Quan sát Trái đất và các vì sao trong hệ mặt trời

Quan sát Trái đất và các vì sao trong hệ mặt trời Xin giới thiệu với bạn đọc và các thầy cô giáo một phần mềm miễn phí rất hay, vô cùng hữu ích cho các em học sinh lứa tuổi THCS cad THPT, đó là phần mềm Solar System 3D Simulator. Phần mềm này hoàn toàn miễn phí, được xây dựng trong nhóm các dự án dành riêng cho giáo dục. Các bạn có thể tham khảo Website chính thức của dự án này tại Phần mềm Solar System 3D Simulator có kích thước 5M và có thể download tại rất nhiều địa chỉ khác nhau trên Internet, chẳng hạn tại các địa chỉ sau:Download Solar System 3D SimulatorDownload Solar System 3D Simulator Mirror1Download Solar System 3D Simulator Mirror2Đây là phần mềm mô phỏng chuyển động của các hành tinh trong hệ mặt trời trong biểu diễn không gian 3D với mô phỏng chuyển động như thật. Với phần mềm, các thầy cô giáo và các em học sinh sẽ có một điều kiện tuyệt vời để làm quen, quan sát và tìm hiểu trái đất của chúng ta, quan sát được chuyển động của trái đất, mặt trăng và các hành tinh xung quanh mặt trời.Sau đây chúng tôi xin giới thiệu bài giảng giới thiệu về phần mềm này. Theo tác giả bài viết, phần mềm này sẽ được đưa vào sách giáo khoa tự chọn Tin học cho học sinh THCS trong phần “phần mềm học tập của em”. Sách sẽ do Nhà xuất bản Giáo dục ấn hành trong năm 2006. Các em có muốn quan sát trái đất của chúng ta quay xung quanh mặt trời như thế nào không? Các em có muốn hiểu vì sao lại có hiện tượng nhật thực, nguyệt thực không? Các em có muốn tìm hiểu các vì sao trong hệ mặt trời của chúng ta không? Phần mềm Solar System 3D Simulator sẽ giải đáp cho chúng ta các câu hỏi đó. Đây là một phần mềm rất hay dành cho các bạn nhỏ ham muốn hiểu biết. Khởi động phần mềmNháy đúp chuột vào biểu tượng trên màn hình. Màn hình khởi động của phần mềm có dạng như hình dưới đây. Trong khung chính của màn hình là nơi các em quan sát được hệ mặt trời của chúng ta bao gồm mặt trời và các hành tinh chuyển động. Các em sẽ nhìn thấy: - Mặt trời màu lửa đỏ rực nằm ở trung tâm. - Các hành tinh trong hệ mặt trời nằm trên các quĩ đạo khác nhau quay xung quanh mặt trời. - Riêng đối với trái đất các em sẽ thấy mặt trăng chuyển động như một vệ tinh quay xung quanh trái đất. Các lệnh điều khiển quan sátĐể điều chỉnh khung nhìn em sử dụng các nút lệnh trong cửa sổ của phần mềm. Các lệnh này sẽ giúp em điều chỉnh vị trí quan sát, góc nhìn từ vị trí quan sát đến hệ mặt trời và tốc độ chuyển động các vì sao. - Để hiện (hoặc làm ẩn đi) quĩ đạo chuyển động của các hành tinh hãy nháy chuột vào nút . - Nhấn nút lệnh sẽ làm cho vị trí quan sát của em tự động chuyển động trong không gian. Sử dụng chức năng này để chọn vị trí quan sát thích hợp nhất. - Muốn phóng to, thu nhỏ khung nhìn hãy sử dụng lệnh Zoom tại vị trí . Dùng chuột kéo rê thanh cuốn ngang để điều chỉnh cho lệnh này. Lệnh này có tác dụng thay đổi khoảng cách từ vị trí quan sát đến mặt trời. - Muốn thay đổi vận tốc chuyển động của các hành tinh sử dụng công cụ Speed tại vị trí có biểu tượng . Dùng chuột dịch chuyển thanh cuốn ngang để thay đổi vận tốc của các hành tinh. - Các nút lệnh dùng để nâng lên hoặc hạ xuống vị ví quan sát hiện thời so với mặt phẳng ngang của toàn hệ mặt trời. - Các nút lệnh dùng để dịch chuyển toàn bộ khung nhìn lên trên, xuống dưới, sang trái, phải. Nút dùng để đặt lại vị trí mặc định hệ thống, đưa mặt trời về trung tâm của cửa sổ màn hình.- Nút lệnh cho phép thực hiện lệnh xem thông tin chi tiết của các vì sao. Quan sát hệ mặt trờiĐiều khiển khung nhìn cho thích hợp, em có thể nhìn rõ vị trí các sao Thủy, sao Kim, sao Hỏa là những hành tinh trong hệ Mặt trời gần trái đất của chúng ta nhất. Xa hơn chúng ta sẽ thấy rõ quĩ đạo chuyển động của sao Mộc và sao Thổ. Trong hình dưới đây ta thấy rất rõ hình dạng trái đất và mặt trăng. Mặt trăng quay xung quanh trái đất, tự quay xung quanh mình nhưng luôn hướng một mặt về hướng mặt trời. Trái đất quay xung quanh mặt trời. Ta cũng hiểu vì sao ta nhìn thấy mặt trăng lúc tròn lúc khuyết. Các em cũng sẽ hiểu vì sao trên Trái đất lại có ngày và đêm.Trong hình dưới đây ta quan sát được trạng thái lúc Trái đất, Mặt trăng và Mặt trời thẳng hàng, Mặt trăng che khuất Mặt trời và đó là hiện tượng Nhật thực.Trong trạng thái này ta quan sát được hiện tượng Nguyệt thực.Câu hỏi kiểm tra kiến thức1. Hãy giải thích hiện tượng Ngày và Đêm trên trái đất. 2. Em có nhận xét gì về quĩ đạo chuyển động của các hành tinh trong hệ mặt trời. 3. Hãy giải thích hiện tượng Nhật thực. 4. Hãy giải thích hiện tượng Nguyệt thực. 5. Sao Kim và sao Hỏa, sao nào ở gần Mặt trời hơn? 6. Điều khiển khung nhìn phần mềm để quan sát được hiện tượng Nhật thực. 7. Điều khiển khung nhìn phần mềm để quan sát được hiện tượng Nguyệt thực. 8. Điều khiển khung nhìn sao cho có thể quan sát được toàn bộ quá trình trái đất quay xung quanh mặt trời và nhìn rõ được cách mặt trăng quay xung quanh trái đất. 9. Có thể xảy ra hiện tượng “Nhật thực” và “Nguyệt thực” đối với các hành tinh khác, ví dụ Sao Kim, được hay không? Vì sao chúng ta không “nhìn” thấy được các hiện tượng này. 10. Sử dụng thông tin của phần mềm hãy trả lời các câu hỏi sau: - Trái đất nặng bao nhiêu? - Độ dài quĩ đạo Trái đất quay một vòng quanh mặt trời một vòng? - Sao Kim có bao nhiêu vệ tinh? - Nhiệt độ trung bình trên Trái đất là bao nhiêu độ? - Nhiệt độ trung bình trên bề mặt sao Hỏa là bao nhiêu độ?