Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp quản lý nhằm xây dựng đội ngũ giáo viên trường tiểu học

A. ĐẶT VẤN ĐỀ I/ LỜI MỞ ĐẦU Trong các nhà trường đội ngũ giáo viên có vai trò quyết định chất lượng giáo dục, chất lượng giáo viên có tốt thì chất lượng giáo dục mới tốt. Trường có nhiều giáo viên giỏi thì mới có nhiều lớp đạt chất lượng cao. Đội ngũ giáo viên chủ nhiệm trong trường Tiểu học là nhân tố quyết định hiệu quả giáo dục của các khối lớp. Muốn có phong trào toàn diện mạnh thì phải có đội ngũ giáo viên cốt cán giỏi về chuyên môn nghiệp vụ ,giỏi về công tác chủ nhiệm lớp, giỏi về chỉ đạo hoạt động Đoàn, Đội Có đội ngũ cốt cán giỏi, có giáo viên dạy các môn tự chọn tốt nhưng điều hành như thế nào để họ tận tâm với nghề và lại có trách nhiệm cao với tập thể, phối hợp nhịp nhàng, đồng thuận, vì mục tiêu chung của trường, trách nhiệm này lại là của các nhà quản lý. Như vậy: Vai trò của đội ngũ giáo viên là cực kỳ quan trọng. Muốn chỉ đạo và điều hành đội ngũ để họ tận tâm với nghề, có trách nhiệm cao với tinh thần tập thể, phối hợp tốt trong công việc và đồng thuận vì mục tiêu lớn của trường đòi hỏi người hiệu trưởng phải có những giải pháp hợp lý nhằm xây dựng đội ngũ giáo viên để nâng cao chất lượng giáo dục. Từ những lý do trên, Tôi xin đưa ra kinh nghiệm: “Một số biện pháp quản lý nhằm xây dựng đội ngũ giáo viên trường tiểu học”. II/ THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU Trường tiểu học Hoằng Ngọc đặt tại trung tâm của xã, cơ sở vật chất của nhà trường đã bước đầu đáp ứng được nhu cầu dạy và học. Trong những năm gần đây, được sự quan tâm của các cấp lãnh đạo, đặc biệt là sự quan tâm của Phòng Giáo dục & Đào tạo đã ưu tiên cho nhà trường về đội ngũ cán bộ giáo viên luôn đảm bảo đủ số lượng, cơ cấu.Về chất lượng đội ngũ: 100% giáo viên có trình độ đạt chuẩn và trên chuẩn. Hầu hết các đồng chí giáo viên của trường đều nhiệt tình, tâm huyết với nghề, phần lớn giáo viên đều có chuyên môn nghiệp vụ vững vàng. Các tổ chuyên môn của trường được biên chế hợp lý, hoạt động thường xuyên, hiệu quả. Từ nhận thức về vai trò của người giáo viên như trên, là một cán bộ quản lý, tôi nhận thấy cần phải quan tâm đặc biệt tới công tác bồi dưỡng xây dựng đội ngũ giáo viên và xem đó là đòi hỏi cấp bách cần được giải quyết. Trong những năm qua trường chúng tôi đã tập trung chỉ đạo, thực hiện nhiều biện pháp quản lý có hiệu quả để xây dựng đội ngũ giáo viên và duy trì nề nếp, hoạt động, chuyên môn trong nhà trường ổn định, góp phần tạo nên chất lượng giáo dục của nhà trường ngày càng phát triển. Năm học 2010-2011 trường Tiểu học Hoằng Ngọc có 26 cán bộ, giáo viên ,nhân viên. Trong đó: Giáo viên đạt chuẩn và trên chuẩn là 26 đồng chí, có 13 đồng chí có trình độ Đại học, 4 đồng chí có trình độ Cao đẳng, 9 đồng chí có trình độ đạt chuẩn. Hầu hết là lực lượng trẻ, giàu lòng nhiệt tình, tâm huyết với nghề và rất ham học hỏi. Tập thể sư phạm nhà trường đoàn kết có ý thức rèn luyên tu dưỡng đạo đức nhà giáo tốt. Trong những năm qua kể từ năm 2008 đến nay chất lượng giáo dục toàn diện của nhà trường từng bước được nâng lên: Số giáo viên dạy giỏi cấp tỉnh 01 đồng chí. Số giáo viên dạy giỏi cấp Huyện 06 đồng chí. Số học sinh xếp loại văn hoá Giỏi 21%; số học sinh xếp loại văn hoá Khá 42% Tỷ lệ học sinh lên lớp 98%. Trong công tác quản lý nhà trường người Hiệu trưởng thường xuyên cập nhật các thông tin chính