Giáo án Sinh học Lớp 9 - Chương trình học kì 1 - Hoàng Anh Tuấn

Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung 8 phút - Công nghệ sinh học là gì? gồm những lĩnh vực nào? - Tại sao công nghệ sinh học là hướng ưu tiên đầu tư và phát triển trên thế giới và ở Việt Nam? - HS nghiên cứu thông tin SGK mục III để trả lời. III. Khái niệm công nghệ sinh học - Công nghệ sinh học là ngành công nghệ sử dụng tế bào sống và các quá trình sinh học để tạo ra các sản phẩm sinh học cần thiết cho con người. - Vai trò của công nghệ sinh học vào từng lĩnh vực SGK. 4. Củng cố: 4phút - yêu cầu HS nhắc lại một số khái niệm: kĩ thuật gen, công nghệ gen, CN sinh học. 5. Dặn dò: 1phút - Học bài và trả lời câu hỏi SGK. ---------------------------------------Hết-------------------------------------- Tuần: Ngày soạn: Ngày dạy: BÀI40: ÔN TẬP HKI BÀI 40 SGK PPCT: A. Mục tiêu. 1. Về kiến thức - Học sinh hệ thống hoá được các kiến thức cơ bản về di truyền và biến dị. - Biết vận dụng lí thuyết vào thực tiễn sản xuất và đời sống. 2. Về kĩ năng - Tiếp tục rèn luyện kĩ năng tư duy lí luận, trong đó chủ yếu là kĩ năng so sánh, tổng hợp, hệ thống hoá kiến thức. 3, Về thái độ - Giáo dục học sinh yêu thích bộ môn. B. Chuẩn bị. - Bảng 40.1 tới 40.5 SGK. C. hoạt động dạy - học. 1. ổn định Lớp 2.Kiểm tra 3. Bài mới Hoạt động 1: Hệ thống hoá kiến thức TG Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung - GV chia lớp thành 10 nhóm nhỏ và yêu cầu: + 2 nhóm cùng nghiên cứu 1 nội dung. + Hoàn thành bảng kiến thức từ 40.1 đến 40.5 - GV quán sát, hướng dẫn các nhóm ghi kiến thức cơ bản. - GV nhận xét, đánh giá giúp HS hoàn thiện kiến thức. - Các nhóm kẻ sẵn bảng theo mẫu SGK. - Trao đổi nhóm thống nhất ý kiến, hoàn thành nội dung các bảng. - Đại diện nhóm trình bày trên máy chiếu, các nhóm khác nhận xét, bổ sung. - HS tự sửa chữa và ghi vào vở bài tập Thông tin các bảng 40.1->40.5 Bảng 40.1 – Tóm tắt các quy luật di truyền Tên quy luật Nội dung Giải thích ý nghĩa Phân li Do sự phân li của cặp nhân tố di truyền trong sự hình thành giao tử chỉ chứa một nhân tố trong cặp. Các nhân tố di truyền không hoà trộn vào nhau. - Phân li và tổ hợp của cặp gen tương ứng. - Xác định tính trội (thường là tính trạng tốt). Phân li độc lập Phân li độc lập của các cặp nhân tố di truyền trong quá trình phát sinh giao tử. F2 có tỉ lệ mỗi kiểu hình bằng tích tỉ lệ của các tính trạng hợp thành nó. Tạo biến dị tổ hợp. Di truyền liên kết Các tính trạng do nhóm nhóm gen liên kết quy định được di truyền cùng nhau. Các gen liên kết cùng phân li với NST trong phân bào. Tạo sự di truyền ổn định của cả nhóm tính trạng có lợi. Di truyền liên kết với giới tính ở các loài giao phối tỉ lệ đực; cái xấp xỉ 1:1 Phân li và tổ hợp của cặp NST giới tính. Điều khiển tỉ lệ đực: cái. Bảng 40.2 – Những diễn biến cơ bản của NST qua các kì trong nguyên phân và giảm phân Các kì Nguyên phân Giảm phân I Giảm phân II Kì đầu NST kép co ngắn, đóng xoắn và đính vào sợi thoi phân bào ở tâm động. NST kép co ngắn, đóng xoắn. Cặp NST kép tương đồng tiếp hợp theo chiều dọc và bắt chéo. NST kép co ngắn lại thấy rõ số lượng NST kép (đơn bội). Kì giữa Các NST kép co ngắn cực đại và xếp thành 1 hàng ở mặt phẳng xích đạo của thoi phân bào. Từng cặp NST kép xếp thành 2 hàng ở mặt phẳng xích đạo của thoi phân bào. Các