Sáng kiến kinh nghiệm: Một số phương pháp phát triển khả năng thường thức mĩ thuật cho học sinh tiểu học - Năm học 2013-2014 - Huỳnh Nghĩa Bình

Phong - Đối tượng nghiên cứu: Một số phương pháp phát triển khả năng thường thức Mĩ thuật cho học sinh Tiểu học III . Mục đích - Tôi  đã  chọn  đề  tài  này  với  mong  muốn  giúp  các em  càng  ngày càng  tự  tin  hơn,  đạt  hiệu  quả  phù  hợp  mục  tiêu  giáo  dục  của  môn mĩ thuật.  Giúp  trẻ  có  sân  chơi  lí  thú ,  bổ  ích ,  phần  nào  có  cái  nhìn  tổng thể  đối  với  sự  vật,  hình  ảnh   quen  thuộc  xung  quanh.  Qua đây giúp các em học các môn khác tốt hơn. IV . Điểm mới của sáng kiến kinh nghiệm Nghiên cứu tìm ra được những biện pháp tối ưu nhất trong công tác dạy học phân môn Thường thức mĩ thuật trong nhà trường phổ thông . Chương 1 I. Cơ sở lý luận Một số phương pháp phát triển khả năng thường thức Mĩ thuật cho học sinh Tiểu học Giáo dục mỹ thuật phổ thông không nhằm đào tạo các em trở thành hoạ sỹ hay những người chuyên làm nghề mỹ thuật mà giáo dục thẩm mỹ cho học sinh là chủ yếu, tạo điều kiện cho học sinh tiếp xúc, làm quen, thưởng thức cái đẹp, tập tạo ra cái đẹp, vận dụng cái đẹp vào sinh hoạt học tập hàng ngày và những công việc mai sau, môn mĩ thuật nâng cao năng lực, quan sát, khả năng tư duy hình tượng sáng tạo, phương pháp làm việc khoa học, nhằm hình thành ở học sinh phẩm chất con người lao động mới, đáp ứng đòi hỏi của xã hội phát triển ngày càng cao. Xuất phát từ những mục tiêu trên môn mĩ thuật ở trường phổ thông có nhiệm vụ sau: - Giáo dục thẩm mỹ cho học sinh thông qua ngôn ngữ tạo hình: vẻ đẹp của bố cục, hình tượng, đường nét, màu sắc... - Giúp học sinh tiếp thu tốt hơn ở các môn học khác. II.Các văn bản chỉ đạo - Công văn số 201 PGD-ĐT V/v Hướng dẫn viết đề tài sáng kiến kinh nghiệm Chương 2 Thực trạng của vấn đề Một số phương pháp phát triển khả năng thường thức Mĩ thuật cho học sinh Tiểu học .1. Vài nét về địa bàn thực hiện sáng kiến: Trường Tiểu học Duy Phong đóng trên địa bàn xã San thàng nơi có 5 dân tộc anh em cùng chung sống với số lượng người dân tộc Giáy chiếm tỉ lệ 48 % . Là một trong hai xã khó khăn của thị xã Lai Châu nên việc quan tâm đến con em của số ít các bậc phụ huynh có phần không được chu đáo. 2. Thực trạng của vấn đề Một số phương pháp phát triển khả năng thường thức Mĩ thuật cho học sinh Tiểu học 2.1 Thuận lợi: - Học sinh thích và mong chờ được đến giờ học vẽ - Học sinh có tương đối đủ đồ dùng học tập 2.2 Nguyên nhân thuận lợi Được sự chỉ đạo thường xuyên của Ban giám hiệu nhà trường và đa số học sinh là đối tượng 186 được cấp sách vở viết, nên học sinh trường Tiểu học Duy Phong có tương đối đầy đủ sách vở, đồ dùng học tập. Phương tiện, thiết bị dạy học cơ bản đảm bảo cho hoạt động của thầy và trò. Học sinh ham thích họcmôn Mĩ thuật. Bởi vậy, tranh vẽ của các em học sinh khá đẹp, hình vẽ dí dỏm, ngộ nghĩnh, hồn nhiên, màu sắc tươi sáng, phong phú và hấp dẫn, gần gũi với cuộc sống. Đó chính là kết quả của những giá trị thẩm mĩ mà các em thể hiện qua tranh 2.3 Khó khăn: - Đời sồng kinh tế khó khăn có ảnh hưởng đến sự học của các cháu. - Cảm nhận mọi vật theo công thức 2.4 Nguyên nhân Bên cạnh những điều kiện thuận lợi trong việc dạy học Mĩ thuật như đã nêu trên, hiện vẫn còn tồn tại không ít hạn chế cho việc dạy học Mĩ thuật, đó là một số cha mẹ học sinh đời sống kinh tế còn rất khó khăn đã ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng học tập của học sinh. Điều khó khăn hơn đối với lứa tuổi này, đó là sự cảm nhận mọi vật xung quanh cuộc sống các em nói chung và cảm nhận về màu sắc nói riêng đã theo công thức, rập khuôn máy móc vốn tồn tại từ bậc học mầm non như: Lá cây nhất thiết chỉ có một màu xanh, thân cây thì màu nâu, hoa thì phải đỏ hoặc vàng. Màu sắc thường rực rỡ, không giữ được độ tươi sáng, ngộ nghĩnh mà dẫn đến sự lòe loẹt, sự khô khan của màu sắc. Sự cảm nhận này là một điều tối kỵ với môn học nghệ thuật , môn học đòi hỏi có sự tìm tòi, suy nghĩ, sáng tạo cao của mỗi một học sinh. Chương 3 III. Các biện pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề: Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng dạy và học Phân môn thường thức mĩ thuật ở Trường Tiểu học. Căn cứ vào mục tiêu giáo dục đã đề ra cho bậc tiểu học, xác định rõ vai trò và mục tiêu giáo dục của bộ môn cũng thông qua thực tế giảng dạy áp dụng phương pháp mới giúp học sinh thực hiện tôi tự rút ra một số biện pháp như sau : Biện pháp 1: Xác định rõ yêu cầu của phân môn - Muốn giảng dạy tốt môn học trước hết giáo viên phải hiểu được mục đích, yêu cầu của môn học, từ đó tìm ra cho mình một định hướng giảng dạy đúng đắn. - Phải hiểu được đặc điểm tâm lý của trẻ, hiểu biết được mức độ cảm nhận của học sinh về thế giới xung quanh thông qua các bài học - Phân môn thường thức mĩ thuật dành thời gian chủ yếu để học sinh mô tả hình ảnh, màu sắc., do vậy giáo viên cần thiết kế bài dạy như một kế hoạch tổ chức các hoạt động, để học sinh chủ động, tích cực tham gia và phát huy hết khả năng và năng lực của mình ở mỗi học sinh. - Trong quá trình thực hiện các tiết dạy, giáo viên cần lưu ý học sinh hiểu biết cái đẹp, cảm nhận cái đẹp làm trọng tâm, không nên đi sâu rèn luyện kĩ năng đánh giá phê bình Biện pháp 2: Xác định và lựa chọn phương pháp dạy học phù hợp - Trong mỗi tiết học, giáo viên cần lựa chọn và phối hợp các phương pháp dạy học để luôn luôn tạo được không khí học tập vui vẻ, nhẹ nhàng, hấp dẫn, lôi cuốn học sinh, tránh giờ học tẻ nhạt, khô cứng. - Tạo mọi điều kiện để tất cả học sinh chủ động, tích cực tham gia và tham gia có hiệu quả các hoạt động, quan tâm nhiều hơn đến các học sinh nhút nhát, chưa tích cực hoạt động. - Không áp đặt đòi hỏi quá cao đối với học sinh. Nên lấy động viên, khích lệ là chính, cố gắng tìm những ưu điểm dù nhỏ nhất ở từng học sinh để kịp thời động viên, khen ngợi. - Sử dụng linh hoạt các phương pháp dạy học. - Ứng dụng phần mềm công nghệ thông tin vào dạy học như qua đĩa, băng hình, ... có như vậy chất lượng học tập mới đạt kết quả cao. * Đối với một số bài tiêu biểu, giáo viên có thể tổ chức cho học sinh hoạt động theo tổ, theo nhóm để các thành viên trong nhóm có dịp thể hiện năng lực cá nhân trước bạn bè, thầy cô giáo. IV. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm 1.1. Hiệu quả - Học sinh say sưa , hứng thú cho nên tiết học trở nên thoải mái  , nhẹ nhàng .         - Học sinh tự tin hơn khi nhận xét hình ảnh màu sắc, hình khối trong tác phẩm.   - Óc quan sát , so sánh ở trẻ được bồi dưỡng rèn luyện thường xuyên            Tôi hi vọng với  cách làm như vậy học sinh sẽ và ngày càng tự tin hơn khi vẽ bài tranh đề tài cũng như các bài vẽ trang trí, vẽ theo mẫu khác  .   