Giáo án Vật Lý Lớp 7 - Tiết 22, Bài 20: Chất dẫn điện và chất cách điện trong kim loại - Nguồn điện (Chuẩn kiến thức)

Tiết 22 - Bài 20 CHẤT DẪN ĐIỆN VÀ CHẤT CÁCH ĐIỆN Tuần dạy 23 DÒNG ĐIỆN TRONG KIM LOẠI 1. MỤC TIÊU : 1.1.Kiến thức: -Nhận biết trên thực tế chất dẫn điện là chất cho dòng điện đi qua, chất cách điện là chất không cho dòng điện đi qua. - Kể tên một số vật dẫn điện (hoặc vật liệu dẫn điện) và vật cách điện (hoặc vật liệu cách điện) thường dùng. - Nêu được dòng điện trong kim loại là dòng các êlectrôn tự do dịch chuyển có hướng. 1.2. Kĩ năng Làm thí ngiệm xác định chất dẫn điện , chất cách điện 1.3.Thái độ: Giáo dục hs tính an toàn khi sử dụng điện 2. TRỌNG TÂM: - HS nắm được chất dẫn điện là chất cho dòng điện đi qua, chất cách điện là chất không cho dòng điện đi qua. - Kể tên một số vật dẫn điện (hoặc vật liệu dẫn điện) và vật cách điện (hoặc vật liệu cách điện) thường dùng. - Nêu được dòng điện trong kim loại là dòng các êlectrôn tự do dịch chuyển có hướng. 3. CHUẨN BỊ : 3.1. Giáo viên: - Bóng đèn, công tắc, ổ lấy điện, dây nối các loại, quạt điện. .. - Tranh vẽ to các hình 20.1 và h 20.3 3.2 Học sinh: - Mỗi nhóm HS: Một bóng đèn pin gắn trên đế Năm đoạn dây nối ( hai dây 1 đấu cắm 1 đầu có kẹp ) Một đoạn dây đồng , thép, nhựa, ruột bút chì 4. TIẾN TRÌNH : 4.1. Ổn định tổ chức và kiểm diện học sinh 4.2. Kiểm tra bài cũ: -Câu 1: Dòng điện là gì? Làm bài tập 19.1 và 19.2 ? Làm bài tập đầy đủ, sạch đẹp (10đ) Đáp án : - Dòng điện là dòng các điện tích dịch chuyển có hướng -Bài tập 19.1 a/ các điện tích dịch chuyển có hướng b/ dương và âm c/ hai cực nguồn điện -Bài tập 19.2 : C 4.3. Bài mới : HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG BÀI HỌC Hoạt động 1: Tổ chức tình huống học tập - Dòng điện ở mạch điện gia đình nế chạy trực tiếp qua cơ thể người sẽ rất nguy hiểm tới tính mạng. Vì vậy tất cả các dụng cụ và thiết bị dùng điện( dây điện, công tắc, phích cắm,ổ lấy điện, bóng điện, ) đều phải được chế tạo đảm bảo an toàn cho người sử dụng, chúng gồm những bộ phận dẫn diện và những bộ phận cách điện. Bài mới: Hoạt động 2: Tìm hiểu chất dẫn điện và chất cách điện - Cho hs đọc mục I sgk ? Chất dẫn điện là gì? Hs trả lời ? Chất cách điện là gì? Gv treo h20.1 lên bảng yêu cầu hs đọc C1 quan sát và trả lời (kết hợp với vật thật) ? Gv phát dụng cho các nhóm TN - Hs đọc TN sgk Hs tiến hành TN để xác định chất dẫn điện, chất cách điện. - Gv lưu ý hs lắp như tiết trước chỉ thay công tắc bằng vật cần xác định .Trước hết chập hai mỏ kẹp với nhau để kiểm tra mạch trước khi đưa các vật cần xác định vào. Ghi kết quả vào bảng của nhóm. - Hướng dẫn hs thảo luận kết quả TN -> gv kiểm tra và sửa chữa nếu sai - Cho hs trả lời C2? Hs trả lời cá nhânC2 Cho từng nhóm thảo luận và trả lời C3 ? - C3 lưu ý hs ở điều kiện bình thường vật dẫn điện hay vật cách điện chỉ có tính chất tương đối. - Lưu ý hs an toàn về điện. Hoạt động 3: Tìm hiểu dòng điện trong kim loại. - GV thông báo với HS các kim loại là các chất dẫn điện. Kim loại cũng được cấu tạo từ các nguyên tử (gv treo h20.3 lên bảng) - Cho HS trả lời câu C4? - GV thông báo mục 1b/ sgk. - Cho HS quan sát h20.3 và trả lờ câu C5? GV cho HS xem h20.4, HS quan sát và trả lời câu C6? - Cho HS lên điền mũi tên vào hình vẽ. - Cho HS thảo luận kết quả ghi vở. * Mở rộng:+ Những kim loại khác nhau có tính dẫn điện khác nhau là do mật độ êlectrôn tự do của chúng không giống nhau. Kim loại dẫn điện tốt nhất là bạc, đồng, vàng, nhôm, sắt + Chất cách diện tốt nhất là sứ (nhưng thường sử dụng trong các thiết bị nhựa). * Hoạt động4: Vận dụng Cho các nhóm hoàn thành C7;C8;C9/sgk. Hs trả lời cá nhân các câu hỏi GDHN:? Muốn cho bóng đèn, cánh quạt này hoạt động thì chúng ta phải làm sao? ( cho dòng điện đi qua) ? Dòng điện đi qua được là nhờ bộ phận nào?( dây dẫn điện) ? Chúng ta sờ vào dây dẫn diện đang hoạt mà không bị giật là nhờ bộ phận nào?( Dây cách điện) Vậy sao này nếu em nào muốn làm nghề điện thì phải liên hệ với nghề sản xuất dây điện, các thiết bị đóng ngắt mạch điện. I/ Chất dẫn điện và chất cách điện: Chất dẫn điện là chất cho dòng điện đi qua. Chất cách điện là chất không cho dòng điện đi qua. Quan sát và nhận biết C1: + 1: Các bộ phận dẫn điện là: dây tóc, dây trục, 2 đầu dây đèn, 2 chốt cắm, lõi dây) + 2: các bộ phận cách điện là: trụ thuỷ tinh, thuỷ tinh đen, vỏ dây, vỏ nhựa của phích cắm ) Thí nghiệm C2: vật dẫn điện: đồng, sắt, chì, nhôm (các kim loại; vật cách điện: nhựa, thuỷ tinh, sứ, cao su, không khí C3: Trong mạch điện thắp sáng bóng đèn pin, khi công tắc ngắt, giữa 2 chốt công tắc là không khí đèn không sáng -> không khí là chất cách điện II/ Dòng điện trong kim loại: 1) Êlectrôn tự do trong kim loại: C4: Hạt nhân của nguyên tử mang điện tích dương(+) các êlectrôn mang điện tích âm(-) C5: Các êlectrôn tự do là các vòng tròn nhỏ có dấu (-), phần còn lại của nguyên tử là những vòng tròn lớn có dấu (+). Phần này mang điện tích dương. Vì nguyên tử khi đó thiếu êlectrôn. 2) Dòng điện trong kim loại là dòng các êlectrôn tự do dịch chuyển có hướng. (C6: êlectrôn tự do mang điện tích âm bị cực âm đẩy, bị cực dương hút). III. Vận dụng + C7: B + C8: C + C9: C 4.4 Câu hỏi, bài tập củng cố: Câu 1: Chất dẫn điện và chất cách điện là gì . Cho ví dụ ? Đáp án:- Chất dẫn điện là chất cho dòng điện đi qua. - Ví dụ: đồng, nhôm, sắt - Chất cách điện là chất không cho dòng điện đi qua. - Ví dụ: gỗ khô, vải, sứ , gố Câu 2: Dòng điện trong kim loại là gì? Các electrôn mang điện tích gì? Bị cực nào của pin hút hoặc đẩy? Đáp án: Dòng điện trong kim loại là dòng các êlectrôn tự do dịch chuyển có hướng. - êlectrôn tự do mang điện tích âm bị cực âm đẩy, bị cực dương hút 4.5 Hướng dẫn học sinh tự học: Đối với bài học ở tiết học này: - Học thuộc bài: chất dẫn điện, chất cách điện và dòng điện trong kim loại - Hoàn chỉnh từ câu C1 -> C9 vào vở bài tập. - Làm bài tập 20.1 -> 20.4 trong sách BT Đối với bài học ở tiết học tiếp theo: - Chuẩn bị bài “ Sơ đồ mạch điện – chiều dòng điện” Hs mỗi nhóm : 1 pin đèn , 1 bóng đèn pin lắp sẵn đế đèn , 1 công tắc , 3 đoạn dây nối, nguồn 5. RÚT KINH NGHIỆM: Nội dung: Phương pháp Sử dụng ĐD,TBDH: