Phương pháp dạy học Mĩ thuật - Phần 3

ời SẢN PHẨM NẶN VÀ TẠO DÁNG NGƯỜI 47 48 49 " Nhiệm vụ - Nhiệm vụ 1: Đọc thông tin, quan sát bài mẫu để tìm hiểu phương pháp tiến hành một bài tập nặn và tạo dáng - Nhiệm vụ 2: Dùng đất sét hoặc đất công nghiệp để làm bài tập nhỏ tập nặn tạo dáng hoa quả, con vật và người theo bài mẫu in trong tài liệu. - Nhiệm vụ 3: Làm việc theo nhóm từ 3 đến 5 người, cùng nhau nhận xét sản phẩm nặn của các thành viên trong nhóm. Đánh giá hoạt động 2 Bạn có thể dựa vào ý kiến nhận xét của nhóm để đánh giá kết quả hoạt động của mình. Hoạt động 3: Tìm hiểu phương pháp chép phù điêu đơn giản ³ Thông tin cho hoạt động 3 Để tiến hành chép một bài đắp nổi bạn cần chuẩn bị: - Bảng gỗ (kích thước dày mỏng to nhỏ theo yêu cầu của bài thực hành) - Đóng đinh, căng dây thép từ đinh này sang đinh kia, chú ý độ cao của đinh không cao quá hay thấp quá (khoảng 2 - 3 cm là vừa) nếu cao quá đinh sẽ lồi lên mặt phù điêu gây cản trở lúc làm bài, nếu bị đinh lồi, bạn có thể dùng búa đóng xuống hoặc đập nghiêng Bảng gỗ đã đóng đinh và căng dây kẽm Sau đó bạn tiến hành bài chép phù điêu theo các bước sau: Quan sát mẫu: Trước hết ta quan sát bố cục, hình, mảng và mảng trống, nhất là quan sát kỹ về độ nông sâu, các lớp trước, lớp sau hay độ dày mỏng của phù điêu mẫu, đưa ra nhận xét: mẫu thuộc loại phù điêu nào (phù điêu cao, vừa hay thấp?), đề tài gì? vốn cổ hay hiện đại , chất liệu thể hiện: gỗ, đá, thạch cao… Phù điêu mẫu Tính tỷ lệ và đắp nền đất: a) Tính tỉ lệ Sau khi quan sát kỹ bài mẫu theo yêu cầu đề ra, thu phóng to nhỏ hay tỷ lệ bằng mẫu. Có 2 cách thu phóng phù điêu như thu phóng tranh ảnh - Kẻ ô vuông - Kẻ ô chéo Kẻ ô vuông Kẻ ô chéo b) Đắp nền đất: - Bạn hãy dùng dao cắt đất từng miếng nhỏ đập vào mặt bảng gỗ, dùng dao gọt, nạo tạo thành mặt phẳng theo kích thước yêu cầu. - Nền đất không nên dày quá, rất nặng nề, nhưng không nên mỏng quá vì như thế đất sẽ mau khô hay nứt và dễ lồi đinh. Phác hình trên đất: Xác định kích thước của phù điêu cần chép và phác hình bằng cách dùng que nhọn hoặc dao nặn phác nhẹ lên mặt đất, trong khi vẽ phác, bạn nhớ kiểm tra độ chính xác về bố cục, hình, mảng, và mảng trống Bạn có thể làm bài chép phù điêu theo cách đắp lên hay khoét xuống đều được. Mảng chính, khối chính lên trước hoặc độ cao nhất đắp trước, theo vậy lần lượt lên các hình, mảng phụ và độ thấp dần. Trong quá trình lên đất khối lớn phải quan sát kỹ, phân tích các độ cao, thấp của hình khối, mảng sao cho đúng với bài mẫu, chú ý so sánh với các hình mảng, có độ cao thấp khác nhau bên cạnh nó. Đắp nền đất Phác hình trên đất Chỉnh khối và đầy sâu vào khối lớn Vẽ phác lại hình, mảng, lên bài kỹ hơn, lược bỏ những chi tiết rườm rà, có thể dùng ánh sáng để kiểm tra hình khối, các độ cao thấp xem đã đúng với mẫu chưa? Lưu ý: Không nên đi chi tiết, luôn nhìn tổng thể các mảng chính, mảng phụ ẩn hiện, liên hệ mật thiết với nhau. Ví dụ: Một dải lụa vắt từ vai này sang vai kia chạy sau lưng, chúng có mối liên hệ với nhau về sự liền mạch, độ to nhỏ, cao thấp… - Phù điêu không phải là tượng tròn bớt đi phần khuất. - Bờ thành của độ dày mỏng nghiêng hay thẳng đứng đều được, song không được khoét lõm hàm ếch (Đối với phù điêu thấp và vừa). Lên khối lớn Chỉnh