy , bôi coù caáu truùc thích hôïp: - Chaân chim treân ñaát coù caùc ngoùn rôøi nhau - Chaân chim saên moài coù moùng vuoát nhoïn - Chaân chim bôi coù maøng noái caùc ngoùn SÖÏ DI CHUYEÅN Nhoùm chim bôi coù hai caùnh keùm phaùt trieån, chaân ngaén nhöng coù maøng giuùp chim bôi laën gioûi hôn bay. Tieâu bieåu laø chim caùnh cuït , vòt , ngoãng . . .ÑÔØI SOÁNG Chim soáng theo caû ñaøn haøng ngaøn con trong moät khu vöïc, tuy nhieân chuùng khoâng bao giôø laãn loän toå vaø con cuûa chuùng . Ñaây laø ñaøn chim caùnh cuït. Chuùng chæ coù maët ôû vuøng bieån Nam cöïcÑÔØI SOÁNG Tuy nhieân nhieàu loaøi chim soáng theo caëp vaø chieám cöù moät vuøng rieâng , saün saøng ñaùnh traû neáu coù chim khaùc xaâm nhaäp . Ngöôøi ta lôïi duïng taäp tính naøy ñeå laøm raäp baãy chim baèng chim moàiĐÔI CHIM MANH MANHKIEÁM AÊN Chim hoaït ñoäng lieân tuïc neân toán nhieàu naêng löôïng , chuùng phaûi saên moài nhieàu , aên nhieàu , nhaát laø khi sinh saûn. Löôïng thöùc aên coù khi ñeán 1/3 khoái löôïng cô theåCHÍCH CHÒE LỬAKIEÁM AÊN Phaàn lôùn chim saên moài vaøo ban ngaøy nhöng cuõng coù loaøi chuyeân kieám aên vaøo ban ñeâm nhö cuù meøo. Chim cuù meøo chuyeân aên chuoät, raát coù ích cho nhaø noângKIEÁM AÊN Nhieàu chim chuyeân aên saâu boï neân giuùp cho nhaø noâng baûo veä muøa maøng . Nhieàu loaïi chim saâu tuy nhoû beù nhöng ñeâm ngaøy saên luøng nhöõng con saâu treân nhöõng caây aên traùiCHIM BỔ HẠTTHÍCH NGHI KIEÁM AÊN Theo hình daïng cuûa moû chim ta thaáy : Loaøi chim bay coù moû ngaén khoeû thöôøng aên haït. Moû cong vaø saéc cuûa loaïi chim aên thòt nhö dieàu haâu , keân keân TAÄP TÍNH * Ñaëc ñieåm moû chim aên caù: Moû nhoïn ñeå baét moài trôn, ñaàu moû cong, mieäng roäng ñeå nuoát chöûng caù * Ñaëc ñieåm moû chim aên thòt: Moû roäng khỏe ñeå xeù xaùc con moài, moû treân cöùng, ñaàu moû cong Moû chim aên caù Moû chim aên thòtTHÍCH NGHI KIEÁM AÊN Moû chim goõ kieán raát cöùng, phaùt trieån gaén lieàn vôùi xöông soï. Moû chim huùt maät nhoû, cong , daøi coù theå huùt maät ôû saâu trong ñaøi hoa TAÄP TÍNH Moû chim huùt maätMoû chim aên quaûMoû chim aên haïtMoû chim aên coân truøng TAÄP TÍNH THÍCH NGHI VAØ TOÀN TAÏI Nhieàu loaøi chim coù khaû naêng thay ñoåi maøu loâng cho tieäp vôùi moâi tröôøng chung quanh ñeå nguïy trang , neù traùnh keû thuø saên thòt nhö con boà caâu ñaát naøy TAÄP TÍNH THÍCH NGHI VAØ TOÀN TAÏI BOÄ LOÂNG THAY ÑOÅI THEO MUØA Muøa heø loâng gaø goâ tundra maøu naâu cho pheùp noù nguïy trang laãn vaøo taûng ñaù. Nhöng ñeán muøa ñoâng loâng chuùng chuyeån maøu traéng, hoøa laãn vôùi maøu tuyeát xung quanhThường sống trên cây và trong bụi rậm ở những khu vực rừng núi cao.Lúc còn nhỏ chúng ăn cả côn trùng lẫn động vật không xương sống,nhưng khi trưởng thành thì chuyển sang "ăn chay" - chỉ ăn thực vật, chủ yếu là hạt và chồi mầm.Gà gô TAÄP TÍNH SINH SAÛN : KHOE MEÕ Taäp tính sinh saûn cuûa nhöõng loaøi chim khaùc nhau thöôøng khaùc nhau. Vaøo muøa sinh saûn nhöõng con troáng thöôøng hoaït naùo haún neân. Chuùng khoe nhöõng chuøm loâng ñeïp chinh phuïc con maùi. Nhieàu con troáng coù boä loâng ngöïc ñeïp saëc sôõ TAÄP TÍNH SINH SAÛN : KEÁT ÑOÂI CUOÄC SOÁNG LÖÙA ÑOÂI Caùch chim tìm baïn ñôøi vaø xaây toå aám laø moät trong nhöõng neùt lí thuù haáp daãn nhaát trong ñôøi soáng ñoäng vaät. Tuy chim hieám khi li dò nhau nhöng trong theá giôùi loaøi chim vaãn coù hình thöùc xaây döïng gia ñình khaùc nöõa TAÄP TÍNH SINH SAÛN : LAØM TOÅ Laøm toå laø moät vieäc goàm hai khaâu ñoàng thôøi : Thu vaät lieäu vaø keát laïi thaønh toå hoaøn chænh . Thôøi gian thu thaäp tuøy thuoäc vaøo vaät lieäu ôû xa hay gaàn. Chim phaûi thöïc hieän moät loaït caùc ñoäng taùc ñeå bieán vaät lieäu thaønh toå. Tuyø töøng loaøi maø vaät lieäu vaø caùch laøm toå coù khaùc nhau. CHIM THÔÏ MAYTẬP TÍNH CHĂM SÓC TRỨNG, ẤU TRÙNG VÀNG ANH LÀM TỔ VÀ ĐẺ TRỨNG TỪ 3 – 6 TRỨNG TAÄP TÍNH SINH SAÛN : ÑEÛ TRÖÙNG Chim ñeû ra tröùng coù voû voâi cöùng bao boïc. Tröùng loaøi chim ñaø ñieåu lôùn nhaát. Nhieàu loaïi chim coù tröùng vôùi maøu saéc xanh, vaøng , ñoám . . . TAÄP TÍNH SINH SAÛN : NUOÂI CON Tröùng thuï tinh ñöôïc aáp baèng thaân nhieät cuûa chim boá hoaëc meï. Ñuùng thôøi gian tröùng nôû ra chim con. Chim con (vàng anh) ñöôïc chim boá meï chaêm soùc chu ñaùo. TAÄP TÍNH THÍCH NGHI VAØ TOÀN TAÏI Chim coù nhieàu lôïi ích cho con ngöôøi nhöng chim cuõng raát nhaïy caûm vôùi moâi tröôøng soáng cuûa noù TAÄP TÍNH THÍCH NGHI VAØ TOÀN TAÏI Ôû Vieät nam coù treân 800 loaøi chim , coù nhieàu loaøi quí hieám caàn ñöôïc baûo veä. Baûo veä moâi tröôøng soáng cuûa chim cuõng laø baûo veä cuoäc soáng cuûa chuùng ta Những loài chim quý hiếm đang có nguy cơ tuyệt chủngChim palilaCò quãmChim kakapo loài vẹt không biết bayChim fregatVịt merganserChim cúVẹt bụng màu camSếu đầu đỏChim ruồiChim ruồi pêruChim otitVịt vây cáVí dụ 1:Di cưEm hãy xem và phân loại các tập tính động vật sau:Ví dụ 2:Đàn ngỗng bay theo tàu lượn DI CƯ CỦA VỊT TRỜIĐàn thiên nga bay đến trú đôngLoài A: Cắp rác bằng mỏ Loài B: Gài sợi rác trên lông ở phía lưng.Con lai: Khi tha rác vừa cắp trên lưng vừa tha bằng mỏ. Tập tính tha rác về làm tổ của loài vẹt.Chim hút mật CHIÊM NGƯỠNG 10 LOÀI CHIM ĐẸP NHẤT HÀNH TINHChim hoàng anhChim côngTucan mỏ lụcVẹt Ma CaoSẻ đất màuThiên ngaChim trĩ vảngHồng hạcChào mào Hồng y giáo chủChim bói cáGIỜ HỌC KẾT THÚCVỀ NHÀ ÔN TẬP TOÀN BỘ CHƯƠNG TRÌNH ĐÃ HỌC TỪ ĐẦU HỌC KỲ IICHUẨN BỊ BÀI 46 THỎ