Giáo án Vật Lý Lớp 7 - Chương 3: Điện học

CHƯƠNG III ĐIỆN HỌC Mục tiêu chương: 1) Kiến thức: - Nhận biết nhiều vật bị nhiễm điện khi cọ xát - Biết được có hai loại điện tích: dương và âm - Nêu được cấu tạo nguyên tử - Biết dòng điện là gì, vật liệu dẫn điện và vật liệu cách điện - Biết được 5 tác dụng của dòng điện - Biết được cường độ dòng điện và hiệu điện thế là gì - Biết cách mắc mạch điện theo kiểu nối tiếp và song song 2) Kĩ năng: - Rèn kĩ năng mô tả và giải thích các thí nghiệm, các hiện tượng - Nhận biết một số nguồn điện thông dụng, nhận biết cách mắc ampe kế và vôn kế. - Rèn kĩ năng KT một mạch điện có điện trở và cách khắc phục, cách mắc nối tiếp và mắc song song - Biết vẽ sơ đồ mạch điện đơn giản - Nhận biết một số vật liệu dẫn điện, vật liệu cách điện - Phân biệt đoạn mạch nối tiếp và đoạn mạch song song 3) Thái độ (Giáo dục): - Giáo dục lòng yêu thích bộ môn - Tuân thủ qui tắc an toàn khi sử dụng điện. Tiết 19 - Bài 17 SỰ NHIỄM ĐIỆN DO CỌ XÁT Tuần dạy: 20 1. MỤC TIÊU: Kiến thức: - Mơ tả được một vài hiện tượng chứng tỏ vật bị nhiễm điện do cọ xát. - Nêu được hai biểu hiện của các vật đã nhiễm điện là hút các vật khác hoặc làm sáng bút thử điện. - Nêu được dấu hiệu về tác dụng lực chứng tỏ cĩ hai loại điện tích và nêu được đĩ là hai loại điện tích gì. - Nêu được sơ lược về cấu tạo nguyên tử: hạt nhân mang điện tích dương, các êlectrơn mang điện tích âm chuyển động xung quanh hạt nhân, nguyên tử trung hồ về điện. 1.2. Kỹ năng: - Giải thích được một số hiện tượng thực tế liên quan tới sự nhiễm điện do cọ xát. - Mô tả được một hiện tượng hoặc một thí nghiệm chứng tỏ vật bị nhiễm điện do cọ xát. 1.3. Thái độ: Yêu thích môn học, ham hiểu biết, khám phá thế giới xung quanh. 2. TRỌNG TÂM: -Nắm được vật bị nhiễm điện do cọ xát. - Giải thích được một số hiện tượng nhiễm điện do cọ xát trong thực tế liên quan tới sự nhiễm điện do cọ xát. 3. CHUẨN BỊ: 3.1. Giáo viên: 1 thước nhựa, 1 thanh thuỷ tinh. 1 mảnh nilong, 1 quả cầu nhựa xốp, 1 giá treo, 1 mảnh len, 1 mảnh lụa sấy khô, một số giấy vụn, 1 mảnh tole, 1 mảnh nhựa, 1 bút thử điện. 3.2.Học sinh: mỗi nhóm như trên 4. TIẾN TRÌNH: 4.1.Ổn định tổ chức và kiểm diện: 4.2. Kiểm tra miệng: Không 4.3. Bài mới: HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY-TRÒ NỘI DUNG BÀI HỌC Hoạt động 1: Tổ chức tình huống học tập. Cho một học sinh mô tả hiện tượng trong ảnh đầu C.III Học sinh nêu mục tiêu chương III (SGK trang 47) + Để tìm hiểu các loại điện tích, trước hết ta phải tìm hiểu 1 trong các cách nhiễm điện cho các vật là “nhiễm điện do cọ xát” + Vào những ngày hanh, khô khi cởi áo bằng len hoặc dạ em đã thấy hiện tượng gì ? HS : Khi cởi áo len trong bóng tối thấy chớp sáng li ti và tiếng lách tách. Gv :Hiện tượng tương tự xảy ra ngoài tự nhiên là hiện tượng sấm sét à là hiện tượng nhiễm điện do cọ xát. Hoạt động 2: Làm thí nghiệm phát hiện nhiều vật bị cọ xát có khả năng hút các vật khác: Yêu cầu Hs đọc TN1, nêu dụng cụ TN, các bước tiến hành TN. Gv : cách cọ xát các vật (cọ mạnh nhiều lần theo 1 chiều) HS tiến hành TN theo nhóm, mỗi HS trong nhóm đều phải tiến hành TN với ít nhất 1 vật. Hs : TN xong ghi kết quả vào bảng. Từ kết quả TN, nhóm thảo luận, lựa chọn cụm từ thích hợp điền vào chổ trống trong kết luận Hoạt động 3: Phát hiện vật bị cọ xát bị nhiễm điện (mang điện tích) + Vì sao nhiều vật sau khi cọ xát lại có thể hút các vật khác ? Hs đưa ra các phương án . Gv hướng dẫn HS kiểm tra các phương án Hs đưa ra ví dụ như: do vật bị cọ xát nóng lên, hay vật sau khi cọ xát có tính chất giống nam châm. Gv : hướng dẫn cách tiến hành thí nghiệm 2 (lưu ý cách cầm mảnh dạ cọ xát nhựa, thả mảnh tole vào mảnh nhựa để cách điện với tay hoặc dùng mảnh tole có tay cầm cách điện) Hs làm TN2 theo nhóm, quan sát hiện tượng xảy ra để thấy được bóng đèn của bút thử điện sáng. Gv : k iểm tra việc tiến hành TN của các nhóm, nếu chưa đạt Gv giải thích nguyên nhân. Hs : Thảo luận nhóm để hoàn thành KL2 GDMT: Vào những lúc trời mưa các đám mây bị cọ xác vào nhau nên nhiễm điện trái dấu Sự phóng điện giữa các đám mây(sấm) và giữa đám mây với mặt đất (sét) vừa có lợi vừa có hại cho cuộc sống con người + Có lợi: Giúp điều hoà khí hậu tăng thêm lượng ozon vào khí quyển +Có hại: Phá huỷ nhà cửa công trình xây dựng Gv thông báo các vật bị cọ xát có khả năng hút các vật khác hoặc có thể làm sáng bóng đèn của bút thử điện. Các vật đó được gọi là các vật nhiễm điện ( hay vật mang điện tích) Hoạt động 4: Vận dụng Cho HS hoạt động cá nhân trả lời câu C1, C2, C3? Học sinh thảo luện trả lời Nhóm khác nhận xét Giáo viên chốt lại ý chính GDHN:? Ở nhà em có những dụng cụ dùng điện nào?( máy quạt, nnồi cơm điện, tivi, tủ lanh,.) ? những dụng cụ đó hoạt động được là nhờ vào đâu? (dòng điện) Vậy khi sử dụng điện chúng ta cần nắm vững của những người làm công việc nghiên cứutrong ngành điện như thiết kế chế tạo các thiết bị điện, các dụgn cụ đo điện, I/ Vật nhiễm điện. * Thí nghiệm 1: Hình 17.1 a,b SKG/ Tr48 Kết luận1: Nhiều vật sau khi bị cọ xát có khả năng hút các vật khác. * Thí nghiệm 2: hình 17.2 sgk / Tr 49 Kết luận 2: Nhiều vật sau khi bị cọ xát có khả năng làm sáng bóng đèn bút thử điện. II/ Vận dụng C1 : Lược nhựa và tóc cọ xát vào nhau. Cả lược nhựa và tóc đều bị nhiễm điện. Do đó tóc bị lược nhựa hút kéo thẳng ra. C2 : Khi thổi bụi trên mặt bàn, luồng gió thổi làm bụi bay đi. Cánh quạt điện khi quay cọ xát mạnh với không khí và bị nhiễn điện, vì thế cánh quạt hút các hạt bụi có trong không khí ở gần nó. Mép cánh quạt chém vào không khí được cọ xát mạnh nhất nên nhiễm điện nhiều nhất. Do đó chỗ mép cánh quạt hút bụi mạnh nhất và bụi bám ở mép cánh quạt nhiều nhất. C3 : Khi lau chùi gương soi, kính cửa sổ hay màn hình tivi bằng khăn bông khô, chúng bị cọ xát và bị nhiễm điện ® Vì thế chúng hút các bụi vải. 4.4. Câu hỏi, bài tập củng cố: Câu 1: Nhiều vật sau khi cọ sát có khả năng gì? Đáp án: Nhiều vật sau khi bị cọ xát có khả năng hút các vật khác. Nhiều vật sau khi bị cọ xát có khả năng làm sáng bóng đèn bút thử điện. Câu 2: Vì sao nhiều vật sau khi cọ xát lại có thể hút các vật khác ? Đáp án: Do vật bị cọ xát nóng lên, hay vật sau khi cọ xát có tính chất giống nam châm sẽ hút các vật khác 4.5. Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà: Đối với bài học ở tiết học này: + Học thuộc phần ghi nhớ SGK/49 + Hoàn chỉnh từ câu C1àC3 vào vở bài tập. + Làm bài tập 17.1 à 17.4 / SBT + Đọc thêm có thể em chưa biết để trả lời câu hỏi đầu bài Đối với bài học ở tiết học tiếp theo: + Chuẩn bị bài “ Hai loại điện tích” + Hai loại điện tích và đặc điểm của chúng + Sơ lươc cấu tạo nguyên tử 5. Rút kinh nghiệm: Nội dung . . Phương pháp Sử dụng SDDH: