Giáo án Vật lí Lớp 9 - Tiết 51, Bài 46: Thực hành đo tiêu cự của thấu kính hội tụ - Năm học 2013-2014 - Phan Quang Hiệp

Tuần: 26 Ngày soạn: 01-03-2014 Bài 46: THỰC HÀNH ĐO TIÊU CỰ CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ Tiết : 51 Ngày dạy : 03-03-2014 I. Mục tiêu: 1. Kiến thức: - Xác định được tiêu cự của thấu kính hội tụ bằng thí nghiệm. 2. KĨ năng: - Đo dược tiêu cự của thấu kính hội tụ. 3. Thái độ: - Biết làm việc tự lực để tiến hành có kết quả công việc. II. Chuẩn bị: 1. GV: - Như học sinh. 2. HS: - 1 thấu kính hội tụ có tiêu cự cần đo (f vào khoảng 15cm); 1 vật sáng phẳng có dạng chữ L hoặc F khoét trên màn chắn sáng, một tấm kính trong suốt hoặc một giấy bóng mờ. Vật được chiếu sáng bằng một ngọn đèn; 1 màn ảnh nhỏ; 1 giá quang học thẳng dài 80cm trên giá có giá đỡ vật, thấu kính và màn ảnh; 1 thước thẳng có GHĐ 800mm và ĐCNN 1mm; Từng hs chuẩn bị trước mẫu báo cáo. III. Tổ chức hoạt động dạy và học: 1. Ổn định lớp: - Kiểm tra sĩ số vệ sinh lớp. 2. Kiểm tra bài cũ: - Lồng ghép trong bài mới? 3. Tiến trình: GV tổ chức các hoạt động Hoạt động của học sinh Kiến thức cần đạt Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới: - Đặt vấn đề như SGK. - HS làm theo yêu cầu của GV. Hoạt động 2: Kiểm tra sự chuẩn bị của HS: - Kiểm tra bộ dụng cụ thực hành của HS Mỗi nhóm kiểm tra 1 bản à GV sửa những chỗ HS còn thiếu sót. - Trong cách dựng hình - Cho HS trả lời câu c - Công thức tính f? - Gọi đại diện 2 nhóm trình bày các bước tiến hành à GV chuẩn bị và ghi tóm tắt các bước thí nghiệm để HS yếu có thể hiểu được. - HS trả lời câu c d=2f à ảnh thật, ngược chiều với vật. h' = h, d' = d = 2f, d > d + d' = 4f, b1: Đo chiều cao của vật h = b2: Dịch chuyển màn và vật ra xa thấu kính khoảng cách bằng nhau à dừng khi thu được ảnh rõ nét b3: Kiểm tra: d = d', h = h'. I. Chuẩn bị: 1) Dụng cụ: 2) Lí thuyết: d=2f à ảnh thật, ngược chiều với vật. h' = h, d' = d = 2f, d > d + d' = 4f, b1: Đo chiều cao của vật h = b2: Dịch chuyển màn và vật ra xa thấu kính khoảng cách bằng nhau à dừng khi thu được ảnh rõ nét b3: Kiểm tra: d = d', h = h'. Hoạt động 3: Tiến hành thực hành: - Đề nghị đại diện các nhóm nhận biết: hình dạng vật sáng, cách chiếu để tạo vật sáng, cách xác định vị trí của thấu kính, cả vật và màn ảnh? - Lưu ý các nhóm hs: - Từng nhóm hs thực hiện các công việc sau: - Tìm hiểu các dụng cụ có trong bộ thí nghiệm. - Đo chiều cao h của vật. - Điều chỉnh khoảng cách của II. Nội dung thực hành: 1) Lắp ráp thí nghiệm: 2) Tiến hành thí nghiệm: b4: - HS tiến hành thực hành + Lúc đầu đặt thấu kính ở giữa giá quang học, rồi đặt vật và màn ở gần thấu kính, cách đều thấu kính, cần đo các khoảng cách này để đảm bảo d0=d0’. + Sau đó, đồng thời dịch vật và màn những khoảng bằng nhau (chừng 5cm) ra xa dần thấu kính để đảm bảo d= d’ vật và màn cách thấu kính những khoảng bằng nhau và cho ảnh cao bằng vật. - Đo khoảng cách d= d’ tương ứng vật và từ màn đến thấu kính khi h=h’. theo nhóm à ghi kết quả vào bảng - - Khi ảnh hiện lên màn gần rõ nét thì dịch chuyển vật và màn những khoảng nhỏ bằng nhau cho tới khi thu được ảnh rõ nét cao bằng vật. Kiểm tra điều này bằng cách đo chiều cao h’ của ảnh để so với chiều cao h của vật: h=h’. Hoạt động 4: Hoàn thành báo cáo thực hành: - Cho HS hoàn thành mẫu báo cáo thực hành? - Nhận xét ý thức, thái độ và tác phong làm việc của các nhóm. Tuyên dương các nhóm làm tốt và nhắc nhở các nhóm làm chưa tốt. - Thu báo cáo thực hành của hành. - HS hoàn thành mẫu báo cáo thực hành. - HS chú ý lắng nghe. - Nộp báo cáo thực hành. III. Mẫu báo cáo thực hành: IV. Củng cố: - Ngoài phương pháp này các em có thể chỉ ra phương pháp nào xác định được tiêu cự? - GV có thể gợi ý: Dựa vào cách dựng ảnh của vật qua thấu kính hội tụ chứng minh như bài tập. Đo được đại lượng nào à tìm ra công thức tính f V. Hướng dẫn về nhà: - Làm bài tập SBT, xem trước bài 47 SGK. Rút kinh nghiệm:................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................