xác về chất lượng đội ngũ giáo viên và chất lượng học sinh để có các biểu thống kê chính xác kết quả tự đánh giá của từng giáo viên, đánh giá xếp loại của Tổ chuyên môn, đánh giá xếp loại của Hội đồng thi đua nhà trường, đánh giá xếp loai của Hiệu trưởng đối với từng thành viên trong hội đồng sư phạm nhà trường. Thống kê các số liệu cụ thể của các năm học đối với từng lớp, từng học sinh về chất lượng giáo dục toàn diện trong nhà trường. Đối chiếu các biểu mẫu thống kê và đưa ra các giải pháp cụ thể có hiệu 2 quả thiết thực trong việc bồi dưỡng đội ngũ giáo viên nhằm xây dựng đội ngũ có chất lượng cao để nâng cao Hiệu quả giáo dục trong nhà trường B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ I/ CÁC GIẢI PHÁP THỰC HIỆN 1. Tăng cường nhận thức, công tác giáo dục tư tưởng chính trị, đạo đức tác phong lành mạnh cho giáo viên. 2. Xây dựng quy chế làm việc khoa học nhằm nâng cao hiệu quả các hoạt động trong nhà trường. 3. Xây dựng củng cố hoạt động của các tổ chuyên môn. 4. Tổ chức các phong trào thi đua dạy tốt và hội giảng. 5. Tăng cường việc kiểm tra của Ban giám hiệu và các tổ chuyên môn. 6. Ban giám hiệu nhà trường phải nhận thức được rằng: Chi bộ là nhân tố quan trọng trong quá trình chỉ đạo và thực hiện các nhiệm vụ của năm học. Chi bộ vững mạnh xuất sắc thì nhà trường mới mạnh toàn diện. 7. Vai trò của Bí thư Chi bộ là phải tạo điều kiện để 100% đảng viên trong chi bộ xác định rõ trách nhiệm của mình với phong trào tập thể .Mỗi giáo viên trong trong Hội đồng sư phạm nhà trường phải tự rèn luyện để xứng đáng là tấm gương đạo đức tự học và sáng tạo. 8. Các Đảng viên trong Chi bộ phải xác đinh rõ: Phê và tự phê để đi đến đồng thuận, tranh luận sôi nổi để tìm được những giải pháp hay. 9. Chỉ đạo quản lý bằng thi đua: Xây dựng bảng điểm thi đua 100 điểm chuẩn xác, khách quan và thật sự công bằng dựa trên chuẩn nghề nghiệp giáo viên tiểu học và tình hình thực tế của trường . 10. Phát động nhiều phong trào thi đua trong năm học thông qua các ngày sinh hoạt tập thể: 20/11; 22/12; 26/3; 30/4 11. Tổ chức nhiều cuộc thi với nhiều hình thức sáng tạo của các tổ chức đoàn thể trong nhà trường. 3 12. Tổ chức các cuộc giao lưu và tạo điều kiện để giáo viên và học sinh được giao lưu văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao cùng với các trường trong vùng. 13. Động viên kịp thời để giáo viên có năng lực, năng khiếu, giáo viên cốt cán của trường phối hợp đồng thuận để đầu tư nhiều về thời gian, nhiều sáng kiến kinh nghiệm góp phần làm nên những thành tích cao của nhà trường 14. Người Hiệu trưởng phải xứng đáng là trụ cột, là cố vấn để chỉ đạo và điều hành công việc sao cho hợp lý, là niềm tin vững chắc của các thành viên trong nhà trường. 15. Tạo cho mọi thành viên trong nhà trường thấy được rằng : Thành tích của tập thể là thành tích của chính mình. Thành tích của cá nhân mình cũng có một phần đóng góp vào thành tích của nhà trường. Vui vì thành tích của tập thể nhà trường và cũng mừng vì thành tích của đồng nghiệp mình đat được. II. CÁC BIỆN PHÁP ĐỂ TỔ CHỨC THỰC HIỆN 1. Tăng cường nhận thức, công tác giáo dục tư tưởng chính trị, đạo đức, tác phong lành mạnh cho giáo viên. - Làm cho cán bộ giáo viên trong nhà trường nhận thức rõ vai trò quan trọng của giáo dục và đào tạo trong thời kì công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. - Giáo viên vần nhận thức được rằng: bậc tiểu học là bậc nền tảng trong hệ thống giáo dục, giúp cho học sinh hình thành được nhân cách bước đầu rất cơ bản để các em có điều kiện rèn luyện học tập và phát triển các bậc học tiếp theo. - Thường xuyên cho giáo viên sinh hoạt nâng cao tư tưởng chính trị, coi trọng công tác dân chủ đặc biệt khâu đoàn kết trong nội bộ, giáo dục tập thể để thấy rõ vai trò to lớn của đoàn kết (đoàn kết là nguyên nhân của mọi thắng 4 lợi) - Coi trọng công tác thi đua, công tác động viên tuyên truyền, mạnh dạn đặt niềm tin vào giáo viên để khơi dậy sự năng động sáng tạo, dám nghĩ, dám làm trong đội ngũ. Xây dựng khối đoàn kết gắn bó giữa giáo viên và phụ huynh học sinh, nêu rõ được trách nhiệm của mỗi bên để cùng phối hợp làm công tác giáo dục. - Xây dựng mối quan hệ đoàn kết giữa giáo viên chủ nhiệm với lãnh đạo Đảng, chính quyền địa phương, với ban giám hiệu cũng như các tổ chức đoàn thể, cùng phối hợp làm công tác giáo dục để giáo dục dào tạo thực sự là sự nghiệp của toàn Đảng, toàn dân. - Đặc biệt coi trọng tinh thần tự giác, ý thức trách nhiệm trong việc tự học, tự bồi dưỡng nhằm nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ để đáp ứng với nhiệm vụ mới của giáo dục. Luôn coi trọng kết quả chất lưọng giáo dục, lấy học sinh làm thước đo cuối cùng để đánh giá chất lượng và sự cố gắng của đội ngũ giáo viên. 2. Xây dựng quy chế làm việc khoa học nhằm nâng cao hiệu quả của các hoạt động trong nhà trường. - Thực hiện mục tiêu kế hoạch, chỉ đạo các tổ, các cá nhân làm việc theo kế hoạch, tất cả công việc phải được kế hoạch hoá, cụ thể hóa, tiêu chuẩn hoá. Các quy định cụ thể: + Quy định về trực lãnh đạo, trực tuần của giáo viên. + Quy dịnh về hồ sơ giáo viên. + Quy định về soạn bài, chấm bài. + Quy định về lịch hội họp, chế đọ thông tin báo cáo. - Thông qua quy chế trên để cán bộ giáo viên có lề lối làm việc khoa học, từ đó siết chặt được kỷ cương, nề nếp trong nhà trường. 5 3. Xây dựng củng cố hoạt động của tổ chuyên môn. Tôi xác định đây là một nội dung quan trọng của công tác quản lý, nó có vai trò rất lớn trong công tác bồi dưỡng, xây dựng đội ngũ giáo viên và chất lượng giáo dục. Hoạt động hiệu quả của mỗi giáo viên sẽ tạo ra điều kiện tốt nhất để mỗi giáo viên tự học hỏi lẫn nhau về kiến thức, chuyên môn và nghiệp vụ sư phạm, từ đó nâng cao trình độ năng lực của mình. Với vai trò như vậy đòi hỏi tổ chuyên môn phải được tổ chức hợp lý, hoạt động có nề nếp và khoa học. * Về phía nhà trường: - Chúng tôi phân tổ, tổ chia thành từng nhóm chuyên môn. Chỉ định tổ trưởng tổ phó là các giáo viên đầu đàn về chuyên môn, nghiệp vụ, có tinh thần trách nhiệm cao, được sự tín nhiệm của đồng nghiệp. Tổ phó đồng thời là các nhóm trưởng. - Sắp xếp lịch sinh hoạt cho các tổ: sinh hoạt vào chiều thứ 7 hàng tuần của tuần thứ 2 và tuần thứ 4 của tháng. - Đảm bảo tối đa những đề nghị phục vụ cho công tác chuyên môn mà các tổ đưa ra. - Tạo điều kiện cho các giáo viên được tiếp cận với các phương pháp dạy học mới và thời gian để giáo viên tham gia dự các lớp học nâng cao trình độ (học tại chức, từ xa). - Thành lập tổ cốt cán cấp trường. Tổ này có nhiệm vụ giúp đỡ, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên cho đội ngũ giáo viên. - Tổ chức các chuyên đề đổi mới phương pháp dạy học, chuyên đề cho từng khối lớp, từng phân môn, chuyên đề sử dụng đồ dùng dạy học. Phân công giáo viên chuẩn bị báo cáo, dạy thực hành. Sau mỗi chuyên đề có sơ kết, nhận xét rút kinh nghiệm. * Về chuyên môn: 6 - Phải có nội dung sinh hoạt cụ thể bằng kế hoạch hàng tháng, hàng kỳ, cả năm học. Nội dung sinh hoạt tổ, nhóm chuyên môn phải có đủ các nội dung như: + Đánh giá kết quả công tác tuần trước. + Triển khai công tác tuần tới. + Thảo luận, thống nhất chương trình, đưa ra bài toán khó, hướng dẫn giải. - Có kế hoạch kiểm tra thường xuyên việc thực hiện quy chế chuyên môn, quy định của nhà trường. - Có kế hoạch dạy bài khó hoặc dạy rút kinh nghiệm theo chuyên đề, phân công người dạy cụ thể. - Phân công cụ thể người giúp đỡ những giáo viên mới ra trường hoặc những giáo viên còn yếu về từng mặt. Do tổ chức và chỉ đạo tốt hoạt động của các tổ chuyên môn mà chúng tôi đã thu được một số kết quả sau: + Các đợt khảo sát chất lượng: đầu năm, giữa kỳ I, giữa kỳ II đều được sử dụng bộ đề thống nhất chung cho toàn khối. + Các tiết dạy đều sử dụng thiết bị dạy học trực quan. + Đảm bảo đủ các tiết thực hành chuyên đề đối với các phân môn. - Các tổ chuyên môn đều đạt danh hiệu tập thể lao động tiên tiến và tiên tiến xuất sắc, trong đó tổ chức các đợt thi đua “Dạy tốt, học tốt” chào mừng các ngày lễ lớn như: 20/10; 20/11; 3/2; 8/3; 26/3. - Tổ chức hội giảng cấp trường 2 đợt trong năm học. Tổ chức thi giáo viên dạy giỏi cấp trường để lựa chọn các tiết dạy tiêu biểu dự hội giảng cấp huyện. - Phát động phong trào viết SKKN trong toàn trường, tập trung vào yêu cầu đổi mới phương pháp giảng dạy. - Làm tôt công tác thi đua khen thưởng ngay trong từng đợt thi đua. 7 Cho dù giá trị vật chất không đáng là bao nhưng cũng đã động viên được giáo viên kịp thời, khích lệ được phong trào ngày càng hiệu quả. - Thông qua các phong trào thi đua giáo viên đã có thêm được rất nhiều kinh nghiệm trong công tác giảng dạy. Hoạt động này thật sự thiết thực cho công tác tự học, tự rèn luyện của mỗi người. 4. Tăng cường công tác kiểm tra của Ban giám hiệu và của tổ chuyên môn. - Kiểm tra là một trong bốn nội dung, chức năng của người cán bộ quản lý trong công việc quản lý nhà trường. Kiểm tra là vũ khí, là động lực cho sự phát triển. Trong nhà trường, thực hiện thường xuyên công tác kiểm tra chính là nhắc nhở mọi người làm việc đúng, đồng thời phát hiện kịp thời những mặt tốt để phát huy, tìm ra những mặt còn hạn chế để khắc phục. Thói quen nghiêm túc, làm việc có kế hoạch khoa học, trong công việc không phải tự nhiên ai cũng có mà hầu hết được hình thành và phát triển trong suốt cả quá trình công tác mà lúc đầu thường là chưa tự giác. Nói tóm lại là làm tôt công tác kiểm tra theo đúng nguyên tắc, thiết thực sẽ tạo nên hiệu quả đích thực, giúp mỗi người ngày càng tự giác và nghiêm túc hơn. - Nhận thức về vai trò tác dụng của công tác kiểm tra như vậy nên chúng tôi tập trung rút kinh nghịêm về nội dung, phương pháp kiểm tra sau từng năm học nhằm hoàn thiện hơn về nội dung và biện pháp để hiệu quả thanh tra thiết thực hơn đối với mục tiêu nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên nói riêng và chất lượng giáo dục nói chung. - Chúng tôi xác định nội dung kiểm tra là việc thực hiện các quy định về chuyên môn như: kế hoạch giảng dạy, soạn giáo án, thực hiện chương trình, thực hiện chế độ kiểm tra cho điểm, việc chấm, chữa bài cho học sinh, việc dự giờ thăm lớp, tự học, công tác chủ nhiệm và một số công tác khác. - Để việc kiểm tra có tác dụng thiết thực, đúng mục đích, đầu năm học chúng tôi đưa ra hội nghị các mẫu phiếu kiểm tra để mọi người thảo luận, 8 thống nhất rồi mới thực hiện. - Trong Ban giám hiệu, chúng tôi phân công mỗi người một tổ, dự các buổi sinh hoạt tổ với các tổ đó. Khi thực hiện kế hoạch kiểm tra của hiệu trưởng, ban giám hiệu và tổ trưởng chuyên môn cùng đi dự giờ. Hàng tháng, hàng tuần công khai kế hoạch kiểm tra trên kế hoạch công tác tuần. - Công khai kế hoạch kiểm tra: + Kiểm tra kế hoạch giảng dạy, Giáo án, sổ Chủ nhiệm, vở luyện viết của giáo viên vào thứ 2 hàng tuần. + Kiểm tra sổ điểm lớp vào ngày 28 đến 30 hàng tháng. + Kiểm tra theo kế hoạch (chuyên đề, toàn diện) 1 giáo viên/tháng. + Ngoài kiểm tra theo lịch chúng tôi chú trọng việc kiểm tra đột xuất, nhất là dự giờ đột xuất và việc thực hiện quy chế chuyên môn. 100% giáo viên được dự giờ đột xuất ít nhất 1 lần trong một học kỳ. Các tổ chuyên môn khi trống tiết đi dự giáo viên trong tổ. - Sử dụng kết quả kiểm tra để nhắc nhở, rút kinh nghiêm những giáo viên chưa thực hiện tốt hoặc có thiếu sót trong quá trình công tác, đồng thời tuyên dương, khích lệ những cá nhân làm tốt từ đó nhân rộng điển hình. Khi cán bộ, giáo viên nhắc nhở 2-3 lần mà vẫn không sửa chữa sẽ tính vào tiêu chuẩn thi đua. Vì việc kiểm tra được làm thường xuyên từ tổ đến Ban giám hiệu nên không có giáo viên nào vi phạm quy chế chuyên môn. Trong quá trình kiểm tra chủ yếu phát hiện ra một số tồn tại của giáo viên như: việc chấm bài ở một số giáo viên tiến hành chưa thường xuyên, chưa phát hiện và sửa hết lỗi mà học sinh mắc phải hoặc chấm còn mang tính động viên nhiều, một số giáo viên thực hiện chế độ điểm còn chậm hoặc sửa điểm chưa đúng hướng dẫn. Nhờ kiểm tra nhắc nhở mà những thiếu sót này dần dần được khắc phục. 5.Ban giám hiệu nhận thức rõ : Chi Bộ là nhân tố quan trọng nhất trong 9 quá trình chỉ đạo và thực hiện các nhiệm vụ của năm học . Ban chi uỷ phải đoàn kết thống nhất tập trung nâng cao nhận thức cho từng Đảng viên để mọi đảng viên trong chi bộ đều thấy được: Phê và tự phê để đi đến đồng thuận.Tranh luận sôi nổi để tìm được những giải pháp hay. Từng đảng viên phải tự giác rèn luyện để xứng đáng là tấm gương đạo đức tự học và sáng tạo. 6. Nêu cao vai trò lãnh đạo của Đảng trong quá trình chỉ đạo các phong trào của đơn vị nhà trường. Chi bộ định hướng các lĩnh vực một cách toàn diện. 7. Chỉ đạo quản lý bằng thi đua: Xây dựng bảng điểm thi đua dựa trên chuẩn nghề nghiệp giáo viên Tiểu học và các qui chế dân chủ trong cơ quan. Bảng điểm được đưa ra công khai và được hội thảo từng bước ở các tổ chức trong nhà trường. Các ý kiến được tập hợp về ban thi đua sau đó ban thi đua thảo luận để thống nhất Trong năm học ban thi đua chỉ đạo các tổ chuyên môn bình xét theo bảng điểm và xếp theo thứ tự trong tổ từ cao đến thấp. Sau đó Ban thi đua họp và xét duyệt theo từng tiêu chuẩn đối với từng cá nhân và đảm bảo vô tư, khách quan, công bằng thật sự. 8. Tổ chức nhiều cuộc thi với nhiều hình thức sáng tạo của các tổ chức đoàn thể trong nhà trường .. 9 . Tổ chức nhiều cuộc giao lưu và tạo điều kiện để học sinh và giáo viên được giao lưu trên các sân chơi do Phòng giáo dục và các cụm trường tổ chức .. 10. Động viên kịp thời để giáo viên có tài năng, năng khiếu, giáo viên cốt cán của trường phối hợp đồng thuận để đầu tư nhiều về thời gian, nhiều sáng kiến kinh nghiệm, góp phần làm nên các thành tích cao của trường. 11. Tạo điều kiện cho mọi thành viên trong trường thấy được rằng: 10