Giáo án Vật Lí Lớp 9 - Chương trình học kì 1 - Nguyễn Thế Vinh

ng thời giải thích các bước thực hiện tương ứng với các phần a, b, c của bài 2. Yêu cầu HS khác chú ý theo dõi, nêu nhận xét. S N S N F F Hình b. Hình a. F . Hình c -GV nêu nhận xét chung, nhắc nhở những sai sót của HS thường mắc. *H Đ 3: GIẢI BÀI 3.(10 phút) -Gọi 1 HS lên bảng chữa bài. -GV hướng dẫn HS giải bài tập 3 chung cả lớp để đi đến đáp án đúng. -GV đưa ra mô hình khung dây đặt trong từ trường của nam châm giúp HS hình dung mặt phẳng khung dây trong hình 30.3 ở vị trí nào tương ứng với khung dây mô hình. N S O/ B C A D O GIẢI BÀI 1 Quy tắc nắm tay phải dùng để xác định chiều đường sức từ trong lòng ống dây khi biết chiều dòng điện chạy trong ống dâyhoặc ngược lại. Các bước tiến hành giải bài 1: a. +Dùng quy tắc nắm tay phải xác định chiều đường sức từ trong lòng ống dây. +Xác định tên từ cực của ống dây. -Xét tương tác giữa ống dây và nam châm→hiện tượng. b. + Khi đổi chiều dòng điện, dùng quy tắc nắm tay phải xác định lại chiều đường sức từ ở hai đầu ống dây. +Xác định được tên từ cực của ống dây. +Mô tả tương tác giữa ống dây và nam châm. -Cá nhân HS làm phần a, b, theo các bước nêu trên, xác định từ cực của ống dây cho phần a, b. Nêu được hiện tượng xảy ra giữa ống dây và nam châm. c. +Quy tắc nắm tay phải. +Xác định từ cực của ống dây khi biết chiều đường sức từ. +Tương tác giữa nam châm và ống dây có dòng điện chạy qua (tương tác giữa hai nam châm). GIẢI BÀI 2 -Cá nhân HS nghiên cứu đề bài 2, vẽ lại hình vào vở bài tập, vận dụng quy tắc bàn tay trái để giải bài tập, biểu diễn kết quả trên hình vẽ. -3 HS lên bảng làm 3 phần a, b, c. Cá nhân khác thảo luận để đi đến đáp án đúng. -HS chữa bài nếu sai. -Qua bài 2 HS ghi nhận được: Vận dụng quy tắc bàn tay trái xác định được chiều lực điện từ tác dụng lên dây dẫn thẳng có dòng điện chạy qua đặt vuông góc với đường sức từ hoặc chiều đường sức từ (hoặc chiều dòng điện) khi biết 2 trong 3 yếu tố trên. GIẢI BÀI 3 -Cá nhân HS nghiên cứu giải bài tập 3. -Thảo luận chung cả lớp bài tập 3. Sửa chữa những sai sót khi biểu diễn lực nếu có vào vở. 4. Củng cố (4’) - Kh¸i qu¸t néi dung bµi häc yªu cÇu häc sinh nh¾c l¹i kiÕn thøc c¬ b¶n cña bµi 5. D¨n dß -Hướng dẫn HS trao đổi, nhận xét để đưa ra các bước chung khi giải bài tập vận dụng quy tắc nắm tay phải và quy tắc b V. Rót kinh nghiÖm sau bài giảng Ngµy gi¶ng:.......................... Líp:.................................... Tiết 34: ÔN TẬP LÝ THUYẾT I. MỤC TIÊU -Qua hệ thống câu hỏi, bài tập, HS được ôn lại các kiến thức cơ bản đã học về điện , điện từ. -Củng cố, đánh giá sự nắm kiến thức và kỹ năng của học sinh. -Rèn kỹ năng tổng hợp kiến thức và tư duy trong mỗi HS. II. CHUẨN BỊ : HS: Trả lời câu hỏi ôn tập. III.Phương pháp : - Vấn đáp, gợi mở, IV.TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC. 1.æn ®Þnh líp 2.KiÓm tra : 3.Bµi míi Hoạt động của thầy Hoạt động của trò H Đ 1: ÔN TẬP LÝ THUYẾT (35’) 1.Phát biểu nội dung định luật Ôm? Viết công thức? Đơn vị các đại lượng trong công thức? 2. Định luật Ôm cho đoạn mạch nối tiếp, đoạn mạch song song và các mối liên quan 3. Điện trở của các dây dẫn có cùng tiết diện và được làm từ cùng một loại vật liệu thì tỉ lệ thế nào với chiều dài mỗi dây? 4. Điện trở của các dây dẫn có cùng chiều dài và được làm từ cùng một loại vật liệu thì tỉ lệ thế nào với tiết diện của dây? 5.Viết công thức tính điện trở của vật dẫn, nêu rõ đơn vị các đại lượng trong công thức? 6. Biến trở là gì? Sử dụng biến trở như thế nào? 7.Công thức tính công suất điện? 8.Công thức tính công của dòng điện? 9.Phát biểu nội dung định luật Jun Len-xơ? Viết công thức? Đơn vị các đại lượng trong công thức? -Mối liên quan giữa Q v à R trong đoạn mạch mắc nối tiếp, song song như thế nào? 10.An toàn khi sử dụng điện? Sử dụng tiết kiệm điện năng như thế nào? 11. Nam châm điện có đặc điểm gì giống và khác nam châm vĩnh cửu? 12.Từ trường tồn tại ở đâu? Làm thế nào để nhận biết được từ trường? biểu diễn từ trường bằng hình vẽ như thế nào? 13.Lực điện từ do từ trường tác dụng lên dòng điện chạy qua dây dẫn thẳng có đặc điểm gì? 14. Trong điều kiện nào thì xuất hiện dòng điện cảm ứng? 1.Định luật Ôm: Cường độ dòng điện chạy qua dây dẫn tỉ lệ thuận với hiệu điện thế đặt vào hai đầu dây và tỉ lệ nghịch với điện trở của dây. Công thức: I = Trong đó U là hiệu điện thế, đo bằng vôn, kí hiệu là V; I là cường độ dòng điện. đo bằng ampe, kía hiệu là A; R là điện trở, đo bằng ôm, kí hiệu là Ω. 2. Đoạn mạch nối tiếp:R1 nt R2: I = I1 = I2; U = U1 + U2; Rtđ = R1 + R2; Đoạn mạch song song R1//R2: I = I1 + I2; U = U1= U2 ; 3.Dây dẫn cùng loại vật liệu , cùng tiết diện S1 = S2 thì điện trở của dây dẫn tỉ lệ thuận với chiều dài của dây . 4. Điện trở của dây dẫn có cùng chiều dài l1 =l2 và được làm từ cùng loại vật liệu tỉ lệ nghịch với tiết diện của dây . 5.Công thức tính điện trở của vật dẫn: Trong đó: là điện trở suất (Ωm) l là chiều dài (m). s là tiết diện (m2) 6. Biến trở thực chất là điện trở có thể thay đổi trị số điện trở của nó. -Mắc biến trở nối tiếp trong mạch điện để điều chỉnh cường độ dòng điện trong mạch. 7.Công thức tính công suất điện: P =U.I =I2.R = ; + R1 nt R2 có P = P1 + P2 +R1 // R2 có P = P1 + P2. 8. A = P.t = U.I.t. + R1 nt R2 có A = A1 + A2; + R1 // R2 có A = A1 + A2. 9. Nhiệt lượng toả ra ở dây dẫn khi có dòng điện chạy qua tỉ lệ thuận với bình phương cường độ dòng điện, với điện trở của dây dẫn và thời gian dòng điện chạy qua. Công thức: Q=I2.R.t (J) Trong đó: I là cường độ dòng điện, đo bằng ampe(A). R là điện trở đo bằng Ôm (Ω ) T đo bằng giây (s) thì Q đo bằng Jun. Q= 0,24 I2.R.t (calo) + R1 nt R2: ; + R1//R2: 10. HS:SGK /51-52. 11.-Giống nhau: +Hút sắt +Tương tác giữa các từ cực của hai nam châm đặt gần nhau. -Khác nhau: Nam châm vĩnh cửu cho từ trường ổn định. +Nam châm điện cho từ trường mạnh. 12. Từ trường tồn tại ở xung quanh nam châm , xung quanh dòng điện. Dùng kim nam châm để nhận biết từ trường (SGK tr. 62). Biểu diễn từ trường bằng hệ thống đường sức từ. Quy tắc nắm tay phải (SGK tr.66): Xác định chiều đường sức từ của ống dây khi biết chiều dòng điện. 13.Quy tắc bàn tay trái.SGK /74. 14. Điều kiện xuất hiện dòng điện cảm ứng SGK / 89 4.Củng cố - D¨n dß (4’) - Kh¸i qu¸t néi dung bµi häc yªu cÇu häc sinh nh¾c l¹i kiÕn thøc c¬ b¶n cña bµi -GV gọi 2, 3 HS nhắc lại kiÕn thøc c¬ b¶n cña bµi. kiÕn thøc c¬ b¶n cña bµi -Y/c cá nhân HS hoàn thành ôn lại các kiến thức cơ bản đã học về điện , điện từ. V. Rót kinh nghiÖm sau bài giảng ---------------------------------------------------------------------------- Ngµy gi¶ng:.......................... Líp:.................................... TiÕt 35 . «n tËp BÀI TẬP I. Môc tiªu: - ¤n tËp c¸c kiÕn thøc vÒ C«ng suÊt vµ ®iÖn n¨ng sö dông - VËn dung c¸c kiÕn thøc ®· häc ®Ó lµm mét sè bµi tËp liªn quan - RÌn th¸i ®é cÈn thËn, tr×nh bµy khoa häc II. ChuÈn bÞ 1. GV: ChuÈn bÞ néi dung «n tËp 2. Häc sinh: ¤n tËp c¸c kiÕn thøc vÒ c«ng su©t, ®iÖn n¨ng sö dông III.Phương pháp : - Vấn đáp, gợi mở, IV.. c¸c ho¹t ®éng d¹y häc 1.æn ®Þnh líp 2.KiÓm tra : 3.Bµi míi Ho¹t ®éng cña thÇy Ho¹t ®éng cña trß Ho¹t ®éng II. BT VËn dông Mét bãng ®Ìn tuyp cã ghi 220V - 100W vµ mét bµn lµ cã ghi 220V -1000W cïng ®­îc m¾c vµo æ lÊy ®iÖn 220V, c¶ hai ®Òu ho¹t ®«ng b×nh th­êng. TÝnh ®iÖn trë t­¬ng ®­¬ng cña ®o¹n m¹ch vµ ®iÖn n¨ng mµ ®o¹n m¹ch tiªu thô trong 1 giê theo ®¬n vÞ kW.h 2. VËn dông Tóm tắt : =220V ; P =100W =220V ; P =1 000W U=220V Vẽ sơ đồ mạch điện ? b.A=? t=1h = 3600s Giải: a. Vẽ sơ đồ của mạch điện : Điện trở của đèn là : ADCT P = Điện trở của bàn là : P = Điện trở tương đương của đoạn mạch song song là : b. Điện năng tiêu thụ của toàn mạch là A= P t =(100+1000)3600=3960000(J) =3,96. (J) = (kW.h) Bµi 2: Khi m¾c nèi tiÕp hai ®iÖn trë R1 vµ R2 vµo hiÖu ®iÖn thÕ 12V th× c­êng ®é dßng ®iÖn qua chóng cã c­êng ®é lµ 0,3A.NÕu m¾c song song hai ®iÖn trë nµy còng vµo m¹ch ®iÖn 12V th× I = 1,6A. TÝnh R1,, R2. Bµi 3: Cho hai ®iÖn trë R1=30W; R2= 20W M¾c nèi tiÕp vµo m¹ch ®iÖn 12V. Tính : IAB=? ; P 1= ? P 2=? ; P AB=? Bµi 2 Gải : R1 nối tiếp R2 : R1+R2=(1) R1song song R2 : (2) Từ (1) và (2) ta có : R1=10 Ω R2=30Ω Baøi taäp 3: UAB=12V; R1=30W; R2= 20W Tính : IAB=? ; P 1= ? P 2=? ; P AB=? * RAB= R1+R2= 30+20=50W * IAB=I1= I2= 0,24A * P 1=I12.R1= 0,242.30=1,728W Bµi tËp 4. Moät beáp ñieän khi hoaït ñoäng bình thöôøng coù ñieän trôû R = 60vaø cöôøng ñoä doøng ñieän qua beáp khi ñoù laø2 A. Tính nhieät löôïng maø beáp toûa ra trong 1s. Duøng beáp ñieän treân ñeå ñun soâi 0,75l nöôùc coù nhieät ñoä ban ñaàu laø 35oC thì thôøi gian ñun nöôùc laø 20 phuùt.Coi raèng nhieät löôïng cung caáp ñeå ñun soâi nöôùc laø coù ích, tính hieäu suaát cuûa beáp. Moät ngaøy söû duïng beáp ñieän naøy 5 giôø. Tính tieàn ñieän phaûi traû cho vieäc söû duïng beáp trong 30 ngaøy, neáu giaù 1 kW.h laø 750 ñoàng. Bµi tËp 4 Toùm taét : R = 60 , I = 2A a. t = 1s , Q = ? J b. V = 0,75 l -> m = 0,75 kg. t10 = 35 0C, t02 = 100 0C c = 4200 J/kg.K, H = ? % c. T = ? ñoàng Giaûi a. NL maø beáp toûa ra trong 1s : Q = I2.R.t= 22. 60. 1 = 240 J ( 0,5ñ) b. - Nhieät löôïng maø beáp toûa ra trong thôøi gian 20 phuùt: ( Qtp) Qtp = I2.R.t’ =22.60.1200 = 288000J- Nhieät löôïng caàn cung caáp ñeå ñun soâi nöôùc Qi = m.c.( t20- t10) = 0,75.4200.65 = 204750 J - Hieäu suaát cuûa beáp : H = .100% = .100% = 71,09 % c. - Coâng suaát toaû nhieät cuûa beáp P = I2. R = 22. 60 = 240 W - Ñieän naêng maø beáp tieâu thuï trong 30 ngaøy A = P.t =240.30.5 = 36000 W.h = 36 kW.h - Tieàn ñieän phaûi traû : T = 36.750 = 27000 ñoàng. ( 0,5ñ) ÑS: a. Q = 240 J. b. H = 71,09 % c. T = 27000 ñoàng. 4.Củng cố - D¨n dß (4’) - Kh¸i qu¸t néi dung bµi häc yªu cÇu häc sinh nh¾c l¹i kiÕn thøc c¬ b¶n cña bµi -GV gọi 2, 3 HS nhắc lại kiÕn thøc c¬ b¶n cña bµi. kiÕn thøc c¬ b¶n cña bµi -Y/c cá nhân HS hoàn thành ôn lại các kiến thức cơ bản đã học về điện , điện từ. V. Rót kinh nghiÖm sau bài giảng