Sáng kiến kinh nghiệm: Một số bài tập trong việc sử dụng nguyên tắc cá biệt hóa trong giảng dạy môn bóng chuyền dành cho học sinh lớp 1o trường thpt quỳ hợp 2 - Đoàn Văn Hưng

ờ học. Trong thực tế, mỗi giờ học giáo viên cần giải quyết đồng thời 2-3 nhiệm vụ về kiến thức, kỉ năng, kỉ xảo động tác và một số phẩm chất vận động. Một trong khó khăn của giờ dạy thể dục ở bậc trung học phổ thông là phải hình thành được kỉ năng thực hiện cơ bản và tạo ra hứng thú tập luyện trong học sinh. Môn Thể thao tự chọn Bóng chuyền được tổ chức học tập xuyên suốt 3 năm học, với số lượng tiết nhiều. Nhưng để học sinh nắm vửng cơ sở lý thuyết, nguyên lí kỉ thuật cơ bản để vận dụng vào các buổi học cũng như trong cuộc sống là một vấn đề tương đối khó. Xuất phát từ nhiệm vụ dạy học, tính cấp thiết của vấn đề, sự đòi hỏi nâng cao hơn khả năng nhận thức trong học sinh và sự đáp ứng về chuyên môn trong sinh hoạt thể thao tại địa phương mà tôi chọn đề tài: " Một số bài tập trong việc sử dụng nguyên tắc cá biệt hóa trong giảng dạy môn bóng chuyền dành cho học sinh lớp 10 trường THPT Quỳ Hợp 2" làm dề tài sáng kiến kinh nghiệm của mình. Có thể nói đề tài là một vấn đề bao hàm nhiều nội dung: Như sử dụng nguyên tắc thích hợp, nguyên tắc tự giác , tích cực v.v.. Tuy nhiên trong khuôn khổ một sáng kiến kinh nghiệm lại là của chương trình thí điểm nên tôi chỉ đi sâu vào một vấn đề: Một số bài tập trong việc sử dụng nguyên tắc cá biệt hóa trong giảng dạy môn bóng chuyền dành cho học sinh lớp 10 trường THPT Quỳ Hợp 2. Với một số sáng kiến, cộng với sự tích lũy của bản thân qua thời gian giảng dạy chưa nhiều do vậy nội dung thực hiện còn nhiều thiếu sót, rất mong được sự góp ý chân tình của các đồng nghiệp để sáng kiến ngày càng hoàn thiện hơn và đem lại kết quả tích cực trong việc giảng dạy cho học sinh. Mục đích nguyên cứu: Dựa trên các tiết học Bóng chuyền trong trường hiện nay, sáng kiến này mục đích của tôi là góp phần làm phong phú thêm hệ thống , phương tiện tập luyện môn bóng chuyền từ đó nâng cao chất lượng tập luyện cho học sinh. Phương pháp nghiên cứu: Bằng thực tế qua những bài soạn trên lớp, sự đúc rút kinh nghiệm trong thời gian qua, cùng với sự tìm tòi nghiên cứu tài liệu có liên quan đến vấn đề tôi đã sử dụng các phương pháp sau: Phương pháp quan sát sư phạm. Phương pháp đọc và tham khảo tài liệu Phương pháp phỏng vấn và tọa đàm. Phương pháp kiểm tra sư phạm. Phương pháp toán học thống kê. Cơ sở lý luận của đề tài: Cá biệt hóa đó là sự xây dựng toàn bộ quá trình giáo dục thể chất và sử dụng các phương tiện, phương pháp và hình thức tập luyện riêng của quá trình đó sao có thể đối xử cá biệt đối với người tập và tạo được những điều kiện để phát triển tốt nhất các năng lực của họ. Các khả năng chức phận của cơ thể luôn luôn có sự khác biệt, đối với từng cá nhân. Ngay trong một nhóm người có cùng lứa tuổi, giới tính và trình độ chuẩn bị sơ bộ cũng không thể tìm ra hai người có các khả năng hoàn toàn giống nhau. Những khác biệt cá nhân cũng thể hiện khi tiếp thu động tác, ở tính chất phản ứng của cơ thể đối với lượng vận động và ở cả sự diễn biến các thay đổi thích nghi trong cơ thể .Tất cả những điều đó buộc phải tiến hành cá biệt hóa chặt chẽ trong giáo dục thể chất. Đối xử cá biệt trong quá trình dạy học ở trường phổ thông là cần thiết để giải quyết bất kỳ nhiệm vụ riêng