Nội sung tích hợp giáo dục biến đổi khí hậu ở lớp 5

Gợi ý các bài, các nội dung giáo dục biến đổi khí hậu và mức độ tích hợp ở lớp 5 Lớp 5 : Khoa học LỚP 5 Hoạt động 3 Căn cứ vào nội dung Chương trình, SGK môn khoa học, thầy cô hãy thực hiện các nhiệm vụ sau : Xác định các bài học, các nội dung giáo dục BĐKH có thể lựa chọn để tích hợp và mức độ tích hợp trong môn khoa học ? Chủ đề/Bài Nội dung tích hợp/lòng ghép Mức độ tích hợp Chủ đề: Con người và sức khỏe. Bài : 12, 13 Bài : 20, 21 - Nhiệt độ ấm hơn cho phép các loài cô trùng gây bệnh và kí sinh trùng như muỗi xuất hiện ở vùng mới đêm theo các bệnh truyền nhiễm như sốt rét và sốt xuất huyết. - Giữ vệ sinh nhà ở và môi trường xung quanh, diệt muỗi, diệt bọ gậy và tránh muỗi đốt để phòng chống bệnh sốt rét và bệnh sốt xuất huyết là góp phần làm giàm nhẹ tác động của BĐKH. - Nhắc lại 2 nội dung kiến thức đã tích hợp ở bài 12, 13. Bộ phận Chủ đề: Vật chất và năng lượng Bài : 27, 28 Bài : 31 Bài : 41 Bài : 42, 43 Bài : 44 Bài : 45, 48 - Khi sản xuất gốm, gạch, ngói, xi măng, con người đã đốt than đá (nhiên liệu hóa thạch) tạo ra khí nitơ ôxit (N2O), đây là khí gây hiệu ứng nhà kính (làm trái đất nóng lên). - Các vật liệu có nguồn gốc chất dẻo (túi nilon, các đồ dùng gia đình,...) khi thải ra môi trường thường lâu bị phân hủy gây ô nhiễm môi trường. - Con người khai thác mỏ than, dầu và khí tự nhiên tạo ra nguồn khí mê tan (CH4) lớn, đây cũng là loại khí gây hiệu ứng nhà kính. - Chặt cây bừa bãi để lấy củi, đốt than sẻ làm tổn hại đến môi trường (giảm việc hấp thụ khí các-bo-nic, thay đổi hệ sinh thái ảnh hưởng đến phát triển của hệ thực vật, động vật). - Năng lượng gió là một loại năng lượng sạch, khai thác năng lượng gió không phát thải khí nhà kính, không ảnh hưởng đến môi trường sống. - Các nhà máy nhiệt điện đốt rất nhiều than đá tạo ra nguồn khí mê tan(CH4) lớn, đây cũng là loại khí gây hiệu ứng nhà kính. - Sử dịnh năng lượng điện tiết kiệm( chỉ dùng điện khi cần thiết, ra khỏi phòng nhớ tắt đèn, quạt, TV,...tiết kiệm điện khi đun nấu, sởi, là quần áo, bật điều hòa: vì những việc này tốn nhiều năng lượng điện). - Để góp phần BVMT giảm khai thác tài nguyên, giảm phát thải khí nhà kính. Liên hệ Chủ đề: Thực vật và động vật Bài : 61 - Thực vật (cây xanh) có vai trò quan trọng đối với môi trường và đời sống con người. Trong quá trình quang hợp cây xanh hấp thụ khí cac-bo-nic (khí nhà kính) và nhả khí ôxy. Quá trình này làm giảm phát thải khí nhà kính, hạn chế sự nóng lên của trái đất. - Biến đổi khí hậu làm thay đổi môi trường tự nhiên làm cho: + Nhiều loài vật sẻ di cư sang các vùng sinyh sống khác + Các loài sinh vật thay đổi cách thức sinh tồn của mình + Nhiều loài thực vật hoa nở sớm hơn + Nhiều loài chim đã bắt đầu mùa di cư sớm hơn + Nhiều động vật đã bắt đầu mùa sinh sản sớm hơn + Nhiều loài côn trùng đã bắt đầu xuất hiện ở khu vực khí hậu lạnh + Sâu bệnh phát triển phá hoại cây trồng. Bộ phận Chủ đề: Môi trường và tài nguyên thiên nhiên Bài : 62, 63, 64 Bài : 65 Bài : 66 Bài : 67 Bài : 68 Bài : 69, 70 - Môi trường là nơi tiếp nhận những chất thải trong sịnh hoạt, trong quá trình sản xuất và trong hoạt động khác của con người. Nếu không kiểm soát và xử lí các chất thải, môi trường sẻ bị ô nhiễm ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống của con người. - Khi con người đốt các nguyên liệu hóa thạch(dầu mỏ, than đá, khí tự nhiên) và khi các chất thải hữu cơ phân hủy đã tạo ra nguồn khí nhà kinh là khí mê tan (CH4). - Con người cần phải khai thác tài nguyên thiên nhiên một cách hợp lí để tránh cạn kiêt tài nguyên và góp phần BVMT, góp phần làm giảm nhẹ BĐKH. - Việc phá rừng ồ ạt ngoài những ảnh hưởng trực tiếp đến môi trường vfa đời sống con người, còn làm giảm thiểu sự hấp thu khí CO2, giải phóng khí CO2 từ cây xạnh bị chết tức là làm gia tăng đến sự phát thải khí nhà kính vào bầu khí quyển đồng thời cũng là góp phần làm trái đất nóng lên. - Việc con người thay đổi mục đích sử dụng đất, sử dụng nhiều phân bón hóa học, thuốc trừ sâu, thuốc tăng trưởng và xả nhiều rác thải vào môi trường đất đã làm môi trường đất bị ô nhiễm và góp phần tạo ra khí nitơ ôxit (N2O), một loại khí gây hiệu ứng nhà kính. - BĐKH làm cho phân bố tài nguyên nước bị thay đổi, nhiều nơi nguồn nước ngọt trở nên khan hiếm là do: + Nhiệt độ tăng khiến cho lượng nước bốc hơi ở các khu vực nước bề mặt như sông, hồ, ao, suối,... tăng. + Lượng mưa thay đổi ảnh hưởng đến dòng chảy của các con sông, nhiều khu vực bị lũ lục nghiêm trọng vào mùa hè và bị hạn hán khóc liệt vào mùa khô. Hạn hán ảnh hưởng lớn đến các hoạt động sản xuất, sịnh hoạt, đặt biệt nó dẫn đến tình trạng thiếu điện trầm trọng. + ở các vùng ven biển, nguồn nước ngầm bị nhiễm mặn khi nước biển dâng. - Bảo vệ nguồn nước, tiết kiệm nước, là bảo vệ môi trường sống của chúng ta góp phần làm giảm nhẹ BĐKH. - Hãy làm mội việc để BVMT khi có thể, hãy thực hiện một lối sống thân thiện với môi trường là góp phần làm giảm nhẹ và thích ứng với BĐKH. Bộ phận Lịch sử và Địa lí 5 LỚP 5 Hoạt động 3 Căn cứ vào nội dung Chương trình, SGK môn Lịch sử và Địa lí lớp 5, thầy cô hãy thực hiện các nhiệm vụ sau : X¸c ®Þnh c¸c bµi häc cã kh¶ n¨ng tÝch hîp nội dung giáo dục BĐKH. Chỉ ra nội dung và mức độ tích hợp nội dung giáo dục BĐKH của các bài đó theo mẩu dưới đây: Chủ đề/Bài Nội dung tích hợp/lòng ghép Mức độ tích hợp Bài : 2, 3, 4, 5 - Hoạt đọng khai thác khoáng sản tạo ra nguồn khí mê tan rất lớn, có khả năng gây hiệu ứng nhà kính cao gấp 21 lần so với khí CO2. - Cách mạng công nghiệp phát triển vượt bậc làm thay đổi cuộc sống của con người, con người bắt đầu làm thay đổi môi trường và ngày càng tạo ra nhiều khí nhà kinh thải vào bầu khí quyển. - Khí hậu của trái đất đã thai đổi nhanh hơn theo chiều hướng ấm dần lên. - Sông ngòi có vai trò quan trọng trong đời sống con người nhưng hơi nước từ sông ngòi là tác nhân chính tạo nên “hiệu ứng nhà kính tự nhiên”. - Biển là nguồn tài nguyên lớn của con người đồng thời Biển là bể chứa khí CO2 khổng lồ giúp điều hòa khí hậu. * GD HS có ý thức và hành động BVMT tiết kiệm năng lượng để hạn chế tạo ra khí nhà kính thải vào khí quyển. * GD HS các kĩ năng biết tự bảo vệ mình trước thiên tai, thích nghi với điều kiện sống tại địa phương. Bộ phận Bài : 6 - Chặt phá rừng không chỉ làm cây không thể hấp thụ khí CO2 trong khí quyển mà còn giải phóng CO2 lưu trữ trong cây khi chết. - Con người tạo ra CO2 bằng cách đốt nhiên liệu hóa thạch, thay đổi sử dụng đất (như khai hoang đất rừng cho các hoạt động nông nghiệp và phá rừng). - Ý thức bảo vệ rừng và tham gia trồng cây góp phần để phủ xanh đồi trọc. Liên hệ Bài : 10 - Nước ta trồng nhiều loại cây, trong đó cây lúa gạo là nhiều nhất, các cây công nghiệp và cây ăn quả được trồng ngày càng nhiều - Việt Nam trở thành một trong những nước xuất khẩu gạo hàng đầu thế giới (chỉ sau Thái Lan). - Con người tạo ra CO2 (mà CO2 là thủ phạm chính của “hiệu ứng nhà kính tăng cường” bằng cách đốt nhiên liệu hóa thạch, thay đổi sử dụng đất (như khai hoang đất rừng cho các hoạt động nông nghiệp và phá rừng). - Thay đổi sử dụng đất, dùng phân bón, đốt nhiên liệu hóa thạch góp phần tạo ra N2O. Những hoạt động tạo ra N2O hôm nay sẻ gây ra hiệu ứng nhà kính trong nhiều thập kĩ tới. Liên hệ Bài : 11 - Con người tạo ra CO2 (mà CO2 là thủ phạm chính của “hiệu ứng nhà kính tăng cường” bằng cách đốt nhiên liệu hóa thạch, thay đổi sử dụng đất (như khai hoang đất rừng cho các hoạt động nông nghiệp và phá rừng). - Ý thức bảo vệ rừng và tham gia trồng cây góp phần để phủ xanh đồi trọc, không đồng tình với những hành vi phá hoại cây xanh, phá hoại rừng và nguồn lợi thủy sản. - Sống thân thiện với môi trường và là tấm gương để lôi cuốn những người xung quanh cùng thay đổi. Liên hệ Bài : 12, 13, 14 - Hoạt đọng khai thác khoáng sản tạo ra nguồn khí mê tan rất lớn, có khả năng gây hiệu ứng nhà kính cao gấp 21 lần so với khí CO2. - Cách mạng công nghiệp phát triển vượt bậc làm thay đổi cuộc sống của con người, con người bắt đầu làm thay đổi môi trường và ngày càng tạo ra nhiều khí nhà kinh thải vào bầu khí quyển. - các hoạt dộng công nghiệp và giao thông vận tải luôn tạo ra khí nhà kính. - Con người có thể hành động và kiểm soát lượng khí thải ở các hoạt động này. - Ý thức chăm sóc BVMT và tiết kiệm năng lượng. - Luôn thực hiện một lối sống thân thiện với môi trường và là tấm gương để lôi cuốn những người xung quanh cùng thay đổi. - Thay đổi khẩu phần ăn hàng ngày, ăn nhiều rau xanh, hoa quả vừa tốt cho sức khỏe, vừa góp phần giảm phát thải khí nhà kính. Liên hệ Bài : 15 - Hạn chế sử dụng túi nilon, túi nilon tràn ngập khắp mọi nơi, nó mắc lại trong đất, trôi theo những trận mưa và làm ô nhiễm đại dương... Hãy mang theo túi của bạn khi đi mua sắm. - Chọn các thiết bị ít tiêu hao năng lượng, chú ý các thiết bị điện như tủ lạnh, máy điều hoa, máy tính, bóng đèn,... có dán nhãn sử dụng năng lượng tiết kiệm hiệu quả hoặc tiết kiệm năng lượng. - Chọn mua sản phẩm nội địa, vì vận chuyển sản phẩm nhập khẩu sẽ tiêu tốn nhiều nhiên liệu, do đó sẽ phát thải nhiều khí nhà kính. - Nước ta có nhiều tiềm năng phát triển du lịch, việc phát triển du lịch sẽ có nhiều hoạt động tác động tiêu cực đến môi trường và tạo ra khí nhà kính. - Cần có các hoạt động tuyên truyền về BVMT, các hoạt động du lịch xanh nhằm BVMT và hạn chế phát thải khí nhà kính. Liên hệ Bài : 28 - Biến đỏi khí hậu làm cho nhiệt độ trái đất tăng lên, nhiệt độ tăng làm cho nước biển dâng cao khiến đất bị nhiễm mặn và xói mòn, dẫn đến nguy cơ diện tích đất nông nghiệp bị thu hẹp. - Các vùng ven biển, nguồn nước ngầm bị nhiễm mặn khi nước biển dâng. Liên hệ