NST kép xếp thành 1 hàng ở mặt phẳng xích đạo của thoi phân bào. Kì sau Từng NST kép chẻ dọc ở tâm động thành 2 NST đơn phân li về 2 cực tế bào. Các NST kép tương đồng phân li độc lập về 2 cực tế bào. Từng NST kép chẻ dọc ở tâm động thành 2 NST đơn phân li về 2 cực tế bào. Kì cuối Các NST đơn nằm gọn trong nhân với số lượng bằng 2n như ở tế bào mẹ. Các NST kép nằm gọn trong nhân với số lượng n (kép) bằng 1 nửa ở tế bào mẹ. Các NST đơn nằm gọn trong nhân với số lượng bằng n (NST đơn). Bảng 40.3 – Bản chất và ý nghĩa của các quá trình nguyên phân, giảm phân và thụ tinh Các quá trình Bản chất ý nghĩa Nguyên phân Giữ nguyên bộ NST, nghĩa là 2 tế bào con được tạo ra có 2n NST giống như mẹ. Duy trì ổn định bộ NST trong sự lớn lên của cơ thể và ở loài sinh snả vô tính. Giảm phân Làm giảm số lượng NST đi 1 nửa, nghĩa là các tế bào con được tạo ra có số lượng NST (n) bằng 1/2 của tế bào mẹ. Góp phần duy trì ổn định bộ NST qua các thế hệ ở loài sinh sản hữu tính và tạo ra nguồn biến dị tổ hợp. Thụ tinh Kết hợp 2 bộ nhân đơn bội (n) thành bộ nhân lưỡng bội (2n). Góp phần duy trì ổn định bộ NST qua các thế hệ ở loài sinh sản hữu tính và tạo ra nguồn biến dị tổ hợp. Đại phân tử Cấu trúc Chức năng ADN - Chuỗi xoắn kép - 4 loại nuclêôtit: A, T, G, X - Lưu giữ thông tin di truyền - Truyền đạt thông tin di truyền. ARN - Chuỗi xoắn đơn - 4 loại nuclêôtit: A, U, G, X - Truyền đạt thông tin di truyền - Vận chuyển axit amin - Tham gia cấu trúc ribôxôm. Prôtêin - Một hay nhiều chuỗi đơn - 20 loại aa. - Cấu trúc các bộ phận tế bào, enzim xúc tác quá trình trao đổi chất, hoocmon điều hoà hoạt động của các tuyến, vận chuyển, cung cấp năng lượng. Bảng 40.4 – Cấu trúc và chức năng của ADN, ARN và prôtêin Bảng 40.5 – Các dạng đột biến Các loại đột biến Khái niệm Các dạng đột biến Đột biến gen Những biến đổi trong cấu trúc cấu ADN thường tại 1 điểm nào đó Mất, thêm, thay thé, đảo vị trí 1 cặp nuclêôtit. Đột biến cấu trúc NST Những biến đổi trong cấu trúc NST. Mất, lặp, đảo đoạn. Đột biến số lượng NST Những biến đổi về số lượng NST. Dị bội thể và đa bội thể. Hoạt động 2: Câu hỏi ôn tập TG Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung - GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi số 1, 2, 3, 4,5 SGK trang 117. - Cho HS thảo luận toàn lớp. - HS vận dụng các kiến thức đã học và trả lời câu hỏi. - Nhận xét, bổ sung. 4. Nhận xét - đánh giá - GV nhận xét,đánh giá sự chuẩn bị của các nhóm, chất lượng làm bài của các nhóm. 5. Dặn dò - Hoàn thành các câu hỏi trang 117. - Ôn lại phần biến dị và di truyền. - Giờ sau kiểm tra học kì. Tuần: Ngày soạn: Ngày dạy: BÀI TẬP VỀ ADN VÀ ARN PPCT: I/ MUÏC TIEÂU: 1. Kieán thöùc : caùc baøi taäp veà ADN vaø ARN 2.Kó naêng: Phaân tích, hoaït ñoäng nhoùm vaø toång hôïp kieán thöùc. 3. Thaùi ñoä: nghieâm tuùc trong hoïc taäp vaø GD loøng yeâu thích boä moân. II/ ÑOÀ DUØNG DAÏY HOÏC: III/ HOAÏT ÑOÄNG DAÏY – HOÏC. Kieåm tra baøi cuõ: Vieát sô ñoà lai sau töø P ñeán F1: AA x aa ; Aa x aa ; Aa x Aa (6p) Hoaït ñoäng 1 ( 34p) Baøi taäp veà ADN vaø ARN Phöông phaùp Noäi dung Caâu 1: Moät phaân töû ADN coù loaïi A = 16000 Nucleâoâtit vaø coù X = 2A. a. Tính soá Nucleâoâtit caùc loaïi coøn laïi trong phaân töû ADN. b. Tính toång soá Nucleâoâtit trong phaân töû ADN. Câu 2: Một đoạn mạch ARN có trình tự các nuclêôtit như sau: (2 điểm) -A-U-G-X-U-U-G-A-X-. Hãy tìm đoạn ADN đã tổng hợp nên đoạn ARN trên. Câu 3 : Một đoạn mạch ADN có trình tự các nuclêôtit như sau: (2 điểm) -A-T-G-X-A-T-G-A-X-. Hãy tìm đoạn ARN ñöôïc toång hôïp töø ñoaïn ADN treân. - Trao ñoåi nhoùm à thoáng nhaát caâu traû lôøi à hoaøn thaønh baøi taäp. - Nhaän xeùt vaø boå sung Caâu 1 : a. Nu caùc loaïi coøn laïi : T = A = 1600(Nu) X = 2A = ( 2 x 1600) = 3200 (Nu) G = x 3200 (Nu) b. Toång soá Nu trojng phaân töû ADN N = 2A + 2G = ( 2x 1600) + ( 2x 3200) = 9600 (Nu) Caâu 2 : Mk : T-A-X-G-A-A-X-T-G Mbs : A-T-G-X-T-T-G-A-X Caâu 3 : U-A-X-G-U-A-X-U-G IV/ KIEÅM TRA – ÑAÙNH GIAÙ. (4p) - Hs naém ñöôïc kieán thöùc cô baûn vaän duïng giaûi baøi taäp V/ DAËN DOØ: hoaøn thaønh bt vaøo vôû baøi taäp.(1p) VI: RUÙT KINH NGHIEÄM: Tuần: Ngày soạn: Ngày dạy: BÀI TẬP VỀ LAI 1,2 CẶP TÍNH TRẠNG PPCT: I/ MUÏC TIEÂU: 1. Kieán thöùc : caùc baøi taäp veà lai 1, 2 caëp tính traïng 2.Kó naêng: Phaân tích, hoaït ñoäng nhoùm vaø toång hôïp kieán thöùc. 3. Thaùi ñoä: nghieâm tuùc trong hoïc taäp vaø GD loøng yeâu thích boä moân. II/ ÑOÀ DUØNG DAÏY HOÏC: III/ HOAÏT ÑOÄNG DAÏY – HOÏC. Kieåm tra baøi cuõ: Traû baøi thi HK I cho HS (5p) Hoaït ñoäng 1 ( 35 p) Baøi taäp veà lai 1, 2 caëp tính traïng Phöông phaùp Noäi dung - Choïn yù ñuùng hoaëc ñuùng nhaát trong caùc caâu sau: 1.Theá naøo laø hieän töôïng phaân tính? ÔÛ F1 xuaát hieän caû tính traïng troäi vaø laën. ÔÛ F2 xuaát hieän caû tính traïng troäi vaø laën. ÔÛ con lai xuaát hieän caû tíng traïng troäi vaø laën. ÔÛ con lai xuaát hieän caû tính traïng cuûa boá vaø cuûa meï. 3. Pheùp lai naøo cho ta tæ leä phaân tính laø 1:2:1 AA x aa AA x Aa Aa x Aa Aa x aa HS TLN vaø hoaøn thaønh caùc baøi taäp sau: Baøi 1: Cho hoa ñoû troäi so vôùi hoa traéng. Cho hoa ñoû lai vôùi hoa traéng F1 toaøn hoa ñoû. Giaûi thích keát quaû vaø vieát sô ñoà lai töø P ñeán F1. Baøi taäp 2: ÔÛ caø chua tính traïng quaû ñoû laø troäi hoaøn toaøn so vôùi tính traïng quaû vaøng. Cho caây caø chua quaû ñoû thuï phaán vôùi caây caø chua quaû vaøng. Xaùc ñònh keát quaû thu ñöôïc ôû F1 vaø F2 ? - HS nghieân cöùu SGK, traû lôøi caâu hoûi - Nhaän xeùt vaø boå sung - Trao ñoåi nhoùm à thoáng nhaát caâu traû lôøi à hoaøn thaønh baøi taäp. - Nhaän xeùt vaø boå sung Baøi taäp 1 : - F1 thu ñöôïc toaøn caø chua quaû ñoû caø chua quaû ñoû laø tính traïng troäi , quaû vaøng laø tính traïng laën, caø chua quaû ñoû ñem lai laø thuaàn chuûng. - Quy öôùc : A laø gen quy ñònh tính traïng caø chua quaû ñoû quaû ñoû a laø gen quy ñònh tính traïng caø chua quaû vaøng Sô ñoà lai : P :AA( ñoû ) x aa ( vaøng ) GP: Aa F1 : Aa (100 % caø chua quaûñoû) Baøi taäp 2: Theo giaû thuyeát ta quy öôùc gen nhö sau : Gen A quaû ñoû, Gen a quaû vaøng - Xaùc ñònh kieåu gen cuûa P : + Caây caø chua quaû ñoû thuaàn chuûng coù kieåu gen laø AA + Caây caø chua quaû vaøng thuaàn chuûng coù kieåu gen aa Sô ñoà lai : Ta coù P : AA ( Quûa ñoû) x aa (Quûa vaøng) GP A a F1 Aa (100% quaû ñoû) F1 x F1 Aa (Quûa ñoû) x Aa( Quûa ñoû) G F1 A, a A,a F2 AA, Aa, Aa, aa Tæ leä kieåu gen : 1AA, 2Aa, 1aa Ti leä kieåu hình : 3 quaû ñoû, 1 quaû vaøng IV/ KIEÅM TRA – ÑAÙNH GIAÙ. (4p) - Hs naém ñöôïc kieán thöùc cô baûn vaän duïng giaûi baøi taäp V/ DAËN DOØ: Taäp vieát sô ñoà lai 1, 2 caëp tính traïng. (1p) VI: RUÙT KINH NGHIEÄM: