Giáo án Sinh học Lớp 9 - Chương trình cả năm - Năm học 2011-2012 - Trường THCS Phan Chu Trinh

bé n·o ph¸t triÓn ®Æc biÖt ë b¸n cÇu n·o vµ tiÓu n·o; cã hiÖn t­îng thai sinh vµ nu«i con b»ng s÷a mÑ; lµ §V h»ng nhiÖt Ho¹t ®éng II: TiÕn ho¸ cña thùc vËt vµ ®éng vËt Ph¸t sinh vµ ph¸t triÓn cña thùc vËt : Gv h­íng dÉn häc sinh ®iÒn sè vµo s¬ ®å h×nh 64.1 Sù tiÕn ho¸ cña giíi ®éng vËt Häc sinh hoµn thµnh b¶ng64.4 vë bµi tËp II. Cñng cè : Gv hÖ thèng ho¸ néi dung phÇn «n tËp III. DÆn dß : VÒ nhµ tiÕp tôc «n tËp hoµn thµnh c¸c b¶ng néi dung bµi 65 TUẦN 36 – TIẾT 69 NS; /5/2011 ND: /5/2011 TỔNG KẾT CHƯƠNG TOÀN CẤP ( tiÕp theo ) I.Muc tiªu : 1, KiÕn thøc: - HÖ thèng ho¸ ®­îc c¸c kiÕn thøc sinh häc c¬ b¶n cña toµn cÊp THCS. - BiÕt vËn dông lÝ thuyÕt vµo thùc tiÔn s¶n xuÊt vµ ®êi sèng. 2, KÜ n¨ng: - TiÕp tôc rÌn luyÖn kÜ n¨ng t­ duy lÝ luËn, trong ®ã chñ yÕu lµ kÜ n¨ng so s¸nh, tæng hîp, hÖ thèng ho¸. II. Phương tiện dạy học: - Gi¸o viªn chuẩn bị bảng phụ 65.1 đến 65.5 SGK - Häc sinh «n tËp c¸c kiÕn thøc ®· häc trong ch­¬ng tr×nh sinh häc c¬ b¶n ë THCS, theo bµi 65. *.HÖ thèng ho¸ kiÕn thøc qua c¸c b¶ng PhÇn III: Sinh häc c¬ thÓ : - GV yªu cÇu häc sinh t×m c¸c néi dung phï hîp ®iÓn vµo b¶ng ®Ó hoµn thµnh c¸c b¶ng. - GV theo dâi , bæ sung vµ c«ng bè ®¸p ¸n. - Häc sinh th¶o luËn theo nhãm ®Ó thèng nhÊt néi dung ®iÒn vµo b¶ng vµ cö ®¹i diÖn b¸o c¸o . - D­íi sù h­íng dÉn cña Gv, c¶ líp th¶o luËn vµ ®­a ra ®¸p ¸n chung. 1.C©y cã hoa: B¶ng 65. 1 Chøc n¨ng cña c¸c c¬ quan ë c©y cã hoa. C¬ quan Chøc n¨ng RÔ HÊp thô n­íc vµ muèi kho¸ng cho c©y Th©n VËn chuyÓn n­íc vµ muèi kho¸ng tõ rÔ lªn l¸ vµ c¸c chÊt h÷u c¬ tõ l¸ ®Õn c¸c bé phËn kh¸c cña c©y. L¸ Thu nhËn ¸nh s¸ng ®Ó quang hîp t¹o chÊt h÷u c¬ cho c©y, trao ®æi khÝ víi m«i tr­ßng ngoµi vµ tho¸t h¬i n­íc. Hoa Thùc hiÖn thô phÊn thô tinh, kÕt h¹t t¹o qu¶ Qu¶ B¶o vÖ h¹t vµ gãp phÇn ph¸t t¸n h¹t H¹t N¶y mÇm thµnh c©y con, duy tr× vµ ph¸t triÓn nßi gièng 2.C¬ thÓ ng­êi B¶ng 65.2: Chøc n¨ng cña c¸c c¬ quan vµ hÖ c¬ quan ë c¬ thÓ ng­êi C¬ quan vµ hÖ c¬ quan Chøc n¨ng VËn ®éng N©ng ®ì vµ b¶o vÖ c¬ thÓ, t¹o cö ®éng vµ di chuyÓn cho c¬ thÓ TuÇn hoµn VËn chuyÓn chÊt dinh d­âng, «xi vµo Tb vµ chuyÓn s¶n phÈm ph©n gi¶i tõ tÕ bµo tíi hÖ bµi tiÕt theo dßng m¸u H« hÊp Thùc hiÖn trao ®æi khÝ víi m«i tr­êng ngoµi, nh©n «xi vµ th¶i khÝ cacb«nic Tiªu ho¸ Ph©n gi¶i c¸c chÊt h÷u c¬ phøc t¹p thµnh c¸c chÊt h÷u c¬ ®¬n gi¶n Bµi tiÕt Th¶i ra ngoµi c¬ thÓ c¸c chÊt kh«ng cÇn thiÕt hay ®éc h¹i cho c¬ thÓ. Da C¶m gi¸c, bµi tiÕt ®iÒu hoµ th©n nhiÖt vµ b¶o vÖ c¬ thÓ ThÇn kinh vµ c¸c gi¸c quan §iÒu khiÓn, ®iÒu hoµ vµ phèi hîp ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan, b¶o ®¶m cho c¬ thÓ lµ mét thÓ thèng nhÊt toµn vÑn. TuyÕn néi tiÕt §iÒu hoµ c¸c qu¸ tr×nh sinh lÝ cña c¬ thÓ, ®Æc biÖt lµ c¸c qu¸ tr×nh trao ®æi chÊt, chuyÓn ho¸ vËt chÊt vµ n¨ng l­îng b»ng con ®­êng thÓ dÞch theo ®­êng m¸u Sinh s¶n Sinh con, duy tr× vµ ph¸t triÓn nßi gièng PhÇn IV. Sinh häc tÕ bµo : 1. CÊu tróc tÕ bµo B¶ng 65.3 Chøc n¨ng cña c¸c bé phËn ë tÕ bµo C¸c bé phËn Chøc n¨ng Thµnh tÕ bµo B¶o vÖ tÕ bµo Mµng tÕ bµo Trao ®æi chÊt gi÷a trong vµ ngoµi tÕ bµo ChÊt tÕ bµo Thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng sèng cña tÕ bµo Ti thÓ Thùc hiÖn sù chuyÓn ho¸ n¨ng l­îng cña tÕ bµo Lôc l¹p Tæng hîp chÊt h÷u c¬ ( quang hîp ) Rib«x«m Tæng hîp pr«tªin Kh«ng bµo Chøa dÞch tÕ bµo Nh©n Chøa vËt chÊt di truyÒn( ADN, NST ) ®iÒu khiÓn mäi ho¹t ®éng sèng cña tÕ bµo 2.Ho¹t ®éng sèng cña tÕ bµo: B¶ng 65.4: C¸c ho¹t ®éng sèng cña tÕ bµo C¸c qu¸ tr×nh Vai trß Quang hîp Tæng hîp chÊt h÷u c¬ H« hÊp Ph©n gi¶i chÊt h÷u c¬ vµ ph©n gi¶i n¨ng l­îng Tæng hîp pr«tªin T¹o pr«tªin cung cÊp cho tÕ bµo 3.Ph©n bµo : B¶ng 65.5 Nh÷ng ®iÓm kh¸c nhau c¬ b¶n gi÷a nguyªn ph©n vµ gi¶m ph©n C¸c k× Nguyªn ph©n Gi¶m ph©n I Gi¶m ph©n II K× ®Çu NST co ng¾n, ®ãng xo¾n vµ ®Ýnh vµo thoi ph©n bµo ë t©m ®éng . NST kÐp co ng¾n ®ãng xo¾n, cÆp NST kÐp t­¬ng ®ång ®ãng xo¾n theo chiÒu däc vµ b¾t chÐo. NST co ng¾n ( thÊy râ sè l­îng NST kÐp) ®¬n béi. K× gi÷a C¸c NST co ng¾n cùc ®¹i vµ xÕp thµnh 1 hµng ë mÆt ph¼ng xÝch ®¹o cña thoi ph©n bµo Tõng cÆp NST kÐp xÕp thµnh hai hµng ë mÆt ph¼ng xÝch ®¹o cña thoi ph©n bµo. C¸c NST kÐp xÕp thµnh mét hµng ë mÆt ph¼ng xÝch ®¹o cña thoi ph©n bµo K× sau Tõng NST kÐp t¸ch nhau ë t©m ®éng thµnh 2 NST ®¬n ph©n li vÒ hai cùc cña TB C¸c NST kÐp t­¬ng ®ång ph©n li ®éc lËp vÒ hai cùc cña tÕ bµo Tõng NST kÐp t¸ch nhau ë t©m ®éng thµnh hai NST ®¬n ph©n li vÒ hai cùc cña tÕ bµo. K× cuèi C¸c NST n»m trong nh©n víi sè l­îng 2n nh­ ë tb mÑ C¸c NST kÐp n»m trong nh©n víi sã l­îng n ( kÐp ) =1/2 ë tb mÑ C¸c NST ®¬n n»m trong nh©n víi sè l­îng b»ng ( nst ®¬n) II. Cñng cè : GV hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc «n trong tiÕt III. DÆn dß : VÒ nhµ tiÕp tôc «n vµ hoµn thµnh néi dung phÇn V, VI bµi 66. TUẦN 37 – TIẾT 70 NS: /5/2011 ND: /5/2011 TỔNG KẾT CHƯƠNG TOÀN CẤP ( tiÕp theo ) I. Muc tiªu: 1, KiÕn thøc: - HÖ thèng ho¸ ®­îc c¸c kiÕn thøc sinh häc c¬ b¶n cña toµn cÊp THCS. - BiÕt vËn dông lÝ thuyÕt vµo thùc tiÔn s¶n xuÊt vµ ®êi sèng. 2, KÜ n¨ng: - TiÕp tôc rÌn luyÖn kÜ n¨ng t­ duy lÝ luËn, trong ®ã chñ yÕu lµ kÜ n¨ng so s¸nh, tæng hîp , hÖ thèng ho¸. II, Phương tiện dạy học. - Gi¸o viªn chuẩn bị bảng phụ 66.1 đến 66.5 SGK. - Häc sinh «n tËp c¸c kiÕn thøc ®· häc trong ch­¬ng tr×nh sinh häc c¬ b¶n ë THCS, theo bµi 66. * HÖ thèng ho¸ c¸c kiÕn thøc theo c¸c b¶ng trong SGK - GV yªu cÇu Hs t×m c¸c néi dung phï hîp ®iÓn vµo b¶ng ®Ó hoµn thµnh c¸c b¶ng. - GV theo dâi , bæ sung vµ c«ng bè ®¸p ¸n. - Häc sinh th¶o luËn theo nhãm ®Ó thèng nhÊt néi dung ®iÒn vµo b¶ng vµ cö ®¹i diÖn b¸o c¸o . - D­íi sù h­íng dÉn cña Gv, c¶ líp th¶o luËn vµ ®­a ra ®¸p ¸n chung. PhÇn V: Di truyÒn vµ biÕn dÞ 1.C¬ së vËt chÊt vµ c¬ chÕ cña hiÖn t­îng di truyÒn * B¶ng 66.1: C¸c c¬ chÕ cña hiÖn t­îng di truyÒn C¬ së vËt chÊt C¬ chÕ HiÖn t­îng C¸c ph©n tö ADN ADN ® A RN ® Pr«tªin TÝnh ®Æc thï cña Pr«tªin CÊp tÕ bµo NST Nh©n ®«i – ph©n li - tæ hîp Nguyªn ph©n – gi¶m ph©n – thô tinh Bé NST ®Æc tr­ng cña loµi con gièng bè mÑ C¸c qui luËt