khối & đẩy sâu vào khối lớn Kiểm tra độ nông sâu - Kiểm tra độ nông sâu dày, mỏng của các vị trí - Các hình. - Các mảng lớn. - Các mảng nhỏ. - Các mảng trống. - Các độ nghiêng của các chi tiết. - Các đường lượn. Hoàn thiện bài: Xem lại toàn bộ bài làm một cách tổng thể, các bạn hãy đặt các câu hỏi: Đã đúng chưa? Có thể hiện được đặc điểm của mẫu không? Tỷ lệ giữa các hình, mảng, mảng trống, độ nông, sâu, dày, mỏng có cần thêm, bớt không? nếu thêm, bớt thì khoảng bao nhiêu là đủ. Với cách đặt vấn đề như vậy bạn sẽ hoàn thiện được bài tập của mình. Kiểm tra độ nông sâu của khối Hoàn thiện bài " Nhiệm vụ - Nhiệm vụ 1: Đọc thông tin, xem hình minh họa để tìm hiểu phương pháp chép phù điêu đơn giản. - Nhiệm vụ 2: Xem băng hình: “Minh họa quy trình thực hành bài chép phù điêu đơn giản (trích đoạn phù điêu Vũ nữ dâng hương)” để nắm chắc hơn phương pháp chép phù điêu. - Trước khi xem băng hình, các bạn cần đọc kỹ phần giới thiệu phương pháp tiến hành bài chép phù điêu đơn giản ở tài liệu in. Với thời lương 10 phút, băng hình chỉ giới thiệu trích đoạn các bước trong quy trình thực hành bài chép phù điêu để các bạn hình dung cụ thể hơn về phương pháp chép phù điêu. - Trong khi xem băng hình, các bạn cần chú ý cách sử dụng các dụng cụ nặn, và các thao tác thực hành cơ bản. Các bạn có thể xem băng nhiều lần để nắm vững các thao tác thực hành. Các bạn sẽ thấy việc thực hiện một bài chép phù điêu đơn giản không quá khó nếu các bạn thực hành đúng phương pháp. Chúc các bạn thu được nhiều thành công trong học tập. Đánh giá hoạt động: Sản phẩm của bài thực hành chép phù điêu đơn giản sẽ đánh giá hoạt động 3 của bạn Hoạt động 4: Thực hành chép phù điêu đơn giản và tập nặn tạo dáng tự do ³ Thông tin cho hoạt động 4 Để nắm vững kiến thức của chủ đề Tập nặn tạo dáng tự do, bạn hãy dùng đất sét hoặc đất công nghiệp để thực hành các bài tập sau: Nặn quả: 3 tiết / bài Bạn hãy chọn những quả có hình dáng đẹp để nặn. Ví dụ như quả dừa, quả đu đủ, quả khế, quả ổi, quả xoài, quả măng cụt, quả na(trái mãng cầu ), quả lê, quả cà, quả cam...Bạn có thể dựa vào mẫu thật, ảnh chụp, hay tranh vẽ để làm cơ sở thể hiện bài tập. Với 3 tiết thực hành, tùy theo khả năng của mỗi người, các bạn có thể nặn từ 1 đến 3 loại quả. Tuy nhiên, điều quan trọng là sản phẩm nặn của bạn phải đẹp và thể hiện được cấu trúc khối và đặc điểm của mẫu. Nặn tạo dáng con vật 4 tiết / 1 bài Cũng như bài nặn quả, các bạn hãy chọn những con vật có hình dáng đẹp để nặn. Ví dụ : Gà, vịt, chó, mèo, thỏ, ngựa, hổ, báo, voi, sư tử, trâu, bò, gấu, gà tây…. Bạn hãy cố gắng thể hiện đúng cấu trúc khối, đặc điểm, tỷ lệ của con vật. Con vật có động tác đẹp sẽ làm cho sản phẩm nặn của bạn trở nên sinh động hơn. Bạn có thể dựa vào mẫu thật, mẫu tượng, tranh, ảnh để tham khảo khi thể hiện bài tập. Nặn tạo dáng người 4 tiết / bài Cũng như hai bài thực hành trên, nặn tạo dáng người là một bài tập khó. Bạn hãy nghiên cứu thông tin, rồi dựa vào mẫu thật (diễn thử động tác) hay tranh, ảnh để làm cơ sở cho bài thực hành. Điều quan trọng là sản phẩm nặn của bạn phải tạo được dáng đẹp, sinh động và thể hiện được đặc điểm của đối tượng. Chép phù điêu đơn giản 6 tiết / bài Vì thời gian có hạn nên bạn hãy chọn những mẫu phù điêu đẹp và đơn giản để chép, nếu thời gian trên lớp không đủ, bạn có thể thực hiện thêm ngoài giờ, điều quan trọng nhất là bạn phải tạo ra một sản phẩm đẹp. * Tiêu chí đánh giá bài thực hành tập nặn tạo dáng tự do và chép phù điêu đơn giản: - Thể hiện được đặc điểm của đối tượng - Đảm bảo được tỷ lệ chung giữa các bộ phận - Sản phẩm nặn có dáng hình sinh động. " Nhiệm vụ Nhiệm vụ 1: Thực hành bài 1: nặn quả Thời gian: 3 tiết / bài Chất liệu đất sét hoặc đất công nghiệp Kích thước: bằng mẫu thật hoặc nhỏ hơn (nếu quả to như bưởi, dừa…) Yêu cầu của bài: - Thể hiện được đặc điểm của đối tượng - Đảm bảo được tỷ lệ chung giữa các bộ phận Nhiệm vụ 2: Thực hành bài nặn, tạo dáng con vật Thời gian: 4 tiết / bài Chất liệu đất sét hoặc đất công nghiệp Kích thước: Chiều lớn nhất là 15 cm Yêu cầu của bài - Thể hiện được đặc điểm của đối tượng - Đảm bảo được tỷ lệ chung giữa các bộ phận - Sản phẩm nặn có dáng hình sinh động. Nhiệm vụ 3: Thực hành bài nặn tạo dáng người Thời gian: 4 tiết / bài Chất liệu đất sét hoặc đất công nghiệp Kích thước: Chiều lớn nhất là 12 cm Yêu cầu của bài: - Thể hiện được đặc điểm của đối tượng - Đảm bảo được tỷ lệ chung giữa các bộ phận - Sản phẩm nặn có dáng hình sinh động. Nhiệm vụ 4: Thực hành bài chép phù điêu đơn giản Thời gian: 6 tiết / bài Chất liệu đất sét Kích thước: Chiều lớn nhất là 20 cm Yêu cầu của bài - Thể hiện được nhịp điệu và đặc điểm của phù điêu mẫu - Đảm bảo được các độ, cao, thấp, nông, sâu và tỷ lệ chung giữa các mảng 50 51 Võ Thị Sáu. Nắm đất miền nam Tượng đồng của tượng thạch cao của Diệp Minh Châu Phạm Xuân Thi 52 53 Võ Thị Thắng Tiên nữ cưỡi phượng Tượng thạch cao của chạm khắc gỗ Châu Đình Du chùa Thái Lạc – Hưng Yên 54 Phù điên chân dung Bác Hồ. Đất nung của Vũ Cao Đàm 55 56 tượng đài kỷ niệm La Macxaye – phù điêu Cabushep của Shigan của Ryút đơ 57 Mùa xuân vĩnh cửu - tượng đá cẩm thạch của Rô ñanh 58 Giai điệu. Phác thảo bài thi tốt nghiệp Viện hàn lâm Mĩ thuật Saint Petecbua. Của Võ Quốc Thạch. 59 Hạnh phúc – phù điêu thạch cao của Nguyễn Thị Kim 60 Lan can đá thượng điện chùa Bút tháp 61 Hương án lớn ở tòa Thiêu Hương (chùaBút Tháp) Đánh giá hoạt động 4: Bạn hãy tập hợp sản phẩm thực hành của nhóm hoặc của lớp rồi dựa vào tiêu chí đánh giá bài tập nặn và tạo dáng để thảo luận, nhận xét đánh giá sản phẩm thực hành của các thành viên. 8 Thông tin phản hồi cho các hoạt động 1,2,3,4: Chất lượng của sản phẩm các bài thực hành: tập nặn quả, tạo dáng con vật, tạo dáng người và chép phù điêu đơn giản là thước đo kết quả học tập của bạn. Bạn hãy dựa vào yêu cầu cụ thể của từng bài và ý kiến nhận xét của nhóm hoặc của lớp để đánh giá kết quả học tập của mình. V.ĐÁNH GIÁ SAU KHI HỌC XONG TIỂU MÔ ĐUN Mĩ thuật nói chung, vẽ tranh, tập nặn và tạo dáng nói riêng là môn thực hành, nên việc đánh giá tiểu mô đun này cũng được thực hiện qua các bài thực hành, ở đó bạn đã vận dụng tất cả tri thức, kinh nghiệm có được trong quá trình học tập của mình, vì vậy kết quả bài thực hành của bạn đã phản ánh đúng khả năng học tập của bạn . Vấn đề ở chỗ, bạn đã thực sự nghiêm túc để nhận xét, đánh giá cái được và chưa được về kết quả học tập của mình chưa? Để có được điều này, bạn hãy cùng đồng nghiệp thảo luận, đánh giá thật rõ ràng, khách quan.