Sáng kiến kinh nghiệm - Xây dựng nền nếp lớp bốn tự quản

cầu cơ bản: - Sức học vững, đạo đức tốt. - Có uy tín lớn đối với các bạn. - Mạnh dạn, nhiệt tình, có trách nhiệm tốt trong công việc được giao. b. Huấn luyện: - Huấn luyện phương pháp làm việc cho từng đối tượng. - Có sổ theo dõi thường xuyên. Cách kẻ sổ, viết trình bày sổ sách khoa học, đầy đủ, hợp lý. - Phân công việc làm phù hợp với khả năng từng em. + Học kỳ I: Sau khi đã quen với công việc, để phát huy tính chủ động, tự quản, tôi cho các em tự tổ chức giờ sinh hoạt, tự tổng kết khen chê và đề ra biện pháp thực hiện thiết thực nhất để hoàn thành được các nội dung thi đua của Đội. c. Đề cao vai trò của cán bộ lớp: Để có ban cán sự lớp hoạt động tốt, tôi cần kiên trì huấn luyện một học sinh có phong thái tự tin làm lớp trưởng, lớp trưởng phải được cả lớp tin tưởng, phải học giỏi chăm ngoan và luôn nghiêm túc trong công việc mà cô giáo giao, bên cạnh đó các tổ trưởng cũng được hướng dẫn kỉ cách làm việc với các tổ viên theo nhiệm vụ phân công. Ví dụ: Học sinh phải so hàng ra vào lớp. Lớp trưởng là người điều động các bạn sao cho thật nhanh ngay ngắn. Sau mỗi tuần, tôi tổ chức những buổi sinh hoạt lớp để nhận xét công việc trong tuần qua: Cả lớp cùng nhận xét các việc mà lớp đã thực hiện, nhận xét được mặt tốt cần phát huy cho lớp trong thời gian tới. Ví dụ: Lớp có bạn học sinh thường hay đi học trễ lớp nên nhắc nhở bạn đi học đúng giờ. Tuyên dương học sinh gương mẫu. Tôi và ban cán sự lớp ghi nhận các ý kiến đóng góp của các em và qua đó giáo dục các em biết được hành vi đúng sai. Giúp các em phát huy những mặt mạnh sẵn có. Song song với việc xây dựng nề nếp trật tự, kỷ luật cho học sinh, tôi cũng rèn cho học sinh nề nếp tự quản. Để rèn tính tự quản, tôi giao trách nhiệm cho đội ngũ cán bộ lớp tự quản lý, điều hành, giải quyết mọi công việc của lớp nhất là khi không có mặt giáo viên chủ nhiệm. 2.3. Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp: Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp là những hoạt động được tổ chức ngoài giờ học các môn học văn hoá. Qua các hoạt động này giúp hình thành và phát triển ở học sinh các kĩ năng ban đầu, cơ bản và cần thiết phù hợp với sự phát triển chung của học sinh. Kĩ năng giao tiếp, kĩ năng tham gia các hoạt động tập thể, kĩ năng nhận thức,..., góp phần hình thành và phát triển tính tích cực, tự giác, tinh thần tập thể cho học sinh. Trên cơ sở đó bồi dưỡng cho học sinh thái độ đúng đắn với các hiện tượng tự nhiên và xã hội, có tinh thần trách nhiệm chung với công việc của tập thể. * Một số con đường thực hiện hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp: - Hoạt động giáo dục theo chủ điểm. - Hoạt động trong giờ sinh hoạt lớp. - Hoạt động trong buổi sinh hoạt dưới cờ. - Hoạt động của Đội TNTP Hồ Chí Minh và Nhi đồng Hồ Chí Minh. - Hoạt động bảo vệ môi trường. * Sau đây là một số hoạt động ngoài giờ lên lớp mà nhà trường và giáo viên thường xuyên tổ chức cho học sinh: a. Tổ chức tốt các giờ sinh hoạt lớp: Trên cơ sở có được đội ngũ cán bộ lớp đã biết làm việc, tổ chức giờ sinh hoạt lớp là điều kiện để các em thể hiện tính chủ động, tự quản, vai trò của mình đối với lớp. + Cán bộ: Được đánh giá một cách vô tư về ưu khuyết điểm của bạn. + Học sinh: Được phát biểu tự do, thoải mái, thể hiện hết tâm tư nguyện vọng của mình. + Trong giờ sinh hoạt các em được nói, được hát, được chơi, được thể hiện hết mình, nên giờ sinh hoạt đã trở thành sự háo hức, sự chờ đợi đối với các em. Nó thực sự lôi cuốn được cả tập thể lớp nên tính tự quản, tinh thần tập thể có dịp để phát huy. b. Tiết sinh hoạt dưới cờ đầu tuần: Là một hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp có tính chất tổng hợp nhằm giáo dục nhân cách cho học sinh. Qua giờ chào cờ, học sinh cũng rèn luyện thêm tinh thần tập thể. Nội dung hoạt động của tiết sinh hoạt dưới cờ thường gắn với nội dung hoạt động của tháng, tuần. Ngoài ra có thể có các nội dung và hình thức sau: + Chào cờ đầu tuần. + Phát động thi đua. + Hoạt động văn hoá, văn nghệ. + Sơ kết thi đua. + Tổ chức lễ k ỷ niệm. + Hoạt động giao lưu, liên kết. + Nghe nói chuyện theo chuyên đề văn hoá, xã hội. c. Hoạt động tập thể: Là hoạt động mà học sinh cũng rất háo hức tham gia vì trong giờ hoạt động tập thể, học sinh đựơc nói, được hát, được nêu ý kiến, được thể hiện mình. Nội dung giờ hoạt động tập thể cũng rất đa dạng nhưng nên đưa các hoạt động theo chủ điểm giáo dục như: Tìm hiểu an toàn giao thông, kính yêu thầy cô, bảo vệ môi trường, kính yêu cha mẹ và thầy cô giáo, kính yêu Bác Hồ, hoà bình và hữu nghị... Trong các hoạt động đó, học sinh có thể hát, múa, kể chuyện, đọc thơ, thi tìm hiểu, vui chơi,... và nhiều hình thức khác theo các chủ đề. Hoạt động này thực sự lôi cuốn đựoc cả tập thể lớp nên góp phần không nhỏ vào việc rèn luyện tính tổ chức, kỉ luật, nâng cao tinh thần trách nhiệm, lòng nhân ái, tình yêu bạn bè, tinh thần tập thể, khả năng tự quản. 2.4. Hình thành nhân cách thông qua giờ đạo đức: Để định hướng cho học sinh những hành vi đúng trong sinh hoạt, quan hệ bạn bè. Thông qua các giờ Đạo đức trên lớp, tôi muốn góp phần trong việc hình thành nhân cách của học sinh, bằng việc sử dụng xử lý các tình huống, trò chơi đóng vai...Từ đó các em biết tự sửa sai, học tập và làm theo gương tốt một cách nhẹ nhàng, thoải mái. Các em tham gia với một tinh thần hào hứng, đoàn kết giúp đỡ cho tập thể lớp càng gần gũi, gắn bó hơn. Chính vì vậy các em biết tôn trọng và giữ gìn danh dự cho tập thể lớp. 2. 5. Đề cao tính tập thể trong giờ dạy văn hoá: Trong giờ dạy văn hoá, ngoài việc truyền thụ các kiến thức cơ bản, tôi luôn muốn tạo ra không khí phấn khởi, dân chủ trong giờ học để học sinh phát huy tính chủ động sáng tạo trong bài học cũng như tính cách. Từ đó khuyến khích được tính mạnh dạn, tự tin cho học sinh nhất là đối với các em yếu kém, nhút nhát, hay mặc cảm, tự ti. Để tạo sự gắn bó giữa cá nhân với tập thể lớp, khi chữa bài tôi thường dùng các câu hỏi: + Ai có câu trả lời (hoặc cách giải) giống bạn ? + Ta nên sửa cho bạn thế nào ? + Ai giúp bạn nào ? + Cả lớp có đồng ý với câu trả lời của bạn không ? + Ta nên cho bạn mấy điểm ? + Cả lớp thưởng cho bạn một tràng pháo tay. Qua đó tôi thấy tính chủ động tự tin của các em thay đổi rất nhiều. 2. 6. Rèn tính tập thể thông qua hoạt động ngoại khoá: Ngoài giờ học văn hoá trên lớp thì hoạt động ngoại khoá của Đội là điều kiện để rèn luyện tinh thần tập thể rất có hiệu quả. Mỗi lần tham gia là các em một lần đươc thể hiện tinh thần tập thể, ý thức tôn trọng kỷ luật, giữ gìn danh dự cho tập thể lớp. Đặc biệt là tính tự quản thể hiện rất rõ. Như vậy là công tác Đội và hoạt động của lớp được kết hợp với nhau rất hài hoà, chặt chẽ để cuối cùng đạt kết quả là các em có tiến bộ rõ rệt về học tập và đạo đức. 2. 7. Nếp tự quản: Giờ tự quản là khoảng thời gian không có giáo viên, các em tự học , tự giữ kỉ luật trên lớp. Đội ngũ các bộ lớp có vai trò quan trọng trong các giờ tự quản. Bên cạnh đó, ý thức tự giác của mỗi học sinh là yếu tố quyết định trong giờ tự quản tốt hay không. Giáo viên yêu cầu học sinh giữ kỉ luật, học tập trong các giờ tự quản này. muốn vậy giáo viên cần đẩy mạnh công tác thi đua trong học sinh để học sinh phấn đấu đạt thành tích tốt trong thi đua của cá nhân, nhóm, tổ... đến thi đua lớp, trường. Sau mỗi giờ tự quản, giáo viên có rút kinh nghiệm lớp nhận xét, tuyên dương hay nhắc nhở các nhân, tổ thực hiện tốt trong giờ tự quản. Ví dụ: Vào đầu giờ mỗi ngày, lớp trưởng yêu cầu các bạn lấy sách ra đọc bài, ôn lại những bài đã học trong tuần qua ; hoặc ôn lại các bản nhân chia. Dần dần đưa các em vào nề nếp tự quản, tự học khi vắng giáo viên. Trên cơ cở đó giáo viên yên tâm quản lý học sinh theo hướng chỉ đạo từ xa. Với những việc các em làm được giáo viên cần kịp thời khen thưởng, tuyên dương nhằm nhân rộng điển hình trong lớp, giúp nhiều học sinh học hỏi theo. 2. 8. Kết hợp chặt chẽ với tổ chức đoàn thể trong nhà trường: Để các hoạt động học tập, hoạt động ngoài giờ lên lớp đạt kết quả tốt thì cần kết hợp chặt chẽ với đoàn thể nhà trường đặc biệt là tổng phụ trách Đội. Đội thiếu nhi tiền phong đưa ra hoạt động theo chủ điểm, tháng để thúc đẩy hoạt động học tập và các hoạt động khác của nhà trường. Sau mỗi hoạt động, Tổ chức Đội đều có phần tổng kết, tuyên dương khen thưởng. Học sinh thể hiện rất rõ tinh thần tập thể qua các hoạt động tổ chức Đội phát động. 2. 9. Kết hợp chặt chẽ với ban phụ huynh lớp: Để thúc đẩy cho hoạt động của lớp, trường, sự tiến bộ của các em cũng cần được bố mẹ biết để kịp thời động viên, nhắc nhở. Vì vậy việc kết hợp thường xuyên, thông báo kịp thời từng đợt thi đua cho phụ huynh để phụ huynh yên tâm phấn khởi về con em mình và có sự quan tâm thiết thực. Mỗi đợt tổng kết thi đua, các em được những quyển vở, chiếc bút chì, nhãn vở tuy là nhỏ bé nhưng lại là nguồn động viên tiếp sức cho các em phấn đấu. Qua việc làm đó các em rất phấn khởi tự tin vào bản thân khi sự phấn đấu của mình được bố mẹ, thầy cô và tâp thể lớp ghi nhận. Bằng những biện pháp trên được phối hợp một cách hài hoà trong suốt năm học, tôi nhận thấy lớp có sự chuyển biến đáng kể về nề nếp. C. KẾT LUẬN I. Ý nghĩa của đề tài đối với công tác. Sự thay đổi về nề nếp, kết quả học tập và đạo đức của học sinh là cả một quá trình rèn luyện của tập thể lớp. Điều đó khẳng định vai trò của việc kếp hợp giữa việc rèn luyện nền nếp lớp và việc giáo dục văn hoá cho học sinh là rất quan trọng trong quá trình học tập và rèn luyện đạo đức của mỗi cá nhân các em. Tóm lại những biện pháp nêu trên, chúng ta nhận thấy nó không quá nặng nề đối với các em. Giáo viên chúng cần thường xuyên theo dõi, nhắc nhở, làm gương nhằm giúp các em hình thành những thói quen hành vi văn minh trong cuộc sống. Nếu bản thân giáo viên xem nhẹ những việc làm trên thì nề nếp kỉ cương khó hình thành trong đầu óc các em. II. Khả năng áp dụng. Sáng kiến kinh nghiệm này tôi nhận thấy có thể áp dụng cho tất cả các lớp ở trường Tiểu học và có thể nhân rộng cho các lớp trên. III. Bài học kinh nghiệm. IV. Đề xuất, kiến nghị. XÁC NHẬN CỦA HIỆU TRƯỞNG Người viết SKKN Nguyễn Hồng Dũng