1.2. Ứng dụng vào thực tiễn - Qua thời gian nghiên cứu, đề tài đã được triển khai và ứng dụng giảng dạy của trường Tiểu học Duy Phong bước đầu đạt kết quả khá khả quan. Các em yêu thích môn học và học các môn khác có kết quả hơn. 1.3. Bài học kinh nghiệm Qua nghiên cứu đề tài “ Một số phương pháp phát triển khả năng thường thức mĩ thuật cho học sinh tiểu học” tôi rút ra những bài học kinh nghiệm sau: Để học sinh đạt được hiệu quả cao của một tiết thường thức mĩ thuật đối với học sinh tiểu học đòi hỏi người thầy phải linh hoạt sử dụng các phương pháp dạy bộ môn cũng như các phương pháp dạy học truyền thống. Để được như thế thì giáo viên và học sinh phải có sự chuẩn bị, bên cạnh đó cũng phải tranh bị cơ sở vật chất cho môn học; đổi mới phương pháp trong từng phần của kiến thức, bài giảng đã đem lại cái mới cho phần môn thường thức mĩ thuật. Tổ chức tiết dạy nhẹ nhàng, sinh động là rất quan trọng và giúp cho tiết học có hứng thú khi học bộ môn. Những trò chơi giáo viên phải có sự thay đổi hợp lý và áp dụng cho nhiều bài khác nhau 1.4. Ý nghĩa của sáng kiến kinh nghiệm Tôi thực hiện  đề tài “ Một số phương pháp phát triển khả năng thường thức mĩ thuật cho học sinh tiểu học” không ngoài việc thực hiện mục tiêu của Giáo dục tiểu học ( nhằm giúp học sinh có kiến thức cơ bản về 9 môn học ; giáo dục óc thẩm mĩ , rèn luyện kĩ năng học tập cho học sinh ) .     Qua nhiều tiết Mĩ thuật trẻ hoạt bát , tự tin , cởi mở với giáo viên với bạn bè . Do đó việc giáo dục toàn diện trẻ sẽ tốt hơn, thuận lợi hơn .  - Qua thời gian nghiên cứu, đề tài đã được triển khai và ứng dụng giảng dạy của trường Tiểu học Duy Phong bước đầu đạt kết quả khá khả quan. Tôi mong muốn qua đây đề tài có thể được triển khai ứng dụng lâu dài trong nhà trường. KẾT LUẬN 1.1. Kết luận - Đối với giáo viên: Thường xuyên tự học, tự bồi dưỡng năng lực chuyên môn, năng lực sư phạm; bồi dưỡng kiến thức kinh nghiệm thực tế. 1.2. Kiến nghị: Không. Trên đây là một số kinh nghiệm trong quá trình nghiên cứu và thực hiện đề tài. Bản thân tôi rất mong nhận được sự góp ý của đồng nghiệp, (đặc biệt là các thành viên của Hội đồng Khoa học trường Tiểu học Duy Phong) để đề tài được hoàn thiện hơn trong những năm học tới. San Thàng , ngày 12 tháng 3 năm 2014 Tác giả SKKN XÁC NHẬN CỦA BGH Huỳnh Nghĩa Bình *Tài liệu tham khảo: - Tài liệu Chuẩn KTKN các môn Tiểu học. - Sách giáo khoa- Sách giáo viên Mĩ thuật lớp 2- Tác giả: Nguyễn Hữu Hạnh ( Chủ biên) - Phương pháp dạy học Mĩ thuật – NXBGD 2001 - Điều chỉnh Môn Mĩ Thuật- NXBGD MỤC LỤC NỘI DUNG TRANG Mở đầu I. Lý do chọn đề tài 1 II . Phạm vi và đối tượng nghiên cứu 1 III . Mục đích 1 IV . Điểm mới của sáng kiến kinh nghiệm 1 Chương 1 1 Nội dung I. Cơ sở lý luận Một số phương pháp phát triển khả năng thường thức Mĩ thuật cho học sinh Tiểu học 2 II.Các văn bản chỉ đạo 2 Chương 2 2 Thực trạng của vấn đề Một số phương pháp phát triển khả năng thường thức Mĩ thuật cho học sinh Tiểu học 2 .1. Vài nét về địa bàn thực hiện sáng kiến: 2. Thực trạng của vấn đề Một số phương pháp phát triển khả năng thường thức Mĩ thuật cho học sinh Tiểu học 2 2.1 Thuận lợi: 2 2.2. Nguyên nhân thuận lợi 3 2.3. Khó khăn 3 2.4 Nguyên nhân khó khăn Chương 3 III. Các biện pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề: 3 IV. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm 3 1.1. Hiệu quả 4 1.2. Ứng dụng vào thực tiễn 4 1.3. Bài học kinh nghiệm 4 1.4. Ý nghĩa của sáng kiến kinh nghiệm 5 KẾT LUẬN 6 1.1. Kết luận 1.2. Kiến nghị