nào, từ hình thành các kiến thức, kỹ năng và kỹ xảo cho đến giáo dục các tố chất thể lực và phẩm chất ý chí. Nó thể hiện sự phân tích các nhiệm vụ học tập, cách thực hiện các tiêu chuẩn và cách thức điều chỉnh các hình thức tập luyện và các thủ thuật tác động sư phạm phù hợp với từng người tập. Các đặc điểm cá nhân không loại trừ những nét chung giữa các cá thể khác nhau. Vì vậy sé sai lầm nếu coi cá biệt hóa như một cái gì đó không thể dung hòa được với những con đường chung của quá trình sư phạm. Sự cá biệt hóa phải dựa trên cơ sở các quy luật chung về dạy học và giáo dục. Hơn nữa phần lớn việc cá biệt hóa hoàn toàn có thể tiến hành trong các buổi tập tập thể. Đáng lưu ý, căn cứ vào các đặc điểm cá nhân không có nghĩa là chỉ bị động chạy theo nó. Những đặc điểm cá nhân, nhất là các đặc điểm về loại hình hoạt động thần kinh cao cấp, có thể thay đổi nhất định theo sự điều khiển. Bởi vì trong qúa trình giáo dục thể chất cần phải đảm bảo hoàn thiện cân đối, toàn diện các hình thái và chức năng của cơ thể. Nhiệm vụ không chỉ là cải tiến những cái bẩm sinh mà còn phải hình thành những cái mới ( Những kỹ năng, kỹ xảo và hành vi mới) Đối với môn Bóng chuyền là một môn học với bóng rất dễ gây hứng thú cho học sinh luyện tập những cũng là một môn học khó đặc biệt đối với học sinh nữ. Nên trong quá trình học người giáo viên giảng dạy và điều khiển lớp một cách máy móc thì có thể dẫn tới một số học sinh do tiếp thu chậm, yếu về kĩ thuật nên tỏ ra ngại tập luyện từ đó sẽ co cụm lại và ngày càng tỏ ra không yêu thích môn học này. Ngày nay do xã hội phát triển mạnh vì thế phong trào thể thao ở các địa phương đặc biệt là môn bóng chuyền được phát triển rộng rãi, thu hút tầng lớp học sinh tham gia tập luyện rất mạnh. Bởi vậy khi các em vào lớp 10 thì ở mỗi lớp đã có khoảng 10% học sinh đã bước đầu hình thành kĩ thuật bóng chuyền từ trước. Trong một tiết học chỉ 45phút lại phải giải quyết từ 2 -3 nội dung vì thế thời gian để các em tập luyện với bóng là rất ít. Với đặc điểm thuận lợi là bóng của nhà trường đã bước đầu đáp ứng đủ nên cũng gặp nhiều thuận lợi trong học tập của học sinh. Mà trong mỗi tiết học giáo viên không thể tới sửa sai cho từng 40 - 45 thành viên học sinh được mà phải sử dụng nguyên tắc cá biệt hóa tức là nhờ vào lực lượng nhóm truởng và các em có trình độ kĩ thuật tương đối khá để dẫn dắt, kèm cặp thêm cho các học sinh yếu. Với kĩ thuật chuyền bóng cao tay trước mặt và kĩ thuật đệm bóng thấp tay trước mặt tôi đưa ra 03 bài tập cá biệt hóa sau: * Bài tập 1:Bổ trợ kĩ thuật đệm bóng thấp tay: Sau khi HS đã được học kĩ thuật này tại chỗ xong, giáo viên cho 1 hs có kĩ thuật tốt giữ lấy bóng thấp ngang tầm dưới thắt lưng ( ngưòi phục vụ ) , Các hs yếu xếp thành 1 hành dọc đối diện sau đó lần lượt từng học sinh theo dòng nước chảy tiến tới người gĩư bóng và thực hiện kĩ thuật này vào bóng với 1 lực khỏng 50% sức. Người phục vụ chỉ ra lỗi sai - cách khắc phục và luôn động viên các bạn hăng say tập luyện.  ð ò *Bài tập 2: Bổ trợ kĩ thuật chuyền bóng cao tay trứoc mặt: Sau khi HS đã được học kĩ thuật này tại chỗ xong, giáo viên cho 1 hs có kĩ thuật tốt tung bóng cao ngang tầm trứoc mặt về phía các hs yếu xếp thành 1 hành dọc đối diện với khoảng gần sau đó lần lượt từng học sinh theo dòng nước chảy tiến lên và thực hiền kĩ thuật này từ quả bỏng ngưòi phục vụ tung tới. ( khi kĩ thuật tương đối ổn định thì kéo dài khoảng cách xa hơn) Å   ð  ò *Bài tập 3: Bổ trợ kĩ thuật chuyền bóng cao tay trứoc mặt: Sau khi HS đã thực hiên được kĩ thuật này tương đối , giáo viên cho 1 hs có kĩ thuật tốt đứng đối diện các hs yếu ( còn các hs yếu xếp thành 1 hành dọc đối diện với khoảng gần ) sau đó lần lượt từng học sinh theo dòng nước chảy tiến lên và thực hiền kĩ thuật này từ quả bỏng ngưòi phục vụ tung tới. ở đây ngưòi phục vụ sẽ luôn điều chỉnh đường đi của bóng sao cho ngưòi tập nhận lấy một cách thoải mái nhất ( khi kĩ thuật tương đối ổn định thì kéo dài khoảng cách xa hơn) Å   ð ò v. Thực nghiệm sư phạm 1. Mục đích thực nghiệm Thực nghiệm sư phạm được tiến hành nhằm mục đích kiểm nghiệm tính khả thi và hiệu quả của các bài tập. Giải quyết các vấn đề liên quan đến kỹ thuật chuyền cao tay, đệm bóng thấp tay. kiểm nghiệm tính đúng đắn của Giả thuyết khoa học. 2. Tổ chức và nội dung thực nghiệm A. Tổ chức thực nghiệm Thực nghiệm sư phạm được tiến hành tại trường THPT Quỳ Hợp 2 +) Lớp thực nghiệm : 10 A5 +) Lớp đối chứng : 10A6 3. Nội dung thực nghiệm Thực nghiệm được tiến hành trong 10 tiết tự chọn Sau khi dạy thực nghiệm, chúng tôi cho học sinh kiểm tra 2 kỹ thuật chuyền bóng cao tay và đệm bóng thấp tay. Sau đây là nội dung đề kiểm tra: - Chuyền bóng cao tay vào ô quy định - Đệm bóng thấp tay vào ô quy định Chú ý: (Thực hiện đúng kỹ thuật) Việc kiểm tra 2 kỹ thuật trên nhằm đánh giá kết quả áp dụng Nguyên tắc cá biệt hoá trong giảng dạy môn bóng chuyền dành cho học sinh lớp 10 Trường Thpt Quỳ Hợp 2 Kết quả : TT Lớp Số hs Điểm dưới Tb Điểm Tb Điểm khá Điểm giỏi SL % SL % SL % SL % 1 10 A5 41 6 14,6 18 43,9 11 26,8 6 14,6 2 10 A6 40 9 22,5 23 57,5 5 12,5 3 7,5 Nhận xét : - ở lớp thực nghiệm : tỉ lệ học sinh có điểm TB và dưới TB thấp hơn ở lớp đối chứng , tỉ lệ khá và giỏi cao hơn . - ở lớp đối chứng : Tỉ lệ học sinh có điểm TB và dưới TB cao hơn ở lớp thực nghiệm, tỉ lệ có điểm khá giỏi thấp hơn Điều đó cho thấy học sinh ở lớp thực nghiệm lĩnh hội , tiếp thu và vận dụng bài tập tốt hơn. Vi. Kết quả ứng dụng: Sau khi đưa 3 bài tập trên vào ứng dụng cho 3 các lớp 10 , ở nội dụng bóng chuyền tôi nhận thấy kĩ thuật của các em tiến bộ lên rất nhiều so với số lớp không được tập bài tập này, nhiều học sinh yếu nay đã thực hiện được kĩ thuật tương đối và tỏ ra rất đam mê tập luyện. Vii. Kết luận và kiến nghị: Kết luận: Từ thực tế ứng dụng mà 3 bài tập trên đưa lại tôi đi đến kết luận sau: Việc ứng dụng nguyên tắc cá biệt hóa vào nội dung bóng chuyền là hết sức cần thiết. Cả 03 bài tập trên đã thu lại kết quả rất tốt không chỉ cho đối tượng mới học mà còn có tác dụng bổ trợ cho đối tượng đã tập thời gian dài. Vậy nên đưa vào ứng dụng trong các buổi tập bóng chuyền cho hs ở trường THPT. Kiến nghị: Từ những kết luận trên cho phép tôi đi đến kiến nghị sau: Do tính thực tế và độ tin cậy của 3 bài tập trên, vậy đề nghị các giáo vên ứng dụng vào công tác giảng dạy để nâng cao hiểu quả môn học Bóng chuyền. Đề tài cần được tiếp tục nghiên cứu ở nhiều nguyên tắc khác nhau với quy mô lớn hơn để ngày càng tìm ra nhiều bài tập để phục vụ công tác giảng dạy môn bóng chuyền ở trường phổ thông được tốt hơn. Quỳ hợp , ngày 07 tháng 03 năm 2009 Ngưòi viết sáng kiến Giáo viên thể dục nhận xét của tổ chuyên môn: đánh giá của hội đồng khoa học trường: ..