Giáo án Toán Lớp 7 - Chương I : Đường thẳng vuông góc đường thẳng song song

Ngaøy soaïn:15 / 8 / 2008 CHÖÔNG I : ÑÖÔØNG THAÚNG VUOÂNG GOÙC ÑÖÔØNG THAÚNG SONG SONG TUAÀN 1: TIEÁT 1 § 1:HAI GOÙC ÑOÁI ÑÆNH A.MUÏC TIEÂU: *Hoïc sinh giaûi thích ñöôïc theá naøo laø hai goùc ñoái ñænh vaø neâu ñöôïc tính chaát hai goùc ñoái ñænh thì baèng nhau. *HS veõ ñöôïc goùc ñoáiñænh vôùi moät goùc cho tröôùc,nhaän daïng ñöôïc caùc goùc ñoái ñænh trong moät hình. *Böôùc ñaàu taäp suy luaän. B.CHUAÅN BÒ CUÛA GIAÙO VIEÂN VAØ HOÏC SINH: *Giaùo Vieân: Thöôùc thaúng,thöôùc ño goùc.baûng phuï,phaán maøu.*Hoïc sinh:Thöôùc thaúng,thöôùc ño goùc. C.TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC: T/g HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GIAÙO VIEÂN HOAÏT ÑOÄNG CUÛA HOÏC SINH GHI BAÛNG 5’ * Hoaït ñoäng 1: Giôùi thieäu chöông I :Noäi dung cuûa chöông I chuùng ta caàn nghieân cöùu caùc khaùi nieäm cuï theå sau ñaây: 1.Hai goùc ñoái ñænh. 2.Hai ñöôøng thaúng vuoâng goùc. 3.Caùc goùc taïo bôûi moät ñöôøng thaúng caét hai ñöôøng thaúng. 4.Hai ñöôøng thaúng song song. 5.Tieân ñeà Ôclit veà ñöôøng thaúng song song. 6.Töø ñöôøng thaúng vuoâng goùc ñeán ñöôøng thaúng song song. 7.Khaùi nieäm ñònh lyù. Hoâm nay chuùng ta seõ nghieân cöùu khaùi nieäm ñaàu tieân cuûa chöông I ”Hai goùc ñoái ñænh” * Hoaït ñoäng 2:Theá naøo laø hai goùc ñoái ñænh : - Ñöa hình veõ 2 goùc ñoái ñænh vaø hai goùc khoâng ñoái ñænh ( baûng phuï ) . y’ d a M x x’ y 1 2 3 o B A c b -Emhaõy nhaän xeùt quan heä veà ñænh , caïnh cuûa vaø ,cuûa vaø , Â vaø . GV:Giôùi thieäu : OÂ1 vaø OÂ2 coù moãi caïnh cuûa goùc naøy laø tia ñoái cuûa moät caïnh goùc kia ta noùi OÂ1 vaø OÂ2 laø hai goùc ñoái ñænh.Coøn M1 vaø M2 , AÂ vaø B khoâng phaûi laø hai goùc ñoái ñænh.Vaäy theá naøo laø hai goùc ñoái ñænh. GV:Ñöa ñònh nghóa leân baûng. Laøm ? 2 / 81- SGK Vaäy hai ñöôøng thaúng caét nhau taïo thaønh maáy caëp goùc ñoái ñænh ? -Trôû laïi H2-H3 yeâu caàu HS giaûi thích taïi sao goùc M1 vaø M2 laïi khoâng phaûi laø 2 goùc ñoái ñænh. GV:Cho goùc xOy,em haõy veõ goùc ñoái ñænh vôùi goùc xOy ? Goïi HS leân baûng veõ hình. GV hoûi:Treân hình baïn vöøa veõ coøn caëp goùc ñoái ñænh naøo nöõa khoâng ? GV:Emhaõy veõ hai ñöôøng thaúng caét nhau vaø ñaët teân cho caùc caëp goùc ñoái ñænh ñöôïc taïo thaønh HS quan saùt treân baûng phuï HS traû lôøi vaø coù chung ñænh O Caïnh Oy laø tia ñoái cuûa caïnh Ox Caïnh Oy’ laø tia ñoái cuûa caïnh Ox’ Hoaëc Ox vaø Oy laøm thaønh moät ñöôøng thaúng ,Ox’ vaø Oy’ laøm thaønh moät ñöôøng thaúng. Ttöï: vaø coù chung ñænh M Ma vaø Md ñoái nhau Mb vaø Mc khoâng ñoái nhau Âva khoâng chung ñænh nhöng baèng nhau. HS traû lôøi 2 goùc ñoái ñænh (SGK) HS laøm ?2 / 81 -SGK OÂ2 vaø OÂ4 cuõng laø hai goùc ñoái ñænh. Vì tia Ox’ laø tia ñoái cuûa tia Oy’ tia Ox laø tia ñoái cuûa tia Oy HS: Hai ñöôøng thaúng caét nhau taïo thaønh 2 caëp goùc ñoái ñænh HS:h2 Goùc M1,M2 khoâng ñoái ñænh vì Mb vaø Mc khoâng phaûi laø hai tia ñoái nhau hoaëc vì tia Mb vaø tia Mc khoâng taïo thaønh moät ñöôøng thaúng. HS leân baûng veõ vaø neâu caùch veõ. x O Veõ tia Ox’ laø tia ñoái cuûa tia Ox tia Oy’ laø tia ñoái cuûa tia Oy n Suy ra goùc x’Oy’ laø goùc ñoái ñænh vôùi goùc xOy. 1 2 4 m 3 HS veõ hình I1 vaø I3 laø hai goùc ñoái ñænh I2 vaø I4 laø hai goùc ñoái ñænh HS döï ñoaùn Â1 = 3 ; Â2 = 4 1 = 3 ; 2 = 4 1 HS leân baûng ño vaø ghi keát quaû cuï theå vöøa ño ñöôïc vaø so saùnh . HS caû lôùp thöïc hieän ño treân vôû roài so saùnh. I.Theá naøo laø hai goùc y’ x ñoái ñænh : x’ y Ghi ñònh nghóa (SGK/81) Ta noùi goùc OÂ1 ñoái ñænh vôùi goùc OÂ2 hoaëc hai goùc OÂ1 , OÂ2 ñoái ñænh vôùi nhau. Hoaït ñoäng 3:Tchaát cuûa 2 goùc ñoái ñænh GV:Haõy quan saùt 2 goùc ñoái ñænh ôû hình veõ 4.5 +Em haõy öôùc löôïng baèng maét vaø so saùnh ñoä lôùn cuûa chuùng. Emhaõy duøng thöôùc ño goùc kieåm tra laïi keát quaû vöøa öôùc löôïng(1HS leân baûng ) HS caû lôùp töï kieåm tra hình veõ trong vôû +Taäp suy luaän Döïa vaøo tính chaát cuûa hai goùc keà buø ñaõ hoïc ôû lôùp 6.Giaûi thích vì sao OÂ1 = OÂ3 baèng suy luaän.Coù nhaãneùt gì veà toång OÂ1 +OÂ3 ? Töø (1) vaø (2) suy ra ñieàu gì? Caùch laäp luaän nhö treân laø ta ñaõ giaûi thích OÂ1 +OÂ3 baèng caùch suy luaän. - Veà taäp suy luaän ñoái vôùi OÂ2=OÂ4. 1 2 3 y’ HS OÂ1 + OÂ2 = 1800 (vì 2 goùc keà buø) (1) OÂ1 + OÂ3= 1800 (vì 2 goùc keà buø) (2) Töø(1) vaø (2) ta ñöôïc : 1 + 2 = OÂ1 + OÂ3 Do ñoù : 2 = OÂ3 II.TÍNH CHAÁT CUÛA HAI GOÙC ÑOÁI ÑÆNH: -Xem hình 1 : Khoâng ño coù theå suy luaän OÂ1 = OÂ2 hay khoâng? OÂ1 + OÂ2 = 1800 (Vì hai goùc keà buø) (1) OÂ3 + OÂÂ2 = 1800 (Vì hai goùc keà buø) (2) Töø (1) vaø (2) OÂ1 + OÂ2 = OÂ3 +OÂÂ2 (3) Töø (3) OÂ1 = OÂ3 Ta coù tính chaát sau : Hai goùc ñoái ñænh thì baèng nhau. Hoaït ñoäng 4:Cuûng coá .GV:Ta coù hai goùc ñoái ñænh thì baèng nhau.Vaäy hai goùc baèng nhau coù ñoái ñænh hay khoâng ?( xem h1,h3) * Bt1/82 –SGK.Goïi HS ñöùng taïi choã traû lôøi vaø ñieàn vaøo oâ troáng) (GV duøng baûng phuï ghi saún) * Töông töï caùch laøm bt1 goïi HS ñöùng taïi choã traû lôøi bt2 / 82-SGK x O 1 2 3 y x’ Bt1/82 - SGK a)x’Oy’tia ñoái. b)Hai goùc ñoái ñænh; ..Oy’laø tia ñoái cuûa caïnh Oy. Bt2/82-SGK a).ñoái ñænh b).ñoái ñænh Hoaït ñoäng 5:Höôùng daãn veà nhaø *Hoïc thuoäc ñònh nghóa vaø tính chaát 2 goùc ñoái ñænh.Hoïc caùch suy luaän. * Bieát veõ ñöôïc goùc ñoái ñænh vôùi moät goùc cho tröôùc ,veõ hai goùc ñoáiñænh vôùi nhau *Laøm bt3,4,5/83 –SGK ; Laøm bt1,2,3/73,74 -SBT Ngaøy soaïn: 15 / 8 / 2008 TUAÀN 1: TIEÁT 2 LUYEÄN TAÄP A.MUÏC TIEÂU: *Hoïc sinh naém chaéc ñònh nghóa vaø tính chaát cuûa hai goùc ñoái ñænh. *Nhaän bieát ñöôïc caùc goùc ñoái ñænh trong moät hình.Bieát veõ moät goùc ñoái ñænh vôùi moät goùc cho tröôùc. *Böôùc ñaàu taäp suy luaän vaø bieát trình baøy lôøi giaûi moät baøi toaùn HH. B.CHUAÅN BÒ CUÛA GIAÙO VIEÂN VAØ HOÏC SINH: *Giaùo Vieân: Thöôùc thaúng,thöôùc ño goùc.baûng phuï,phaán maøu.*Hoïc sinh:Thöôùc thaúng , thöôùc ño goùc .. C.TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC: T/g HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GIAÙO VIEÂN HOAÏT ÑOÄNG CUÛA HOÏC SINH GHI BAÛNG * Hoaït ñoäng 1:KTBC 1).Theá naøo laø hai goùc ñoái ñænh ? Veõ hình , ñaët teân vaø chæ ra caùc caëp goùc ñoái ñænh. 2).Neâu tính chaát cuûa hai goùc ñoái ñænh,veõ hình.Baèng suy luaän haõy cho bieát taïi sao hai goùc ñoái thì baèng nhau? Goïi hai HS leân baûng,caû lôùp theo doõi ñeå nhaän xeùt. * Hoaït ñoäng 2: LUYEÄN TAÄP Bt6/83 – SGK.Goïi HS ñoïc ñeà -Ñeå veõ hai ñöôøng thaúng caét nhau vaø taïo thaønh moät goùc 470, ta veõ nhö theá naøo ? (HD caùch veõ cho HS). Goïi moät HS leân baûng ñeå veõ . *Döïa vaøo hình veõ vaø ñeà baøi haõy toùm taét noäi dung baøi toaùn theo daïng cho vaø tìm. -Bieát soá ño cuûa OÂ1 ,em coù theå tính ñöôïc soá ño cuûa OÂ3,vì sao? -Bieát soá ño cuûa OÂ1 coù theå tính ñöôïc soá ño cuûa OÂ2 khoâng,vì sao? -Töông töï ñoái vôùi OÂ4 . Bt7/83 – SGK:Hoaït ñoäng nhoùm -Moãi caâu traû lôøi phaûi neâu lyù do. Sau 3 phuùt caùc nhoùm treo baûng roài nhaän xeùt. Bt8/83 – SGK: Goïi 2 HS leân baûng veõ hình. Qua hình veõ caùc em coù theå ruùt ra nhaän xeùt gì ? Bt9/83 – SGK:Goïi HS ñoïc ñeà baøi Muoán veõ goùc vuoâng ta laøm theá naøo ? Ñeå veõ ñoái ñænh vôùi ta laøm theá naøo ? -Hai goùc vuoâng khoâng ñoái ñænh laø hai goùc vuoâng naøo ? -Ngoaøi caëp goùc vuoâng treân,coøn caëp goùc vuoâng naøo khoâng ñoái ñænh nöõa khoâng ? -Caùc em ñaõ thaáy treân hình veõ khi hai ñöôøng thaúng caét nhau taïo thaønh 1 goùc vuoâng thì caùc goùc coøn laïi cuõng baèng 1 vuoâng. - Döïa vaøo cô sôû naøo ta coù ñieàu ñoù? Goïi HS trình baøy. -Goïi HS nhaän xeùt caùch trình baøy cuûa baïn . Bt10/83 – SGK HD caùch gaáp giaáy ñeå xaùc ñònh hai goùc ñoái ñænh baèng nhau. *Hoaït ñoäng 3:Cuõng coá - Theá naøo laø hai goùc ñoái ñænh. -Neâu tính chaát cuûa hai goùc ñoái ñænh. - BT7/74 -SBT HS1: traû lôøi ñònh nghiaõ hai goùc ñoái ñænh veõ hình .ghi kí hieäu vaø traû lôøi caû lôùp nhaän xeùt HS2:leân baûng traû lôøi .veõ hình ghi caùc suy luaän . HS3:leân baûng laøm baøi 5/82 SGK) a).Duøng thöôùc ño goùc veõ goùc= 560 b)Veõ tia ñoái BC’ cuûa tia BC = 1800 – (Keà buø) => = 1800 - 560 = 1240 c).Veõ tia BA’laø tia ñoái cuûa BA. = 1800 – (Keà buø) => = 1800 - 1240 = 560 -Veõ = 470 -Veõ tia ñoái Ox’ cuûa tia Ox. y’ -Veõ tia ñoái Oy’ cuûa tia Oy. -Ñöôøng thaúng xx’ caét ñöôøng thaúng yy’ taïi O , coù moät goùc baèng 470. Toùm taét : Cho xx’ yy’= {O} Tìm OÂ2 = ? ; OÂ3 = ? ; OÂ4 = ? OÂ1 = 470 Giaûi: OÂ1 = OÂ2 (hai goùc ñoái ñænh) OÂ1 + OÂ2 = 180 0(hai goùc keà buø) OÂ2 =180 0 - OÂ1 OÂ2 =180 0 - 470 = 1230 OÂ1 = OÂ4 (hai goùc ñoái ñænh) OÂ2 = OÂ5 (hai goùc ñoái ñænh) OÂ3 = OÂ6 (hai goùc ñoái ñænh) = (hai goùc ñoái ñænh) = (hai goùc ñoái ñænh) = (hai goùc ñoái ñænh) y z x 0 2 goùc baèng nhau chöa chaéc ñoái ñænh. HS1: - Veõ tia Ax Duøng eâke veõ tia Ay sao cho= 900 HS2: -Veõ tia ñoái Ax’ cuûa tia Ax. -Veõ tia ñoái Ay’ cuûa tia Ay. Ta ñöôïc : ñoái ñænh . HS4: vaø laø 1 caëp goùc vuoâng khoâng ñoái ñænh. -Caùc caëp khaùc laø: vaø , vaø , vaø . HS leân baûng: Ta coù = 900 + = 1800 =1800– = 1800 - 900 Do ñoù : = ( ñoái ñænh) = (ñoái ñænh) Nxeùt :Hai ñöôøng thaúng caét nhau taïo thaønh moät goùc vuoâng thì caùc goùc coøn laïi cuõng baèng 1 vuoâng (baèng 900) Caùch gaáp giaáy hình maøu ñoû truøng vôùi hình maøu xanh ta ñöôïc caùc goùc ñoái ñænh truøng nhau neân baèng nhau . -HS : traû lôøi Caâu a) ñuùng b).sai (duønghình veõ baùc boû caâu sai). 56o A B C C’ A’ y x’ x 470 1 2 3 4 O 1 2 3 4 5 6 y y’ O x x’ y y’ x’ A x *Hoaït ñoäng 4:Höôùng daãn veà nhaø - Laøm baøi taäp 4,5, 6 / SBT - Ñoïc tröôùc baøi”Hai ñöôøng thaúng vuoâng goùc”.Chuaån bò eâke , giaáy