Tài liệu tập huấn giáo viên cốt cán hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp Trường Trung Học cơ sở

n thức, hành viMục tiêuCung cấp cho học viên các kỹ năng phát hiện những thiếu hụt về nhận thức và cách thức điều chỉnh những nhận thức, niềm tin không hợp lý, hành vi sai lệch.Giúp học viên biết sử dụng các kỹ thuật, công cụ để đánh giá những thiếu hụt về nhận thức, hành vi Hoạt động 3.2. Giáo dục rèn luyện kỹ năng kiểm soát stress, ứng phó giải quyết vấn đềMục tiêuHuấn luyện cho học viên kỹ năng kiểm soát stress, kỹ năng ứng phó giải quyết vấn đề.Giúp học viên biết sử dụng các kỹ thuật, công cụ để đánh giá năng kiểm soát stress, khả năng ứng phó giải quyết vấn đề của bản thân.Giải quyết vấn đề được xem như là một qúa trình ứng xử gồm các giai đoạn hay các bước cơ bản sau:1- Xác định vấn đề2- Nảy sinh nhiều nhất các giải pháp có thể3- Quyết định chọn giải pháp tốt nhất (tối ưu)4- Thực hiện giải pháp đã chọn và đánh giá hiệu quả của nó. Các giai đoạn của qúa trình giải quyết vấn đề được mô hình hoá như sơ đồXác định vấn đềNảy sinh các giải phápCân nhắc chọn lựa giải pháp tối ưu Thực hiện giải pháp đã chọn và đánh giá tính hiệu quả của nó Vấn đề chưa giải quyếtTiếp tụcKết thúc qúa trình Vấn đề đã được giải quyếtThực hành: Học viên áp dụng các kỹ năng trên để giúp học sinh xử lý tình huống sau đây:- Tình huống: “Cô ơi, cháu rất cô đơn và rất khổ tâm vì gia đình... bố mẹ cháu cấm cháu quan hệ với bạn bè... Cháu nhớ có lần mẹ cháu gọi bạn gái cháu là "cái con kia" và còn hỏi cháu: "Cái con ấy nhà nó ở đâu?" Mặc dù bạn ấy không còn có mặt lúc đó, nhưng cháu rất bất bình về lời nói ấy. Thế là cháu bảo luôn với mẹ : "Mẹ đừng gọi bạn con như thế. Mặt mẹ cháu sầm lại, mắng cháu, nói cháu mất dạy, coi bố mẹ không ra gì, coi bạn hơn cả mẹ...”. Cháu cảm thấy mình bị xỉ nhục chỉ còn biết khóc thôi... Từ đó cháu thất vọng về mẹ cháu, cháu chỉ muốn bỏ nhà ra đi thôi...” Nội dung 5Thực hành tổ chức hoạt động cụ thể(4 tiết) Mục tiêu Sau khi học xong nội dung này, học viên:- Nắm được cách thiết kế một hoạt động cụ thể theo hướng đổi mới phương pháp tổ chức hoạt động và những hình thức đánh giá kết quả hoạt động của HS.- Biết thiết kế hoạt động có thể hiện sự đổi mới PP tổ chức hoạt động và triển khai trong thực tế ở trường mình.- Linh hoạt và sáng tạo trong quá trình triển khai trong thực tế.- Các tài liệu tập huấn có liên quanCác hoạt động - Học viên làm việc theo nhóm. - Mỗi nhóm thiết kế một hoạt động cụ thể. - Lần lượt các nhóm trình bày thiết kế để chia sẻ, góp ý bổ sung cho nhau. - Giáo viên kết luận. Nội dung 6Lập kế hoạch triển khai tập huấn tại địa phương(2 tiết) Mục tiêu- Học viên hiểu được ý nghĩa và tầm quan trọng của việc lập kế hoạch tập huấn về đổi mới phương pháp và đổi mới đánh giá kết quả HĐGD NGLL ở THCS.- Biết cách lập kế hoạch tập huấn tại địa phương. Gợi ý một mẫu kế hoạch:Kế hoạch tập huấn “Đổi mới PP và đổi mới ĐG kết quả HĐGD NGLL ở trường THCS”Tên tỉnh :Thời gian thực hiện :1. Mục tiêu tập huấn2. Nội dung, phương pháp tập huấn3. Điều kiện, phương tiện4. Kế hoạch cụ thểHoặc theo bảng sau: Ngày 1Thời gianNội dungHoạt động của GVHoạt động của HVThiết bị và đồ dùngBáo cáo viênNgày 2Thời gianNội dungHoạt động của GVHoạt động của HVThiết bị và đồ dùngBáo cáo viênPhần III – Tài liệu tham khảo I. Chương trình HĐGDNGLL cấp THCS1. Mục tiêu của HĐGDNGLL- Củng cố và khắc sâu kiến thức của các môn học, mở rộng và nâng cao hiểu biết cho học sinh về các lĩnh vực của đời sống xã hội, làm phong phú thêm vốn tri thức, kinh nghiệm hoạt động tập thể của các em.- Rèn luyện cho học sinh các kĩ năng cơ bản phù hợp với lứa tuổi THCS như: kĩ năng giao tiếp ứng xử có văn hóa; kĩ năng tổ chức quản lí và tham gia các hoạt động tập thể với tư cách là chủ thể hoạt động; kĩ năng tự kiểm tra, đánh giá kết quả học tập, rèn luyện; củng cố, phát triển các hành vi, thói quen tốt trong học tập, lao động và công tác xó hội.- Bồi dưỡng thái độ tự giác, tích cực tham gia các hoạt động tập thể và hoạt động xã hội; hình thành tình cảm chân thành, niềm tin trong sáng với cuộc sống, với quê hương đất nước; có thái độ đúng đắn đối với các hiện tượng tự nhiên và XH.2. Chương trình của HĐGDNGLL (trong tài liệu kèm theo)II. Một số phương pháp tổ chức HĐGDNGLL1. Phương pháp thảo luận nhóm2. Phương pháp đóng vai3. Phương pháp giải quyết vấn đề Cấu trúc quá trình giải quyết vấn đề gồm các bước cơ bản sau đây :Bước 1 : Nhận biết vấn đềBước 2 : Tìm các phương án giải quyếtBước 3 : Quyết định phương án giải quyết4. Phương pháp tình huống5. Phương pháp giao nhiệm vụ6. Phương pháp trò chơi 7. Phương pháp tổ chức hoạt động giao lưu8. Phương pháp diễn đàn Trên đây là một vài phương pháp chủ yếu tổ chức HĐGD NGLL được vận dụng từ các PP giáo dục và phương pháp dạy học. Dĩ nhiên, khi vận dụng những phương pháp này, giáo viên cần linh hoạt, tránh máy móc áp dụng. Trong một hoạt động, có thể đan xen sử dụng nhiều phương pháp khác nhau thì sẽ có hiệu quả hơn. Người giáo viên chủ nhiệm tổ chức hoạt động cho học sinh cần hết sức linh hoạt, sáng tạo khi vận dụng các phương pháp và phải luôn chú ý phát huy vai trò chủ động, tính tích cực của học sinh. Đó là yêu cầu cơ bản xuyên suốt trong tổ chức HĐGD NGLL để mang lại hiệu quả thực tế. III. Một vài kĩ thuật dạy học tích cực- Giới thiệu một số kỹ thuật phát huy tính tích cực :+ Động não + Kỹ thuật XYZ + Kỹ thuật “bể cá” + Kỹ thuật “ổ bi”+ Kỹ thuật tia chớp+ Kỹ thuật “3 lần 3”IV. Định hướng chung về đổi mới phương pháp tổ chức HĐGD NGLL ở trường THCS1. Bám sát mục tiêu giáo dục phổ thông và mục tiêu của HĐGD NGLL ở trường THCS2. Phù hợp với nội dung hoạt động cụ thể3. Phù hợp với đặc điểm lứa tuổi học sinh THCS4. Phù hợp với cơ sở vật chất, các điều kiện tổ chức hoạt động của nhà trường5. Tăng cường sử dụng các TBDH, PTDH các môn học và đặc biệt lưu ý đến những ứng dụng của công nghệ thông tin V. Một số yêu cầu đổi mới phương pháp tổ chức HĐGD NGLL ở trường THCS1. Đảm bảo tính khả thi2. Tăng cường sự tham gia của học sinh3. Phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh trong HĐGD NGLL4. Đa dạng hoá các hình thức tổ chức hoạt động5. Hoạt động dựa trên cách tiếp cận giá trị6. Hoạt động dựa trên cách tiếp cận kĩ năng sống VI. Về đánh giá kết quả HĐGDNGLL Đánh giá kết quả HĐGD NGLL là một khâu không thể thiếu trong quá trình tổ chức HĐGDNGLL nhằm xem xét, nhận định những kết quả đạt được về mặt kiến thức, kỹ năng, hành vi, thái độ ứng xử, những tiến bộ và những hạn chế của học sinh sau mỗi quá trình hoạt động. Xác định mục đích, yêu cầu và có chế tài sử dụng kết quả đánh giá.1. Các nội dung HĐNGLL cần đánh giá Những nội dung đánh giá cá nhân - Về nhận thức: Được nâng cao những hiểu biết nào trong quá trình tham gia vào các hình thức hoạt động khác nhau với những nội dung khác nhau. - Về rèn luyện kĩ năng: Đạt được những kĩ năng nào trong số các kĩ năng được mong đợi? - Về thái độ, tình cảm: Có hứng thú, tích cực, chủ động tham gia không? - Những đóng góp của học sinh vào thành tích chung của tập thể và việc thực hiện có kết quả hoạt động chung của tập thể...v...v... Nội dung đánh giá tập thể- Về tinh thần tham gia của tập thể lớp, của từng tổ, nhóm.- Về ý thức hợp tác và cộng đồng trách nhiệm của tập thể.- Về công tác chuẩn bị của lớp, của từng tổ, nhúm.- Về kế hoạch và tổ chức triển khai các hoạt động.- Về thành tích, kết quả, những ưu điểm, nhược điểm.Đánh giá kết quả HĐGDNGLL của học sinh cần tập trung vào những nội dung gì?- Bám sát chuẩn kỹ năng và thái độ HĐGDNGLL theo từng chủ điểm của từng khối lớp- Bám sát mục tiêu của từng hoạt động cụ thể- Đánh giá kết quả từng nội dung hoạt động cụ thể- Đánh giá sự hài lòng, hứng thú của học sinh khi tham gia hoạt động 2. Phương pháp đánh giá HĐGDNGLL2.1. Các tiêu chí đánh giáThế nào là một HĐGDNGLL được tổ chức tốt, có hiệu quả?- Có mục tiêu được xác định rõ ràng và cụ thể đo được- Có nội dung chương trình hoạt động cụ thể- Các nội dung hoạt động cụ thể phải đáp ứng nhu cầu, phù hợp với đặc điểm tâm lý lứa tuổi học sinh THCS- Có sự phân công, chuẩn bị chu đáo, kỹ lưỡng khi tổ chức- Học sinh cảm thấy thích thú, bổ ích và thể hiện thái độ tích cực khi tham gia- Học sinh chủ động tổ chức và tự mình điều kiển các hoạt động tập thể dưới sự cố vấn của giáo viên.- Học sinh được trải nghiệm, được thể hiện, được rèn luyện thông qua các nội dung hoạt động cụ thể- Học sinh học được những kiến thức, kỹ năng mới và có thể ứng dụng vào thực tế cuộc sống. 2.2.Cách thức đánh giá- Đánh giá bằng trắc nghiệm, các thang đo/thang tỷ lệ được thiết kế chuẩn- Đánh giá theo mẫu phiếu tự đánh giá- Đánh giá bằng phiếu hỏi- Đánh giá qua quan sát hoạt động thực tế- Đánh giá qua thảo luận/ tọa đàm nhóm- Đánh giá qua hồ sơ Các hình thức đánh giá bằng trắc nghiệm, phiếu hỏi, phiếu tự đánh giá, phiếu quan sát... đều có thể lượng hóa bằng điểm số.3. Sử dụng kết quả đánh giá hoạt động- Để khẳng định mức độ đạt được hay chưa đạt được của học sinh về mặt nhận thức, kĩ năng, thái độ và định hướng giá trị so với các yêu cầu đặt ra của mục tiêu hoạt động; mức độ trưởng thành, tiến bộ của học sinh sau mỗi hoạt động.- Để đánh giá hoạt động phục vụ cho việc đưa ra các quyết định đánh giá và xếp loại hạnh kiểm học sinh cuối mỗi học kỳ/ năm học. - Để kích thích tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh và tập thể học sinh nỗ lực vươn lên trong rèn luyện, trong học tập và hoạt động xã hội nhằm phát triển nhân cách. VII. Về Kĩ năng sốnga. Kỹ thuật điều chỉnh ý nghĩ, niềm tin, xúc cảm của Ellis:1- Kiểu suy nghĩ tuyệt đối hoá 2- Quan trọng hoá vấn đề3- Tự ám thị tiêu cực4- Khái quát hoá một cách vội vã, thái quá5- Cảm giác vô tích sự, vô giá trị của cá nhân Mục đích của kỹ thuật này là điều chỉnh lại những suy nghĩ, niềm tin không hợp lý. Sự điều chỉnh này là một qúa trình đi qua 3 giai đoạn:- Giai đoạn 1: là nhận diện những ý nghĩ dựa trên những niềm tin không phù hợp.- Giai đoạn 2: là tìm bằng chứng phản bác lại những niềm tin phi lý này.- Giai đoạn 3: là nảy sinh ý nghĩ mới dựa trên niềm tin hợp lý, những mong muốn thực tế.b. Kỹ thuật điều chỉnh nhận thức, hành vi của BeckBước 1: Chấp nhậnBước 2: Quan sát. Bước 3: Hành độngBước 4: Nhắc lại bước 1,2,3 Bước 5: Mong muốn một điều tốt đẹp nhất sẽ xảy ra.