Giáo án Vật Lý Lớp 7 - Tiết 24, Bài 22: Tác dụng nhiệt và tác dụng phát sáng của dòng điện (Chuẩn kiến thức)

Tiết 24 - Bài 22 Tuần dạy : 24 TÁC DỤNG NHIỆT VÀ TÁC DỤNG PHÁT SÁNG CỦA DÒNG ĐIỆN 1. MỤC TIÊU : 1.1. Kiến thức: Nêu được dòng điện đi qua vật dẫn thông thường đều làm cho vật dẫn nóng lên và kể tên 5 dụng cụ điện sử dụng tác dụng nhiệt của dòng điện. Kể tên và mô tả tác dụng phát sáng của dòng điện đối với 3 loại đèn. 1.2. Kĩ năng: Mắc mạch điện đơn giản 1.3. Thái độ (Giáo dục): Tính chính xác nghiêm túc trong hoạt động nhóm 2. TRỌNG TÂM : Nêu được dòng điện đi qua vật dẫn thông thường đều làm cho vật dẫn nóng lên và kể tên 5 dụng cụ điện sử dụng tác dụng nhiệt của dòng điện. 3. CHUẨN BỊ : 3.1. Giáo viên: - 5 dây nối, mỗi dây dài khoảng 40cm - 1 công tắc - 1 đoạn dây sắt mảnh - 3 đến 5 mảnh giấy nhỏ - Một số cầu chì 3.2. Học sinh : 1 bóng đèn pin lắp sẵn vào đế đèn 1 công tắc 5 đoạn dây nối , mỗi đoạn dài khoảng 30cm 1 bút thử điện 1 đèn điốt phát quang 4. TIẾN TRÌNH: 4.1. Ổn định tổ chức và kiểm diện : 4.2. Kiểm tra miệng : * Câu 1: Nêu qui ước về chiều dòng điện ? Cho sơ đồ mạch điện như hình vẽ – Hỏi đèn nào sáng đèn nào tắt khi: (10đ) Đ3 K2 Đ2 K1 + - Đ1 a/ K1 và K2 đều đóng b/ K1 đóng, K2 mở c/ K2 đóng ,K1 mở d/ K1 và K2 đều mở Đáp án : Chiều dòng điện là chiều từ cực dương qua dây dẫn và các tiết bị điện tới cực âm của nguồn điện ( 4đ) a/ cả 3 đèn đều sáng (1.5đ ) b/ đèn 1 và đèn 3 sáng (1.5đ) c/ cả 3 đèn đều tắt (1.5đ) d/ cả 3 đèn đều tắt (1.5đ) * Câu 2: Bài tập 21. 2 sách bài tập (10đ) Trả lời: a) + - K b) . . K + - 4.3. Bài mới : HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG Hoạt động 1: Tổ chức tình huống học tập - Khi có dòng điện trong mạch, ta có nhìn thấy các điện tích hay êlectrôn dịch chuyển không? (không) - Vậy căn cứ vào đâu để biết có dòng điện chạy trong mạch ? (đèn sáng, quạt điện quay ) * Đó là những tác dụng của dòng điện ta lần lượt tìm hiểu các tác dụng đó Hoạt động 2: Tìm hiểu tác dụng nhiệt của dòng điện + Cho hs đọc C1 (đồng thời gv treo bảng phụ có ghi 1 số dụng cụ; thiết bị ) + Cho các nhóm lần lượt kẻ vào bảng phụ * Gv treo của 1 vài nhóm cho cả lớp nhận xét + Cho hs đọc C2 (gv vẽ h22.1 vào bảng phụ ) tiến trình hoạt động theo nhóm thảo luận , trả lời: a/ Bóng đèn nóng lên. Có thể xác nhận qua cảm giác bàn tay b/ Dây tóc của bóng đèn bị đốt nóng mạnh và phát sáng c/ thường dùng làm bằng vonfram để không bị nóng chảy, nhiệt độ nóng chảy của vonfram 3370oc - Vậy vật dẫn điện nóng lên khi nào? - Gv bố trí TN như hình 22.2 + Cho hs quan sát và trả lời C3? a/ Các mảnh giấy bị cháy đứt và rơi xuống b/ Dòng điện làm dây sắt AB nóng lên nên các mảnh giấy bị chảy đứt + Cho hs hoàn thành kết luận ghi vở * GDMT: Để làm giảm tác dụng nhiệt , cách đơn giản là làm dây dẫn bằng chất có điện trở suất nhỏ , nhiều vật liệu làm chất dẫn điện dẫn đến cạn kiệt tài nguyên thiên nhiên, ngày nay người ta sử dụng vật liệu siêu dẫn điện trong đời sống kĩ thuật + Cho hs đọc C4? - Chì nóng chảy ở bao nhiêu độ?(327oC) Hoạt động 3: Tìm hiểu tác dụng phát sáng của dòng điện + Cho hs xem xét bóng đèn bút thử điện kết hợp với hình vẽ 22.3 và nêu nhận xét như câu C5? + Cho hs đọc C6 quan sát và trả lời? + Cho hs thảo luận chốt lại kết luận đúng ghi vở + Yêu cầu hs quan sát đèn và trả lời C7? + Thảo luận hoàn thành kết luận Liên hệ: sử dụng điot trong thắp sáng sẽ góp phần làm giảm tác dụng nhiệt của dòng điện , nâng cao hiệu suất sử dụng *Hoạt động 4: Vận dụng Cho cá nhân hs trả lời C8? - Cho các nhóm thảo luận trả lời C9? GDHN:Sau này muốn tở thành kỷ sư chế tạo ra các loại đèn thắp sáng, vật tiêu thụ điện thì cần liện hệ với các nghề sản xuất bóng đèn, động cơ điện, thiết bị ý tế, I/ Tác dụng nhiệt: Vật dẫn điện nóng lên khi có dòng điện chạy qua. Kết luận: - Khi có dòng điện chạy qua, các vật dẫn bị nóng lên. - Dòng điện chạy qua dây tóc bóng đèn làm dây tóc nóng tới nhiệt độ cao và phát sáng. C4: dây chì nóng lên tới nhiệt độ nóng chảy và bị đứt. Mạch điện bị hở trách hư hỏng thiết bị II/ Tác dụng phát sáng : 1) Bóng đèn bút thử điện: C5: hai đầu dây trong bóng đèn của bút thử điện tách rời nhau C6: đèn của bút thử điện sáng do chất khí ở giữa 2 đầu dây bên trong đèn phát sáng C7: Đèn điốt phát quang sáng khi bản kim loại nhỏ hơn bên trong đèn được nối với cực dương của pin và bản kim loại to hơn được nối với cực âm Kết luận: Dòng điện chạy qua chất khí trong bóng đèn của bút thử điện làm chất khí này phát sáng. 2) Đèn điốt phát quang (đèn LED): C8:E Kết luận: Đèn điốt phát quang chỉ cho dòng điện đi qua theo một chiều nhất định và khi đó đèn sáng. III. Vận dụng C9. Nối bản kim loại nhỏ của đèn LED với cực A của nguồn điện và đóng công tắc K. Nếu đèn LED sáng thì cực A là cực dương của nguồn điện, nếu đèn không sáng thì A là cực âm và B là cực dương của nguồn điện 4.4. Câu hỏi, bài tập củng cố : - Bài tậpï: Có các dụng cụ hay thiết bị điện như sau, trong đó những dụng cụ hay thiết bị điện nào hoạt động dựa trên tác dụng nhiệt của dòng điện (Nồi cơm điện, bếp điện, tivi, radio, đồng hồ điện, bóng đèn dây tóc, đèn LED, đèn ống, máy sấy tóc, lò sưởi điện, ấm điện, bàn là điện ) Y/C HS đọc mục có thể em chưa biết. GDNL: Để bóng đèn sợi đốt phát sángđược thì phải mất một phần năng lu7ọng điện để đốt nóng bộ phận dây tóc đến nhiệt độ cao,? Vậy để tiết kiệm năng lượng điện người ta đã làm cách nào? (Thay đèn sợi đốt bằng đèn ống) Nhờ cơ chế của bột phủ bên trong đèn ống phát sáng. Đèn này nóng lên rất ít nên tiêu thụ điện ít hơn so với đèn dây tóc nóng sáng. 4.5. Hướng dẫn học sinh tự học : +Đối với bài học ở tiết học này: Học bài về: Tác dụng nhiệt và tác dụng phát sáng của dòng điện Hoàn chỉnh C1-> C9 sgk Làm bài tập 22.1 -> 22.3/ SBT Học thuộc ghi nhớ +Đối với bài học ở tiết tiếp theo :: Chuẩn bị tiết sau “ Tìm hiểu tác dụng từ, tác dụng hoá học và tác dụng sinh lí của dòng điện” ; mỗi nhómhọc sinh - 1 cuộn dây cuốn sẵn dùng làm nam châm điện - 2 pin loại 1.5v (bộ nguồn) - công tắc, 5 đoạn dây nối - 1 kim nam châm - 1 vài đinh sắt, thép - 1 vài mẫu dây đồng và nhôm 5. RÚT KINH NGHIỆM: Nội dung: Phương pháp Sử dụng ĐD,TBDH: