Phương pháp dạy học âm nhạc cho học sinh tiểu học

chung nội dung phần trả lời cho các câu hỏi đều nằm ở phần thông tin cơ bản cho các hoạt động ở các chủ đề. Nếu bạn không nhớ và không thể trả lời được các câu hỏi thì hãy xem lại các phần này. II. PHẦN BÀI TẬP Mục đích các bài tập nhằm giúp bạn nhớ và hơn thế nữa phải hiểu, diễn đạt hoặc biểu thị được các kiến thức đó bằng các sơ đồ, hình vẽ hay các sự chọn lựa đúng - sai trong trắc nghiệm khách quan. Bạn hãy cố gắng tự mình thực hiện các bài tập này, nếu cần có thể xem phần giải đáp sau đây. BÀI TẬP 1 Ở bài tập này cơ bản là bạn phải biểu thị được một sơ đồ hình chữ thập với 4 cạnh là bốn vai trò giáo dục của âm nhạc. Điểm đầu của mỗi cạnh có thể biểu thị là hình tròn, ô van hay hình vuông, chữ nhật….đều được. Dưới đây là một ví dụ. Giáo dục đạo đức Phát triển Vai trò Phát triển thể chất Giáo dục của trí tuệ âm nhạc Giáo dục thẩm mĩ 314 BÀI TẬP 2 Bạn đánh dấu chéo như sau đây là đúng: BÀI TẬP 3 Bạn hãy đánh dấu vào các ô mà bạn chọn lựa tài liệu để giáo viên và học sinh sử dụng trong khi dạy và học môn âm nhạc ở tiểu học Hát nhạc 1,2,3 Nghệ thuật 1 Âm nhạc 4 Nghệ thuật 5 X X Âm nhạc 1,2,3 Nghệ thuật 3 Âm nhạc 5 Nghệ thuật 2 X X X Tập bài hát 1 Tập bài hát 5 Tập bài hát 2 Tập bài hát 3 X X X BÀI TẬP 4. Đáp án đúng là như sau: 1.Học sinh học tập một cách tích cực những xúc động và tình cảm của mình, đồng thời cũng cảm thụ âm nhạc được dễ dàng hơn. X 2.Học sinh thể hiện một cách tích cực những xúc động và tình cảm của mình, đồng thời cũng cảm thụ âm nhạc được dễ dàng hơn. X 3. Khả năng âm nhạc của các em được phát triển: về tai nghe âm nhạc, cảm giác tiết tấu, giai điệu, trí nhớ âm nhạc, khả năng khái quát và hiểu được tác phẩm. 315 4. Khả năng thẩm mĩ của các em được phát triển: về tai nghe âm nhạc, cảm giác tiết tấu, giai điệu, trí nhớ âm nhạc, khả năng khái quát và hiểu được tác phẩm. 5.Hát cá nhân trong lớp đem lại sự vui thích đặc biệt, sự giao lưu gắn bó các em với nhau trong từng cảm xúc, những hoạt động chung. X 6.Hát tập thể trong lớp đem lại sự vui thích đặc biệt, sự giao lưu gắn bó các em với nhau trong từng cảm xúc, những hoạt động chung. BÀI TẬP 5 Bạn phải biểu thị được những yêu cầu của việc dạy hát qua một sơ đồ hình nan quạt . Cách trình bày về cơ bản như sau: Rèn luyện Dạy trình bày tự nhiên, Dạy hát là một Kĩ năng ca hát thông thường diễn cảm bài hát quá trình giáo dục âm nhạc Yêu cầu dạy hát BÀI TẬP 6 Điều cơ bản là bạn phải điền đủ được 6 phương pháp cơ bản nhất vào ô trống, không cần xếp theo thứ tự cái nào trước, cái nào sau. Ví dụ như sau đây: Phương pháp dùng lời Phương pháp luyện tập. Phương pháp làm mẫu Phương pháp ôn tập Phương pháp trực quan Phương pháp trình bày tác phẩm âm nhạc 316 BÀI TẬP 7 Bạn hãy tưởng tượng ra rằng việc thực hiện các bước dạy hát tuần tự cũng như đi từng bước lên những bậc cầu thang vậy. Sơ đồ biểu thị như sau: Tập biểu diễn trước lớp Hát kết hợp các hoạt động Ôn luyện, củng cố Dạy hát từng câu Hát mẫu Giới thiệu bài hát BÀI TẬP 8 Bạn đánh dấu vào những ô như sau đây là đúng. X 1. Gõ đệm theo bài hát X 2.Gõ đệm theo tiết tấu X 3.Vận động theo bài hát X 4. Trò chơi với bài hát X 5. Hát và múa X 6. Gõ đệm theo nhịp 7. Hát tập thể 8. Hát cá nhân X 9. Gõ đệm theo phách BÀI TẬP 9 Ba mục đích của việc cho học sinh nghe nhạc nếu biểu thị qua sơ đồ hình tam giác sẽ như sau. Giúp học sinh phát triển năng lực cảm thụ âm nhạc. Mở rộng sự hiểu biết Định hướng thị hiếu thẩm mĩ về các tác phẩm âm nhạc của âm nhạc đúng đắn. những tác giả tên tuổi. BÀI TẬP 10 Trình tự thông thường được tiến hành theo các bước sau: 1. Giới thiệu tên tác phẩm, tên tác giả, nói sơ qua về nội dung, cách trình diễn tác phẩm. 2. Cho học sinh nghe trọn vẹn tác phẩm một lần. 317 3. Giáo viên gợi ý cho học sinh tự phát biểu về cảm nhận của mình sau khi được nghe tác phẩm( học sinh nói ngắn gọn). 4.Giáo viên cho học sinh nghe lại một lần nữa. Có thể trước khi cho học sinh nghe lại lần thứ hai giáo viên nhắc lại tên tác phẩm, tên tác giả để học sinh ghi nhớ. Trong khi nghe, nếu tác phẩm âm nhạc thực sự lôi cuốn thì giáo viên có thể cho học sinh chuyển động, nhún nhảy, lắc lư hoặc tự nghĩ ra những động tác múa phụ hoạ theo âm nhạc. BÀI TẬP 11 Bạn đánh dấu như sau đây là đúng. Bước 1: Giới thiệu tên chuyện, tên tác giả, xuất xứ hay những tình tiết liên quan đến câu chuyện. Bước 2: Tiến hành kể với giọng điệu thong thả, mạch lạc, diễn cảm tạo sự lôi cuốn. Nhấn mạnh những nội dung, tình tiết quan trọng. X Bước 3. Kể lại câu chuyện một lần nữa Bước 4: Đặt những câu hỏi khai thác nội dung câu chuyện trước khi kể lần thứ hai. X Bước 5. Tóm tắt những tình tiết liên quan đến câu chuyện Bước 6: Cùng học sinh ghi dàn ý câu chuyện lên bảng và cho học sinh kể lại. Bước 7: Cho học sinh trả lời câu hỏi để khai thác câu chuyện hoặc thảo luận những sự đánh giá khác nhau của học sinh về những tình tiết của câu chuyện. Bước 8: Giới thiệu để học sinh tìm đọc những câu chuyện, những sách kể chuyện âm nhạc khác. BÀI TẬP 12 Sơ đồ của bạn phải biểu thị được mối tương quan giữa từng mục đích đi kèm với những yêu cầu tương ứng. Bạn có thể thiết kế được một số dạng sơ đồ khác nhau nhưng phải đạt được yêu cầu trên. Dưới đây là một ví dụ. Phát triển tai nghe nhạc, biết phân Luyện tập nhớ vị trí nốt trên biệt được các âm thanh với độ cao khuông, đọc đúng cao độ, trường độ, - thấp, dài - ngắn, nhanh - chậm… tiết tấu Tập thể hiện những âm thanh đúng Các bài tập đọc nhạc là những khúc cao độ – trường độ qua việc tập đọc nhạc ngắn không quá phức tạp thường nhạc nhằm hỗ trợ cho việc ca hát là những khúc trích đoạn trong đúng và chuẩn xác. các bài hát. BÀI TẬP 13 318 Trình tự như sau đây là đúng. Bước 1: Giáo viên giới thiệu bài. Bước 2: Cho học sinh xác định tên nốt, hình nốt. Bước 3: Ttập tiết tấu của bài TĐN Bước 4: Tập đọc cao độ các nốt có trong bài theo thứ tự từ chủ âm đi lên ( đọc thang âm của bài). Bước 5: Giáo viên đàn giai điệu bài TĐN (từng câu ngắn) và học sinh tập đọc theo sau khi nghe đàn( chú ý khi đọc kết hợp gõ phách). Bước 6: Đọc ghép cao độ với lời ca. Bước 7: Kiểm tra nhóm, cá nhân. BÀI TẬP 14 Sắp xếp cơ bản như sau: 1. Kiến thức 2. Kĩ năng 3.Thái độ 319 HƯỚNG DẪN HỌC THEO TRÍCH ĐOẠN BĂNG HÌNH 5A Tiểu mô đun 5: PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC ÂM NHẠC CHO HỌC SINH TIỂU HỌC ************** Trích đoạn băng hình môn Phương pháp dạy học âm nhạc cho học sinh tiểu học Thời gian: 7’35” Trích đoạn băng hình này được quay ở một lớp học