Kế hoạch bài học Địa lí 7 tiết 1 bài 1: Dân số

Phần một THÀNH PHẦN NHÂN VĂN CỦA MÔI TRƯỜNG Tiết PPCT: 1 Bài 1: DÂN SỐ Ngày dạy:…………… I. MỤC TIÊU: 1. Kiến thức: - Dân số và tháp tuổi. - Dân số là nguồn lao động của một địa phương. - Tình hình và nguyên nhân của sự gia tăng dân số. - Hậu quả của sự bùng nổ dân số đối với các nước đang phát triển. 2. Kĩ năng: - Hiểu và nhận biết được sự gia tăng dân số và bùng nổ dân số qua biểu đồ dân số. - Rèn luyện kĩ năng đọc và khai thác thông tin từ các biểu đồ dân số và tháp tuổi. 3. Thái độ: - Ý thức về vai trò của chính sách dân số, bảo vệ tài nguyên và môi trường. II. NỘI DUNG HỌC TẬP: - Giáo viên: Sách giáo khoa, bản đồ dân cư và các đô thị thế giới, tranh vẽ 3 dạng tháp tuổi. - Học sinh: Sách giáo khoa, tập ghi, tập bản đồ Địa lí 7. III. CHUẨN BỊ: - Giáo viên: Sách giáo khoa, bản đồ dân cư và các đô thị thế giới, tranh vẽ 3 dạng tháp tuổi. - Học sinh: Sách giáo khoa, tập ghi, tập bản đồ Địa lí 7. IV. TIẾN TRÌNH: 1. Ổn định tổ chức và kiểm diện: (1 phút) Kiểm diện. 2. Kiểm tra miệng: Không. 3. Giảng bài mới: (35 phút) HOẠT ĐỘNG 1 (8 phút) (1) Mục tiêu: a. Kiến thức: số dân của của thế giới, đặc điểm của nguồn lao động. b. Kĩ năng: Phân tích bảng số liệu về số dân. (2) Phương pháp, phương tiện dạy học: - Phương pháp: Đàm thoại, phương pháp sử dụng các phương tiện trực quan. - Phương tiện dạy học: H1.1. (3) Các bước của hoạt động: Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung bài học Giới thiệu thuật ngữ dân số và một vài số liệu nói về dân số nước ta. Vậy trong các cuộc điều tra dân số, người ta cần tìm hiểu những điều gì ? Giáo viên giới thiệu sơ lược hình 1.1 sách giáo khoa và đặt câu hỏi: Tổng số trẻ em từ khi mới sinh ra cho đến 4 tuổi ở mỗi tháp ước tính có bao nhiêu bé trai và bao nhiêu bé gái ? So sánh số người trong độ tuổi lao động ? Nhận xét hình dạng 2 tháp tuổi ? Căn cứ vào tháp tuổi cho biết đặc điểm gì của dân số ? (Giáo viên giới thiệu 3 dạng tháp tuổi cơ bản) 1. Dân số, nguồn lao động: Các cuộc điều tra dân số cho biết tình hình dân số, nguồn lao động của một địa phương, một quốc gia. Tháp tuổi cho biết đặc điểm cụ thể của dân số qua giới tính, độ tuổi, nguồn lao động hiện tại và tương lai của địa phương. HOẠT ĐỘNG 2 (7 phút) (1) Mục tiêu: a. Kiến thức: sự gia tăng dân số của thế giới, nguyên nhân và hậu quả. b. Kĩ năng: Phân tích bảng số liệu. (2) Phương pháp, phương tiện dạy học: - Phương pháp: Đàm thoại, phương pháp sử dụng các phương tiện trực quan. - Phương tiện dạy học: H1.2. (3) Các bước của hoạt động: Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung bài học Hướng dẫn tìm hiểu khái niệm tỉ lệ gia tăng tự nhiên qua tỉ lệ sinh và tỉ lệ tử. Quan sát hình 1.3 và 1.4, cho biết tỉ lệ gia tăng dân số là khoảng cách giữa các yếu tố nào ? Ý nghĩa của khoảng cách rộng, hẹp ? Quan sát hình 1.2, cho biết dân số thế giới bắt đầu tăng: Tăng nhanh vào năm nào ? Tăng vọt từ năm nào ? Giải thích nguyên nhân ? 2. Dân số thế giới tăng nhanh trong thế kỉ XIX và thế kỉ XX: Dân số thế giới tăng nhanh nhờ những tiến bộ về kinh tế - xã hội và y tế. HOẠT ĐỘNG 3 (20 phút) (1) Mục tiêu: a. Kiến thức: sự gia tăng dân số của thế giới, nguyên nhân và hậu quả. b. Kĩ năng: Phân tích bảng số liệu. (2) Phương pháp, phương tiện dạy học: - Phương pháp: Đàm thoại, phương pháp sử dụng các phương tiện trực quan. - Phương tiện dạy học: H1.3, H1.4. (3) Các bước của hoạt động: Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung bài học Quan sát 2 biểu đồ hình 1.3 và 1.4, cho biết: Tỉ lệ sinh, tỉ lệ tử ở 2 nhóm nước ? So sánh sự gia tăng dân số ? Các nước phát triển Các nước đang phát triển 1950 1980 2000 1950 1980 2000 Tỉ lệ sinh () >20 <20 17 40 >30 25 Tỉ lệ tử () 10 <10 12 25 12 <10 Kết luận tỉ lệ gia tăng tự nhiên - Ngày càng giảm. - Thấp nhiều so với các nước đang phát triển. - Không giảm, vẫn ở mức cao. - Cao nhiều so với các nước phát triển. Trong 2 thế kỉ XIX, XX sự gia tăng dân số thế giới có đặc điểm gì nổi bật ? Hậu quả do bùng nổ dân số gây ra ở các nước đang phát triển ? (Ảnh hưởng tiêu cực đến bảo vệ tài nguyên và môi trường, chất lượng cuộc sống, kinh tế …). Việt Nam thuộc nhóm nước nào, có ở trong tình trạng bùng nổ dân số không ? Nước ta có những chính sách gì ? Những biện pháp giải quyết tích cực để khắc phục bùng nổ dân số ? Kiểm soát sinh đẻ. Phát triển giáo dục. Tiến hành cách mạng nông nghiệp và công nghiệp hoá. 3. Bùng nổ dân số: Sự gia tăng dân số không đều trên thế giới. Dân số ở các nước phát triển giảm. Bùng nổ dân số ở các nước đang phát triển. Nhiều nước có chính sách dân số và phát triển kinh tế - xã hội tích cực để khắc phục bùng nổ dân số. V. TỒNG KẾT VÀ HƯỚNG DẪN HỌC TẬP: 1. Tổng kết: (4 phút) 1.1. Điền vào chỗ trống những từ, cụm từ thích hợp trong các câu sau: Điều tra dân số cho biết ......... của một địa phương, một nước. Tháp tuổi cho biết ......... của dân số qua ......... của địa phương. Trong hai thế kỉ gần đây, dân số thế giới ......... đó là nhờ ......... 1.2. Bùng nổ dân số xảy ra khi: Dân số tăng cao đột ngột ở các vùng thành thị. Tỉ lệ sinh cao, tỉ lệ tử tăng. Tỉ lệ gia tăng dân số lên đến 2,1%. Dân số ớ các nước phát triển tăng nhanh khi họ giành được độc lập. & Đáp án: 1.1 a (tình hình dân số, nguồn lao động) ; b (đặc điểm cụ thể, qua giới tính và độ tuổi) ; c (tăng nhanh, nhờ những tiến bộ trong các lĩnh vực kinh tế - xã hội và y tế). 1.2 ( d ). 2. Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà: (5 phút) Học bài, làm bài tập số 2 trang 6 sách giáo khoa. Làm bài tập 1, 2, 3 trang 1 - Tập bản đồ Địa lí 7. Chuẩn bị bài 2: “Sự phân bố dân cư. Các chủng tộc trên thế giới”: Tìm hiểu sự phân bố dân cư nước ta ? Tại sao ? Tranh ảnh của các chủng tộc trên thế giới ? Các chủng tộc khác nhau như thế nào ? Mật độ dân số là gì ? Cách tính ?