ph©n li *B¶ng 66.2 : C¸c qui luËt di truyÒn Quy luËt di truyÒn N«i dung Gi¶i thÝch Ph©n li Trong qu¸ tr×nh ph¸t sinh giao tö, mçi nh©n tè di truyÒn trong cÆp nh©n tè di truyÒn ph©n li vÒ mét giao tõ vµ gi÷ nguyªn b¶n chÊt nh­ ë c¬ thÓ thuÇn chñng cña P. Ph©n li vµ tæ hîp cña cÆp gen t­¬ng øng Ph©n li ®éc lËp C¸c cÆp nh©n tè di truyÒn ( cÆp gen ) ®· ph©n li ®éc lËp trong qu¸ tr×nh ph¸t sinh giao tö Ph©n li ®éc lËp, tæ hîp tù do cña c¸c cÆp gen t­¬ng øng Di truyÒn giíi tÝnh ë c¸c loµi giao phèi tØ lÖ ®ùc c¸i lµ 1:1 Ph©n li vµ tæ hîp cña c¸c nhiÔm s¾c thÓ giíi tÝnh. Di truyÒn liªn kÕt Lµ hiÖn t­îng mét nhãm tÝnh tr¹ng ®­îc di truyÒn cïng nhau, ®­îc qui ®Þnh bëi c¸c gen trªn mét nhiÔm s¾c thÓ cïng ph©n li trong qu¸ tr×nh ph©n bµo C¸c cÆp gen liªn kÕt cïng ph©n li víi NST trong ph©n bµo. 3.BiÕn dÞ : *B¶ng 66.3 : C¸c lo¹i biÕn dÞ BiÕn dÞ tæ hîp §ét biÕn Th­êng biÕn Kh¸i niÖm Sù tæ hîp l¹i c¸c gen cña P t¹o ra ë thÕ hÖ lai nh÷ng kiÓu h×nh kh¸c P Nh÷ng biÕn ®æi vÒ cÊu tróc, sè l­îng cña ADN vµ NST, khi biÓu hiÖn thµnh kiÓu h×nh lµ thÓ ®ét biÕn Nh÷ng biÕn ®æi ë kiÓu h×nh cña mét gen, ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn c¸ thÓ d­íi ¶nh h­ëng cña m«i tr­êng Nguyªn nh©n Ph©n li ®éc lËp vµ tæ hîp tù do cña c¸c cÆp gen trong gi¶m ph©n vµ thô tinh T¸c ®éng cña c¸c nh©n tè m«i tr­êng trong vµ ngoµi c¬ thÓ vµo ADN vµ NST ¶nh h­ëng cña ®iÒu kiÖn m«i tr­êng chø kh«ng do sù biÕn ®æi trong kiÓu gen TÝnh chÊt vµ vai trß XuÊt hiÖn víi tØ lÖ kh«ng nhá, di truyÒn ®­îc lµ nguyªn liÖu cho chän gièng vµ tiÕn ho¸ Mang tÝnh c¸ biÖt, ngÈu nhiªn, cã lîi hoÆc cã h¹i lµ nguyªn liÖu cho tiÕn ho¸ vµ chän gièng Mang tÝnh ®ång lo¹t, ®Þnh h­íng cã lîi, kh«ng di truyÒn ®­îc nh­ng ®¶m b¶o cho sù thÝch nghi cña c¸ thÓ. 3.§ét biÕn : * B¶ng 66.4 C¸c lo¹i ®ét biÕn §ét biÕn gen §ét biÕn cÊu tróc NST §ét biÕn sè l­îng NST Kh¸i niÖm Nh÷ng biÕn ®æi trong cÊu tróc cña ADN th­êng t¹i mét ®iÓm nµo ®ã Nh÷ng biÕn ®æi trong cÊu tróc cña NST Nh÷ng biÕn ®æi vÒ sè l­îng trong bé NST. C¸c d¹ng ®ét biÕn MÊt, thªm, chuyÓn vÞ trÝ thay thÕ 1 cÆp nu MÊt, lÆp , ®¶o, chuyÓn ®o¹n DÞ béi thÓ vµ ®a béi thÓ PhÇn VI: SinhvËt vµ m«i tr­êng 1.Mèi quan hÖ gi÷a c¸c cÊp ®é tæ chøc sèng vµ m«i tr­êng GV h­íng dÉn häc sinh gi¶i thÝch s¬ ®å SGK - Sù t¸c ®éng qua l¹i gi÷a m«i tr­êng vµ c¸c cÊp ®é tæ chøc sèng ®­îc thÓ hiÖn qua sù t­¬ng t¸c giòa c¸c nh©n tè sinh th¸i víi tõng cÊp ®é tæ chøc sèng. - TËp hîp gi÷a c¸c c¸ thÓ cïng loµi t¹o nªn c¸c ®Æc tr­ng cña quÇn thÓ : mËt ®é, tØ lÖ giíi tÝnh, thµnh phÇn nhãm tuæi.. - TËp hîp c¸c quÇn thÓ thuéc c¸c loµi kh¸c nhau t¹i mét kh«ng gian x¸c ®Þnh t¹o nªn quÇn x·, chóng cã nhiÒu mèi quan hÖ, trong ®ã ®Æc biÖt lµ mèi quan hÖ dinh d­ìng th«ng qua chuçi vµ l­íi thøc ¨n trong hÖ sinh th¸i. 2.HÖ sinh th¸i: * B¶ng 66.5 . §Æc ®iÓm cña quÇn thÓ, quÇn x· vµ hÖ sinh th¸i. QuÇn thÓ QuÇn x· HÖ sinh th¸i Kh¸i niÖm Bao gåm nh÷ng c¸ thÓ cïng loµi, cïng sèng trong mét khu vùc nhÊt ®Þnh, ë mét thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh, giao phèi tù do víi nhau t¹o ra thÕ hÖ míi Bao gåm nh÷ng QT thuéc c¸c loµi kh¸c nhau, cïng sèng trong mét kh«ng gian x¸c ®Þnh, cã mèi quan hÖ sinh th¸i mËt thiÕt víi nhau. Bao gåm QX vµ khu vùc sèng cña nã, trong ®ã cã c¸c sinh vËt lu«n cã sù t­¬ng t¸c lÉn nhau vµ víi c¸c nh©n tè kh«ng sèng t¹o thµnh mét hÖ sinh th¸i hoµn chØnh vµ t­¬ng ®èi æn ®Þnh. §Æc ®iÓm Cã c¸c ®Æc tr­ng vÒ mËt ®é, tØ lÖ giíi tÝnh, thµnh phÇn tuæic¸c c¸ thÓ cã mèi quan hÖ sinh th¸i hæ trî hoÆc c¹nh tranh. Sè l­îng c¸ thÓ cã thÓ biÕn ®éng cã hoÆc kh«ng theo chu k× th­êng ®­îc ®iÒu chØnh ë møc c©n b»ng. Cã c¸c tÝnh chÊt c¬ b¶n vÒ sè l­îng vµ thµnh phÇn c¸c loµi, lu«n cã sù khèng chÕ t¹o nªn sù c©n b»ng sinh häc vÒ sè l­îng c¸c thÓ. Sù thay thÕ kÕ tiÕp nhau cña c¸c quÇn x· theo mét thêi gian vµ diÔn thÕ sinh th¸i. Cã nhiÒu mèi quan hÖ nh­ng quan träng lµ vÒ mÆt dinh d­ìng th«ng qua chuæi vµ l­íi thøc ¨n. Dßng n¨ng l­îng trong hÖ sinh th¸i ®­îc vËn chuyÓn qua c¸c bËc dinh d­âng cña c¸c chuæi thøc ¨n: SV s¶n xuÊt ®SV tiªu thô ® SV ph©n gi¶i.