bình thường trong trường tiểu học. Đây là trích đoạn băng hình thực hành gõ đệm theo bài hát, môn Nghệ thuật lớp 2. Trích đoạn này không có lời bình mà chỉ ghi lại các sự kiện trên lớp. Sau khi đã đọc tài liệu in mà bạn vẫn chưa hình dung được hoạt động gõ đệm theo bài hát ở đối tượng học sinh lớp hai sẽ như thế nào, vậy bạn cần xem băng hình để hỗ trợ cách thực hành gõ đệm của bạn được chính xác hơn. Bây giờ bạn hãy xem trích đoạn băng hình 5A I. CÁC HOẠT ĐỘNG TRONG KHI XEM BĂNG HÌNH Trong khi xem băng hình bạn hãy suy nghĩ về những vấn đề sau: 1.Hãy xem xét điều kiện ở lớp học trong băng hình có những mặt gì thuận lợi (về phương tiện, thiết bị, khả năng tiếp thu của học sinh khi được sự hướng dẫn của giáo viên), liên hệ với bản thân bạn xem liệu với một lớp học không giống như thế bạn sẽ làm như thế nào để đảm bảo giờ dạy của bạn cũng đạt được kết quả tốt như trong băng? 2.Những mục tiêu dạy học của giáo viên trong băng hình. 2.1. Những mục tiêu về phương pháp Sau khi đã được hướng dẫn về cách gõ đệm theo bài hát ở các giờ học trước, trong giờ học này học sinh chỉ thực hành gõ đệm theo bài hát ở hình thức hoạt động tho nhóm một cách thành thạo. Giáo viên khuyến khích học sinh thực hành theo nhóm –lớp. Giáo viên hỗ trợ việc luyện tập của các nhóm, khuyến khích các thành viên trong nhóm hỗ trợ nhau trong việc thực hành – luyện tập gõ đệm theo bài hát. 2.2.Những mục tiêu về kết quả học tập 320 Sau khi được giáo viên động viên khuyến khích, học sinh sẽ thực hành và biết cách gõ đệm theo bài hát ở các hình thức: gõ đệm theo nhịp, theo phách và theo tiết tấu lời ca. Bạn hãy ghi nhớ mục tiêu đó và quan sát cẩn thận trong khi xem băng để thấy mục tiêu đó đã đạt được đến đâu. II. CÁC HOẠT ĐỘNG SAU KHI XEM BĂNG HÌNH Sau khi xem băng hình lần đầu, bạn hãy tham gia thảo luận theo nhómvề các mục 1 và 2 ở mục I. Sau khi thảo luận và phân tích băng hình, bạn hãy xem lại và tham gia vào các nhóm và thực hành gõ đệm theo bài hát ở một bài cụ thể nào đó mà nhóm các bạn chọn lựa. III.CÁC HOẠT ĐỘNG THỰC HIỆN THEO BĂNG HÌNH Bạn xem băng hình theo ba trích đoạn ngắn ở từng hoạt động: Gõ đệm theo nhịp, theo phách và theo tiết tấu lời ca. Trích đoạn 1: Gõ đệm theo nhịp Sau khi xem xong trích đoạn phần này, dừng băng và bạn hãy tham gia vào một nhóm để thực hành gõ đệm nhiều lần bài hát “múa vui” cho đến khi bạn đã gõ được tương đối thành thạo. Trích đoạn 2: Gõ đệm theo phách Cũng tương tự như trên, sau khi xem xong trích đoạn phần này, dừng băng và bạn hãy cùng các thành viên trong nhóm của mình thực hành gõ đệm theo phách một số lần bài hát “múa vui”. Trích đoạn 3: Gõ đệm theo tiết tấu lời ca Sau khi xem xong trích đoạn thứ ba(trích đoạn cuối cùng), dừng băng và bạn cùng nhóm của mình gõ theo tiết tấu lời ca bài “múa vui” một số lần. Bạn hãy lưu ý: Để thực hành gõ đệm được tốt, trong nhóm các bạn phải luôn tích cực chú ý và cùng nhau phối hợp thật nhịp nhàng giữa các thành viên trong nhóm. Có thể bạn hãy giúp đỡ thành viên nào đó trong nhóm gõ chưa đạt yêu cầu hay còn lúng túng chưa thật thành thạo khi hát và kết hợp với gõ đệm. Còn nếu bạn cũng gõ chưa thật tốt thì hãy nhận sự giúp đỡ từ các thành viên khác trong nhóm có khả năng khá hơn bạn. CHÚC CÁC BẠN THÀNH CÔNG