Giáo án Tiểu học - Sáng kiến kinh nghiệm - Nguyễn Thị Huế - Trường TH Kim Đồng

p thời khen ngợi - như vậy đã  giúp học sinh đó cảm thấy tự tin  hơn , và học sinh chê bạn sẽ suy nghĩ xem việc mình làm là tốt hay không tốt.      d. Vẽ hình bằng bút chì : đây là cách vẽ hình truyền thống của cả trẻ em lẫn người lớn khi tạo nét cho tranh vẽ theo đề tài .  Học sinh vẽ hình bằng chì cho kết quả là đa số các bài vẽ có hình vẽ nhỏ ;     Do chất  liệu bút chì dễ tẩy xoá nên nhiều học sinh quâ lạm dụng tẩy - làm cho bài vẽ bị bẩn , hình vẽ thiếu tự nhiên .    Kết quả được một bức tranh có bố cục trống vắng , rất khó thể hiện màu .             Ví dụ : tranh vẽ trang      Trong nhiều tiết vẽ , những em quên vở tôi đã cho vẽ bằng phấn lên bảng con thì phát hiện thấy nét vẽ của các em khoẻ , tự nhiên và bố cục hợp lí  .     Và tôi đã động viên kịp thời  những em học sinh đó bằng cách cho cả lớp xem bài  , đồng thời cho điểm tốt những bài vẽ đẹp .     Theo tôi , đó chính là do chất liệu : phấn có nét to cho nên trẻ vẽ hình to , rõ hơn ( do các em sợ vẽ hình nhỏ thì các nét phấn sẽ dính vào nhau nhìn không rõ hình ) .      Sau đó , tôi thử nghiệm : cho học sinh dùng luôn bút có nét to như dạ màu , sáp màu - để vẽ bài tranh đề tài trong sách giáo khoa  hoặc vào giấy khổ A4  thì thấy đạt  hiệu quả  tương đương như các em vẽ trên bảng con .       Như vậy , hình vẽ của trẻ trên bài vẽ tranh đề tài tỉ lệ thuận với nét vẽ do chất liệu để vẽ tạo nên .       Tôi đã cho cả lớp xem bài vẽ của học sinh có nét vẽ mạnh dạn , hình vẽ to phù hợp giấy vẽ và khen ngợi trước lớp học sinh đó .       Học sinh lớp một rất hay quên , do đó việc tạo thói quen cho trẻ lớp một trong cách vẽ hình ( ở bài vẽ tranh đề tài ) bằng bút có nét to , rõ được lặp đi lặp lại nhiều lần ở các tiết học Mĩ thuật . Tôi luôn động viên các em học sinh nên dùng bút có nét to , đậm ( mầu nâu , đen , xanh , tím ... ) để vẽ . Tôi   đã thí  nghiệm   việc dùng bút có  nét to, rõ để  giúp  học sinh vẽ hình trong bài  vẽ theo  đề tài  ở 5/ 7  lớp một trong thời gian 2 tháng .  Năm lớp được vẽ bằng bút có nét to , rõ cho chất lượng bài vẽ tốt hơn nhiều so với  hai lớp vẽ bằng bút chì .  Trong số hai lớp này , 10% số học sinh tạo hình bằng bút chì đạt được bố cục tốt , nhưng tốc độ vẽ lại  chậm . Với số học sinh này , tôi  động viên các em vẽ bằng bút to. Song do cá tính , thói  quen cẩn thận mà các em vẫn chỉ  dùng bút chì để vẽ - không bắt ép các em phải làm theo các bạn khác mà tôi luôn chỉ bảo để các em có tốc độ vẽ hình nhạnh  hơn trước .        Như vậy , tôi đã nhân rộng cách dạy trên   của mình ở  7 lớp một , sau hai tháng đầu của năm học đã đạt được kết quả tốt - 80% số học sinh thích vẽ bằng bút có nét to , rõ . Việc vẽ hình bằng chất liệu trên đã giúp trẻ thêm tự tin vào chính bản thân mình , không tẩy xoá hình vẽ nữa . Điều đó đã giúp bài vẽ của các em ngộ nghĩnh , đáng yêu . Cảm xúc của trẻ được bộc lộ trên bức tranh .        Sau khi học sinh lớp  một đã quen với cách dùng bút có nét to , rõ để vẽ  hình thì việc dạy trẻ cách tạo cho bài vẽ có bố cục chặt chẽ trở nên thuận lợi hơn .         Tôi vẽ thị phạm ( xong rồi xoá đi ngay ) trên bảng to , coi  bảng là một tờ giấy vẽ - vẽ hình rỏ, hợp lí trên bảng để học sịnh quan sát .       Ví dụ :  bài vẽ “ Chim và hoa” , “Em trong vườn hoa” , “Quan sát thiên nhiên” - sách Mĩ thuật lớp một .          Như đã biết , trẻ 6 tuổi hay bắt chước các hành động , việc  làm của người lớn hơn - tôi đã vận dụng đặc điểm này của trẻ để hướng cho các em sắp xếp bố cụctheo chuẩn mực của cái đẹp : vẽ hình phù hợp khuôn khổ bản vẽ - cách làm như vậy góp phần không nhỏ để tạo cho học sinh lớp một có kĩ năng vẽ hình to , rõ ràng ; giúp các em cách nhìn hình , bố cục hợp lí . Học sinh lớp một vẽ hình đơn giản , một bức tranh chỉ cần vẽ ba bốn hình là đủ tạo thành một bố cục tranh .     Trong tiết Mĩ thuật , để giúp học sinh làm quen với cách tạo bố cục bằng nét vẽ to , rõ ; tôi luôn khen  ngợi trước lớp bài của các em có bố cục đẹp , được vẽ bằng nét to , rõ ( dạ mầu , sáp màu ) ,. Và khuyến khích các em vẽ chì cố gắng hơn nữa  để có được bài đẹp như các bạn kia . kết quả là cuối năm học , số lượng học sinh vẽ bằng bút có nét to , rõ chiếm 70% trong toàn khối .     Chất  lượng các bài vẽ tranh đề tài được nâng cao . những bức tranh có tạo hình tự tin  , ngộ nghĩnh xuất hiện ngày càng nhiều .               Ví dụ :  tranh vẽ trang        Và điều quan trọng là đã gây được không kh í hào hứng , say mê vẽ ở trẻ .  Lớp 1B , 1H : khi tôi vào dạy  Mĩ  thuật  các em nộp tranh vẽ ở nhà rất tự giác và số lượng cũng như chất lượng đều tốt  .         Các em “đua”nhau vẽ tranh ,  tự hào khi mình mang nộp nhiều tranh  được cô giáo cho điểm cao  . Phong trào vẽ tranh đề tài của 2 lớp trên tốt nhất trường .      e. Những kiến thức Mĩ thuật liên quan tới việc vẽ hình , tạo bố  cục .      - Khi học sinh lớp một đã vẽ được bố cục tốt qua việc tạo nét bằng bút màu đậm và những kiến thức khác về sắp xếp hình trong bài vẽ theo đề tài thì việc tô màu trở nên dễ dàng : hình có mảng to , dễ nhìn  (tranh vẽ trang      ) , không như vẽ bằng bút chì  làm hình vẽ nhỏ khó nhìn ( tranh vẽ trang     ) .           Bức tranh có màu sắc đẹp dần dần hiện ra trước mắt trẻ,lôi cuốn trẻ ; trẻ tự hào đã tạo ra được bức tranh của riêng mình - trẻ đã khám phá thế giới của Mĩ thuật , đây chính là sân chơi bổ ích của trẻ .      - Cách vẽ hình to rõ góp phần không nhỏ trong việc thể hiện chủ đề của tranh để tài .                     Ví dụ: bài vẽ “Chân dung bạn em” trang                               bài vẽ “ Con trâu của  bé”  trang     so với hai bài vẽ bằng chì trang     và trang          thì đẹp hơn hẳn .      - Khi trẻ đã vẽ được bức tranh theo cách vẽ hình để tạo bố cục như trên , rất thuận lợi cho giáo viên dạy vẽ - vì học sinh đã tự tin hơn khi thấy giáo viên Mĩ thuật bước vào lớp ; trẻ reo hò , háo hức “đòi” được vẽ . Đây chính là món quà quí giá đối với một giáo viên dạy Mĩ thuật như tôi .       - Phương pháp cho trẻ dùng bút có nét to, rõ để vẽ hình ,ngoài những ưu điểm ,thành quả trên còn có một số hạn chế : một số trẻ không vẽ theo mà vẫn dùng bút chì vẽ để tẩy cho dễ , tôi phải mất nhiều thời gian trong một tiết học để hướng dẫn cụ thể hơn cho các em này .       Một số học sinh khác (số lượng ít, khoảng 10% tổng số học sinh trong một lớp ) vẽ theo phương pháp tôi hướng dẫn trên có nhận thức chậm hoặc không có năng khiếu , nên vẽ chưa đẹp - vẽ bài có bố cục dàn hàng ngang hoặc hình người trong tranh giống nhau về động tác ; một số em thích gì vẽ nấy dẫn đến bố cục tranh lộn xộn . Trong quá trình giảng dạy tôi cố gắng giúp những em này  vẽ được những hình , bố cục đơn giản nhất bằng bút nét to : động viên kịp thời một tiến bộ dù nhỏ nhất của các em .       * Môn Mĩ thuật - môn học giúp trẻ thư giãn sau các giờ học khác . Trẻ được chơi , được tìm tòi suy nghĩ và bộc lộ bản thân qua từng nét vẽ , mảng màu , đề tài khác nhau .         Với đề tài này , tôi đã giúp trẻ yêu thích môn Mĩ thuật , hạn chế cảm giác lo sợ vì không biết vẽ . Trẻ biết bảo vệ ý thức chủ quan của bản thân  khi vẽ tranh , không bị ảnh hưởng bởi lời chê bai của các bạn khác .  Phương pháp vẽ hình trên giúp bồi dưỡng rèn luyện  óc quan sát , cách so sánh sự vật hiện tượng ở học sinh , giúp các em tìm tòi thể hiện để vươn tới cái đẹp . Đó là một cách giáo dục thẩm mĩ cho học sinh .   Chương IV  Kết quả - kiến nghị   1. Kết quả       - Học sinh lớp một say sưa , hứng thú vẽ cho nên tiết học vẽ trở nên thoải mái  , nhẹ nhàng .         - Học sinh tự tin hơn khi vẽ hình trong bài tranh đềtài .     - Học sinh tạo được những bố cục , hình vẽ ngộ nghĩnh  mang hiệu quả bất ngờ , đẹp mắt .     - Oc quan sát , so sánh ở trẻ được bồi dưỡng rèn luyện thường xuyên         -Hạn chế :  phương    pháp này tôi mới thử nghiệm ở lớp một thấy thành công song chưa mạnh dạn nhân rộng ra các khối lớp khác vì đặc điểm tâm lí  của độ tuổi từ lớp hai đến lớp  năm khác lớp một .         Tôi hi vọng với  cách tạo hình , bố cục ở lớp một như vậy  , khi học lên các lớp trên  học sinh sẽ vẫn giữ được và ngày càng tự tin hơn khi vẽ bài tranh đề tài cũng như các bài vẽ trang trí  , vẽ theo mẫu khác  .   C.  Kết luận  .     Tôi thực hiện  đề tài “ Phương pháp giúp học sinh lớp một vẽ hình tự tin , tạo bố cục thuận mắt trong bài vẽ tranh đề tài” không ngoài việc thực hiện mục tiêu của Giáo dục tiểu học  ( nhằm giúp học sinh có kiến thức cơ bản về 9 môn học ; giáo dục óc thẩm mĩ , rèn luyện kĩ năng kí xảo học tập ... cho học sinh ) .     Qua nhiều tiết Mĩ thuật ;trẻ hoạt bát , tự tin , cởi mở với giáo viên với bạn bè . Do đó việc giáo dục tốt hơn .     Phương pháp dạy học sinh lớp  một vẽ hình bằng bút vẽ có nét to ,rõ đã bộc lộ cách vẽ ngộ nghĩnh , hồn nhiên như chính cuộc sống của trẻ em qua các bài vẽ tranh đề tài .      Dựa trên các đặc điểm tâm sinh lí lứa tuổi tiểu học , cụ thể là lứa tuổi họclớp một - vận dụng kiến thức Mĩ thuật của bản thân , tôi cố gắng giúp trẻ em có sân chơi bổ ích và lí thú thông qua đề tài này .  Việc đó đã góp phần làm cho trẻ khám phá được ngôn ngữ riêng của Mĩ thuật khác với môn học khác .                                                      Phương pháp dạy học trên mới áp dụng trong toàn bộ khối một ; tôi sẽ tìm cách thử nghiệm ra các khối lớp khác vào những năm học tiếp theo .       Tuy nhiên , đây mới là ý tưởng của riêng bản thân , đề nghị các cấp lãnh đạo , các nhà nghiên cứu về Mĩ thuật góp ý để tôi điều chỉnh cách dạy cho trẻ em ngày một tốt hơn- giúp  trẻ hoàn thiện nhân cách ,  trở thành người có  ích cho xã hội  .           -Xin cám ơn  Sở Giáo dục - Đào tạo Hà nội  ; cám  ơn  thầy Trịnh  Đức  Minh  .         Cám ơn trường Bồi dưỡng Cán bộ Giáo dục Hà nội  cùng các giáo sư  , giảng viên của trường đã giúp đỡ tôi hoàn thành đề tài này .      -Xin tiếp thu mọi ý kiến nhận xét của cấp lãnh đạo để việc giáo dục thẩm mỹ cho học sinh trong trường tiểu học của tôi ngày càng hoàn thiện  . / .                                                                                        Hà nội ngày  12 / 5 /2001   .